الهام در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

الهام در کلام اسلامی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۱ ژوئن ۲۰۲۰، ساعت ۰۹:۰۹

۴ بایت حذف‌شده ، ‏۲۱ ژوئن ۲۰۲۰

جز

جایگزینی متن - 'نیاز' به 'نیاز'

دیداریویکی‌متن

Wasity

دیوان‌سالاران، مدیران

۲۱۸٬۲۲۷

ویرایش

@@ خط ۱۵: / خط ۱۵: @@
 *در چند موضع از مباحث [[علم کلام]]، سخن از [[الهام]] به میان می‌آید<ref>[http://lib.eshia.ir/23021/1/68 دانشنامه کلام اسلام؛ ج۱، ص ۶۸.]</ref>:
 #در بحث اسباب یا راه‌های [[معرفت]]، برخی از [[متکلمان]] قبل از آن که به بحث درباره [[اعتقادات]] [[دینی]] بپردازند درباره مسایل [[معرفت]] شناسی سخن گفته‌اند و از جمله اسباب و راه‌های [[معرفت]] برای [[انسان]] را بیان کرده‌اند. در این که [[الهام]] یکی از راه‌های [[معرفت]] برای [[بشر]] است سخنی نیست، ولی از راه‌ها و اسباب متعارف و عمومی‌ نمی‌باشد، بدین جهت نمی‌توان آن را در ردیف [[حس]] و [[عقل]] از اسباب [[معرفت]] به شمار آورد <ref>شرح العقائد النسفیه، ص ۴۵ـ ۴۶.</ref><ref>[http://lib.eshia.ir/23021/1/68 دانشنامه کلام اسلام؛ ج۱، ص ۶۸.]</ref>.
-# در بحث [[وجوب]] [[معرفت خداوند]] از راه [[تفکر]] [[عقلی]]، [[متکلمان]] اسلامی‌نظر و [[تفکر]] [[عقلی]] برای [[شناخت خداوند]] را [[واجب]] دانسته‌اند، زیرا [[معرفت خداوند]] [[واجب]] است، و نظر و [[تفکر]] [[عقلی]] مقدمه لازم برای آن می‌باشد، در این جا این مسئله مطرح شده است که می‌توان از راه [[الهام]] و تصفیه خاطر نیز [[خدا]] را [[شناخت]]، در این صورت راه [[شناخت خداوند]] منحصر در نظر و [[تفکر]] [[عقلی]] نخواهد بود<ref>[http://lib.eshia.ir/23021/1/68 دانشنامه کلام اسلام؛ ج۱، ص ۶۸.]</ref>. در پاسخ گفته شده است: در مورد دو راه یاد شده احتمال این که آنچه بر [[قلب]] [[القا]] می‌شود از سوی [[شیطان]] باشد وجود دارد، و تشخیص این که مطلب [[القا]] شده بر [[قلب]] [[الهام]] رحمانی است یا القای [[شیطانی]] به تأمل و [[تفکر]] [[عقلی]] [[نیاز]] دارد <ref>قواعد المرام، ص ۲۹ـ ۳۰ و احیاء علوم الدین، ج۳، ص ۲۶.</ref><ref>[http://lib.eshia.ir/23021/1/68 دانشنامه کلام اسلام؛ ج۱، ص ۶۸.]</ref>. مضافاً بر این که [[الهام]] از راه‌های اختیاری و اکتسابومعرفت نیست، و تصفیه [[نفس]] اگر چه اختیاری است، ولی مبتنی بر مقدمات دشواری است که از [[توان]] اکثر افراد بیرون است <ref>شرح المواقف، ج۱، ص ۲۵۸.</ref><ref>[http://lib.eshia.ir/23021/1/68 دانشنامه کلام اسلام؛ ج۱، ص ۶۸.]</ref>.
+# در بحث [[وجوب]] [[معرفت خداوند]] از راه [[تفکر]] [[عقلی]]، [[متکلمان]] اسلامی‌نظر و [[تفکر]] [[عقلی]] برای [[شناخت خداوند]] را [[واجب]] دانسته‌اند، زیرا [[معرفت خداوند]] [[واجب]] است، و نظر و [[تفکر]] [[عقلی]] مقدمه لازم برای آن می‌باشد، در این جا این مسئله مطرح شده است که می‌توان از راه [[الهام]] و تصفیه خاطر نیز [[خدا]] را [[شناخت]]، در این صورت راه [[شناخت خداوند]] منحصر در نظر و [[تفکر]] [[عقلی]] نخواهد بود<ref>[http://lib.eshia.ir/23021/1/68 دانشنامه کلام اسلام؛ ج۱، ص ۶۸.]</ref>. در پاسخ گفته شده است: در مورد دو راه یاد شده احتمال این که آنچه بر [[قلب]] [[القا]] می‌شود از سوی [[شیطان]] باشد وجود دارد، و تشخیص این که مطلب [[القا]] شده بر [[قلب]] [[الهام]] رحمانی است یا القای [[شیطانی]] به تأمل و [[تفکر]] [[عقلی]] نیاز دارد <ref>قواعد المرام، ص ۲۹ـ ۳۰ و احیاء علوم الدین، ج۳، ص ۲۶.</ref><ref>[http://lib.eshia.ir/23021/1/68 دانشنامه کلام اسلام؛ ج۱، ص ۶۸.]</ref>. مضافاً بر این که [[الهام]] از راه‌های اختیاری و اکتسابومعرفت نیست، و تصفیه [[نفس]] اگر چه اختیاری است، ولی مبتنی بر مقدمات دشواری است که از [[توان]] اکثر افراد بیرون است <ref>شرح المواقف، ج۱، ص ۲۵۸.</ref><ref>[http://lib.eshia.ir/23021/1/68 دانشنامه کلام اسلام؛ ج۱، ص ۶۸.]</ref>.
 #در مبحث [[نبوت]]، آن جا که از [[وحی]] بحث شده، فرق آن با ابزارهای معرفتی مشابه مثل [[رؤیای صادقه]]، [[تحدیث]]، [[الهام]] و... مورد توجه قرار گرفته و به این مناسبت سخن از [[الهام]] به میان آمده است <ref>رسالة التوحید، ص ۱۶۲ـ ۱۶۳؛ کلم الطیّب، ص ۱۴۳ـ ۱۴۶؛ المبدأ والمعاد، ج۲، ص ۸۰۷ـ ۸۰۸ و علم الیقین فی اصول الدین، ص ۳۶۰ـ ۳۶۱.</ref><ref>[http://lib.eshia.ir/23021/1/68 دانشنامه کلام اسلام؛ ج۱، ص ۶۸.]</ref>. چنان که در بحث از فرق میان نبیّ و [[رسول]] و [[امام]] و [[محدَّث]] و [[وصیّ]] نیز از [[الهام]] سخن گفته‌اند <ref>اسرار الامامة، ۱۴۵ و ۳۶۴ـ ۳۶۵ و حق الیقین فی معرفة اصول الدین، ص ۱۳۴.</ref><ref>[http://lib.eshia.ir/23021/1/68 دانشنامه کلام اسلام؛ ج۱، ص ۶۸.]</ref>.
 #در بحث از منابع [[علوم]] [[ائمه]]{{عم}}، از [[الهام]] به عنوان یکی از [[منابع علم]] [[امامان]]{{عم}} یاد شده است <ref>اسرار الامامة، ص ۲۸۶ و منشور عقاید امامیه، ص ۲۶۲.</ref><ref>[http://lib.eshia.ir/23021/1/68 دانشنامه کلام اسلام؛ ج۱، ص ۶۸.]</ref>.