پرش به محتوا

معاد در نهج البلاغه: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۳۰: خط ۳۰:
==ارزیابی [[دنیا]] و [[آخرت]]==
==ارزیابی [[دنیا]] و [[آخرت]]==
*[[امام علی]] {{ع}} گاه با توصیف [[دنیا]] و [[آخرت]]، به ارزیابی و مقایسه آن دو می‌پردازد، نتیجه این ارزیابی و مقایسه، [[برتری]] [[آخرت]] نسبت به دنیاست. برخی نمونه‌های این ارزیابی عبارت‌اند از<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 719.</ref>:
*[[امام علی]] {{ع}} گاه با توصیف [[دنیا]] و [[آخرت]]، به ارزیابی و مقایسه آن دو می‌پردازد، نتیجه این ارزیابی و مقایسه، [[برتری]] [[آخرت]] نسبت به دنیاست. برخی نمونه‌های این ارزیابی عبارت‌اند از<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 719.</ref>:
#'''[[تبیین]] و توصیف [[امور دنیا]] و [[آخرت]]:''' [[امام]] {{ع}} با توصیف برخی [[امور دنیوی]] و اخروی، بر ترجیح امور اخروی تأکید دارد: هرچه [[دنیایی]] است، شنیدنش بزرگ‌تر از دیدن اوست و هر چه آخرتی است، دیدنش بزرگ‌تر از شنیدن آن<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۱۴</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 719.</ref>.
#'''[[تبیین]] و توصیف [[امور دنیا]] و [[آخرت]]:''' [[امام]] {{ع}} با توصیف برخی [[امور دنیوی]] و اخروی، بر ترجیح امور اخروی تأکید دارد: هرچه [[دنیایی]] است، شنیدنش بزرگ‌تر از دیدن اوست و هر چه آخرتی است، دیدنش بزرگ‌تر از شنیدن آن<ref>{{متن حدیث|وَ كُلُّ شَيْءٍ مِنَ الدُّنْيَا سَمَاعُهُ أَعْظَمُ مِنْ عِيَانِهِ، وَ كُلُّ شَيْءٍ مِنَ الْآخِرَةِ عِيَانُهُ أَعْظَمُ مِنْ سَمَاعِهِ}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۱۱۴</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 719.</ref>.
#'''تلخی‌ها و شیرینی‌های [[دنیا]] و [[آخرت]]:''' [[امام]] {{ع}} تلخی‌ها و سختی‌های [[دنیا]] را در برابر راحتی [[انسان]] در [[آخرت]]، شیرین بیان می‌کند. مَثَل [[آدمی]] در [[دنیا]]، مَثَل [[کشاورزی]] است که هنگام کاشت به خود [[سختی]] می‌دهد تا هنگام برداشت محصولی [[نیکو]] درو کند. از این‌رو سختی‌هایی که [[انسان]] در راه رسیدن به [[سعادت اخروی]] [[تحمل]] می‌کند، در برابر آنچه به‌دست می‌آورد، [[بهایی]] اندک است. [[امام]] {{ع}} بهای [[جان]] [[آدمی]] را تنها [[بهشت]] می‌داند و سفارش می‌کند که [[انسان‌ها]] خود را جز به [[بهشت]] نفروشند<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 720.</ref>.
#'''تلخی‌ها و شیرینی‌های [[دنیا]] و [[آخرت]]:''' [[امام]] {{ع}} تلخی‌ها و سختی‌های [[دنیا]] را در برابر راحتی [[انسان]] در [[آخرت]]، شیرین بیان می‌کند. مَثَل [[آدمی]] در [[دنیا]]، مَثَل [[کشاورزی]] است که هنگام کاشت به خود [[سختی]] می‌دهد تا هنگام برداشت محصولی [[نیکو]] درو کند. از این‌رو سختی‌هایی که [[انسان]] در راه رسیدن به [[سعادت اخروی]] [[تحمل]] می‌کند، در برابر آنچه به‌دست می‌آورد، [[بهایی]] اندک است. [[امام]] {{ع}} بهای [[جان]] [[آدمی]] را تنها [[بهشت]] می‌داند و سفارش می‌کند که [[انسان‌ها]] خود را جز به [[بهشت]] نفروشند<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 720.</ref>.
#'''توصیف [[دنیا]] ([[دنیا]] گذرگاه [[آخرت]]):''' [[انسان‌ها]] همه از مسیر [[زندگی دنیوی]] به [[سعادت]] یا [[شقاوت]] اخروی می‌رسند. از این نظرگاه [[امام]] به توصیف [[دنیا]] پرداخته است. دنیای [[پرهیزکاران]] [[دنیایی]] پر از [[نیکی]] و [[عدل و داد]] است که آنان را به‌سوی حیاتی [[نیکو]] و جاودان [[هدایت]] می‌کند:[[دنیا]] برای کسی که گفتارش را راست انگارد، سرای [[راستی]] است و برای کسی که [[حقیقت]] آن‌را دریابد، سرای عافیت است و برای کسی که از آن برای آخرتش توشه برگیرد، سرای [[توانگری]] است و برای کسی که از آن [[پند]] پذیرد، سرای [[اندرز]] و [[موعظه]]، [[دنیا]] نمازگاه [[دوستان]] [[خدا]]، مصلای [[ملائکه]] [[خدا]]، محل [[نزول وحی]] [[خدا]] و بازارگاه [[دوستان]] خداست که در آن کسب [[رحمت]] کنند و سودشان [[بهشت]] است<ref>نهج البلاغه، حکمت ۱۲۶</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 720.</ref>.
#'''توصیف [[دنیا]] ([[دنیا]] گذرگاه [[آخرت]]):''' [[انسان‌ها]] همه از مسیر [[زندگی دنیوی]] به [[سعادت]] یا [[شقاوت]] اخروی می‌رسند. از این نظرگاه [[امام]] به توصیف [[دنیا]] پرداخته است. دنیای [[پرهیزکاران]] [[دنیایی]] پر از [[نیکی]] و [[عدل و داد]] است که آنان را به‌سوی حیاتی [[نیکو]] و جاودان [[هدایت]] می‌کند:[[دنیا]] برای کسی که گفتارش را راست انگارد، سرای [[راستی]] است و برای کسی که [[حقیقت]] آن‌را دریابد، سرای عافیت است و برای کسی که از آن برای آخرتش توشه برگیرد، سرای [[توانگری]] است و برای کسی که از آن [[پند]] پذیرد، سرای [[اندرز]] و [[موعظه]]، [[دنیا]] نمازگاه [[دوستان]] [[خدا]]، مصلای [[ملائکه]] [[خدا]]، محل [[نزول وحی]] [[خدا]] و بازارگاه [[دوستان]] خداست که در آن کسب [[رحمت]] کنند و سودشان [[بهشت]] است<ref>نهج البلاغه، حکمت ۱۲۶</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 720.</ref>.
*[[انسان‌ها]] در مسیر [[زندگی]] دوگونه نگاه به [[دنیا]] دارند: [[مردم]] [[دنیا]] در کار [[دنیا]] دوگونه‌اند: آن‌که برای [[دنیا]] کار کند و [[دنیا]] او را از آخرتش بازدارد، بر بازمانده‌اش از درویشی ترسان است... و آن‌که در [[دنیا]] برای پس از [[دنیا]] کار کند، پس بی‌آن‌که کار کند بهره وی از [[دنیا]] به‌سوی او تازد و هر دو نصیب را فراهم کرده و هر دو [[جهان]] را به‌دست آورده. چنین کس را نزد [[خدا]] آبروست و هرچه از [[خدا]] خواهد از آنِ اوست<ref>نهج البلاغه، حکمت ۲۶۹</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 720.</ref>.
*[[انسان‌ها]] در مسیر [[زندگی]] دوگونه نگاه به [[دنیا]] دارند: [[مردم]] [[دنیا]] در کار [[دنیا]] دوگونه‌اند: آن‌که برای [[دنیا]] کار کند و [[دنیا]] او را از آخرتش بازدارد، بر بازمانده‌اش از درویشی ترسان است... و آن‌که در [[دنیا]] برای پس از [[دنیا]] کار کند، پس بی‌آن‌که کار کند بهره وی از [[دنیا]] به‌سوی او تازد و هر دو نصیب را فراهم کرده و هر دو [[جهان]] را به‌دست آورده. چنین کس را نزد [[خدا]] آبروست و هرچه از [[خدا]] خواهد از آنِ اوست<ref>نهج البلاغه، حکمت ۲۶۹</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 720.</ref>.
==راهکار [[اصلاح]] امور==
==راهکار [[اصلاح]] امور==
*پیوندی که در بیان [[امام]] میان [[دنیا]] و [[آخرت]] وجود دارد، [[انسان]] نیک‌اندیش را بر آن می‌دارد که بیش از [[امور دنیوی]]، [[آخرت]] را مدنظر قرار دهد و در راه آن بکوشد.از این‌رو چنین انسانی برخی از کام‌روایی‌های [[دنیا]] را به کناری می‌نهد و در راه [[اصلاح]] [[آخرت]] می‌کوشد. در این صورت بنابر [[سنت الهی]]، [[خداوند]] [[امور دنیوی]] [[انسان]] را سامان می‌دهد: و هر کس امور [[آخرت]] خود را [[اصلاح]] کند، [[خداوند]] امور دنیای او را [[اصلاح]] کند<ref>نهج البلاغه، حکمت ۸۹</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 720.</ref>.
*پیوندی که در بیان [[امام]] میان [[دنیا]] و [[آخرت]] وجود دارد، [[انسان]] نیک‌اندیش را بر آن می‌دارد که بیش از [[امور دنیوی]]، [[آخرت]] را مدنظر قرار دهد و در راه آن بکوشد.از این‌رو چنین انسانی برخی از کام‌روایی‌های [[دنیا]] را به کناری می‌نهد و در راه [[اصلاح]] [[آخرت]] می‌کوشد. در این صورت بنابر [[سنت الهی]]، [[خداوند]] [[امور دنیوی]] [[انسان]] را سامان می‌دهد: و هر کس امور [[آخرت]] خود را [[اصلاح]] کند، [[خداوند]] امور دنیای او را [[اصلاح]] کند<ref>نهج البلاغه، حکمت ۸۹</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 720.</ref>.
۱۱۲٬۶۳۷

ویرایش