عدل در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

## [[وفا]] کردن به [[اعمال]] و استیفای [[حق]] [[انسان‌ها]]: {{متن قرآن|وَوُفِّيَتْ كُلُّ نَفْسٍ مَا عَمِلَتْ وَهُوَ أَعْلَمُ بِمَا يَفْعَلُونَ}}<ref>«و به هر کس (جزای) آنچه کرده است تمام داده خواهد شد و او  به آنچه می‌کنند داناتر است» سوره زمر، آیه ۷۰.</ref> و [[آیات]] فراوان دیگری که به [[ظلم]] نکردن و عطا و [[وفا]] کردن به [[اعمال انسان‌ها]] تأکید می‌کند<ref>فرهنگ قرآن، ج۲۰، ص۱۶۰.</ref>.

## [[نظام هستی]] از طرف [[خداوند]] بر [[عدل و قسط]] قرار داده شده و ظلم‌های مشهود بر [[انسان‌ها]] نتیجه و جزای [[اعمال]] خودشان است: {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ لَا يَظْلِمُ النَّاسَ شَيْئًا وَلَكِنَّ النَّاسَ أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ}}<ref>«بی‌گمان خداوند بر مردم هیچ ستم روا نمی‌دارد امّا این مردمند که به خویش ستم می‌ورزند» سوره یونس، آیه ۴۴.</ref>، {{متن قرآن|وَمَا ظَلَمَهُمُ اللَّهُ وَلَكِنْ كَانُوا أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ}}<ref>«و خداوند به آنان ستم نورزید بلکه آنان خود به خویش ستم روا می‌داشتند» سوره نحل، آیه ۳۳.</ref>، {{متن قرآن|وَمَا ظَلَمُونَا وَلَكِنْ كَانُوا أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ}}<ref>«و آنان بر ما ستم نکردند بلکه بر خویشتن ستم روا می‌داشتند» سوره بقره، آیه ۵۷.</ref>، {{متن قرآن|وَمَا ظَلَمْنَاهُمْ وَلَكِنْ كَانُوا أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ}}<ref>«و ما به آنان ستم نکردیم بلکه آنان خود به خویشتن ستم می‌ورزیدند» سوره نحل، آیه ۱۱۸.</ref>.

در این [[آیات]] اولاً می‌فرماید [[عدالت]] یکی از محورهای [[دعوت]] [[پیامبران]] است و سپس [[خداوند]] به [[پیامبر]] [[دستور]] می‌دهد که به [[مردم]] بگوید [[مأمور]] به [[قسط و عدل]] است و [[عدالت]] [[قانون]] عمومی در همه هستی و [[روابط اجتماعی]] و فردی و [[خانوادگی]] است، از [[شهادت]] تا [[کتابت]] و معاملات و [[جنگ]] و [[صلح]] و [[اختلاف‌ها]] و برخورد با [[مخالفان]] و در [[جنگ]] و نزاع‌های [[خانوادگی]] که در همه باید [[عدالت حاکم]] باشد. [[خداوند]] به [[پیامبر]]{{صل}} توصیه می‌کند [[هدف]] از فرستادن [[کتاب آسمانی]] این است که اصول [[حق]] و [[عدالت]] در میان [[مردم]] [[اجرا]] شود: {{متن قرآن|إِنَّا أَنْزَلْنَا إِلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ لِتَحْكُمَ بَيْنَ النَّاسِ بِمَا أَرَاكَ اللَّهُ}}<ref>«ما این کتاب (آسمانی) را بر تو، به حق فرو فرستاده‌ایم تا در میان مردم بدانچه خداوند به تو نمایانده است داوری کنی» سوره نساء، آیه ۱۰۵.</ref>. [[دستور خداوند]] به [[مؤمنان]] برای حرکت و [[ایستادگی]] بر اساس [[قسط و عدل]]: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُونُوا قَوَّامِينَ بِالْقِسْطِ}}<ref>«ای مؤمنان! به دادگری بپاخیزید» سوره نساء، آیه ۱۳۵.</ref> و نیز در [[شهادت]] دادن، انگیزه‌های منفعت‌طلبانه، [[خویشاوندی]] و [[ترس]] آنان را از [[گواهی]] دادن عادلانه جدا نکند: {{متن قرآن|شُهَدَاءَ لِلَّهِ وَلَوْ عَلَى أَنْفُسِكُمْ أَوِ الْوَالِدَيْنِ وَالْأَقْرَبِينَ}}<ref>«ای مؤمنان! به دادگری بپاخیزید و برای خداوند گواهی دهید  هر چند به زیان خود یا پدر و مادر و یا نزدیکان (تان) باشد» سوره نساء، آیه ۱۳۵.</ref> و تحت تأثیر [[تمایلات نفسانی]] از [[عدالت]] [[منحرف]] نشوند: «فَلَا تَتَّبِعُوا الْهَوَی أَنْ تَعْدِلُوا»<ref>سوره نساء، آیه ۱۳۵.</ref>.

[[خداوند]] [[نظام هستی]] را بر اساس [[عدل]] [[آفریده]] و برای [[رشد]] و کمال [[نظام اجتماعی]] به [[عدالت]] و [[احسان]] [[فرمان]] میدهد {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْإِحْسَانِ}}<ref>«به راستی خداوند به دادگری و نیکی کردن فرمان می‌دهد» سوره نحل، آیه ۹۰.</ref>.<ref>سعیدیان‌فر، محمد جعفر و ایازی، سید محمد علی، فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم، ج۲، ص ۲۰۶-۲۱۳.</ref>