|
|
| خط ۳۲: |
خط ۳۲: |
| هر چه زمان پیش رفته و حوادثی مهم روی داده، مواردی از نشانه‌ها بر آن رویداد، تطبیق شده و اضافاتی نیز در آنها صورت گرفته است. مثلاً تا قرن هفتم از نشانه‌هایی که بر ظلم و ستم ناشی از حملۀ مغول (۶۱۶ – ۶۵۶ ق) <ref>البته حملۀ مغولان پس از سقوط بعداد در سال ۶۵۶ ق نیز ادامه یافت.</ref> تطبیق شود، کمتر سخن گفته‌اند؛ اما مؤلف عقد الدارر که کتابش را در سال ۶۸۵ ق به پایان رسانده<ref>عقد الدرر: ص۳۴۹.</ref> با تفصیل بیشتری دربارۀ خروج کافری که از مشرق می‌آید و حکومت بنی عباسی را سرنگون می‌کند و از خصوصیات مغولان بدون ذکر نام آنان و حملات مکرر آنان به عنوان نشانه‌های ظهور سخن گفته است. شبیه این مطلب را دربارۀ دیگر حوادث مهم تاریخی نیز مشاهده می‌کنیم. | | هر چه زمان پیش رفته و حوادثی مهم روی داده، مواردی از نشانه‌ها بر آن رویداد، تطبیق شده و اضافاتی نیز در آنها صورت گرفته است. مثلاً تا قرن هفتم از نشانه‌هایی که بر ظلم و ستم ناشی از حملۀ مغول (۶۱۶ – ۶۵۶ ق) <ref>البته حملۀ مغولان پس از سقوط بعداد در سال ۶۵۶ ق نیز ادامه یافت.</ref> تطبیق شود، کمتر سخن گفته‌اند؛ اما مؤلف عقد الدارر که کتابش را در سال ۶۸۵ ق به پایان رسانده<ref>عقد الدرر: ص۳۴۹.</ref> با تفصیل بیشتری دربارۀ خروج کافری که از مشرق می‌آید و حکومت بنی عباسی را سرنگون می‌کند و از خصوصیات مغولان بدون ذکر نام آنان و حملات مکرر آنان به عنوان نشانه‌های ظهور سخن گفته است. شبیه این مطلب را دربارۀ دیگر حوادث مهم تاریخی نیز مشاهده می‌کنیم. |
|
| |
|
| ==فهرست اجمالی نشانه‌های ظهور ==
| |
| در این جا فهرستی را که شیخ مفید در کتاب الإرشاد آورده، به همان ترتیب ذکر می‌کنیم؛ علامت‌هایی که در میراث حدیثی و تاریخی سدۀ چهارم هجری وجود داشته و عالم و فرهیخته و نقّادی همچون شیخ مفید، آنها را جمع‌آوری و گزارش کرده است:
| |
| #اختلاف بنی عبّاس در حکومت.
| |
| #گرفتن خوشید در نیمه ماه رمضان و گرفتن ماه در آخر آن بر خلاف معمول.
| |
| #فرو رفتن زمینی در مغرب و فرو رفتن زمینی در مشرق.
| |
| #راکد ماندن (عدم حرکت) خورشید از ظهر تا عصر.
| |
| #طلوع خورشید از مغرب.
| |
| #بریده شدن سر مردی هاشمی بین رکن و مقام.
| |
| #خرابیِ دیوارهای مسجد کوفه.
| |
| #آمدن پرچم‌های سیاه از سمت خراسان.
| |
| #ظهور مغربی در مصر و تسلّط او بر شامات.
| |
| #استقرار ترکان در جزیره (بین دجله و فرات).
| |
| #فرود آمدن رومیان در رمله.
| |
| #طلوع ستاره‌ای در مشرق که مانند ماه نور می‌دهد و سپس هلالی شکل می‌شود.
| |
| #آشکار شدن سرخی در آسمان.
| |
| #آتشی که به طور عمودی در مشرق ظاهر می‌شود و سه یا هفت روز در آسمان می‌ماند.
| |
| #آزادی عرب و تسلّط بر شهرها و خارج شدن از حاکمیت عجم‌ها.
| |
| #کشته شدن فرمان‌روای مصر به دست مصریان.
| |
| #خرابیِ شام و ظهور پرچم‌های سه گانه در آن.
| |
| #ورود پرچم‌های قیس و عرب به مصر و پرچم‌های کنده به خراسان.
| |
| #ورود لشکری از سمت مغرب تا آستانۀ حیره.
| |
| #آمدن پرچم‌های سیاه از مشرق همانند آن.
| |
| #شکاف در رودخانۀ فرات و جاری شدن آب در کوچه‌های کوفه.
| |
| #خروج شصت دروغگوی مدّعی نبوت.
| |
| #خروج دوازده نفر از فرزندان ابوطالب که ادّعای امامت دارند.
| |
| #سوزاندن یکی از بزرگان بنی عبّاس بین جلولاء و خانقین.
| |
| #ساخته شدن پلی در بغداد نزدیکی کرخ.
| |
| #بادی سیاه و زلزله‌ای در بغداد.
| |
| #ترسی که همۀ مردم عراق را فرا می‌گیرد.
| |
| #مرگی وحشتناک در عراق.
| |
| #مرگ و میر و قطحی.
| |
| #هجوم ملخ‌ها.
| |
| #کمیِ محصول.
| |
| #نزاع دو گروه از عجم و خونریزی فراوان میان آنان.
| |
| #خارج شدن بندگان از اطاعت صاحبان خود و کشتن آنان.
| |
| #تبدیل شدن گروهی از بدعت گزاران به بوزینه و خوک.
| |
| #تسلّط بندگان بر شهرهای بزرگ.
| |
| #آشکار شدن صورت و دستی از آسمان.
| |
| #برگشت برخی مردگان به دنیا.
| |
| #باران‌های پیاپی.
| |
| آنچه را که شیخ مفید بیان کرده، نمی‌توان قطعی دانست و با وجود مقام و عظمتی که این عالم بزرگ شیعه دارد، به نظر می‌رسد دورانی که این مطالب و اخبار در آن بیان می‌شده و شهرت داشته، در نقل آنها حتّی برای این عالم کم‌نظیر امامیه، تأثیرگذار بوده است. ایشان گفته است که این موارد را در کتب قبل از خود جمع کرده و در نهایت، با نوشتن عبارت "والله أعلم"، تردید خود را نسبت به برخی از علائم، بیان کرده است <ref>الإرشاد: ج۲ ص۳۶۸ -۳۷۰.</ref>.
| |
| ==آمیختگیِ نشانه‌های ظهور با برخی مفاهیم دیگر== | | ==آمیختگیِ نشانه‌های ظهور با برخی مفاهیم دیگر== |
| برخی عنوان‌ها و مفاهیم به جهت شباهت‌ها و اشتراک‌هایی در کنار علائم ظهور، پُرکاربرد هستند. از این رو باید آنها هم مفهوم‌یابی و شناسایی شوند و به این ترتیب، حسابشان از علائم ظهور، مجزّا شود. این مفاهیم پُرکاربرد، عبارت‌اند از: | | برخی عنوان‌ها و مفاهیم به جهت شباهت‌ها و اشتراک‌هایی در کنار علائم ظهور، پُرکاربرد هستند. از این رو باید آنها هم مفهوم‌یابی و شناسایی شوند و به این ترتیب، حسابشان از علائم ظهور، مجزّا شود. این مفاهیم پُرکاربرد، عبارت‌اند از: |
