معجزه در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'باقی' به 'باقی'
(←منابع) |
جز (جایگزینی متن - 'باقی' به 'باقی') |
||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
==[[معجزه]] و [[قانون علیت]]== | ==[[معجزه]] و [[قانون علیت]]== | ||
*برخی [[متکلمان شیعه]] معتقدند [[صاحب]] [[معجزه]] با [[شناخت]] و تسلط بر آن دسته از [[علل]] طبیعی که برای دیگران ناشناخته‌اند، دست به [[اعجاز]] می‌زند. بدین سان، [[اعجاز]] پیرو [[قوانین طبیعی]] و [[علی]] است و میان [[معجزه]] و [[قانون علیت]]، ناسازگاری نیست<ref>المیزان، ۱/ ۸۲.</ref>. | *برخی [[متکلمان شیعه]] معتقدند [[صاحب]] [[معجزه]] با [[شناخت]] و تسلط بر آن دسته از [[علل]] طبیعی که برای دیگران ناشناخته‌اند، دست به [[اعجاز]] می‌زند. بدین سان، [[اعجاز]] پیرو [[قوانین طبیعی]] و [[علی]] است و میان [[معجزه]] و [[قانون علیت]]، ناسازگاری نیست<ref>المیزان، ۱/ ۸۲.</ref>. | ||
*برخی دیگر از [[متکلمان]] بر آن‌اند که [[صاحب]] [[معجزه]] با [[ولایت تکوینی]] دست به تسخیر و [[تصرف]] در [[علل]] طبیعی می‌زند و به فعل و انفعالات مادی شتاب می‌بخشد و زمانی را که معلول به آن [[نیازمند]] است، به حداقل می‌رساند. این گونه [[اعجاز]] از نظر [[عقل]] ممکن است؛ مانند تحولاتی که [[دانشمندان]] [[علوم تجربی]] در محصولات [[کشاورزی]] رقم زده‌اند<ref>مدخل التفسیر، ۲۵؛ تفسیر نمونه، ۱۳/ ۱۸۲؛ براهین اثبات خدا، ۲۵۴.</ref>. [[فهم]] عمومی از معنای [[معجزه]]، نقض و خرق [[طبیعت]] است با این بیان که [[خداوند]] [[حکیم]] برای [[تدبیر]] عالم [[طبیعت]]، [[قوانین]] و [[علل]] [[تکوینی]] برنهاده است و وقوع رویدادهای [[جهان]]، تنها عادت و توالی محض نیست؛ بلکه به [[علل]] پیشینی مستند است که با تحقق آنها، وجود رویدادهای پسین [[ضرورت]] می‌یابد. بنابر این دیدگاه، [[معجزه]]، [[قوانین طبیعی]] را نقض نمی‌کند و [[اتقان]] و اعتبار اصل علیت همچنان | *برخی دیگر از [[متکلمان]] بر آن‌اند که [[صاحب]] [[معجزه]] با [[ولایت تکوینی]] دست به تسخیر و [[تصرف]] در [[علل]] طبیعی می‌زند و به فعل و انفعالات مادی شتاب می‌بخشد و زمانی را که معلول به آن [[نیازمند]] است، به حداقل می‌رساند. این گونه [[اعجاز]] از نظر [[عقل]] ممکن است؛ مانند تحولاتی که [[دانشمندان]] [[علوم تجربی]] در محصولات [[کشاورزی]] رقم زده‌اند<ref>مدخل التفسیر، ۲۵؛ تفسیر نمونه، ۱۳/ ۱۸۲؛ براهین اثبات خدا، ۲۵۴.</ref>. [[فهم]] عمومی از معنای [[معجزه]]، نقض و خرق [[طبیعت]] است با این بیان که [[خداوند]] [[حکیم]] برای [[تدبیر]] عالم [[طبیعت]]، [[قوانین]] و [[علل]] [[تکوینی]] برنهاده است و وقوع رویدادهای [[جهان]]، تنها عادت و توالی محض نیست؛ بلکه به [[علل]] پیشینی مستند است که با تحقق آنها، وجود رویدادهای پسین [[ضرورت]] می‌یابد. بنابر این دیدگاه، [[معجزه]]، [[قوانین طبیعی]] را نقض نمی‌کند و [[اتقان]] و اعتبار اصل علیت همچنان باقی است؛ زیرا هر چند [[معجزه]] خارق [[قانون]] [[طبیعت]] است و [[قوانین طبیعی]] را کنار می‌نهد، اما [[قوانین]] فراطبیعی را بر جایشان می‌نشاند<ref>آشنایی با قرآن، ۲/ ۲۰۹؛ الالهیات، ۳/ ۷۶؛ معجزه در قلمرو عقل و دین، ۱۳۰.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 418.</ref>. | ||
==[[قرآن]]؛ [[معجزه جاوید]]== | ==[[قرآن]]؛ [[معجزه جاوید]]== | ||
*[[پیامبر اسلام]] {{صل}} معجزه‌های فراوانی داشته است؛ اما در آن میان [[قرآن کریم]] جایگاهی ویژه دارد. [[قرآن]] را از ابعاد گوناگون [[معجزه]] دانسته‌اند: | *[[پیامبر اسلام]] {{صل}} معجزه‌های فراوانی داشته است؛ اما در آن میان [[قرآن کریم]] جایگاهی ویژه دارد. [[قرآن]] را از ابعاد گوناگون [[معجزه]] دانسته‌اند: | ||
#'''[[فصاحت]] و [[بلاغت]]:''' بنابر شواهد [[تاریخی]]، [[مردمان]] [[عرب]] عصر [[جاهلی]] بسیار [[فصیح]] و [[بلیغ]] بوده‌اند و اشعار | #'''[[فصاحت]] و [[بلاغت]]:''' بنابر شواهد [[تاریخی]]، [[مردمان]] [[عرب]] عصر [[جاهلی]] بسیار [[فصیح]] و [[بلیغ]] بوده‌اند و اشعار باقی مانده از آن روزگار [[گواهی]] روشن بر این [[حقیقت]] است. [[شاعران]] نامی [[عرب]]، اشعار خویش را در محافل و مجامع ادبی آن عصر عرضه می‌کردند و [[برترین]] آنها [[برگزیده]] و بر در [[کعبه]] آویخته می‌شد. الفاظ [[قرآن کریم]] همان است که در دسترس همگان بود؛ با این حال، کسی از فصیحان بزرگ [[عرب]] نتوانست با این [[کتاب آسمانی]] هماوردی کند یا خدشه‌ای در آن بیابد. [[قرآن]] خود بدین [[حقیقت]] اشارت برده و آن را گونه‌ای [[اعجاز]] دانسته است<ref>{{متن قرآن|فَإِن لَّمْ تَفْعَلُواْ وَلَن تَفْعَلُواْ فَاتَّقُواْ النَّارَ الَّتِي وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ أُعِدَّتْ لِلْكَافِرِينَ}}؛ سوره بقره، آیه ۲۴؛ وحی و نبوت در قرآن، ۳۰۱؛ قرآن و آخرین پیامبر، ۱۰۰- ۷۲.</ref>. | ||
#'''[[هدایت]] و [[تربیت]]:''' [[معارف]] و [[تعالیم قرآن]] [[توفیق]] یافت از مردمانی [[جاهل]] و دور از [[تمدن]] و صفات انسانی، ملتی پارسا، پاکباز و متمدن بسازد. [[دانشمندان]] نامداری در سایه آموزه‌های [[قرآن]] پرورش یافتند و عرفا و حکمای برجسته‌ای میان [[مسلمانان]] [[ظهور]] کردند. | #'''[[هدایت]] و [[تربیت]]:''' [[معارف]] و [[تعالیم قرآن]] [[توفیق]] یافت از مردمانی [[جاهل]] و دور از [[تمدن]] و صفات انسانی، ملتی پارسا، پاکباز و متمدن بسازد. [[دانشمندان]] نامداری در سایه آموزه‌های [[قرآن]] پرورش یافتند و عرفا و حکمای برجسته‌ای میان [[مسلمانان]] [[ظهور]] کردند. | ||
#'''[[نظم]] و [[معانی قرآن]]:''' واژگان [[قرآنی]]، بسان اعداد ریاضی در جای ویژه خویش قرار یافته‌اند. همراه این [[نظم]] و سامان لفظی، گستره بی‌همتایی از معانی بلند در [[قرآن]] [[خودنمایی]] می‌کند و مفاهیم آسمانی، منظم و هماهنگ کنار هم آمده‌اند<ref>ر.ک: تفسیر بیان السعادة، ۱/ ۴۵؛ المیزان، ۱/ ۲۳۴.</ref>. | #'''[[نظم]] و [[معانی قرآن]]:''' واژگان [[قرآنی]]، بسان اعداد ریاضی در جای ویژه خویش قرار یافته‌اند. همراه این [[نظم]] و سامان لفظی، گستره بی‌همتایی از معانی بلند در [[قرآن]] [[خودنمایی]] می‌کند و مفاهیم آسمانی، منظم و هماهنگ کنار هم آمده‌اند<ref>ر.ک: تفسیر بیان السعادة، ۱/ ۴۵؛ المیزان، ۱/ ۲۳۴.</ref>. | ||