امام: تفاوت میان نسخهها
←شؤون امام
خط ۷۲: | خط ۷۲: | ||
*بنا به نظر [[شیعه]]، [[امام]] از جانب [[خدا]] [[منصوب]] میگردد و [[نص]] صریح [[پیغمبر]]، بر [[امامت]] او، مهر صحت مینهد، ولی اگر همه [[مردم]] از [[نص]] [[آگاهی]] پیدا نکنند و یا بعضی آن حمل بر وجوه مختلف نمایند، [[امام]]، معجزهای را ظاهر و [[آشکار]] میکند تا [[حجت]] را بر [[مردم]] تمام نماید<ref>ر.ک. [[علی قربانی| قربانی، علی]]، [[امامتپژوهی (کتاب)|امامتپژوهی]]، ص۱۶۹.</ref>. | *بنا به نظر [[شیعه]]، [[امام]] از جانب [[خدا]] [[منصوب]] میگردد و [[نص]] صریح [[پیغمبر]]، بر [[امامت]] او، مهر صحت مینهد، ولی اگر همه [[مردم]] از [[نص]] [[آگاهی]] پیدا نکنند و یا بعضی آن حمل بر وجوه مختلف نمایند، [[امام]]، معجزهای را ظاهر و [[آشکار]] میکند تا [[حجت]] را بر [[مردم]] تمام نماید<ref>ر.ک. [[علی قربانی| قربانی، علی]]، [[امامتپژوهی (کتاب)|امامتپژوهی]]، ص۱۶۹.</ref>. | ||
==شؤون امام== | ==[[شؤون امام]]== | ||
امام{{ع}} در نظام آفرینش دارای شؤون گوناگونی است که عمدتاً به دو بخش تکوینی و تشریعی تقسیم میشود. | *[[امام]]{{ع}} در [[نظام آفرینش]] دارای [[شؤون]] گوناگونی است که عمدتاً به دو بخش [[تکوینی]] و [[تشریعی]] تقسیم میشود. | ||
{{اصلی|شأن معصوم}} | {{اصلی|شأن معصوم}} | ||
{{اصلی|شؤون امام}} | {{اصلی|شؤون امام}} | ||
===[[شؤون]] [[تکوینی]] امام=== | ===[[شؤون]] [[تکوینی]] [[امام]]=== | ||
{{اصلی|شؤون تکوینی امام}} | {{اصلی|شؤون تکوینی امام}} | ||
امام [[واسطه فیض]] بین [[خدا]] و خلق است و افزون بر اینکه با وساطت خویش وجود و استمرار وجودی آفریدگان را تضمین میکند، [[کمالات وجودی]] آنها را نیز از [[قوه]] به فعلیت میرساند، چنان که برخی [[هدایت]] را در [[آیات]] {{متن قرآن|وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا وَأَوْحَيْنَا إِلَيْهِمْ فِعْلَ الْخَيْرَاتِ وَإِقَامَ الصَّلاةِ وَإِيتَاء الزَّكَاةِ وَكَانُوا لَنَا عَابِدِينَ}} <ref> و آنان را پیشوایانی کردیم که به فرمان ما راهبری میکردند و به آنها انجام کارهای نیک و برپا داشتن نماز و دادن زکات را وحی کردیم و آنان پرستندگان ما بودند؛ سوره انبیاء، آیه: ۷۳.</ref>) و {{متن قرآن|وَجَعَلْنَا مِنْهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا}} <ref> برخی از آنان را پیشوایانی گماردیم؛ سوره سجده، آیه: ۲۴.</ref> ایصال به مطلوب دانستهاند که نوعی [[تصرف]] تکوینیِ امام{{ع}} در [[نفوس]] انسانهاست که آنان را در [[مسیر کمال]] قرار میدهد، بهگونهای که ایشان از موقفی به موقف دیگر انتقال مییابند، بنابراین، مقصود از امر در دو [[آیه]] مزبور امر اعتباری [[تشریعی]] نیست، بلکه فیضهای [[معنوی]] و مقامهای [[باطنی]] است که [[مؤمنان]] با [[اعمال نیک]] خود به سوی آنها [[هدایت]] میشوند و امام{{ع}} اولاً و بالذات از آنها برخوردار است و از او به دیگران میرسد، به همین [[دلیل]] [[امامت در قرآن]] به [[هدایت]] [[تبیین]] شده است <ref> الميزان، ج۱، ص۲۷۲ ـ ۲۷۵؛ ج۱۴، ص۳۰۴ ـ ۳۰۵.</ref> و بر همین اساس، مقصود از [[وحی]] در [[آیه]] ۷۳ سوره [[انبیاء]] [[وحی]] [[تشریعی]] نیست، بلکه [[وحی]] [[تکوینی]] است که در پرتو آن، امام{{ع}} فاعل خیرات است و با [[خدا]] و خلق رابطه برقرار میکند. در واقع [[امامان]]{{عم}} [[مؤیّد]] به [[روح القدس]] و دارای [[طهارت]] و مسدّد به نیروی ربّانی هستند که آنان را بهکارهای خیر فرا میخواند <ref>الميزان، ج۱۴، ص۳۰۵.</ref> البته برخی استفاده [[هدایت تکوینی]] از [[آیات]] فوق را بدون [[شاهد]] دانستهاند<ref> منشور جاويد، ج ۵، ص ۲۴۱.</ref> | *[[امام]] [[واسطه فیض]] بین [[خدا]] و خلق است و افزون بر اینکه با وساطت خویش وجود و استمرار وجودی آفریدگان را تضمین میکند، [[کمالات وجودی]] آنها را نیز از [[قوه]] به فعلیت میرساند، چنان که برخی [[هدایت]] را در [[آیات]] {{متن قرآن|وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا وَأَوْحَيْنَا إِلَيْهِمْ فِعْلَ الْخَيْرَاتِ وَإِقَامَ الصَّلاةِ وَإِيتَاء الزَّكَاةِ وَكَانُوا لَنَا عَابِدِينَ}} <ref> و آنان را پیشوایانی کردیم که به فرمان ما راهبری میکردند و به آنها انجام کارهای نیک و برپا داشتن نماز و دادن زکات را وحی کردیم و آنان پرستندگان ما بودند؛ سوره انبیاء، آیه: ۷۳.</ref>) و {{متن قرآن|وَجَعَلْنَا مِنْهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا}} <ref> برخی از آنان را پیشوایانی گماردیم؛ سوره سجده، آیه: ۲۴.</ref> ایصال به مطلوب دانستهاند که نوعی [[تصرف]] تکوینیِ [[امام]]{{ع}} در [[نفوس]] انسانهاست که آنان را در [[مسیر کمال]] قرار میدهد، بهگونهای که ایشان از موقفی به موقف دیگر انتقال مییابند، بنابراین، مقصود از امر در دو [[آیه]] مزبور امر اعتباری [[تشریعی]] نیست، بلکه فیضهای [[معنوی]] و مقامهای [[باطنی]] است که [[مؤمنان]] با [[اعمال نیک]] خود به سوی آنها [[هدایت]] میشوند و [[امام]]{{ع}} اولاً و بالذات از آنها برخوردار است و از او به دیگران میرسد، به همین [[دلیل]] [[امامت در قرآن]] به [[هدایت]] [[تبیین]] شده است <ref> الميزان، ج۱، ص۲۷۲ ـ ۲۷۵؛ ج۱۴، ص۳۰۴ ـ ۳۰۵.</ref> و بر همین اساس، مقصود از [[وحی]] در [[آیه]] ۷۳ [[سوره]] [[انبیاء]] [[وحی]] [[تشریعی]] نیست، بلکه [[وحی]] [[تکوینی]] است که در پرتو آن، [[امام]]{{ع}} فاعل خیرات است و با [[خدا]] و خلق رابطه برقرار میکند. در واقع [[امامان]]{{عم}} [[مؤیّد]] به [[روح القدس]] و دارای [[طهارت]] و مسدّد به نیروی ربّانی هستند که آنان را بهکارهای خیر فرا میخواند <ref>الميزان، ج۱۴، ص۳۰۵.</ref> البته برخی استفاده [[هدایت تکوینی]] از [[آیات]] فوق را بدون [[شاهد]] دانستهاند<ref> منشور جاويد، ج ۵، ص ۲۴۱.</ref> | ||
===[[شؤون]] [[تشریعی]] امام=== | ===[[شؤون]] [[تشریعی]] [[امام]]=== | ||
{{اصلی|شؤون تشریعی امام}} | {{اصلی|شؤون تشریعی امام}} | ||
*با توجه به اینکه کار امام{{ع}} ایصال به مطلوب است برخی گفتهاند: برای تحقق این امر امام{{ع}} باید [[برنامه الهی]] را محقق سازد و این [[هدف]] با [[تشکیل حکومت]] و [[اجرای احکام الهی]] و [[تربیت]] و پرورش [[نفوس]] [[انسانها]] در ظاهر و [[باطن]] تأمین میشود <ref>پيام قرآن، ج ۹، ص ۳۰.</ref>، براین اساس افزون بر وساطت [[باطنی]]، امام{{ع}} در بخش [[تشریع]]، [[برنامه الهی]] را به مرحله [[اجرا]] درمیآورد؛ خواه از طریق [[تشکیل حکومت]] [[عدل]] باشد یا بدون آن. آنها در این مرحله عهدهدار [[تربیت]] [[مردم]] و [[اجرای احکام الهی]] و پرورش دهنده [[انسانها]] و به وجود آورنده محیطی [[پاک]]، منزه و انسانی هستند <ref>نمونه، ج ۱۳، ص ۴۵۵.</ref><ref>[http://www.maarefquran.com/Files/viewdmaarefBooks.php?bookId=4 دائرة المعارف قرآن کریم؛ ج۴، ص۲۳۱.]</ref>. [[روایات]] نیز به بیان آثار و [[شؤون امامت]] پرداخته است؛ از جمله در [[حدیثی]] از [[امام رضا|امام علی بن موسیالرضا]]{{ع}} آمده است که [[امامت]] همان [[منزلت]] [[انبیاء]] و [[وراثت]] [[اوصیا]]، و [[خلافت خدا]] و [[پیامبر|رسول]]{{صل}}، [[زمام دین]] و [[نظام]] [[مسلمین]] و [[صلاح]] [[دنیا]] و [[عزت]] [[مؤمنان]] است. [[امامت]] اساس بالنده [[اسلام]] و شاخه بلند آن است. با امام{{ع}} [[نماز]] و [[زکات]] و [[روزه]] و [[حج]] و [[جهاد]] کامل میشود، [[اموال]] [[بیت المال]] و [[انفاق]] به [[نیازمندان]] فراوان میگردد. [[اجرای حدود]] و [[احکام]] و [[حفظ مرزها]] و جوانب [[کشور]] صورت میگیرد، امام{{ع}} [[حلال]] [[خدا]] را [[حلال]] و [[حرام]] [[خدا]] را [[حرام]] میشمارد و با [[حکمت]] و [[اندرز]] [[نیکو]] و [[دلیل]] رسا و محکم [[آدمیان]] را به راه [[پروردگار]] خویش فرا میخواند، امام{{ع}} بهسان [[خورشید]] درخشانی است که با [[نور]] آن [[جهان]] روشن میشود، ستاره روشنی است که در [[دل]] تاریکیها [[انسانها]] را [[هدایت]] میکند، امام{{ع}} [[امین]] [[خدا]] در میان آفریدگان و [[حجت خدا]] بر [[بندگان]] و مدافع [[حریم]] [[الهی]] است <ref> الكافى، ج ۱، ص ۲۰۰.</ref><ref>[http://www.maarefquran.com/Files/viewdmaarefBooks.php?bookId=4 دائرة المعارف قرآن کریم؛ ج۴، ص۲۳۱.]</ref>. | *با توجه به اینکه کار [[امام]]{{ع}} ایصال به مطلوب است برخی گفتهاند: برای تحقق این امر [[امام]]{{ع}} باید [[برنامه الهی]] را محقق سازد و این [[هدف]] با [[تشکیل حکومت]] و [[اجرای احکام الهی]] و [[تربیت]] و پرورش [[نفوس]] [[انسانها]] در ظاهر و [[باطن]] تأمین میشود <ref>پيام قرآن، ج ۹، ص ۳۰.</ref>، براین اساس افزون بر وساطت [[باطنی]]، [[امام]]{{ع}} در بخش [[تشریع]]، [[برنامه الهی]] را به مرحله [[اجرا]] درمیآورد؛ خواه از طریق [[تشکیل حکومت]] [[عدل]] باشد یا بدون آن. آنها در این مرحله عهدهدار [[تربیت]] [[مردم]] و [[اجرای احکام الهی]] و پرورش دهنده [[انسانها]] و به وجود آورنده محیطی [[پاک]]، منزه و انسانی هستند <ref>نمونه، ج ۱۳، ص ۴۵۵.</ref><ref>[http://www.maarefquran.com/Files/viewdmaarefBooks.php?bookId=4 دائرة المعارف قرآن کریم؛ ج۴، ص۲۳۱.]</ref>. [[روایات]] نیز به [[بیان]] آثار و [[شؤون امامت]] پرداخته است؛ از جمله در [[حدیثی]] از [[امام رضا|امام علی بن موسیالرضا]]{{ع}} آمده است که [[امامت]] همان [[منزلت]] [[انبیاء]] و [[وراثت]] [[اوصیا]]، و [[خلافت خدا]] و [[پیامبر|رسول]]{{صل}}، [[زمام دین]] و [[نظام]] [[مسلمین]] و [[صلاح]] [[دنیا]] و [[عزت]] [[مؤمنان]] است. [[امامت]] اساس بالنده [[اسلام]] و شاخه بلند آن است. با [[امام]]{{ع}} [[نماز]] و [[زکات]] و [[روزه]] و [[حج]] و [[جهاد]] کامل میشود، [[اموال]] [[بیت المال]] و [[انفاق]] به [[نیازمندان]] فراوان میگردد. [[اجرای حدود]] و [[احکام]] و [[حفظ مرزها]] و جوانب [[کشور]] صورت میگیرد، [[امام]]{{ع}} [[حلال]] [[خدا]] را [[حلال]] و [[حرام]] [[خدا]] را [[حرام]] میشمارد و با [[حکمت]] و [[اندرز]] [[نیکو]] و [[دلیل]] رسا و محکم [[آدمیان]] را به راه [[پروردگار]] خویش فرا میخواند، [[امام]]{{ع}} بهسان [[خورشید]] درخشانی است که با [[نور]] آن [[جهان]] روشن میشود، [[ستاره]] روشنی است که در [[دل]] تاریکیها [[انسانها]] را [[هدایت]] میکند، [[امام]]{{ع}} [[امین]] [[خدا]] در میان آفریدگان و [[حجت خدا]] بر [[بندگان]] و مدافع [[حریم]] [[الهی]] است <ref> الكافى، ج ۱، ص ۲۰۰.</ref><ref>[http://www.maarefquran.com/Files/viewdmaarefBooks.php?bookId=4 دائرة المعارف قرآن کریم؛ ج۴، ص۲۳۱.]</ref>. | ||
*با توجه به اینکه تنها خداست که به وجود زمینهها و ویژگیهای [[امامت]] در شخصی به طور کامل [[علم]] دارد، تنها او میتواند امام{{ع}} را [[نصب]] و [[جعل]] کند، ازاینرو براساس [[تعالیم]] [[مذهب]] [[شیعه امامیه]]، [[انتخاب مردم]] در [[تعیین امام]]{{ع}} هیچ نقش و اعتباری ندارد<ref>[http://www.maarefquran.com/Files/viewdmaarefBooks.php?bookId=4 دائرة المعارف قرآن کریم؛ ج۴، ص۲۳۲.]</ref>. | *با توجه به اینکه تنها خداست که به وجود زمینهها و ویژگیهای [[امامت]] در شخصی به طور کامل [[علم]] دارد، تنها او میتواند [[امام]]{{ع}} را [[نصب]] و [[جعل]] کند، ازاینرو براساس [[تعالیم]] [[مذهب]] [[شیعه امامیه]]، [[انتخاب مردم]] در [[تعیین امام]]{{ع}} هیچ نقش و اعتباری ندارد<ref>[http://www.maarefquran.com/Files/viewdmaarefBooks.php?bookId=4 دائرة المعارف قرآن کریم؛ ج۴، ص۲۳۲.]</ref>. | ||
==وظایف و مسئولیتهای امام (مناصب امام)== | ==وظایف و مسئولیتهای امام (مناصب امام)== |