پرش به محتوا

هدایت عامه: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'هدایت عقلی' به 'هدایت عقلی'
جز (جایگزینی متن - 'هدایت فطری' به 'هدایت فطری')
جز (جایگزینی متن - 'هدایت عقلی' به 'هدایت عقلی')
خط ۱۳: خط ۱۳:
## [[هدایت فطری]] مادی: [[راهنمایی]] [[انسان]]، جهت تأمین نیازهای مادّی، مانند [[هدایت]] نوزاد به پستان [[مادر]]. [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} در این زمینه می‌فرمایند: «‌ای [[آفریده]] هماهنگ و ‌ای نوپدید نگهداری شده در [[تاریکی]] رَحِم‏ها... که پس از آن، از قرارگاهت، به سرایی که ندیده بودی و راه‏‌های [رسیدن به] منافعش را نمی‏ دانستی، بیرون آورده شدی! چه کسی تو را به کشیدن [[خوراک]] (شیر) از پستان مادرت [[راهنمایی]] کرد؟ و به هنگام [[نیاز]]، جایگاه‏‌های درخواست و [[اراده]] ‏ات را به تو شناساند؟»<ref>{{متن حدیث|أَیُّها المَخلوقُ السَّوِیُّ، وَ المُنشأُ المَرعِیُّ، فی ظُلُماتِ الأَرحامِ... ثُمّ أُخرِجتَ مِن مَقَرِّکَ إِلی دارٍ لَم تَشهَدها، و لَم تَعرِف سُبُلَ مَنافِعِها، فمَن هَداکَ لاِجتِرارِ الغِذاءِ مِن ثَدیِ أُمِّکَ، و عَرَّفَکَ عِندَ الحاجَةِ مَواضِعَ طَلَبِکَ و إِرادَتِکَ؟}}؛ نهج البلاغة، خطبه ۱۶۳</ref>.  
## [[هدایت فطری]] مادی: [[راهنمایی]] [[انسان]]، جهت تأمین نیازهای مادّی، مانند [[هدایت]] نوزاد به پستان [[مادر]]. [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} در این زمینه می‌فرمایند: «‌ای [[آفریده]] هماهنگ و ‌ای نوپدید نگهداری شده در [[تاریکی]] رَحِم‏ها... که پس از آن، از قرارگاهت، به سرایی که ندیده بودی و راه‏‌های [رسیدن به] منافعش را نمی‏ دانستی، بیرون آورده شدی! چه کسی تو را به کشیدن [[خوراک]] (شیر) از پستان مادرت [[راهنمایی]] کرد؟ و به هنگام [[نیاز]]، جایگاه‏‌های درخواست و [[اراده]] ‏ات را به تو شناساند؟»<ref>{{متن حدیث|أَیُّها المَخلوقُ السَّوِیُّ، وَ المُنشأُ المَرعِیُّ، فی ظُلُماتِ الأَرحامِ... ثُمّ أُخرِجتَ مِن مَقَرِّکَ إِلی دارٍ لَم تَشهَدها، و لَم تَعرِف سُبُلَ مَنافِعِها، فمَن هَداکَ لاِجتِرارِ الغِذاءِ مِن ثَدیِ أُمِّکَ، و عَرَّفَکَ عِندَ الحاجَةِ مَواضِعَ طَلَبِکَ و إِرادَتِکَ؟}}؛ نهج البلاغة، خطبه ۱۶۳</ref>.  
## [[هدایت فطری]] [[معنوی]]: [[راهنمایی]] [[انسان]] جهت تأمین نیازهای [[معنوی]]؛ بدین ‏صورت که [[خداوند سبحان]] ضروری‏ ترین [[معارف]] مورد [[نیاز انسان]] را به صورت [[فطری]] در نهاد او قرار داده است. هر [[انسانی]] با [[الهام]] [[فطری]] می‏‌تواند خوب و بد، [[خیر]] و شرّ و [[حق و باطل]] را تشخیص دهد: {{متن قرآن|وَنَفْسٍ وَمَا سَوَّاهَا فَأَلْهَمَهَا فُجُورَهَا وَتَقْوَاهَا}}<ref>«و به جان (آدمی) و آنکه آن را بهنجار داشت، پس به او نافرمانی و پرهیزگاری را الهام کرد» سوره شمس، آیه ۷ ـ ۸</ref>. همه [[آیات]] و روایاتی که [[توحید]] و [[آیین]] [[راستین]] [[الهی]] را [[فطری]] می‏‌دانند در [[حقیقت]] اشاره به این نوع [[هدایت]] همگانی دارند<ref>ر.ک: [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گونه‌شناسی هدایت الهی در قرآن و حدیث (مقاله)|گونه‌شناسی هدایت الهی در قرآن و حدیث]]، ش ۶۴، ص ۳ـ ۲۲.</ref>.
## [[هدایت فطری]] [[معنوی]]: [[راهنمایی]] [[انسان]] جهت تأمین نیازهای [[معنوی]]؛ بدین ‏صورت که [[خداوند سبحان]] ضروری‏ ترین [[معارف]] مورد [[نیاز انسان]] را به صورت [[فطری]] در نهاد او قرار داده است. هر [[انسانی]] با [[الهام]] [[فطری]] می‏‌تواند خوب و بد، [[خیر]] و شرّ و [[حق و باطل]] را تشخیص دهد: {{متن قرآن|وَنَفْسٍ وَمَا سَوَّاهَا فَأَلْهَمَهَا فُجُورَهَا وَتَقْوَاهَا}}<ref>«و به جان (آدمی) و آنکه آن را بهنجار داشت، پس به او نافرمانی و پرهیزگاری را الهام کرد» سوره شمس، آیه ۷ ـ ۸</ref>. همه [[آیات]] و روایاتی که [[توحید]] و [[آیین]] [[راستین]] [[الهی]] را [[فطری]] می‏‌دانند در [[حقیقت]] اشاره به این نوع [[هدایت]] همگانی دارند<ref>ر.ک: [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گونه‌شناسی هدایت الهی در قرآن و حدیث (مقاله)|گونه‌شناسی هدایت الهی در قرآن و حدیث]]، ش ۶۴، ص ۳ـ ۲۲.</ref>.
# [[هدایت]] [[عقلی]] نیز بر دو گونه است:
# [[هدایت عقلی]] نیز بر دو گونه است:
##هدایتِ [[عقلی]] مادّی: [[راهنمایی]] [[عقل]]، برای تأمین نیازهای مادّی. یکی از مصادیق این نوع [[هدایت در قرآن]]، راه‏یابی [[انسان]] در صحرا و دریا به [[وسیله]] [[ستارگان]] است. در [[آیات]] متعددی به این معنا اشاره شده است؛ مانند: {{متن قرآن|وَهُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ النُّجُومَ لِتَهْتَدُوا بِهَا فِي ظُلُمَاتِ الْبَرِّ وَالْبَحْرِ قَدْ فَصَّلْنَا الْآيَاتِ}}<ref>«و او همان است که ستارگان را برای شما آفرید تا در تاریکی‌های خشکی و دریا بدان‌ها راه جویید؛ به راستی این آیات را برای گروهی که دانشورند روشن (بیان) داشته‌ایم» سوره انعام، آیه ۹۷.</ref>. بهره‏‌گیری از [[عقل]] در [[پیشرفت]] انواع [[دانش‌ها]] در جهت [[تأمین رفاه]] مادّی نیز، مصادیق دیگری از این نوع [[هدایت الهی]] شمرده می‌‌‏شوند.
##هدایتِ [[عقلی]] مادّی: [[راهنمایی]] [[عقل]]، برای تأمین نیازهای مادّی. یکی از مصادیق این نوع [[هدایت در قرآن]]، راه‏یابی [[انسان]] در صحرا و دریا به [[وسیله]] [[ستارگان]] است. در [[آیات]] متعددی به این معنا اشاره شده است؛ مانند: {{متن قرآن|وَهُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ النُّجُومَ لِتَهْتَدُوا بِهَا فِي ظُلُمَاتِ الْبَرِّ وَالْبَحْرِ قَدْ فَصَّلْنَا الْآيَاتِ}}<ref>«و او همان است که ستارگان را برای شما آفرید تا در تاریکی‌های خشکی و دریا بدان‌ها راه جویید؛ به راستی این آیات را برای گروهی که دانشورند روشن (بیان) داشته‌ایم» سوره انعام، آیه ۹۷.</ref>. بهره‏‌گیری از [[عقل]] در [[پیشرفت]] انواع [[دانش‌ها]] در جهت [[تأمین رفاه]] مادّی نیز، مصادیق دیگری از این نوع [[هدایت الهی]] شمرده می‌‌‏شوند.
## [[هدایت]] [[عقلی]] [[معنوی]]: بهره‌گیری از [[قدرت]] [[اندیشه]]، برای تأمین نیازهای [[معنوی]] و دست‏یابی به قلّه [[کمالات انسانی]]. همۀ آیاتی که [[انسان]] را به [[تفکّر]] درباره حقایق مرتبط با مبدأ و [[معاد]] [[دعوت]] کرده‏‌اند، به این نوع [[هدایت]] اشاره دارند. همچنین، همه روایاتی که [[عقل]] را [[حجت خدا]] و فرستاده او معرفی کرده‏‌اند، اشاره به این نوع [[هدایت]] دارند؛ [[امام صادق]]{{ع}} می‌‌‏فرماید: «[[حجّت]] [[خداوند]] بر [[بندگان]]، [[پیامبر]] است و [[حجّت]] میان [[بندگان]] و [[خداوند]]، [[خرد]] است»<ref>{{متن حدیث|حُجَّةُ اللّهِ عَلَی العِبادِ النَّبِیُّ، وَ الحُجَّةُ فیما بَینَ العِبادِ و بَینَ اللّهِ العَقلُ}}؛ کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۱، ص ۲۵.</ref>.<ref>ر.ک: [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گونه‌شناسی هدایت الهی در قرآن و حدیث (مقاله)|گونه‌شناسی هدایت الهی در قرآن و حدیث]]، ش ۶۴، ص ۳ـ ۲۲.</ref>
## [[هدایت عقلی]] [[معنوی]]: بهره‌گیری از [[قدرت]] [[اندیشه]]، برای تأمین نیازهای [[معنوی]] و دست‏یابی به قلّه [[کمالات انسانی]]. همۀ آیاتی که [[انسان]] را به [[تفکّر]] درباره حقایق مرتبط با مبدأ و [[معاد]] [[دعوت]] کرده‏‌اند، به این نوع [[هدایت]] اشاره دارند. همچنین، همه روایاتی که [[عقل]] را [[حجت خدا]] و فرستاده او معرفی کرده‏‌اند، اشاره به این نوع [[هدایت]] دارند؛ [[امام صادق]]{{ع}} می‌‌‏فرماید: «[[حجّت]] [[خداوند]] بر [[بندگان]]، [[پیامبر]] است و [[حجّت]] میان [[بندگان]] و [[خداوند]]، [[خرد]] است»<ref>{{متن حدیث|حُجَّةُ اللّهِ عَلَی العِبادِ النَّبِیُّ، وَ الحُجَّةُ فیما بَینَ العِبادِ و بَینَ اللّهِ العَقلُ}}؛ کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۱، ص ۲۵.</ref>.<ref>ر.ک: [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گونه‌شناسی هدایت الهی در قرآن و حدیث (مقاله)|گونه‌شناسی هدایت الهی در قرآن و حدیث]]، ش ۶۴، ص ۳ـ ۲۲.</ref>
==منابع==
==منابع==
# [[پرونده:ohf.jpg|22px]] [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گونه‌شناسی هدایت الهی در قرآن و حدیث (مقاله)|'''گونه‌شناسی هدایت الهی در قرآن و حدیث''']]
# [[پرونده:ohf.jpg|22px]] [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گونه‌شناسی هدایت الهی در قرآن و حدیث (مقاله)|'''گونه‌شناسی هدایت الهی در قرآن و حدیث''']]
۲۱۸٬۲۲۶

ویرایش