پرش به محتوا

سنگ‌دلی: تفاوت میان نسخه‌ها

۴ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۳ ژانویهٔ ۲۰۲۱
جز
جایگزینی متن - 'آشکار' به 'آشکار'
جز (جایگزینی متن - 'ہ' به 'ه')
جز (جایگزینی متن - 'آشکار' به 'آشکار')
خط ۱۲: خط ۱۲:
*در اصطلاح اخلاقیان، "سنگدل" به کسی گفته می‌شود که از قلبی سخت و غیر [[رؤوف]] برخوردار است. این [[قلب]] را از آنجا که همچون سنگ بوده [[رحمت]] را در آن راهی نیست، به این صفت خوانده‌اند: {{متن قرآن| وَلَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ}}<ref>« اگر درشتخویی سنگدل می‌بودی از دورت می‌پراکندند» سوره آل عمران، آیه ۱۵۹.</ref>.
*در اصطلاح اخلاقیان، "سنگدل" به کسی گفته می‌شود که از قلبی سخت و غیر [[رؤوف]] برخوردار است. این [[قلب]] را از آنجا که همچون سنگ بوده [[رحمت]] را در آن راهی نیست، به این صفت خوانده‌اند: {{متن قرآن| وَلَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ}}<ref>« اگر درشتخویی سنگدل می‌بودی از دورت می‌پراکندند» سوره آل عمران، آیه ۱۵۹.</ref>.
*همچنین برای قلبی که پذیرای [[حق]] نبوده از آن استنکاف می‌نماید نیز، همین اصطلاح به‌ کار رفته است. این صفت از توابع صفت تنگی سینه بوده، [[آدمی]] را به [[مخالفت]] با [[حقیقت]] وامی‌دارد. سنگ‌دلان اگر گاه گاهی نیز [[حقیقت]] را بپذیرند، تنها با [[سختی]] بسیار موفّق به آن خواهند شد. [[تنگ‌نظری]]، سرسختی و تندخوئی، در شمار دیگر زمینه‌ها و نتائج این صفت [[رذیلت]] است<ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۲ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۲، ص ۲۱۲.</ref>.
*همچنین برای قلبی که پذیرای [[حق]] نبوده از آن استنکاف می‌نماید نیز، همین اصطلاح به‌ کار رفته است. این صفت از توابع صفت تنگی سینه بوده، [[آدمی]] را به [[مخالفت]] با [[حقیقت]] وامی‌دارد. سنگ‌دلان اگر گاه گاهی نیز [[حقیقت]] را بپذیرند، تنها با [[سختی]] بسیار موفّق به آن خواهند شد. [[تنگ‌نظری]]، سرسختی و تندخوئی، در شمار دیگر زمینه‌ها و نتائج این صفت [[رذیلت]] است<ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۲ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۲، ص ۲۱۲.</ref>.
*از این رو، روشن می‌شود که سخت‌دلی در مقابل شرح صدر و [[رحمت]] قرار داشته، [[قلب]] را از پذیرش [[نور هدایت]] باز می‌دارد. [[حضرت حق]] در این زمینه با تهدید [[آشکار]] می‌فرماید: {{متن قرآن|فَوَيْلٌ لِلْقَاسِيَةِ قُلُوبُهُمْ مِنْ ذِكْرِ اللَّهِ}}<ref>«بنابراین وای بر سخت‌دلان در یاد خداوند!» سوره زمر، آیه ۲۲.</ref>. و باز می‌فرماید: {{متن قرآن|وَمَنْ يُرِدْ أَنْ يُضِلَّهُ يَجْعَلْ صَدْرَهُ ضَيِّقًا حَرَجًا كَأَنَّمَا يَصَّعَّدُ فِي السَّمَاءِ كَذَلِكَ يَجْعَلُ اللَّهُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ}}<ref>«و هر کس را که بخواهد در گمراهی وانهد دلش را تنگ و بسته می‌دارد گویی به آسمان فرا می‌رود؛ بدین گونه خداوند عذاب را بر کسانی که ایمان نمی‌آورند؛ برمی‌گمارد» سوره انعام، آیه ۱۲۵.</ref>، تا در [[جان]] [[مؤمنان]] [[رسوخ]] نماید که این [[رذیلت]] در شمار قبیح‌ترین [[رذائل اخلاقی]] بوده، بر آنان است که در پیراستن خود از آن بکوشند. کلمه "ویل" در این [[آیه]]، نشانگر عذابی است که بر آن مترتّب می‌شود؛ و فراتر از آن، ادامه [[آیه]] است که سخت‌دلان را همچون [[کافران]] و [[مشرکان]]، به نوعی برخوردار از نجاست روحی معرّفی می‌فرماید: {{متن قرآن| كَذَلِكَ يَجْعَلُ اللَّهُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ}}<ref>«بدین گونه خداوند عذاب را بر کسانی که ایمان نمی‌آورند؛ برمی‌گمارد» سوره انعام، آیه ۱۲۵.</ref><ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۲ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۲، ص ۲۱۳.</ref>.
*از این رو، روشن می‌شود که سخت‌دلی در مقابل شرح صدر و [[رحمت]] قرار داشته، [[قلب]] را از پذیرش [[نور هدایت]] باز می‌دارد. [[حضرت حق]] در این زمینه با تهدید آشکار می‌فرماید: {{متن قرآن|فَوَيْلٌ لِلْقَاسِيَةِ قُلُوبُهُمْ مِنْ ذِكْرِ اللَّهِ}}<ref>«بنابراین وای بر سخت‌دلان در یاد خداوند!» سوره زمر، آیه ۲۲.</ref>. و باز می‌فرماید: {{متن قرآن|وَمَنْ يُرِدْ أَنْ يُضِلَّهُ يَجْعَلْ صَدْرَهُ ضَيِّقًا حَرَجًا كَأَنَّمَا يَصَّعَّدُ فِي السَّمَاءِ كَذَلِكَ يَجْعَلُ اللَّهُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ}}<ref>«و هر کس را که بخواهد در گمراهی وانهد دلش را تنگ و بسته می‌دارد گویی به آسمان فرا می‌رود؛ بدین گونه خداوند عذاب را بر کسانی که ایمان نمی‌آورند؛ برمی‌گمارد» سوره انعام، آیه ۱۲۵.</ref>، تا در [[جان]] [[مؤمنان]] [[رسوخ]] نماید که این [[رذیلت]] در شمار قبیح‌ترین [[رذائل اخلاقی]] بوده، بر آنان است که در پیراستن خود از آن بکوشند. کلمه "ویل" در این [[آیه]]، نشانگر عذابی است که بر آن مترتّب می‌شود؛ و فراتر از آن، ادامه [[آیه]] است که سخت‌دلان را همچون [[کافران]] و [[مشرکان]]، به نوعی برخوردار از نجاست روحی معرّفی می‌فرماید: {{متن قرآن| كَذَلِكَ يَجْعَلُ اللَّهُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ}}<ref>«بدین گونه خداوند عذاب را بر کسانی که ایمان نمی‌آورند؛ برمی‌گمارد» سوره انعام، آیه ۱۲۵.</ref><ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۲ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۲، ص ۲۱۳.</ref>.
*از این روست که سخت‌دلان را [[مرگ]] بهتر از [[زندگی]] است؛ چه [[زندگی]] برای آنان جز از گناهِ پس از [[گناه]] و سرکشیِ پس از سرکشی، چیزی به ‌همراه نخواهد داشت: {{متن قرآن|ثُمَّ قَسَتْ قُلُوبُكُمْ مِنْ بَعْدِ ذَلِكَ فَهِيَ كَالْحِجَارَةِ أَوْ أَشَدُّ قَسْوَةً وَإِنَّ مِنَ الْحِجَارَةِ لَمَا يَتَفَجَّرُ مِنْهُ الْأَنْهَارُ وَإِنَّ مِنْهَا لَمَا يَشَّقَّقُ فَيَخْرُجُ مِنْهُ الْمَاءُ وَإِنَّ مِنْهَا لَمَا يَهْبِطُ مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ}}<ref>«باز از پس آن، دل‌هایتان به سختی گرایید چونان سنگ‌ها بلکه سخت‌تر زیرا بی‌گمان از برخی سنگ‌ها جویبارها فرا می‌جوشد و برخی می‌شکافد و از آن آب بیرون می‌زند و برخی از بیم خداوند فرو می‌غلتد» سوره بقره، آیه ۷۴.</ref><ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۲ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۲، ص ۲۱۳.</ref>.
*از این روست که سخت‌دلان را [[مرگ]] بهتر از [[زندگی]] است؛ چه [[زندگی]] برای آنان جز از گناهِ پس از [[گناه]] و سرکشیِ پس از سرکشی، چیزی به ‌همراه نخواهد داشت: {{متن قرآن|ثُمَّ قَسَتْ قُلُوبُكُمْ مِنْ بَعْدِ ذَلِكَ فَهِيَ كَالْحِجَارَةِ أَوْ أَشَدُّ قَسْوَةً وَإِنَّ مِنَ الْحِجَارَةِ لَمَا يَتَفَجَّرُ مِنْهُ الْأَنْهَارُ وَإِنَّ مِنْهَا لَمَا يَشَّقَّقُ فَيَخْرُجُ مِنْهُ الْمَاءُ وَإِنَّ مِنْهَا لَمَا يَهْبِطُ مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ}}<ref>«باز از پس آن، دل‌هایتان به سختی گرایید چونان سنگ‌ها بلکه سخت‌تر زیرا بی‌گمان از برخی سنگ‌ها جویبارها فرا می‌جوشد و برخی می‌شکافد و از آن آب بیرون می‌زند و برخی از بیم خداوند فرو می‌غلتد» سوره بقره، آیه ۷۴.</ref><ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۲ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۲، ص ۲۱۳.</ref>.


۲۱۸٬۰۵۸

ویرایش