اربعین: تفاوت میان نسخه‌ها

*در [[فرهنگ اسلامی]] و در [[معارف]] [[عرفانی]]، عدد [[چهل]] (اربعین) [[جایگاه]] خاصی دارد. در روز بیستم صفر نیز، [[شیعیان]]، عظیم‌ترین [[مراسم سوگواری]] را در کشورها و شهرهای مختلف به یاد [[عاشورای حسینی]] بر پا می‌کنند. [[تکریم]] این روز و احیای خاطرۀ غم‌بار [[عاشورا]]، رمز تداوم شور عاشورایی در زمان‌های بعد بوده است. در [[تاریخ]] [[انقلاب اسلامی ایران]] نیز، [[سنت]] احیای اربعین تأثیر مهمی در شورگستری در [[شهرها]] داشت و در چهلم شهدای حادثه [[قم]] ـ درتاریخ ۱۹ دی ۱۳۵۶ ش ـ [[مردم]] [[مسلمان]] تبریز [[قیام]] کردند و [[شهید]] دادند. در اربعین شهدای تبریز، شهرهای دیگر مجلس یادبود گرفته، تظاهرات کردند و همین گونه اربعین‌ها به هم وصل شد و سراسر [[ایران]] به [[نهضت]] پیوست تا آنکه [[انقلاب اسلامی]] در ۲۲ بهمن سال ۱۳۵۷ ش به [[پیروزی]] رسید. این به [[برکت]] [[الهام]] گیری از [[فرهنگ]] [[شهادت]] و [[ایثار]] [[خون]] بود که [[ملت]] قهرمان [[ایران]]، از [[عاشورا]] گرفته بود. اربعین تداوم [[عاشورا]] بود و ذکر، [[رسالت]] بازماندگان پس از [[خون]] و [[شهادت]]<ref>ر.ک: [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، صفحه ۴۵.</ref>.

*از جمله مواردی که اربعین در [[فرهنگ دینی]]، [[اسلامی]]، [[عرفانی]] به کار رفته است مواردی همچون کمال [[عقل انسان]] در [[چهل سالگی]]؛ [[مبعوث]] شدن [[پیامبر]]{{صل}} در [[چهل سالگی]] و نیز [[میقات]] [[حضرت موسی]] با [[خدا]]؛ اخلاصِ [[چهل]] صباح؛ چله‌نشینی برای رفع [[حاجت]]؛ حفظ کردن [[چهل]] [[حدیث]]؛ [[دعا]] برای [[چهل]] [[مؤمن]] و... است<ref>ر.ک: [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۲۳.</ref>.

*مهمترین موردی که اربعین در مورد آن به کار می‌‌رود چهلمین روز [[شهادت]] [[حسین بن علی]]{{ع}} است که مصادف با روز بیستم [[ماه]] صفر است، روز تجدید [[غم]] و عزای [[اهل بیت]] و [[شیعه]] است و گرامیداشت این روز و [[زیارت]] [[امام حسین]]{{ع}} و پیاده روی آن بسیار [[ثواب]] دارد. [[امام حسن عسکری]]{{ع}} در [[حدیثی]] علامت‌های [[مؤمن]] را پنج چیز شمرده است: «[[نماز]] پنجاه و یک رکعت، [[زیارت]] اربعین، انگشتر کردن در دست راست، پیشانی بر [[خاک]] نهادن و "بسم [[الله]]" را در [[نماز]]، آشکارا گفتن»<ref>{{متن حدیث|عَلَامَاتُ الْمُؤْمِنِ خَمْسٌ صَلَاةُ الْإِحْدَی وَ الْخَمْسِینَ وَ زِیَارَةُ الْأَرْبَعِینَ وَ التَّخَتُّمُ فِی الْیَمِینِ وَ تَعْفِیرُ الْجَبِینِ وَ الْجَهْرُ بِ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیم‏}}؛ مفید، محمد بن محمد، کتاب المزار، ص ۵۳</ref>. [[زیارت]] اربعین که در این روز [[مستحب]] است در کتب [[دعا]] آمده است و اینگونه شروع می‌شود: {{متن حدیث|السلامُ عَلی وَلِی اللهِ وَ حَبیبِهِ...}} این متن از طریق [[صفوان جمال]] از [[امام صادق]]{{ع}} [[روایت]] شده است<ref>ر.ک:[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]].</ref>.

*از جلوه‌های بسیار زیبای اربعین [[حسینی]] حرکت پیادۀ خیل [[مشتاقان]] آن [[حضرت]] است که حماسه‌ای [[وصف]] ناشدنی و جلوه‌ای [[درک]] ناشدنی را می‌آفریند، دشمنانی که [[زیارت]] چند هزار نفره سابق را در اربعین [[حسینی]] [[تحمل]] نکردند، امروز نظاره‌گر حرکت سیل گونه و ملیونی [[زائران]] آن [[حضرت]] است که به صورت خودجوش و کاملاً مردمی چشمان جهانیان را مات و مبهوت خود ساخته است. در رابطه با انجام [[زیارت]] پیاده [[حضرت]] [[سید الشهداء]]{{ع}} [[محدث]] بزرگوار [[شیخ حر عاملی]] باب مستقلی را در کتاب وسائل الشیعه با عنوان «باب استحباب المشی الی زیاره الحسین وغیره»<ref>حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، ج ۱۴، ص ۴۳۹</ref> گشوده است. به عنوان نمونه از [[امام صادق]]{{ع}} [[روایت]] کرده است: «هرکس از خانه خویش به قصد [[زیارت]] [[حسین بن ]][[علی بن ابی طالب]]{{ع}} خارج گردد پس اگر پیاده باشد [[خداوند]] به ازای هر گامی که بر می‌‌دارد برای او یک [[کار نیک]] نوشته و یک کار بد او را [[پاک]] می‌کند تا آنگاه که به حائر ([[قبر امام حسین]]{{ع}} در [[کربلا]]) رسد، [[خداوند]] او را در [[صالحان]] و [[نیکان]] قرار دهد، و وقتی [[زیارت]] را به پایان رساند او را از [[نجات]] یافتگان قرار داده و به هنگام بازگشت فرشته‌ای به نزد وی آمده و می‌گوید: من فرستادۀ خدایت هستم، خدایت [[سلامت]] می‌رساند و می‌گوید: کارهای خود را از نو سرگیر، که [[گناهان]] گذشته ات مورد [[بخشش]] قرار گرفت»<ref>{{متن حدیث|مَنْ خَرَجَ مِنْ مَنْزِلِهِ یرِیدُ زِیارَةَ الْحُسَینِ بْنِ عَلِی بْنِ أَبِی طَالِبٍ {{ع}} إِنْ کانَ مَاشِیاً کتَبَ اللَّهُ لَهُ بِکلِّ خُطْوَةٍ حَسَنَةً وَ حَطَّ بِهَا عَنْهُ سَیئَةً.. حَتَّی إِذَا صَارَ بِالْحَائِرِ کتَبَهُ اللَّهُ مِنَ الصَّالِحِینَ، وَ إِذَا قَضَی مَنَاسِکهُ کتَبَهُ اللَّهُ مِنَ الْفَائِزِینَ حَتَّی إِذَا أَرَادَ الِانْصِرَافَ أَتَاهُ مَلَک فَقَالَ لَهُ أَنَا رَسُولُ اللَّهِ رَبُّک یقْرِئُک السَّلَامَ وَ یقُولُ لَک اسْتَأْنِفْ فَقَدْ غُفِرَ لَک مَا مَضَی}}؛ وسائل الشیعه ج۱۴ ص۴۳۹ ح۱۹۵۵۳، به نقل از تهذیب الاحکام ج۶،ص۴۳،ح۸۹.</ref>.<ref>ر.ک: [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]].</ref>

*یکی از مباحث مهم [[تاریخ]] [[عاشورا]] حضور [[اهل بیت]]{{ع}} در [[کربلا]] در اولین اربعین [[شهادت امام حسین]]{{ع}} است. مشهور میان [[شیعه]]، اربعین روزی است که [[جابر بن عبدالله انصاری]]، [[صحابی]] بزرگ [[رسول خدا]] {{صل}} به [[زیارت قبر امام]] [[حسین]]{{ع}} نائل شد و همانجا بود که [[اهل بیت]]{{ع}} هنگام بازگشت از [[شام]] نیز به [[زیارت]] [[مزار]] [[امام]] آمده و [[جابر]] را [[ملاقات]] کردند. همچنین در این روز سر [[امام حسین]]{{ع}} به [[بدن]] ملحق شده و [[دفن]] گردید. اما در مقابل این شهرت، برخی [[اندیشمندان]] متقدم و معاصر [[شیعه]]، ورود [[اهل بیت]]{{ع}} را در روز اربعین سال ۶۱ ق [[انکار]] کرده اند<ref>ر.ک: [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]].</ref>.  

*اربعین روزی است که برافراشته شدن [[پرچم]] [[پیام]] [[شهادت]] [[کربلا]] در آن روز آغاز شد و روز بازماندگان شهداست. حالا چه در اربعین اول، خانوادۀ [[امام حسین]]{{ع}} به [[کربلا]] آمده باشند و چه نیامده باشند<ref>گزیده ایی از بیانات مقام معظم رهبری در تاریخ ۶۸/۶/۲۹؛ ویژه نامۀ اربعین حسینی، سایت روابط عمومی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی.</ref>. اربعین فقط روزی از روزهای سال نیست، بلکه آیینه‌ای است در برابر چشمان میلیون‌ها [[انسان]] [[متعهد]] که در آن تصویری از [[نهضت]] و [[قیام]] خونین [[محرّم]] نقش می‌بندد. اربعین، روز باشکوهی است که از [[خون حسین]]{{ع}}، حیات گرفت و نقطۀ آغاز [[تبلیغ]] [[آرمان]] [[کربلا]] از طریق [[اشک]] شد؛ چرا که در این روز، نخستین مجلس [[عزاداری]] برای اباعبدالله و [[تبلیغ]] [[آرمان]] آن [[حضرت]] در کنار تربتش برپا شد<ref>ر.ک: [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]].</ref>.