ایمان در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

ایمان در کلام اسلامی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۹ آوریل ۲۰۲۱، ساعت ۱۶:۳۴

۸ بایت حذف‌شده ، ‏۱۹ آوریل ۲۰۲۱

جز

←‏معنا‌شناسی ایمان و مؤمن

دیداریویکی‌متن

Jokar

۴۶۶

ویرایش

@@ خط ۳۰: / خط ۳۰: @@
 واژه "[[ایمان]]" مصدر باب [[افعال]] از ماده "ا، م، ن" است. اَمن در برابر [[ترس]] و [[امانت]] در برابر [[خیانت]] و همچنین "[[ایمان]]" در مقابل [[کفر]] آمده است<ref>لسان العرب، ج۱، ص۲۲۳.</ref>. همچنین، [[ایمان]] به معنای [[تصدیق]]، [[امنیت]] و [[آرامش]] و نیز، رفع [[خوف]] و [[وحشت]] استعمال شده است<ref>التحقیق، ج۱، ص۱۶۳ و ۱۶۴؛ العین، ج۸، ص۳۸۹.</ref>.
-در اصطلاح [[کلام اسلامی]]، [[ایمان]] عبارت است از [[باور]] و [[اعتقاد]] به [[تمام]] آنچه که [[پیامبر]]{{صل}} از طرف [[خدا]] برای [[مردم]] آورده است. اما در یک تقسیم‌بندی کلی می‌توان گفت: ایمان در سه معنا به [[کار]] رفته است:
+در اصطلاح [[کلام اسلامی]]، [[ایمان]] عبارت است از [[باور]] و [[اعتقاد]] به تمام آنچه که [[پیامبر]]{{صل}} از طرف [[خدا]] برای [[مردم]] آورده است. اما در یک تقسیم‌بندی کلی می‌توان گفت: ایمان در سه معنا به [[کار]] رفته است:
 #در اصطلاح عام به معنای آن است که اعتقاد [[آدمی]] در [[قلب]] او جای گیرد و در آن [[شک و تردید]] وجود نداشته باشد و از گذر آن به نوعی [[امنیت]] و [[آرامش]] درونی برسد. به عبارت دیگر [[ایمان]] به معنای ایجاد [[اطمینان]] و آرامش در قلب خویش یا دیگری است<ref>ر.ک: [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۴۶-۱۴۷؛ [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ص۹۸؛ [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ص ۱۵۷؛ [[سید احمد خاتمی|خاتمی، سید احمد]]، [[در آستان امامان معصوم ج۲ (کتاب)|در آستان امامان معصوم]]، ص۵۵۸.</ref>.
 # ایمان در اصطلاح [[دینی]] عبارت است از گرایش‌های درونی [[انسان]] که [[معنوی]] و فوق حیوانی است و بر پایه اعتقاد و [[اندیشه]] [[استوار]] است. بنابراین، خاستگاه ایمان، [[راه]] یافتن یا [[گرایش]] درونی به یک مفهوم است. قوام و دوام ایمان ـ بر خلاف [[علم]] ـ به میل [[قلبی]] و [[اختیار]] است و از این رو می‌توان آن را "عمل قلبی اختیاری" دانست<ref>ر.ک: [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۴۶-۱۴۸.</ref>.
 #در اصطلاحی رایج در [[روایات]] [[شیعی]]، ایمان به معنای [[عقیده]] به [[امامت]] و [[ولایت امیر المؤمنین]]{{ع}} و [[ائمه]]{{ع}} است و [[مؤمن]] به معنای [[شیعه]] به کار می‌رود و در روایات بسیاری، آیاتی از [[قرآن]] که به ایمان اشاره دارد، به [[ایمان به امامت]] [[اهل بیت]]{{ع}} [[تفسیر]] و [[تأویل]] شده و [[ایمان واقعی]] مرادف با [[ولایت]] [[عترت]] به شمار رفته است. حتی در اصطلاح [[فقهی]] اشتراط ایمان در برخی موارد (مثل [[نماز]]، [[حج]]، [[زکات]]، [[خمس]]، [[روزه]]، [[امام جماعت]]، [[قاضی]]، [[مجتهد]]، ذابح در [[قربانی]] و...) به معنای شرط شیعه بودن است. با این تحلیل، همۀ آنان که مؤمن هستند، مسلمانند، امّا هرکس [[مسلمان]] باشد، لزوما مؤمن نیست. از آنجا که [[مودّت اهل بیت]] و [[اطاعت]] از آنان [[فرمان الهی]] است و [[امامت ائمه]]{{ع}}، براساس [[نصب]] و [[وصیّت]] و امر [[رسول خدا]]{{صل}} است، لذا [[مؤمن]] [[واقعی]] کسی است که [[مطیع]] امر [[خدا]] و [[رسول]] و پیرو [[امامان شیعه]] باشد.
-در اصطلاح [[متکلمین]] و [[اندیشمندان]] [[اسلامی]] برای [[ایمان]] معانی و ارکان مختلف دیگری هم [[نقل]] شده است از جمله: [[علم]] و [[معرفت]]، عمل([[جوارحی]])تنها، [[تصدیق قلبی]] و [[اقرار زبانی]] و [[عمل]] جوارحی که در سخنی از [[امیرمؤمنان علی]]{{ع}} در [[تعریف ایمان]] به آن اشاره شده است<ref>[[نهج البلاغه]]، حکمت ۲۲۷</ref>، تصدیق قلبی و اقرار زبانی و یا به معنای تصدیق قلبی؛ به [[تمام]] آموزه‌های [[حضرت محمد]]{{صل}} و [[جانشینان]] آن [[حضرت]] از [[امامان معصوم]]{{ع}}<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۱۱۴؛ ابراهیم زاده آملی، عبدالله، فصلنامه کلام اسلامی</ref>
+در اصطلاح [[متکلمین]] و [[اندیشمندان]] [[اسلامی]] برای [[ایمان]] معانی و ارکان مختلف دیگری هم [[نقل]] شده است از جمله: [[علم]] و [[معرفت]]، عمل([[جوارحی]])تنها، [[تصدیق قلبی]] و [[اقرار زبانی]] و [[عمل]] جوارحی که در سخنی از [[امیرمؤمنان علی]]{{ع}} در [[تعریف ایمان]] به آن اشاره شده است<ref>[[نهج البلاغه]]، حکمت ۲۲۷</ref>، تصدیق قلبی و اقرار زبانی و یا به معنای تصدیق قلبی؛ به تمام آموزه‌های [[حضرت محمد]]{{صل}} و [[جانشینان]] آن [[حضرت]] از [[امامان معصوم]]{{ع}}<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۱۱۴؛ ابراهیم زاده آملی، عبدالله، فصلنامه کلام اسلامی</ref>
 بسته به تعاریفی که [[متکلمان]] از [[ایمان]] کرده‌اند، "[[مؤمن]]" تعاریف متعددی گرفته است. بنابر تعریف مشهور [[شیعه]]، [[مؤمن]] کسی است که به [[توحید]] و لوازم آن ـ [[نبوت]]، [[معاد]]، [[امامت]] و همه آن چیزی که [[پیامبر اسلام]]{{صل}} آورده است ـ [[باور]] داشته و با زبان بدان [[اقرار]] کند. در نظرگاه [[قرآنی]]، [[باور]] و [[یقین]] به [[تنهایی]] کافی نیست؛ همان گونه که [[اقرار زبانی]] به [[تنهایی]] کافی نیست.