آیه مودت در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - 'مودت به قربی' به 'مودت به قربی'
جز (جایگزینی متن - 'مودت به قربی' به 'مودت به قربی') |
|||
خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
#واژۀ «[[قربی]]» به معنای [[خویشاوندی]] است؛ نه [[خویشاوندان]]<ref>روح المعانی، ج۲۵، ص ۳۰؛ پیام قرآن، ج۹، ص۲۲۶.</ref>. [[قریش]]، [[پیامبر]]{{صل}} را [[تکذیب]] و با او [[دشمنی]] میکردند. از این رو، [[خداوند متعال]] [[دستور]] داد [[پیامبر]]{{صل}} از آنان بخواهد اگر [[ایمان]] نمیآورند، دست کم [[دشمنی]] نکنند؛ زیرا با [[پیامبر]]{{صل}} خویشاوندند. این [[تفسیر]] نیز مردود است؛ زیرا درخواست مزد جایی درست است که کسی کاری برای کسانی انجام دهد و سودی به آنها رسانَد و در اینجا چنین نیست. [[مشرکان]] [[قریش]] [[هدایت]] نیافته و [[ایمان]] نیاورده بودند؛ بلکه [[دشمنی]] نیز میکردند. اگر کسی بگوید آنان [[ایمان]] آورده بودند باید گفت: در این صورت، دیگر [[دشمنی]] تحقق ندارد تا [[پیامبر]] از آنان بخواهد به عنوان [[اجر]]، از آن دست بردارند<ref>المیزان، ج۱۸، ص ۴۳.</ref>.<ref>ر.ک: [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۵۲.</ref> | #واژۀ «[[قربی]]» به معنای [[خویشاوندی]] است؛ نه [[خویشاوندان]]<ref>روح المعانی، ج۲۵، ص ۳۰؛ پیام قرآن، ج۹، ص۲۲۶.</ref>. [[قریش]]، [[پیامبر]]{{صل}} را [[تکذیب]] و با او [[دشمنی]] میکردند. از این رو، [[خداوند متعال]] [[دستور]] داد [[پیامبر]]{{صل}} از آنان بخواهد اگر [[ایمان]] نمیآورند، دست کم [[دشمنی]] نکنند؛ زیرا با [[پیامبر]]{{صل}} خویشاوندند. این [[تفسیر]] نیز مردود است؛ زیرا درخواست مزد جایی درست است که کسی کاری برای کسانی انجام دهد و سودی به آنها رسانَد و در اینجا چنین نیست. [[مشرکان]] [[قریش]] [[هدایت]] نیافته و [[ایمان]] نیاورده بودند؛ بلکه [[دشمنی]] نیز میکردند. اگر کسی بگوید آنان [[ایمان]] آورده بودند باید گفت: در این صورت، دیگر [[دشمنی]] تحقق ندارد تا [[پیامبر]] از آنان بخواهد به عنوان [[اجر]]، از آن دست بردارند<ref>المیزان، ج۱۸، ص ۴۳.</ref>.<ref>ر.ک: [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۵۲.</ref> | ||
#مراد از «[[قربی]]» همان [[خویشاوندی]] است؛ اما خطاب [[آیه]] به [[قریش]] نیست؛ بلکه به [[انصار]] است؛ زیرا [[پیامبر]]{{صل}} از سوی [[مادر]] با آنان [[خویشاوند]] بود<refروح المعانی، ج۲۵، ص ۳۰.</ref>. این برداشت نیز [[نادرست]] است؛ زیرا [[محبت]] [[انصار]] به [[پیامبر]]{{صل}} چنان بود که نیازی به سفارش نداشت. آنان [[پیامبر]] را از [[مکه]] به [[شهر]] خویش بردند، گرامیاش داشتند و [[پیمان]] بستند همچون [[خانواده]] خویش از او [[دفاع]] کنند. چنین نیز کردند<ref>ر.ک: [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۵۲ ـ۵۳.</ref>. | #مراد از «[[قربی]]» همان [[خویشاوندی]] است؛ اما خطاب [[آیه]] به [[قریش]] نیست؛ بلکه به [[انصار]] است؛ زیرا [[پیامبر]]{{صل}} از سوی [[مادر]] با آنان [[خویشاوند]] بود<refروح المعانی، ج۲۵، ص ۳۰.</ref>. این برداشت نیز [[نادرست]] است؛ زیرا [[محبت]] [[انصار]] به [[پیامبر]]{{صل}} چنان بود که نیازی به سفارش نداشت. آنان [[پیامبر]] را از [[مکه]] به [[شهر]] خویش بردند، گرامیاش داشتند و [[پیمان]] بستند همچون [[خانواده]] خویش از او [[دفاع]] کنند. چنین نیز کردند<ref>ر.ک: [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۵۲ ـ۵۳.</ref>. | ||
#خطاب [[آیه]] به [[قریش]] است و مراد از [[مودت | #خطاب [[آیه]] به [[قریش]] است و مراد از [[مودت به قربی]] [[مودت]] به سبب [[خویشاوندی]] است؛ اما [[مودت]] [[پیامبر]]{{صل}} به [[قریش]]، نه [[مودت]] [[قریش]] به [[پیامبر]]{{صل}}. معنای [[آیه]] در این صورت چنین میشود: «من در برابر کوششم، هیچ نمیخواهم؛ ولی [[محبت]] من به شما روا نمیدارد که در [[گمراهی]] رهایتان کنم»<ref>روح المعانی، ج۲۵، ص۳۲.</ref>. اشکال [[تفسیر]] این است که با حد و مرزی که [[خداوند]] برای [[دعوت]] و [[هدایت]] گذاشته، سازگار نیست؛ زیرا [[خداوند]] در [[قرآن کریم]]، وظیفۀ [[پیامبر]]{{صل}} را تنها [[دعوت]] دانسته و به او فرموده است [[هدایت]] به دست تو نیست و تنها از آنِ من است. همچنین فرموده است: «[[پیامبر]] نباید از اینکه [[کفار]] [[دعوت]] او را نمیپذیرند، [[اندوهگین]] شود و خود را به [[سختی]] اندازد. وظیفۀ او تنها [[ابلاغ]] است»<ref>{{متن قرآن|مَا عَلَى الرَّسُولِ إِلَّا الْبَلَاغُ وَاللَّهُ يَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَمَا تَكْتُمُونَ}}«بر پیامبر جز پیام رسانی نیست و خداوند آنچه را آشکار میدارید و آنچه را نهان میکنید میداند» سوره مائده، آیه ۹۹.</ref>.<ref>ر.ک: [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۵۳.</ref> | ||
#مراد از «[[قربی]]» [[خویشاوندان]] [[مردم]] است. بدین ترتیب معنای [[آیه]] چنین میشود: «هیچ مزدی از شما نمیخواهم جز آنکه با خویشانتان [[مهربانی]] کنید»<ref>روح المعانی، ج۲۵، ص۳۲.</ref>. اما این [[تفسیر]] نیز [[نادرست]] است؛ زیرا در [[فرهنگ اسلامی]] [[محبت]] به [[نزدیکان]] به صورت مطلق [[پسندیده]] نیست<ref>سورۀ مجادله، آیۀ ۲۲.</ref>؛ بلکه تابع شرطهایی است. بنابراین، سیاق [[آیه]] چنان است که نمیتواند مخصص یا [[مقید]] [[آیۀ قربی]] باشد. دیگر آنکه اگر [[محبت]]، محبتی خاص است دیگر نمیتوان همۀ [[قریش]] یا مخاطبان دیگر را بدهکار پنداشت و آنان را به پرداخت چنین مزدی موظف دانست<ref>المیزان، ج ۱۸، ص ۴۵.</ref>.<ref>ر.ک: [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۵۳.</ref> | #مراد از «[[قربی]]» [[خویشاوندان]] [[مردم]] است. بدین ترتیب معنای [[آیه]] چنین میشود: «هیچ مزدی از شما نمیخواهم جز آنکه با خویشانتان [[مهربانی]] کنید»<ref>روح المعانی، ج۲۵، ص۳۲.</ref>. اما این [[تفسیر]] نیز [[نادرست]] است؛ زیرا در [[فرهنگ اسلامی]] [[محبت]] به [[نزدیکان]] به صورت مطلق [[پسندیده]] نیست<ref>سورۀ مجادله، آیۀ ۲۲.</ref>؛ بلکه تابع شرطهایی است. بنابراین، سیاق [[آیه]] چنان است که نمیتواند مخصص یا [[مقید]] [[آیۀ قربی]] باشد. دیگر آنکه اگر [[محبت]]، محبتی خاص است دیگر نمیتوان همۀ [[قریش]] یا مخاطبان دیگر را بدهکار پنداشت و آنان را به پرداخت چنین مزدی موظف دانست<ref>المیزان، ج ۱۸، ص ۴۵.</ref>.<ref>ر.ک: [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۵۳.</ref> | ||
#نظریۀ [[شیعه]] این است که مراد از «[[مودت | #نظریۀ [[شیعه]] این است که مراد از «[[مودت به قربی]]» [[دوستی]] با [[خویشاوندان]] ویژۀ [[پیامبر]] {{صل}} است. این [[خویشاوندان]] عبارتاند از همان [[عترت]] و [[اهل بیت]]. چنانچه روایاتی را که «[[مودت به قربی]]» را به [[دوستی]] [[عترت]] و [[اهل بیت]] [[تفسیر]] کردهاند به روایاتی که [[مردم]] را در [[فهم قرآن]] به [[اهل بیت]] ارجاع میدهند پیوند دهیم، شکی نمیماند که مراد از [[مزد رسالت]]، محبتی است که با آن [[مردم]] به [[اهل بیت]] مراجعه مینمایند و آنها را [[مرجع]] [[علمی]] و عملی خود قرار میدهند و از این گذر با راهنمایان [[راستین]] خویش پیوند میخورند و به [[سعادت دنیوی]] و [[اخروی]] میرسند<ref>ر.ک: [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۵۳.</ref>. | ||
==اشکالات وارد بر [[تفسیر]] [[شیعه]] از [[آیه]]== | ==اشکالات وارد بر [[تفسیر]] [[شیعه]] از [[آیه]]== |