معجزه در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
←دیدگاه ابن قبه رازی درباره امکان معجزه امام
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
==دیدگاه [[ابن قبه رازی]] درباره [[امکان معجزه]] [[امام]]== | ==دیدگاه [[ابن قبه رازی]] درباره [[امکان معجزه]] [[امام]]== | ||
*[[متکلمان]] [[اهل سنت]] به طور معمول امور [[خارق‌العاده]] را برای غیر [[نبی]] [[کرامت]] می‌نامند<ref>در این باره ر.ک: مسعود بن عمر تفتازانی، شرح عقائد نسفیه، ص۲۲۶؛ ابی‌المعین میمون بن محمد نسفی، تبصرة الأدلة، ج۲، ص۴۸۴.</ref>، با اینکه برخی از آنان [[معجزه]] و [[کرامت]] را با نقض [[عادت]] متساوی دانسته‌اند<ref>عبدالقاهر بغدادی، کتاب اصول الدین، ص۱۴۱.</ref>. اما [[متکلمان امامیه]] به طور غالب از لفظ [[معجزه]] بهره می‌گیرند <ref>سید مرتضی، "جوابات المسائل المیافارقیات"، رسائل شریف مرتضی، ج۱، ص۲۸۲؛ همو، الذخیرة فی علم الکلام، ص۳۳۳، ۴۱۸ و ۴۲۹؛ شیخ طوسی، تمهید الاصول فی علم الکلام، ص۳۵۳ و ۳۸۶؛ سدیدالدین محمود حمصی رازی، المنقذ من التقلید، ج۲، ص۲۹۶.</ref>. [[ابن قبه رازی]] نیز از همین لفظ استفاده کرده است<ref>ابن قبه رازی رازی، المسألة المفردة فی الإمامه، ص۶۲۔۶۳.</ref>. به هر حال در این باره نظرهای مختلفی بیان شده که اظهار امر [[خارق‌العاده]] به [[دست]] غیر [[نبی]] امکان دارد یا نه؟<ref>دراین باره ر.ک: شیخ مفید، اوائل المقالات، ص۴۱؛ سید مرتضی، الذخیرة فی علم الکلام، ص۳۳۳؛ مسعود بن عمر تفتازانی، شرح المقاصد، ج۵، ص۷۲؛ همو، شرح عقائد نسفیه، ص۲۲۶؛ ابی المعین میمون بن محمد نسفی، تبصرة الادلة، ص۲۹۰ و ۵۳۶؛ أبو الثناء، تمهید القواعد التوحید، ص۹۱؛ قاضی عضدالدین ایجی، المواقف، ص۳۷۰.</ref>. | *[[متکلمان]] [[اهل سنت]] به طور معمول امور [[خارق‌العاده]] را برای غیر [[نبی]] [[کرامت]] می‌نامند<ref>در این باره ر.ک: مسعود بن عمر تفتازانی، شرح عقائد نسفیه، ص۲۲۶؛ ابی‌المعین میمون بن محمد نسفی، تبصرة الأدلة، ج۲، ص۴۸۴.</ref>، با اینکه برخی از آنان [[معجزه]] و [[کرامت]] را با نقض [[عادت]] متساوی دانسته‌اند<ref>عبدالقاهر بغدادی، کتاب اصول الدین، ص۱۴۱.</ref>. اما [[متکلمان امامیه]] به طور غالب از لفظ [[معجزه]] بهره می‌گیرند <ref>سید مرتضی، "جوابات المسائل المیافارقیات"، رسائل شریف مرتضی، ج۱، ص۲۸۲؛ همو، الذخیرة فی علم الکلام، ص۳۳۳، ۴۱۸ و ۴۲۹؛ شیخ طوسی، تمهید الاصول فی علم الکلام، ص۳۵۳ و ۳۸۶؛ سدیدالدین محمود حمصی رازی، المنقذ من التقلید، ج۲، ص۲۹۶.</ref>. [[ابن قبه رازی]] نیز از همین لفظ استفاده کرده است<ref>ابن قبه رازی رازی، المسألة المفردة فی الإمامه، ص۶۲۔۶۳.</ref>. به هر حال در این باره نظرهای مختلفی بیان شده که اظهار امر [[خارق‌العاده]] به [[دست]] غیر [[نبی]] امکان دارد یا نه؟<ref>دراین باره ر.ک: شیخ مفید، اوائل المقالات، ص۴۱؛ سید مرتضی، الذخیرة فی علم الکلام، ص۳۳۳؛ مسعود بن عمر تفتازانی، شرح المقاصد، ج۵، ص۷۲؛ همو، شرح عقائد نسفیه، ص۲۲۶؛ ابی المعین میمون بن محمد نسفی، تبصرة الادلة، ص۲۹۰ و ۵۳۶؛ أبو الثناء، تمهید القواعد التوحید، ص۹۱؛ قاضی عضدالدین ایجی، المواقف، ص۳۷۰.</ref>. | ||
*در میان [[امامیه]]، [[ابن قبه رازی]]<ref>ابن قبه رازی رازی، نقض الاشهاد، ص۱۲۱؛ همو، المسألة المفردة فی الإمامه، ص۶۲.</ref> و دیگر [[متکلمان]]<ref>درباره متکلمان قبل از ابن قبه رازی ر.ک: عبدالقاهر بغدادی، الفرق بین الفرق، ص۷۵. درباره متکلمان بعد از ابن قبه رازی ر.ک: سیدمرتضی، الذخیرة فی علم الکلام، ص۲۳۲، ۴۱۸ و ۴۲۹؛ همو، "جوابات المسائل المیافارقیات"، رسائل شریف مرتضی، ج۱، ص۲۸۲؛ شیخ طوسی، تمهید الاصول، ص۳۵۳ و ۳۸۶؛ سدید الدین محمود حمصی رازی، المنقذ من التقلید، ج۲، ص۲۹۶.</ref> امکان [[ظهور]] [[معجزه]] را را برای غیر [[نبی]] | *در میان [[امامیه]]، [[ابن قبه رازی]]<ref>ابن قبه رازی رازی، نقض الاشهاد، ص۱۲۱؛ همو، المسألة المفردة فی الإمامه، ص۶۲.</ref> و دیگر [[متکلمان]]<ref>درباره متکلمان قبل از ابن قبه رازی ر.ک: عبدالقاهر بغدادی، الفرق بین الفرق، ص۷۵. درباره متکلمان بعد از ابن قبه رازی ر.ک: سیدمرتضی، الذخیرة فی علم الکلام، ص۲۳۲، ۴۱۸ و ۴۲۹؛ همو، "جوابات المسائل المیافارقیات"، رسائل شریف مرتضی، ج۱، ص۲۸۲؛ شیخ طوسی، تمهید الاصول، ص۳۵۳ و ۳۸۶؛ سدید الدین محمود حمصی رازی، المنقذ من التقلید، ج۲، ص۲۹۶.</ref> امکان [[ظهور]] [[معجزه]] را را برای غیر [[نبی]] [[امام]] جایز دانسته‌اند و آن را در کنار [[نصّ]] معیاری برای [[تعیین امام]] شمرده‌اند<ref>ابن قبه رازی رازی، نقض الاشهاد، ص۱۲۱.</ref>. [[ابن قبه رازی]] معیار اصلی [[نصب امام]] را [[نصّ]] می‌داند<ref>ر.ک: ابن قبه رازی رازی، المسألة المفردة فی الإمامه، ص۶۰-۶۱؛ همو، نقض الاشهاد، ص۱۰۹، ۱۱۵ و ۱۲۱.</ref>، اما برخی [[متکلمان]] [[معجزه]] را ملاک میشناسند<ref>سدیدالدین محمود حمصی رازی، المنقذ من التقلید، ج۲، ص۲۹۶.</ref>. | ||
*[[ابن قبه رازی]] [[معجزه]] [[امام]] را با شرایط [[معجزه]] [[نبی]] می‌پذیرد. او شرط اصلحیت را از شروط اساسی اظهار [[معجزه]] [[امام]] می‌داند و [[معتقد]] است [[امام]] بدون [[اذن]] و [[اراده الهی]] [[حق]] اقامه امر [[خارق‌العاده]] را ندارد. وی بیان می‌کند [[خداوند]] زمانی به [[امام]] اجازه اظهار [[معجزه]] می‌دهد که آن را برای [[خلق]] [[صلاح]] بداند<ref>ابن قبه رازی رازی، المسألة المفردة فی الإمامه، ص۶۲.</ref>. [[ابن قبه رازی]] با اینکه [[معتقد]] است [[معجزه]] از نشان‌های [[امامت]] می‌تواند باشد و حتی [[آخرین امام]]، در صورت طولانی شدن [[غیبت]]، موقع [[ظهور]] ممکن است معجزه‌ای بنماید که بر [[امامت]] او دلالت داشته باشد<ref>ابن قبه رازی رازی، المسألة المفردة فی الإمامه، ص۶۲.</ref>، برای [[اثبات امامت]] [[امامان]] دیگر هیچ‌گاه به معاجز و [[دلایل]] اشاره نمی‌کند. [[شیوه]] او براساس [[اثبات]] [[نصّ]] بر [[امامت]] هر [[امام]] و پیدایی [[علم]] آنان به [[حلال و حرام]] است<ref>ر.ک: ابن قبه رازی رازی، نقض الاشهاد، ص۹۹، ۱۰۳، ۱۰۴، ۱۰۹، ۱۱۳، ۱۱۶ و ۱۲۰.</ref>.<ref>[[عباس میرزایی|میرزایی، عباس]]، [[ابن قبه رازی (کتاب)| ابن قبه رازی]]، ص۱۴۴-۱۴۶.</ref>. | *[[ابن قبه رازی]] [[معجزه]] [[امام]] را با شرایط [[معجزه]] [[نبی]] می‌پذیرد. او شرط اصلحیت را از شروط اساسی اظهار [[معجزه]] [[امام]] می‌داند و [[معتقد]] است [[امام]] بدون [[اذن]] و [[اراده الهی]] [[حق]] اقامه امر [[خارق‌العاده]] را ندارد. وی بیان می‌کند [[خداوند]] زمانی به [[امام]] اجازه اظهار [[معجزه]] می‌دهد که آن را برای [[خلق]] [[صلاح]] بداند<ref>ابن قبه رازی رازی، المسألة المفردة فی الإمامه، ص۶۲.</ref>. [[ابن قبه رازی]] با اینکه [[معتقد]] است [[معجزه]] از نشان‌های [[امامت]] می‌تواند باشد و حتی [[آخرین امام]]، در صورت طولانی شدن [[غیبت]]، موقع [[ظهور]] ممکن است معجزه‌ای بنماید که بر [[امامت]] او دلالت داشته باشد<ref>ابن قبه رازی رازی، المسألة المفردة فی الإمامه، ص۶۲.</ref>، برای [[اثبات امامت]] [[امامان]] دیگر هیچ‌گاه به معاجز و [[دلایل]] اشاره نمی‌کند. [[شیوه]] او براساس [[اثبات]] [[نصّ]] بر [[امامت]] هر [[امام]] و پیدایی [[علم]] آنان به [[حلال و حرام]] است<ref>ر.ک: ابن قبه رازی رازی، نقض الاشهاد، ص۹۹، ۱۰۳، ۱۰۴، ۱۰۹، ۱۱۳، ۱۱۶ و ۱۲۰.</ref>.<ref>[[عباس میرزایی|میرزایی، عباس]]، [[ابن قبه رازی (کتاب)| ابن قبه رازی]]، ص۱۴۴-۱۴۶.</ref>. | ||