نشانه‌های ظهور امام مهدی: تفاوت میان نسخه‌ها

<ref>فَهَلْ يَنظُرُونَ إِلاَّ السَّاعَةَ أَن تَأْتِيَهُم بَغْتَةً فَقَدْ جَاءَ أَشْرَاطُهَا؛سوره محمد، آیه ۱۸.</ref>  و مقصود از آن، نشانه‌های قیامت است. یکی از مطالبی که با موضوع علائم ظهور ارتباط نزدیک دارد، احادیثی است که دربارۀ نشانه‌های قیامت سخن می‌گویند. در بسیاری از منابع روایی اهل سنت و برخی جوامع حدیثیِ شیعه، نشانه‌های ظهور[[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} با علامت‌های نزدیک شدن و برپایی قیامت آمیخته و برخی نشانه‌هایی که به عنوان علائم ظهور مشهورند، نشانۀ قیامت دانسته شده‌اند. حتی گاهی اصل ظهور مهدی را از نشانه‌های قیامت یاد کرده‌اند. به طور کلّی، صاحبان جوامع حدیثی اهل سنت، بابی با عنوان "اشراط الساعه" گشوده‌اند و در دوره‌های متأخر، کتاب‌های مستقلی با همین عنوان، عرضه شده است.

====آمیختگی اشراط الساعه و علائم ظهور====

* نزول عیسی{{ع}} و ظهور دجال که به عنوان نشانۀ ظهور [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} شهرت دارند، در غالب منابع اهل سنت، نشانۀ قیامت معرفی می‌شوند. <ref>ر.ک: مسند ابن حنبل: ج۴ ص۶، الفتن: ص۳۵۶.</ref>. شیخ مفید، طلوع خورشید از مغرب، فرو رفتن زمینی در مشرق و مغرب را ذیل نشانه‌های ظهور آورده؛ <ref>الإرشاد: ج۲ ص۳۶۸.</ref> ولی این سه، در احادیث اهل سنّت، از نشانه‌های قیامت به شمار می‌روند <ref>مسند ابن حنبل: ج۴ ص۶.</ref>. همچنین در موضوع نشانه‌های ظهور، از ترکان و رومیان سخن به میان آمده که در منابع اهل سنّت، به عنوان نشانه‌های قیامت یاد می‌شود <ref>ر.ک: الارشاد: ج۲ ص۳۶۸، مقایسه کنید با الفتن: ص۴۶۱.</ref>. مطالعه احادیث  علائم ظهور و در کنار آن، احادیث اشراط الساعه، به خوبی نشانگر شباهت آن دو دستۀ اخبار به یکدیگر است. علّت این امر را در چند مطلب می‌توان جستجو کرد: یکی این که در برخی از احادیث، کلمۀ "الساعه" به ظهور [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} تأویل شده <ref>معجم أحادیث المهدی: ج۵ ص۳۹۵ و ۴۰۵ و ۴۱۱.</ref> و راه استفادۀ احادیث، اشراط الساعه برای نشانه‌های ظهور، باز شده است. یکی از نویسندگان معاصر، احادیث اشراط الساعه را در باب علائم ظهور آورده و سپس می‌نویسد: "از آن جا که در برخی از روایات، الساعه به ظهور حضرت تأویل شده، روایات اشراط الساعه را به نشانه‌های ظهور تفسیر کردیم"<ref>چشم اندازی به حکومت مهدی: ص۲۹. نیز، ر.ک: ص۱۵.</ref>.

* تعبیراتی که در برخی احادیث وارد شده، این تصوّر را ایجاد کرده که زمان ظهور مهدی، نزدیک زمان برپایی قیامت است. به نظر می‌رسد احادیثی با این مضمون که: "اگر یک روز از دنیا باقی نمانده باشد، مهدی خواهد آمد" یا "قیامت برپا نمی‌شود مگر این که مردی از اهل بیت من قیام می‌کند"، <ref>الغیبة، طوسی: ص۱۸۰ – ۱۸۲، التشریف بالمنن: ص۴۰۰، معجم أحادیث المهدی: ج۱ ص۵۷۵، منتخب الأثر: ص۱۱ و ۱۹۲.</ref> زمینه‌ای برای آمیختن نشانه‌های ظهور با اشراط الساعه شده باشد. در صورتی که مراد از این احادیث، تأکید بر قیام مهدی و قطعی بودن آن است، نه این که این حرکت، نزدیک به قیامت یا آخرین روزهای جهان رخ می‌دهد.