ایمان در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخهها
←چیستی ایمان
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
#در اصطلاح عام به معنای آن است که [[اعتقاد]] [[آدمی]] در [[دل]] او جای گیرد و در آن [[شک و تردید]] وجود نداشته باشد و از گذر آن به نوعی [[امنیت]] و [[آرامش]] درونی برسد<ref>ر.ک: [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۴۶-۱۴۷. </ref>. به عبارت دیگر [[ایمان]] به معنای ایجاد [[اطمینان]] و [[آرامش]] در [[قلب]] خویش یا دیگری است<ref>ر.ک: [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ص۹۸؛ [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ص ۱۵۷؛ [[سید احمد خاتمی|خاتمی، سید احمد]]، [[در آستان امامان معصوم ج۲ (کتاب)|در آستان امامان معصوم]]، ص۵۵۸.</ref>. | #در اصطلاح عام به معنای آن است که [[اعتقاد]] [[آدمی]] در [[دل]] او جای گیرد و در آن [[شک و تردید]] وجود نداشته باشد و از گذر آن به نوعی [[امنیت]] و [[آرامش]] درونی برسد<ref>ر.ک: [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۴۶-۱۴۷. </ref>. به عبارت دیگر [[ایمان]] به معنای ایجاد [[اطمینان]] و [[آرامش]] در [[قلب]] خویش یا دیگری است<ref>ر.ک: [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ص۹۸؛ [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ص ۱۵۷؛ [[سید احمد خاتمی|خاتمی، سید احمد]]، [[در آستان امامان معصوم ج۲ (کتاب)|در آستان امامان معصوم]]، ص۵۵۸.</ref>. | ||
# [[ایمان]] در اصطلاح [[دینی]] عبارت است از گرایشهای درونی [[انسان]] که [[معنوی]] و فوق حیوانی است و بر پایه [[اعتقاد]] و [[اندیشه]] [[استوار]] است. بنابراین، خاستگاه [[ایمان]]، راه یافتن یا [[گرایش]] درونی به یک مفهوم است. قوام و دوام [[ایمان]] ـ بر خلاف [[علم]] ـ به میل [[قلبی]] و [[اختیار]] است و از این رو میتوان آن را "[[عمل]] [[قلبی]] اختیاری" دانست<ref>ر.ک: [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۴۶-۱۴۸.</ref>. | # [[ایمان]] در اصطلاح [[دینی]] عبارت است از گرایشهای درونی [[انسان]] که [[معنوی]] و فوق حیوانی است و بر پایه [[اعتقاد]] و [[اندیشه]] [[استوار]] است. بنابراین، خاستگاه [[ایمان]]، راه یافتن یا [[گرایش]] درونی به یک مفهوم است. قوام و دوام [[ایمان]] ـ بر خلاف [[علم]] ـ به میل [[قلبی]] و [[اختیار]] است و از این رو میتوان آن را "[[عمل]] [[قلبی]] اختیاری" دانست<ref>ر.ک: [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۴۶-۱۴۸.</ref>. | ||
#در اصطلاحی رایج در | #در اصطلاحی رایج در روایات [[شیعی]]، [[ایمان]] به معنای [[عقیده]] به [[امامت]] و [[ولایت امیر المؤمنین]]{{ع}} و [[ائمه]]{{ع}} است و [[مؤمن]] به معنای [[شیعه]] به کار میرود و در [[روایات]] بسیاری، آیاتی از [[قرآن]] که به [[ایمان]] اشاره دارد، به [[ایمان به امامت]] [[اهل بیت]]{{ع}} [[تفسیر]] و [[تأویل]] شده و [[ایمان واقعی]] مرادف [[ولایت]] [[عترت]] به شمار رفته است. حتی در اصطلاح [[فقهی]] اشتراط [[ایمان]] در برخی موارد (مثل [[مجتهد]]، [[قاضی]]، ذابح در [[قربانی]] و...) به معنای شرط [[شیعه]] بودن است. با این تحلیل، همۀ آنان که مؤمنند مسلمانند، امّا هرکس [[مسلمان]] باشد، لزوما [[مؤمن]] نیست. از آنجا که [[مودّت اهل بیت]]، [[فرمان الهی]] است و [[اطاعت]] از [[امامان]]، [[واجب]] خدایی است و [[امامت ائمه]]{{ع}}، براساس [[نصب]] و [[وصیّت]] و امر [[رسول خدا]]{{صل}} است، پس [[مؤمن]] واقعی نیز کسی است که [[مطیع]] [[امر]] [[خدا]] و [[رسول]] و پیرو [[امامان شیعه]] باشد. [[امام باقر]]{{ع}} میفرماید: {{متن حدیث|حُبُّنَا إِیمَانٌ وَ بُغْضُنَا کُفْرٌ}}<ref>بحار الأنوار، ج ۲۳، ص ۳۶۸ ح ۳۷.</ref>. [[امام صادق]]{{ع}} نیز در مورد آیۀ {{متن قرآن|الَّذِينَ آمَنُوا وَتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُمْ بِذِكْرِ اللَّهِ أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ}}<ref>«همان کسانی که ایمان آوردهاند و دلهای ایشان با یاد خداوند آرام میگیرد؛ آگاه باشید! با یاد خداوند دلها آرام مییابد» سوره رعد، آیه ۲۸.</ref> [[روایت]] میکند [[پیامبر]]{{صل}} به [[حضرت امیر]]{{ع}} فرمود: «آیا میدانی این [[آیه]] دربارۀ چه کسانی نازل شده است؟ دربارۀ هرکس که به من [[ایمان]] آورد و [[تصدیق]] کند و تو را [[دوست]] بدارد و [[خاندان]] تو را پس از تو [[دوست]] بدارد و در برابر تو و [[امامان]] پس از تو [[تسلیم]] امر باشد»<ref>{{متن حدیث|فِی قَوْلِهِ تَعَالَی الَّذِینَ آمَنُوا وَ تَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُمْ بِذِکْرِ اللَّهِ أَلا بِذِکْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص لِعَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ{{ع}}تَدْرِی فِیمَنْ نَزَلَتْ قَالَ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ أَعْلَمُ قَالَ فِیمَنْ صَدَّقَ بِی وَ آمَنَ بِی وَ أَحَبَّکَ وَ عِتْرَتَکَ مِنْ بَعْدِکَ وَ سَلَّمَ لَکَ الْأَمْرَ وَ الْأَئِمَّةِ مِنْ بَعْدِک}}؛ بحار الأنوار، ج ۲۳، ص ۳۶۷ ح ۳۶.</ref>.<ref>ر.ک: [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۱۱۴.</ref> | ||
*البته معانی دیگری نیز برای [[ایمان]] وجود دارد مانند: [[باور]] و [[عقیده]] و به تعبیر [[حضرت علی]]{{ع}}: {{متن حدیث|الإیمان معرفة بالقلب و إقرار باللّسان و عمل بالأرکان}}<ref>نهج البلاغه، حکمت ۲۲۷. </ref> و یا اینکه گاهی [[ایمان]] در مقابل [[اسلام]] به کار رفته است و [[اسلام]] را مرحلۀ [[اقرار]] به [[معتقدات]] و [[ایمان]] را مرحلۀ عمل همراه با [[عقیده]] میدانند: {{متن حدیث|الإیمان إقرار و عمل و الإسلام إقرار [[بلا]] عمل}}<ref>اصول کافی، ج ۲ ص ۲۴. </ref>.<ref>ر.ک: [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۱۱۴. </ref> | *البته معانی دیگری نیز برای [[ایمان]] وجود دارد مانند: [[باور]] و [[عقیده]] و به تعبیر [[حضرت علی]]{{ع}}: {{متن حدیث|الإیمان معرفة بالقلب و إقرار باللّسان و عمل بالأرکان}}<ref>نهج البلاغه، حکمت ۲۲۷. </ref> و یا اینکه گاهی [[ایمان]] در مقابل [[اسلام]] به کار رفته است و [[اسلام]] را مرحلۀ [[اقرار]] به [[معتقدات]] و [[ایمان]] را مرحلۀ عمل همراه با [[عقیده]] میدانند: {{متن حدیث|الإیمان إقرار و عمل و الإسلام إقرار [[بلا]] عمل}}<ref>اصول کافی، ج ۲ ص ۲۴. </ref>.<ref>ر.ک: [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۱۱۴. </ref> | ||
===ماهیت و ارکان [[ایمان]]=== | ===ماهیت و ارکان [[ایمان]]=== |