خیرخواهی در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها

==خیرخواهی در حق دولت==

[[نصیحت]] و [[خیرخواهی]] از جمله [[حقوق متقابل دولت و ملت]] نسبت به یکدیگر است. تنها شهروندان نیستند که [[حق]] دارند [[دولت]] [[خیرخواه]] آنان باشد و براساس [[مصالح]] و [[منافع]] ایشان [[تصمیم]] بگیرد، بلکه دولت نیز حق دارد تا شهروندان خیرخواه او باشند و آنچه [[موفقیت]] دولت را تضمین می‌کند، انجام دهند. به‌ویژه که خیرخواهی در حق دولت، در نهایت به سود شهروندان خواهد بود. موفقیت هر دولتِ خیرخواهی، منافع و مصالح شهروندان را در پی دارد. از این‌رو، [[امام علی]]{{ع}} نصیحت و خیرخواهی را هم [[وظیفه]] [[دولتمردان]] دانسته و هم وظیفه شهروندان و فرموده است: {{متن حدیث|فَأَمَّا حَقُّكُمْ‏ عَلَيَّ‏ فَالنَّصِيحَةُ لَكُمْ‏... وَ أَمَّا حَقِّي عَلَيْكُمْ... وَ النَّصِيحَةُ فِي الْمَشْهَدِ وَ الْمَغِيبِ}}<ref>نهج‌البلاغه، خطبه ۳۴.</ref>؛ “حق شما بر من این است که شما را نصیحت کرده و خیرخواهتان باشم،... حق من بر شما آن است که در آشکار و پنهان مرا [[نصیحت]] کرده و خیرخواهم باشید”.

[[امام علی]]{{ع}} نیز در یک [[سخنرانی]] پس از بیان [[حقوق]] و [[وظایف]] متقابل [[مردم]] و [[زمامدار]]، آنان را به خیرخواهی در [[حق]] یکدیگر توصیه کرده است: {{متن حدیث|... فَعَلَيْكُمْ بِالتَّنَاصُحِ فِي ذَلِكَ وَ حُسْنِ‏ التَّعَاوُنِ‏ عَلَيْهِ‏ فَلَيْسَ‏ أَحَدٌ وَ إِنِ اشْتَدَّ عَلَى رِضَا اللَّهِ حِرْصُهُ وَ طَالَ فِي الْعَمَلِ اجْتِهَادُهُ بِبَالِغٍ حَقِيقَةَ مَا اللَّهُ سُبْحَانَهُ أَهْلُهُ مِنَ الطَّاعَةِ لَهُ وَ لَكِنْ مِنْ وَاجِبِ حُقُوقِ اللَّهِ [سُبْحَانَهُ‏] عَلَى عِبَادِهِ النَّصِيحَةُ بِمَبْلَغِ جُهْدِهِمْ وَ التَّعَاوُنُ عَلَى إِقَامَةِ الْحَقِّ بَيْنَهُمْ وَ لَيْسَ امْرُؤٌ وَ إِنْ عَظُمَتْ فِي الْحَقِّ مَنْزِلَتُهُ وَ تَقَدَّمَتْ فِي الدِّينِ فَضِيلَتُهُ بِفَوْقِ أَنْ يُعَانَ‏ عَلَى مَا حَمَّلَهُ اللَّهُ مِنْ حَقِّهِ}}<ref>نهج‌البلاغه، خطبه ۲۰۷.</ref>؛ و چون چنین روزگاری رخ نمود، به خیرخواهی یکدیگر بپردازید (و هم را [[نصیحت]] کنید)، و [[همکاری]] خوبی داشته باشید! زیرا که هیچ [[انسانی]] – اگرچه [[تمایل]] بسیار به کسب [[رضای خدا]] داشته باشد، و در این [[راه]] بس بکوشد – نمی‌تواند چنان‌که سزاوار خداوندی [[خدا]] است او را [[عبادت]] و [[طاعت]] کند؛ ولی از جمله [[حقوقی]] که [[خداوند]] بر [[بندگان]] [[واجب]] کرده است، خیرخواهی برای هم و [[راهنمایی]] یکدیگر به خیر و [[نیکی]]، و کمک‌رسانی به هم در [[یاری کردن]] حق است. اطلاق این بیان شامل خیرخواهی مردم نسبت به [[دولت]] هم می‌شود، به‌ویژه اگر اهمیت و [[اولویت]] آثار و پیامدهای “خیرخواهی مردم نسبت به دولت” نسبت به “خیرخواهی مردم نسبت به یکدیگر” مورد توجه قرار گیرد. خیرخواهی مردم نسبت به دولت [[موفقیت]] دولت را در پی دارد و همگان از [[منافع]] آن بهره‌مند می‌شوند.<ref>[[سید جواد ورعی|ورعی، سید جواد]]، [[درسنامه فقه سیاسی (کتاب)|درسنامه فقه سیاسی]]، ص ۱۳۵.</ref>