پیامبر خاتم در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'رسول الهی' به 'رسول الهی'
جز (جایگزینی متن - '({{ع}})' به '{{ع}}') |
|||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
*[[دعوت]] [[رسول اکرم]]{{صل}} دعوتی فراگیر و جهان‌شمول است که تمام آفاق و ادوار را در برمی‌گیرد<ref>{{متن قرآن|وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا كَافَّةً لِلنَّاسِ بَشِيرًا وَنَذِيرًا وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ}}«و تو را جز مژده‌بخش و بیم‌دهنده برای همه مردم نفرستاده‌ایم اما بیشتر مردم نمی‌دانند» سوره سبأ، آیه ۲۸ و {{متن قرآن|تَبَارَكَ الَّذِي نَزَّلَ الْفُرْقَانَ عَلَى عَبْدِهِ لِيَكُونَ لِلْعَالَمِينَ نَذِيرًا}}«بزرگوار است آن (خداوند) که فرقان را بر بنده خویش فرو فرستاد تا جهانیان را بیم‌دهنده باشد» سوره فرقان، آیه ۱.</ref>. در میان [[پیامبران]] [[حق]]، کمتر [[پیامبری]] را می‌توان یافت که [[بعثت]] او جهانی باشد. اگر چه در روایتی درباره [[پیامبران اولوالعزم]] آمده است که آنان بر [[شرق]] و [[غرب]]، و جنّ و انس [[مبعوث]] شده بودند. ولی این امر درباره [[حضرت نوح]] و [[عیسی]] {{ع}} مورد [[اختلاف]] است. اما به تصریح [[قرآن کریم]] و به دلالت [[روایات اهل بیت]]{{ع}} [[رسالت پیامبر]] خاتم جهانی است. از [[سوره]] جنّ بر می‌آید که آنان نیز در حیطۀ [[هدایت]] [[پیامبر گرامی اسلام]] قرار دارند. [[امام صادق]]{{ع}} در روایتی [[رسالت پیامبر]] خاتم بر همه [[انسان‌ها]] و جنّها را [[بیان]] کرده است: «همانا [[خداوند متعال]] [[محمّد]] را [[شرایع]] [[نوح]] و [[ابراهیم]] و [[موسی]] و [[عیسی]] عطا کرد... و او را بر همه سفید و سیاه و جنّ و انس فرستاد»<ref>{{متن حدیث|إنّ اللهَ تَبَارَکَ وَتعالی أعطی مُحَمَّدآ شَرَایِعَ نوُح وَإبْرَاهِیم وَمُوسَی وَعِیسَی... وَأرْسَلَهُ کَافَّةً إلَی الأبْیَضِ وَالأسْوَد وَالْجِنّ وَالإنس}}؛ کافی، ج۲، ص۱۷.</ref>. | *[[دعوت]] [[رسول اکرم]]{{صل}} دعوتی فراگیر و جهان‌شمول است که تمام آفاق و ادوار را در برمی‌گیرد<ref>{{متن قرآن|وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا كَافَّةً لِلنَّاسِ بَشِيرًا وَنَذِيرًا وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ}}«و تو را جز مژده‌بخش و بیم‌دهنده برای همه مردم نفرستاده‌ایم اما بیشتر مردم نمی‌دانند» سوره سبأ، آیه ۲۸ و {{متن قرآن|تَبَارَكَ الَّذِي نَزَّلَ الْفُرْقَانَ عَلَى عَبْدِهِ لِيَكُونَ لِلْعَالَمِينَ نَذِيرًا}}«بزرگوار است آن (خداوند) که فرقان را بر بنده خویش فرو فرستاد تا جهانیان را بیم‌دهنده باشد» سوره فرقان، آیه ۱.</ref>. در میان [[پیامبران]] [[حق]]، کمتر [[پیامبری]] را می‌توان یافت که [[بعثت]] او جهانی باشد. اگر چه در روایتی درباره [[پیامبران اولوالعزم]] آمده است که آنان بر [[شرق]] و [[غرب]]، و جنّ و انس [[مبعوث]] شده بودند. ولی این امر درباره [[حضرت نوح]] و [[عیسی]] {{ع}} مورد [[اختلاف]] است. اما به تصریح [[قرآن کریم]] و به دلالت [[روایات اهل بیت]]{{ع}} [[رسالت پیامبر]] خاتم جهانی است. از [[سوره]] جنّ بر می‌آید که آنان نیز در حیطۀ [[هدایت]] [[پیامبر گرامی اسلام]] قرار دارند. [[امام صادق]]{{ع}} در روایتی [[رسالت پیامبر]] خاتم بر همه [[انسان‌ها]] و جنّها را [[بیان]] کرده است: «همانا [[خداوند متعال]] [[محمّد]] را [[شرایع]] [[نوح]] و [[ابراهیم]] و [[موسی]] و [[عیسی]] عطا کرد... و او را بر همه سفید و سیاه و جنّ و انس فرستاد»<ref>{{متن حدیث|إنّ اللهَ تَبَارَکَ وَتعالی أعطی مُحَمَّدآ شَرَایِعَ نوُح وَإبْرَاهِیم وَمُوسَی وَعِیسَی... وَأرْسَلَهُ کَافَّةً إلَی الأبْیَضِ وَالأسْوَد وَالْجِنّ وَالإنس}}؛ کافی، ج۲، ص۱۷.</ref>. | ||
*[[امام علی]]{{ع}} در زمینه¬ی [[فراگیری]] [[دعوت پیامبر خاتم]] می‌فرماید: «[[خداوند]]، [[پیامبر اسلام]]، [[حضرت محمد]]{{صل}} را هشدار دهندۀ جهانیان [[مبعوث]] فرمود تا [[آیین]] تمام [[پیامبران]] را دربرگیرد»<ref>{{متن حدیث|فَإِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ بَعَثَ مُحَمَّداً ص نَذِیراً لِلْعَالَمِینَ وَ مُهَیْمِناً عَلَی الْمُرْسَلِین}}؛ نهج البلاغه، نامه ۶۲</ref>.<ref>ر.ک. [[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ص ۶۷۳.</ref> [[امام]]{{ع}} به [[تبیین]] موضوع [[رسالت پیامبر]] اکرم{{صل}} می‌پردازد و [[رسالت پیامبر]] را در [[بیدارگری]] و [[انذار]] [[مردم]] می‌داند: «به [[راستی]] [[خداوند]]، [[محمد مصطفی]]{{صل}} را برای جهانیان بیدارگر و بیم‌دهده برانگیخت و او را [[امین]] [[وحی]] خویش ساخت»<ref>{{متن حدیث|إِنَّ اللَّهَ [تَعَالَی] بَعَثَ مُحَمَّداً ص نَذِیراً لِلْعَالَمِینَ وَ أَمِیناً عَلَی التَّنْزِیل}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۲۶.</ref>.<ref>ر.ک. [[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ص ۶۷۳.</ref> | *[[امام علی]]{{ع}} در زمینه¬ی [[فراگیری]] [[دعوت پیامبر خاتم]] می‌فرماید: «[[خداوند]]، [[پیامبر اسلام]]، [[حضرت محمد]]{{صل}} را هشدار دهندۀ جهانیان [[مبعوث]] فرمود تا [[آیین]] تمام [[پیامبران]] را دربرگیرد»<ref>{{متن حدیث|فَإِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ بَعَثَ مُحَمَّداً ص نَذِیراً لِلْعَالَمِینَ وَ مُهَیْمِناً عَلَی الْمُرْسَلِین}}؛ نهج البلاغه، نامه ۶۲</ref>.<ref>ر.ک. [[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ص ۶۷۳.</ref> [[امام]]{{ع}} به [[تبیین]] موضوع [[رسالت پیامبر]] اکرم{{صل}} می‌پردازد و [[رسالت پیامبر]] را در [[بیدارگری]] و [[انذار]] [[مردم]] می‌داند: «به [[راستی]] [[خداوند]]، [[محمد مصطفی]]{{صل}} را برای جهانیان بیدارگر و بیم‌دهده برانگیخت و او را [[امین]] [[وحی]] خویش ساخت»<ref>{{متن حدیث|إِنَّ اللَّهَ [تَعَالَی] بَعَثَ مُحَمَّداً ص نَذِیراً لِلْعَالَمِینَ وَ أَمِیناً عَلَی التَّنْزِیل}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۲۶.</ref>.<ref>ر.ک. [[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ص ۶۷۳.</ref> | ||
*اهداف [[رسالت]] در [[نهج البلاغه]] با عباراتی چون [[آشکار]] شدن [[حق]] و برملا شدن [[باطل]]، [[رستگاری]] [[انسان‌ها]]، [[پیکار]] با [[طاغیان]] و سرکشان... [[بیان]] شده است، چنان که فرمود: او را فرستاد تا به فرمانش [[کفر]] و [[جهل]] را درهم کوبد و نام و یادش را به همه گوید. او هم [[امانت]] را پاس داشت<ref>نهج البلاغه، خطبه ۹۹.</ref>.<ref>ر.ک. [[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ص ۶۷۳.</ref> اهداف [[رسالت]] بدون تلاش‌های مجاهدانۀ [[پیامبر اکرم]]{{صل}} که از سر [[لطف]] و علاقه او به [[مردم]] و [[هدایت]] آنها بود، میسر نمی‌شد؛ تلاش‌هایی که [[پیامبر]] بزرگوار بی‌هیچ [[اجر]] و مزدی در راه [[خداوند]] انجام می‌داد تا [[مسئولیت]] سنگین [[رسالت]] را به احسن وجه انجام دهد. از این‌رو فرمود: «و همواره به راه نجاتشان [[هدایت]] کرد و پیش از آنکه رستاخیزشان فرارسد آنان را آماده ساخت. در راه ماندگان و شکسته‌بالان را دست گرفت و یاری‌شان کرد تا به مقصد رسند (مگر آنها را که خود راه [[هلاکت]] برگزیدند و از هر چیزی می‌گریختند) تا سرانجام به سرمنزل [[سعادت]] رساندشان و در [[خانه]] امن و [[امان]] نشاندنشان و حال و روزشان سامان گرفت و فراوانی و [[نعمت]] به رویشان ریخت»<ref>{{متن حدیث|یَسُوقُهُمْ إِلَی مَنْجَاتِهِمْ وَ یُبَادِرُ بِهِمُ السَّاعَةَ أَنْ تَنْزِلَ بِهِمْ یَحْسِرُ الْحَسِیرُ وَ یَقِفُ الْکَسِیرُ فَیُقِیمُ عَلَیْهِ حَتَّی یُلْحِقَهُ غَایَتَهُ إِلَّا هَالِکاً لَا خَیْرَ فِیهِ حَتَّی أَرَاهُمْ مَنْجَاتَهُمْ وَ بَوَّأَهُمْ مَحَلَّتَهُمْ فَاسْتَدَارَتْ رَحَاهُمْ وَ اسْتَقَامَتْ قَنَاتُهُمْ وَ ایْمُ اللَّهِ لَقَدْ کُنْتُ مِنْ سَاقَتِهَا حَتَّی تَوَلَّتْ بِحَذَافِیرِهَا...}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۱۰۳</ref>.<ref>ر.ک. [[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ص ۶۷۳.</ref> از سوی دیگر، بنابر [[نص]] [[قرآن کریم]]، [[پیامبر اسلام]] آخرین [[رسول | *اهداف [[رسالت]] در [[نهج البلاغه]] با عباراتی چون [[آشکار]] شدن [[حق]] و برملا شدن [[باطل]]، [[رستگاری]] [[انسان‌ها]]، [[پیکار]] با [[طاغیان]] و سرکشان... [[بیان]] شده است، چنان که فرمود: او را فرستاد تا به فرمانش [[کفر]] و [[جهل]] را درهم کوبد و نام و یادش را به همه گوید. او هم [[امانت]] را پاس داشت<ref>نهج البلاغه، خطبه ۹۹.</ref>.<ref>ر.ک. [[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ص ۶۷۳.</ref> اهداف [[رسالت]] بدون تلاش‌های مجاهدانۀ [[پیامبر اکرم]]{{صل}} که از سر [[لطف]] و علاقه او به [[مردم]] و [[هدایت]] آنها بود، میسر نمی‌شد؛ تلاش‌هایی که [[پیامبر]] بزرگوار بی‌هیچ [[اجر]] و مزدی در راه [[خداوند]] انجام می‌داد تا [[مسئولیت]] سنگین [[رسالت]] را به احسن وجه انجام دهد. از این‌رو فرمود: «و همواره به راه نجاتشان [[هدایت]] کرد و پیش از آنکه رستاخیزشان فرارسد آنان را آماده ساخت. در راه ماندگان و شکسته‌بالان را دست گرفت و یاری‌شان کرد تا به مقصد رسند (مگر آنها را که خود راه [[هلاکت]] برگزیدند و از هر چیزی می‌گریختند) تا سرانجام به سرمنزل [[سعادت]] رساندشان و در [[خانه]] امن و [[امان]] نشاندنشان و حال و روزشان سامان گرفت و فراوانی و [[نعمت]] به رویشان ریخت»<ref>{{متن حدیث|یَسُوقُهُمْ إِلَی مَنْجَاتِهِمْ وَ یُبَادِرُ بِهِمُ السَّاعَةَ أَنْ تَنْزِلَ بِهِمْ یَحْسِرُ الْحَسِیرُ وَ یَقِفُ الْکَسِیرُ فَیُقِیمُ عَلَیْهِ حَتَّی یُلْحِقَهُ غَایَتَهُ إِلَّا هَالِکاً لَا خَیْرَ فِیهِ حَتَّی أَرَاهُمْ مَنْجَاتَهُمْ وَ بَوَّأَهُمْ مَحَلَّتَهُمْ فَاسْتَدَارَتْ رَحَاهُمْ وَ اسْتَقَامَتْ قَنَاتُهُمْ وَ ایْمُ اللَّهِ لَقَدْ کُنْتُ مِنْ سَاقَتِهَا حَتَّی تَوَلَّتْ بِحَذَافِیرِهَا...}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۱۰۳</ref>.<ref>ر.ک. [[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ص ۶۷۳.</ref> از سوی دیگر، بنابر [[نص]] [[قرآن کریم]]، [[پیامبر اسلام]] آخرین [[رسول الهی]] است<ref>{{متن قرآن|مَا كَانَ مُحَمَّدٌ أَبَا أَحَدٍ مِنْ رِجَالِكُمْ وَلَكِنْ رَسُولَ اللَّهِ وَخَاتَمَ النَّبِيِّينَ وَكَانَ اللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمًا}}«محمّد، پدر هیچ یک از مردان شما نیست اما فرستاده خداوند و واپسین پیامبران است و خداوند به هر چیزی داناست» سوره احزاب، آیه ۴۰.</ref>. خود [[رسول اکرم]] {{صل}} نیز بر [[خاتمیت]] خویش تأکید داشته‌اند<ref>ر.ک. [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۲۰۱.</ref>. | ||
===[[هجرت]] تا [[رحلت]]=== | ===[[هجرت]] تا [[رحلت]]=== | ||
*[[پیامبر]]{{صل}} سه سال به صورت نهانی [[دین اسلام]] را [[تبلیغ]] کرد و آنگاه [[مأموریت]] یافت تا [[دعوت]] خویش را [[آشکار]] کند.<ref>ر.ک. [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۷۶-۱۷۷.</ref> مدت ۱۳ سال در [[مکه]] [[مردم]] را به [[توحید]] و [[اسلام]] [[دعوت]] کرد. در پی فشارها و آزارهای [[مشرکان]] [[قریش]]، خود و [[یاران]] مسلمانش به [[مدینه]] [[هجرت]] کردند<ref>ر.ک. [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۲۰۱.</ref>. پس از آنکه [[پیامبر]]{{صل}} و پیروانش به یثرب [[هجرت]] کردند، این [[شهر]] نام "[[مدینة النبی]]" به خود گرفت. [[پیامبر]]{{صل}} در این [[شهر]] [[حکومتی]] تشکیل داد و [[اختلافات]] دیرینه میان دو [[قبیله]] [[اوس]] و [[خزرج]] را حل کرد و بدین‌سان، در [[امنیت]] و [[آرامش]] توانست [[مردم]] را از [[تعالیم]] آسمانی خویش بهره‌مند سازد. اساس [[حکومت]] [[پیامبر]] {{صل}} بر [[برادری]] و [[یگانگی]] [[مسلمانان]] بود. [[پیامبر]] {{صل}} بدین موضوع بسیار ارج می‌نهاد و حتی میان [[مسلمانان]]، یک به یک، [[عقد اخوت]] برقرار ساخت و خود با [[علی]] {{ع}} [[عقد اخوت]] بست. سرانجام پس از [[رنج‌ها]] و کوشش‌های بسیار در سال ۸ ه. [[مکه]] را بدون [[خونریزی]] [[فتح]] کرد و بدین‌سان، بساط [[شرک]] و [[بت‌پرستی]] در [[جزیرة العرب]] برچیده شد<ref>ر.ک. [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۷۶-۱۷۷.</ref>. | *[[پیامبر]]{{صل}} سه سال به صورت نهانی [[دین اسلام]] را [[تبلیغ]] کرد و آنگاه [[مأموریت]] یافت تا [[دعوت]] خویش را [[آشکار]] کند.<ref>ر.ک. [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۷۶-۱۷۷.</ref> مدت ۱۳ سال در [[مکه]] [[مردم]] را به [[توحید]] و [[اسلام]] [[دعوت]] کرد. در پی فشارها و آزارهای [[مشرکان]] [[قریش]]، خود و [[یاران]] مسلمانش به [[مدینه]] [[هجرت]] کردند<ref>ر.ک. [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۲۰۱.</ref>. پس از آنکه [[پیامبر]]{{صل}} و پیروانش به یثرب [[هجرت]] کردند، این [[شهر]] نام "[[مدینة النبی]]" به خود گرفت. [[پیامبر]]{{صل}} در این [[شهر]] [[حکومتی]] تشکیل داد و [[اختلافات]] دیرینه میان دو [[قبیله]] [[اوس]] و [[خزرج]] را حل کرد و بدین‌سان، در [[امنیت]] و [[آرامش]] توانست [[مردم]] را از [[تعالیم]] آسمانی خویش بهره‌مند سازد. اساس [[حکومت]] [[پیامبر]] {{صل}} بر [[برادری]] و [[یگانگی]] [[مسلمانان]] بود. [[پیامبر]] {{صل}} بدین موضوع بسیار ارج می‌نهاد و حتی میان [[مسلمانان]]، یک به یک، [[عقد اخوت]] برقرار ساخت و خود با [[علی]] {{ع}} [[عقد اخوت]] بست. سرانجام پس از [[رنج‌ها]] و کوشش‌های بسیار در سال ۸ ه. [[مکه]] را بدون [[خونریزی]] [[فتح]] کرد و بدین‌سان، بساط [[شرک]] و [[بت‌پرستی]] در [[جزیرة العرب]] برچیده شد<ref>ر.ک. [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۷۶-۱۷۷.</ref>. | ||