پرش به محتوا

ولایت تکوینی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲: خط ۲:
{{امامت}}
{{امامت}}
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[ولایت]]''' است. "'''[[ولایت تکوینی]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[ولایت]]''' است. "'''ولایت تکوینی'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[ولایت تکوینی در قرآن]] | [[ولایت تکوینی در حدیث]] | [[ولایت تکوینی در کلام اسلامی]] | [[ولایت تکوینی در عرفان اسلامی]]</div>
: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[ولایت تکوینی در قرآن]] | [[ولایت تکوینی در حدیث]] | [[ولایت تکوینی در کلام اسلامی]] | [[ولایت تکوینی در عرفان اسلامی]]</div>
خط ۱۰: خط ۱۰:


==مقدمه==
==مقدمه==
*یکی از [[شئون]] بسیار مهم، شأنی است که در [[ادبیات]] [[کلامی]]، [[فلسفی]] و [[عرفانی]] به [[شأن]] [[ولایت تکوینی]] معروف شده است. [[پذیرش]] یا عدم [[پذیرش]] این [[شأن]] برای [[امامان]] از دیرباز مورد بحث میان [[دانشمندان]] [[امامیه]] بوده است. از‌این‌رو باید این مسئله با دقت بیشتری بررسی شود.
*یکی از [[شئون]] بسیار مهم، شأنی است که در [[ادبیات]] [[کلامی]]، [[فلسفی]] و [[عرفانی]] به [[شأن]] ولایت تکوینی معروف شده است. [[پذیرش]] یا عدم [[پذیرش]] این [[شأن]] برای [[امامان]] از دیرباز مورد بحث میان [[دانشمندان]] [[امامیه]] بوده است. از‌این‌رو باید این مسئله با دقت بیشتری بررسی شود.
*به‌نظر می‌رسد اصل این واژه، در متون [[روایی]] و [[کلامی]] پیشینه چندانی ندارد. از‌این‌رو، باید مقصود از این اصطلاح به‌خوبی روشن شود؛ چراکه ممکن است [[منکران]] این [[شأن]]، معنایی از آن در نظر داشته باشند که این معنا مورد [[پذیرش]] باورمندان نیز نباشد.
*به‌نظر می‌رسد اصل این واژه، در متون [[روایی]] و [[کلامی]] پیشینه چندانی ندارد. از‌این‌رو، باید مقصود از این اصطلاح به‌خوبی روشن شود؛ چراکه ممکن است [[منکران]] این [[شأن]]، معنایی از آن در نظر داشته باشند که این معنا مورد [[پذیرش]] باورمندان نیز نباشد.
* [[عالمان دینی]] مصادیقی برای [[شأن]] [[ولایت تکوینی]] بیان کرده‌اند.<ref>برای نمونه، ر.ک: ناصر مکارم شیرازی، پیام قرآن، ج۹، ص۱۶۱-۱۶۳.</ref> با وجود این، به‌نظر می‌رسد می‌توان این [[شأن]] را در دو حوزه جداگانه بررسی کرد:
* [[عالمان دینی]] مصادیقی برای [[شأن]] ولایت تکوینی بیان کرده‌اند.<ref>برای نمونه، ر.ک: ناصر مکارم شیرازی، پیام قرآن، ج۹، ص۱۶۱-۱۶۳.</ref> با وجود این، به‌نظر می‌رسد می‌توان این [[شأن]] را در دو حوزه جداگانه بررسی کرد:
# [[تفويض محدود]]: بدین معنا که [[امام]]{{ع}} یا هر کسی که چنین [[ولایتی]] دارد، [[توانایی]] [[تصرف]] در عالم [[تکوین]] را داشته باشد. [[معجزات]] [[پیامبران]] و [[کرامات]] [[امامان]] و بزرگان [[دین]] "صرف‌نظر از گستره آن" در این قسمت قابل بررسی است؛<ref>گفتنی است اصطلاح "تفویض محدود" در آثار دانشمندان شیعی کمتر به چشم می‌خورد و ایشان هرگاه از واژه "تفويض" استفاده می‌کنند، مقصودشان همان تفویض مطلق است. نکته دیگر آنکه ممکن است بتوان برای مفهوم تفويض مطلق، از اصطلاح "ولایت بر تكوين"، و برای مفهوم تفويض محدود، از اصطلاح "ولایت در تکوین" استفاده کرد. ولایت بر تکوین، همان سیطره کلی بر نظام تکوین همراه با مسئولیت‌هایی است که بیان شد؛ اما ولایت در تکوین همان تصرفات جزئی در نظام هستی است.</ref>
# [[تفويض محدود]]: بدین معنا که [[امام]]{{ع}} یا هر کسی که چنین [[ولایتی]] دارد، [[توانایی]] [[تصرف]] در عالم [[تکوین]] را داشته باشد. [[معجزات]] [[پیامبران]] و [[کرامات]] [[امامان]] و بزرگان [[دین]] "صرف‌نظر از گستره آن" در این قسمت قابل بررسی است؛<ref>گفتنی است اصطلاح "تفویض محدود" در آثار دانشمندان شیعی کمتر به چشم می‌خورد و ایشان هرگاه از واژه "تفويض" استفاده می‌کنند، مقصودشان همان تفویض مطلق است. نکته دیگر آنکه ممکن است بتوان برای مفهوم تفويض مطلق، از اصطلاح "ولایت بر تكوين"، و برای مفهوم تفويض محدود، از اصطلاح "ولایت در تکوین" استفاده کرد. ولایت بر تکوین، همان سیطره کلی بر نظام تکوین همراه با مسئولیت‌هایی است که بیان شد؛ اما ولایت در تکوین همان تصرفات جزئی در نظام هستی است.</ref>
# [[تفويض مطلق]]: بدین معنا که [[امام]]{{ع}} بر [[نظام هستی]] [[ولایت]] دارد و [[تدبیر]] امر [[بندگان]]، [[مسئولیت]] امر روزی، [[نزول]] [[باران]]، [[حیات]] و ممات موجودات و خلاصه آنچه مربوط به [[مدیریت]] [[نظام هستی]] است، بر عهده اوست.
# [[تفويض مطلق]]: بدین معنا که [[امام]]{{ع}} بر [[نظام هستی]] [[ولایت]] دارد و [[تدبیر]] امر [[بندگان]]، [[مسئولیت]] امر روزی، [[نزول]] [[باران]]، [[حیات]] و ممات موجودات و خلاصه آنچه مربوط به [[مدیریت]] [[نظام هستی]] است، بر عهده اوست.
۲۱۸٬۱۴۸

ویرایش