پرش به محتوا

قیام‌های پیش از ظهور: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'سایر' به 'سایر'
جز (جایگزینی متن - 'علیه ' به 'علیه ')
جز (جایگزینی متن - 'سایر' به 'سایر')
خط ۲۷: خط ۲۷:
*افزون بر آنچه گفته شد، تأیید برخی از قیام‌‏ها- از جمله [[قیام]] [[زید]]، [[قیام]] [[حسین بن علی شهید فخ]] و [[قیام]] توابین- خود دلیلی بر [[تأویل]] روایات‏ ناهی از [[قیام]] است<ref>ر. ک: جمعی از نویسندگان، چشم‏ به‏ راه مهدی{{ع}}، مقاله « حکومت اسلامی در عصر انتظار»، محمد صادق مزینانی، ص ۱۱۹- ۱۳۸</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص ۳۴۹ - ۳۵۴.</ref>.
*افزون بر آنچه گفته شد، تأیید برخی از قیام‌‏ها- از جمله [[قیام]] [[زید]]، [[قیام]] [[حسین بن علی شهید فخ]] و [[قیام]] توابین- خود دلیلی بر [[تأویل]] روایات‏ ناهی از [[قیام]] است<ref>ر. ک: جمعی از نویسندگان، چشم‏ به‏ راه مهدی{{ع}}، مقاله « حکومت اسلامی در عصر انتظار»، محمد صادق مزینانی، ص ۱۱۹- ۱۳۸</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص ۳۴۹ - ۳۵۴.</ref>.
==قیام‌های پیش از ظهور در فرهنگنامه آخرالزمان==
==قیام‌های پیش از ظهور در فرهنگنامه آخرالزمان==
*ما می‌دانیم [[قبل از ظهور]] [[حضرت قائم]]{{ع}}، قیام‌هایی در [[سرزمین‌های اسلامی]] به وقوع خواهد پیوست. برخی از این [[قیام‌ها]] در [[روایات]] [[پیش‌گوئی]] شده است، و برخی نیز به طور مجمل به آنها اشاره شده است. از جمله قیام‌هایی که حتی قبل از به [[دنیا]] آمدن آن [[حضرت]] برپا شده است، می‌توان [[قیام]] توابین و [[قیام]] [[زید بن علی]]{{ع}} و [[قیام]] [[شهید فخ]] را که به [[خونخواهی]] [[حضرت]] [[سیدالشهدا]] و مطالبه [[حقوق اهل بیت]]{{عم}} بوده نام برد. در دوران [[امامت]] [[سایر]] [[اهل بیت]]{{عم}} نیز مکرر قیام‌های متعددی صورت می‌گرفته که تعدادی از آنها توسط [[بنی‌هاشم]] و تعدادی توسط غیر [[بنی‌هاشم]] بوده است. زمانی که از [[ائمه]]{{عم}} درباره این [[قیام‌ها]] سؤال می‌شد، ایشان با تعابیر مختلفی آن را توصیف می‌فرمودند. مثلاً درباره [[قیام]] ابومسلم [[خراسانی]] که بر علیه [[بنی‌امیه]] [[قیام]] کرد و سلسله آنان را برانداخت، [[ائمه]] نظر مثبتی نداشتند و زمانی که [[نامه]] ابومسلم نزد [[امام صادق]]{{ع}} آمد و از [[امام]]{{ع}} تقاضای [[همراهی]] کرده بود، [[حضرت]] [[نامه]] او را جواب نداد و نامه‌رسان را نیز از محضر خود بیرون راند<ref>روضة کافی: ح ۴۱۲.</ref>. این واضح است، زیرا [[حکومت]] را کسی نمی‌تواند به [[ائمه هدی]]{{عم}} بدهد بلکه [[حکومت]]، حقی است که [[خدا]] برای آنان مقرر ساخته است و افرادی نظیر ابومسلم گویا به واسطه این [[قیام]] و دادن [[حکومت]] به [[ائمه]]{{عم}}، خود را در آن [[حکومت]] سهیم می‌دانسته‌اند، بنابراین [[حضرت]] با رد کردن [[دعوت]] او، فهماند که او [[نیت]] درستی ندارد. بعد از آن که [[حضرت]] ابومسلم را رد کرد، او هم به نزد [[بنی العباس]] رفت و [[حکومت]] را [[تسلیم]] ایشان کرد و با این کار درستی [[کلام]] [[امام صادق]]{{ع}} مشخص شد که او به دنبال [[قدرت‌طلبی]] است نه دنبال [[حقیقت]] و درستی. علاوه بر اینکه این‌گونه افراد بدون اجازه [[امام]] [[حی]] و حاضر به این‌گونه [[اعمال]] دست می‌زند و گویا خود را در مقابل [[امام]] [[صاحب نظر]] می‌دانستند!  
*ما می‌دانیم [[قبل از ظهور]] [[حضرت قائم]]{{ع}}، قیام‌هایی در [[سرزمین‌های اسلامی]] به وقوع خواهد پیوست. برخی از این [[قیام‌ها]] در [[روایات]] [[پیش‌گوئی]] شده است، و برخی نیز به طور مجمل به آنها اشاره شده است. از جمله قیام‌هایی که حتی قبل از به [[دنیا]] آمدن آن [[حضرت]] برپا شده است، می‌توان [[قیام]] توابین و [[قیام]] [[زید بن علی]]{{ع}} و [[قیام]] [[شهید فخ]] را که به [[خونخواهی]] [[حضرت]] [[سیدالشهدا]] و مطالبه [[حقوق اهل بیت]]{{عم}} بوده نام برد. در دوران [[امامت]] سایر [[اهل بیت]]{{عم}} نیز مکرر قیام‌های متعددی صورت می‌گرفته که تعدادی از آنها توسط [[بنی‌هاشم]] و تعدادی توسط غیر [[بنی‌هاشم]] بوده است. زمانی که از [[ائمه]]{{عم}} درباره این [[قیام‌ها]] سؤال می‌شد، ایشان با تعابیر مختلفی آن را توصیف می‌فرمودند. مثلاً درباره [[قیام]] ابومسلم [[خراسانی]] که بر علیه [[بنی‌امیه]] [[قیام]] کرد و سلسله آنان را برانداخت، [[ائمه]] نظر مثبتی نداشتند و زمانی که [[نامه]] ابومسلم نزد [[امام صادق]]{{ع}} آمد و از [[امام]]{{ع}} تقاضای [[همراهی]] کرده بود، [[حضرت]] [[نامه]] او را جواب نداد و نامه‌رسان را نیز از محضر خود بیرون راند<ref>روضة کافی: ح ۴۱۲.</ref>. این واضح است، زیرا [[حکومت]] را کسی نمی‌تواند به [[ائمه هدی]]{{عم}} بدهد بلکه [[حکومت]]، حقی است که [[خدا]] برای آنان مقرر ساخته است و افرادی نظیر ابومسلم گویا به واسطه این [[قیام]] و دادن [[حکومت]] به [[ائمه]]{{عم}}، خود را در آن [[حکومت]] سهیم می‌دانسته‌اند، بنابراین [[حضرت]] با رد کردن [[دعوت]] او، فهماند که او [[نیت]] درستی ندارد. بعد از آن که [[حضرت]] ابومسلم را رد کرد، او هم به نزد [[بنی العباس]] رفت و [[حکومت]] را [[تسلیم]] ایشان کرد و با این کار درستی [[کلام]] [[امام صادق]]{{ع}} مشخص شد که او به دنبال [[قدرت‌طلبی]] است نه دنبال [[حقیقت]] و درستی. علاوه بر اینکه این‌گونه افراد بدون اجازه [[امام]] [[حی]] و حاضر به این‌گونه [[اعمال]] دست می‌زند و گویا خود را در مقابل [[امام]] [[صاحب نظر]] می‌دانستند!  
*نمونه دیگر [[زید بن علی بن الحسین]]{{ع}} است که [[امام صادق]]{{ع}} درباره ایشان به [[یاران]] خویش فرمود: [[قیام]] خود را با [[قیام]] [[زید بن علی]]{{ع}} مقایسه نکنید، زیرا [[زید]] مردی عالم و راستگو و درست [[کردار]] بود و [[مردم]] را به [[اطاعت]] از خود [[دعوت]] نمی‌کرد (و از [[قیام]] کردن، [[خیال]] [[حکومت]] برای خود در سر می‌پروراند) بلکه او [[یاران]] خود را [[دعوت]] به [[اطاعت]] از شخصی می‌کرد که از [[آل محمد]]{{عم}} باشد و مورد [[رضایت]] [[خدا]] باشد (یعنی [[امام]] [[معصوم]]{{ع}}) و اگر در [[قیام]] خویش پیروز می‌شد قطعاً به [[وعده]] خود وفا می‌نمود (و [[حکومت]] را [[تسلیم]] [[امام]] [[معصوم]]{{ع}} می‌کرد) سپس فرمودند: ما شما را [[شاهد]] می‌گیریم که به [[قیام]] کسانی که برای [[دعوت]] [[مردم]] به سوی ما [[قیام]] می‌کند [[راضی]] نیستیم... <ref>روضة کافی: ح ۳۸۱.</ref>.
*نمونه دیگر [[زید بن علی بن الحسین]]{{ع}} است که [[امام صادق]]{{ع}} درباره ایشان به [[یاران]] خویش فرمود: [[قیام]] خود را با [[قیام]] [[زید بن علی]]{{ع}} مقایسه نکنید، زیرا [[زید]] مردی عالم و راستگو و درست [[کردار]] بود و [[مردم]] را به [[اطاعت]] از خود [[دعوت]] نمی‌کرد (و از [[قیام]] کردن، [[خیال]] [[حکومت]] برای خود در سر می‌پروراند) بلکه او [[یاران]] خود را [[دعوت]] به [[اطاعت]] از شخصی می‌کرد که از [[آل محمد]]{{عم}} باشد و مورد [[رضایت]] [[خدا]] باشد (یعنی [[امام]] [[معصوم]]{{ع}}) و اگر در [[قیام]] خویش پیروز می‌شد قطعاً به [[وعده]] خود وفا می‌نمود (و [[حکومت]] را [[تسلیم]] [[امام]] [[معصوم]]{{ع}} می‌کرد) سپس فرمودند: ما شما را [[شاهد]] می‌گیریم که به [[قیام]] کسانی که برای [[دعوت]] [[مردم]] به سوی ما [[قیام]] می‌کند [[راضی]] نیستیم... <ref>روضة کافی: ح ۳۸۱.</ref>.
*بنابراین در [[روایات]] ما [[شاهد]] احادیثی هستیم که ما را به شدت از [[قیام]] کردن بازداشته‌اند و همواره ما را به خودداری توصیه نموده‌اند. البته این [[احادیث]] در میان [[فقها]] محل بحث‌های بسیار مفصلی بوده و هست. برخی از [[علما]] به این [[روایات]] عمل می‌نمایند و دسته‌ای آن را حمل بر [[تقیه]] نموده یا به واسطه [[مخالفت]] مضمون این [[احادیث]] با دیگر مضامین [[دینی]] آن را مسکوت عنه گذاشته و به آن عمل نمی‌کنند<ref>ر.ک: تقیه.</ref>. مثلاً در مقدمه صحیفة [[مبارکه]] سجادیه [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: [[پیش از ظهور حضرت مهدی]]{{ع}} هیچ شخصی از ما [[اهل بیت]] برای دفع [[ظلم]] یا گرفتن [[حق]]، [[قیام]] نکرده و [[قیام]] نخواهد کرد مگر اینکه [[بلاها]] بنیان او را برکند و باعث بیشتر شدن [[ناراحتی]] ما و [[شیعیان]] ما شود.  
*بنابراین در [[روایات]] ما [[شاهد]] احادیثی هستیم که ما را به شدت از [[قیام]] کردن بازداشته‌اند و همواره ما را به خودداری توصیه نموده‌اند. البته این [[احادیث]] در میان [[فقها]] محل بحث‌های بسیار مفصلی بوده و هست. برخی از [[علما]] به این [[روایات]] عمل می‌نمایند و دسته‌ای آن را حمل بر [[تقیه]] نموده یا به واسطه [[مخالفت]] مضمون این [[احادیث]] با دیگر مضامین [[دینی]] آن را مسکوت عنه گذاشته و به آن عمل نمی‌کنند<ref>ر.ک: تقیه.</ref>. مثلاً در مقدمه صحیفة [[مبارکه]] سجادیه [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: [[پیش از ظهور حضرت مهدی]]{{ع}} هیچ شخصی از ما [[اهل بیت]] برای دفع [[ظلم]] یا گرفتن [[حق]]، [[قیام]] نکرده و [[قیام]] نخواهد کرد مگر اینکه [[بلاها]] بنیان او را برکند و باعث بیشتر شدن [[ناراحتی]] ما و [[شیعیان]] ما شود.  
خط ۳۵: خط ۳۵:
*در زمان [[اهل بیت]]{{عم}} برخی از [[فرزندان امام حسن]] مجتبی{{ع}} بر ضد [[حکومت]] [[بنی امیه]] و [[بنی العباس]] [[قیام]] می‌کردند. مقداری از این افراد علاوه بر [[مخالفت]] با غاصبین [[حقوق اهل بیت]]{{عم}} اعتراض‌هایی نیز به [[ائمه]]{{عم}} داشتند و گویا خود را از ایشان آگاه‌تر بر زمانه و شرایط دوران می‌دانستند.
*در زمان [[اهل بیت]]{{عم}} برخی از [[فرزندان امام حسن]] مجتبی{{ع}} بر ضد [[حکومت]] [[بنی امیه]] و [[بنی العباس]] [[قیام]] می‌کردند. مقداری از این افراد علاوه بر [[مخالفت]] با غاصبین [[حقوق اهل بیت]]{{عم}} اعتراض‌هایی نیز به [[ائمه]]{{عم}} داشتند و گویا خود را از ایشان آگاه‌تر بر زمانه و شرایط دوران می‌دانستند.
*به [[امام صادق]]{{ع}} خبر [[قیام]] "[[محمد بن عبدالله بن حسن]]" را دادند، [[حضرت]] در ضمن بیان [[حدیثی]] [[قیام]] او را تأیید ننمودند و فرمودند تا [[آسمان]] و [[زمین]] در [[آرامش]] هستند قیامی به وقوع نمی‌پیوندد. در ادامه این [[حدیث]] که از زبان [[مبارک]] [[امام رضا]]{{ع}} صادر شده است، [[حضرت]] به [[تفسیر]] بیان [[امام صادق]]{{ع}} می‌پردازند. از محتوای [[حدیث]] می‌توان فهمید که [[محمد بن عبدالله بن حسن]] گویا با این [[قیام]] قصد برپایی [[قیام]] کلی جهانی را داشته است. [[حضرت]] در بیان فرمایش [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: "تا [[آسمان]] و [[زمین]] ساکن هستند خروجی در کار نخواهد بود" بدین معنا نیست که هیچ قیامی رخ نخواهد داد، بلکه بدین معناست که تا وقتی [[ندای آسمانی]] و فرو رفتن [[لشکر سفیانی]] (که دو علامت از نشان‌های حتمی [[ظهور]] است) اتفاق نیفتد [[حضرت قائم]]{{ع}} [[قیام]] نخواهد کرد. بنابراین (اگر دنبال شرکت در [[قیام جهانی]] [[منجی آخرالزمان]] هستی) در خانه‌ات بنشین و ساکت باش تا زمانی که خبر [[خروج سفیانی]] و [[ندای آسمانی]] را بشنوی، آنگاه اگر چه پیاده هم بودی، به سوی ما بشتاب<ref>بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۸۸ و روضه کافی: ۴۵۳ و یأتی، ص ۳۳۷.</ref>.
*به [[امام صادق]]{{ع}} خبر [[قیام]] "[[محمد بن عبدالله بن حسن]]" را دادند، [[حضرت]] در ضمن بیان [[حدیثی]] [[قیام]] او را تأیید ننمودند و فرمودند تا [[آسمان]] و [[زمین]] در [[آرامش]] هستند قیامی به وقوع نمی‌پیوندد. در ادامه این [[حدیث]] که از زبان [[مبارک]] [[امام رضا]]{{ع}} صادر شده است، [[حضرت]] به [[تفسیر]] بیان [[امام صادق]]{{ع}} می‌پردازند. از محتوای [[حدیث]] می‌توان فهمید که [[محمد بن عبدالله بن حسن]] گویا با این [[قیام]] قصد برپایی [[قیام]] کلی جهانی را داشته است. [[حضرت]] در بیان فرمایش [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: "تا [[آسمان]] و [[زمین]] ساکن هستند خروجی در کار نخواهد بود" بدین معنا نیست که هیچ قیامی رخ نخواهد داد، بلکه بدین معناست که تا وقتی [[ندای آسمانی]] و فرو رفتن [[لشکر سفیانی]] (که دو علامت از نشان‌های حتمی [[ظهور]] است) اتفاق نیفتد [[حضرت قائم]]{{ع}} [[قیام]] نخواهد کرد. بنابراین (اگر دنبال شرکت در [[قیام جهانی]] [[منجی آخرالزمان]] هستی) در خانه‌ات بنشین و ساکت باش تا زمانی که خبر [[خروج سفیانی]] و [[ندای آسمانی]] را بشنوی، آنگاه اگر چه پیاده هم بودی، به سوی ما بشتاب<ref>بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۸۸ و روضه کافی: ۴۵۳ و یأتی، ص ۳۳۷.</ref>.
*در [[حدیثی]] [[امام سجاد]]{{ع}} فرمود: به زودی [[زمین]] از [[خون]] جوجه‌گانی از [[آل محمد]]{{صل}} رنگین خواهد شد زیرا پیش از وقت پرواز می‌کنند و چیزی را می‌طلبند که هنوز وقت آن فرا نرسیده است (یعنی [[قیام جهانی]])<ref>غیبت نعمانی، ص ۱۹۹.</ref>.می‌بینید که در این [[روایات]] سخن [[حضرت]] در منع از [[قیام]]، صریح و [[قاطع]] است. اما آن دسته از علمایی که به این‌گونه [[روایات]] عمل نمی‌کنند بر آنند که اگر [[حدیثی]] با [[قرآن]] و [[سایر]] [[احکام]] [[مسلم]] [[اسلامی]] موافق نبود باید کنار گذاشته شود و [[علم]] آن را به [[اهل بیت]]{{عم}} واگذار کنیم و آن [[حدیث]] جزو [[احادیث متشابه]] خواهد بود. البته این بحث بسیار دقیق و مفصل می‌باشد که این مجال جای پرداختن به آن نیست و برای اطلاع بیشتر می‌توان به کتاب‌هایی که در این باره خصوصاً نوشته شده [[رجوع]] نمود<ref>ر.ک: پرچم.</ref>.
*در [[حدیثی]] [[امام سجاد]]{{ع}} فرمود: به زودی [[زمین]] از [[خون]] جوجه‌گانی از [[آل محمد]]{{صل}} رنگین خواهد شد زیرا پیش از وقت پرواز می‌کنند و چیزی را می‌طلبند که هنوز وقت آن فرا نرسیده است (یعنی [[قیام جهانی]])<ref>غیبت نعمانی، ص ۱۹۹.</ref>.می‌بینید که در این [[روایات]] سخن [[حضرت]] در منع از [[قیام]]، صریح و [[قاطع]] است. اما آن دسته از علمایی که به این‌گونه [[روایات]] عمل نمی‌کنند بر آنند که اگر [[حدیثی]] با [[قرآن]] و سایر [[احکام]] [[مسلم]] [[اسلامی]] موافق نبود باید کنار گذاشته شود و [[علم]] آن را به [[اهل بیت]]{{عم}} واگذار کنیم و آن [[حدیث]] جزو [[احادیث متشابه]] خواهد بود. البته این بحث بسیار دقیق و مفصل می‌باشد که این مجال جای پرداختن به آن نیست و برای اطلاع بیشتر می‌توان به کتاب‌هایی که در این باره خصوصاً نوشته شده [[رجوع]] نمود<ref>ر.ک: پرچم.</ref>.
*[[امام باقر]]{{ع}} در [[حدیثی]] فرمود: می‌بینم روزی را که گروهی از شرقِ دور از شهری به نام شیلا [[قیام]] می‌کنند و [[حق]] خویش را از چینی‌ها طلب می‌کنند، ولی چینی‌ها از آن امتناع می‌کنند. دوباره آن گروه [[حق]] خود را می‌طلبند اما چینی‌ها باز هم امتناع می‌ورزند. سپس آن گروه [[شمشیر]] از نیام می‌کشند و زمانی که چینی‌ها این را می‌بینند قبول می‌کنند که آنچه را مطالبه نموده‌اند، بدهند اما آن گروه قبول نکرده و بسیاری از چینی‌ها را خواهند کشت و پس از آن به سوی سرزمین ترک (شاید منظور ترکمن‌ها باشد) و [[هند]] می‌روند و آنجا را به [[تصرف]] درآورده و سپس به سوی [[خراسان]] روان می‌شوند. [[مردم]] [[خراسان]] در مقابل ایشان [[ایستادگی]] می‌کنند و آنان با [[زور]] بر آنها [[غلبه]] خواهند کرد و [[خراسان]] را به [[تصرف]] خود درمی‌آورند و در پایان می‌خواهند که [[سلطنت]] خود را به [[حضرت مهدی]]{{ع}} [[تسلیم]] کنند<ref>یأتی، ص ۱۸۴ و الزام الناصب، ج ۲، ص ۱۶۰.</ref><ref>[[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|فرهنگنامه آخرالزمان]]. ص ۵۰۹.</ref>.
*[[امام باقر]]{{ع}} در [[حدیثی]] فرمود: می‌بینم روزی را که گروهی از شرقِ دور از شهری به نام شیلا [[قیام]] می‌کنند و [[حق]] خویش را از چینی‌ها طلب می‌کنند، ولی چینی‌ها از آن امتناع می‌کنند. دوباره آن گروه [[حق]] خود را می‌طلبند اما چینی‌ها باز هم امتناع می‌ورزند. سپس آن گروه [[شمشیر]] از نیام می‌کشند و زمانی که چینی‌ها این را می‌بینند قبول می‌کنند که آنچه را مطالبه نموده‌اند، بدهند اما آن گروه قبول نکرده و بسیاری از چینی‌ها را خواهند کشت و پس از آن به سوی سرزمین ترک (شاید منظور ترکمن‌ها باشد) و [[هند]] می‌روند و آنجا را به [[تصرف]] درآورده و سپس به سوی [[خراسان]] روان می‌شوند. [[مردم]] [[خراسان]] در مقابل ایشان [[ایستادگی]] می‌کنند و آنان با [[زور]] بر آنها [[غلبه]] خواهند کرد و [[خراسان]] را به [[تصرف]] خود درمی‌آورند و در پایان می‌خواهند که [[سلطنت]] خود را به [[حضرت مهدی]]{{ع}} [[تسلیم]] کنند<ref>یأتی، ص ۱۸۴ و الزام الناصب، ج ۲، ص ۱۶۰.</ref><ref>[[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|فرهنگنامه آخرالزمان]]. ص ۵۰۹.</ref>.


۲۱۸٬۲۲۷

ویرایش