ابراهیم بن موسی الکاظم: تفاوت میان نسخه‌ها

به هر حال و با فرض اتحاد، ابراهیم بن موسی{{ع}} یکی از شخصیت‌های برجسته [[عهد]] [[امام رضا]]{{ع}} بود. درباره وی در دو عرصه می‌توان سخن گفت: یکی عرصه مذهبی و [[دینی]] و دیگر عرصه [[سیاسی]] و [[اجتماعی]]. اما در عرصه مذهبی، نخستین بار نام وی پس از [[شهادت امام کاظم]]{{ع}} به میان آمد، آنگاه که وی به عنوان یکی از افراد نامبرده در وصیت‌نامه [[پدر]]، برای [[تعیین]] [[تکلیف]] [[وصیت]] نزد [[قاضی]] ابوعمران طلحی رفت و با امام رضا{{ع}} به [[مخاصمه]] پرداخت<ref>الکافی، ج۱، ص۳۱۶؛ بحار الأنوار، ج۴۹، ص۲۲۶؛ الفوائد الرجالیة، ج۱، ص۴۱۶.</ref>، هر چند سخنگوی آنان [[عباس]] بود و همو نیز مهر وصیت‌نامه را شکسته و مورد [[لعن]] قرار گرفته بود. کسی ابراهیم را به عنوان مدعی ذکر نکرده و طبعاً در [[تخلف]] از وصیت و اسائه ادبی که به [[امام]] روا داشته شد، نقشی نداشته است. اما بر اساس روایتی، وقتی از کسی پس از فوت پدرش شنید که مدعی زنده بودن امام بود، واکنشی نشان نداده و گویی که خود نیز چنین [[اعتقادی]] داشته است. در [[کتاب الکافی]]، بخش “امام چه وقت می‌فهمد به [[مقام امامت]] رسیده” [[کلینی]] به [[سند]] خود از [[علی بن اسباط]] نقل می‌کند که به [[حضرت رضا]]{{ع}} عرض کردم: مردی پیش برادرت [[ابراهیم]] رفت و به او گفت: پدرت زنده است. آیا چنین چیزی را که او می‌داند، تو می‌دانی؟ (آیا شما اطلاع از مکان او داری؟) گفت: سبحان [[الله]]، [[پیغمبر]] می‌میرد، [[موسی بن جعفر]] نمی‌میرد! به [[خدا]] قسم او از [[دنیا]] رفت، مانند [[رسول خدا]]{{صل}}. سپس توضیح‌هایی می‌دهد<ref>الکافی، ج۱، ص۳۸۰؛ تعلیقة علی منهج المقال، ص۵۶.</ref>. البته روشن است این [[روایت]] حاکی از [[انکار]] درگذشت [[امام کاظم]]{{ع}} از سوی ابراهیم نیست تا متهم به به [[واقفی]] گردد. چنان که بر اساس روایتی دیگر منقول از [[همدانی]] از پدرش از [[بکر بن صالح]] که می‌گوید: از ابراهیم پرسیدم: درباره پدرت چه می‌گویی؟ گفت: زنده است. پرسیدم: درباره برادرت علی چه نظر داری؟ گفت: فردی [[ثقه]] و بسیار راستگوست. گفتم: او می‌گوید پدرت در گذشته است. گفت: او به آنچه می‌گوید داناتر است. دوباره بازگشتم و درباره [[وصیت]] پدرش پرسیدم. گفت: پنج نفر از ما را [[وصی]] قرار داد، ولی علی را بر ما مقدم داشت<ref>عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۱، ص۴؛ المنتظم، ج۱۰، ص۸۳۶؛ بحارالأنوار، ج۴۸، ص۲۸۲؛ الفوائد الرجالیة، ج۱، ص۴۲۲.</ref>. از این سخن برخی به [[انصاف]] و تقوای وی نظر داده‌اند<ref>مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۱، ص۲۱۳- ۲۱۴.</ref>.

در همین سال، [[ابو اسحاق معتصم عباسی]]، فرزند [[هارون]] الرشید، سالار [[حج]] شد. وی با جمعیت بزرگی از [[سرداران]]، از جمله حمدویه [[فرزند علی]] ماهانی که [[حسن بن سهل]] وی را عامل یمن کرده بود، وارد [[مکه]] شد. جلودی با سپاه و سرداران خویش آنجا بود. ابراهیم بن موسی که در یمن قدرتی به هم زده بود، یکی از [[فرزندان]] [[عقیل بن ابی طالب]] را به عنوان حج به مکه فرستاد و [[دستور]] داد تا [[مراسم حج]] را با همراهانش به جا آورد. وقتی عقیلی به بستان [[ابن عامر]] رسید، باخبر شد که [[ابواسحاق بن هارون الرشید]]، سالار حج شده است و سرداران و [[سپاهیان]] زیادی با او هستند که کسی تاب [[مقاومت]] با او نخواهد داشت. پس در بستان ابن‌عامر ماند. وقتی کاروانی از حج‌گزاران و بازرگانان از آنجا می‌گذشت که [[پوشش]] و بوی خوش [[کعبه]] را همراه داشت، به آنان [[حمله]] برد و اموال بازرگانان و پوشش و بوی خوش کعبه را گرفت. حج گزاران و بازرگانان برهنه و [[جامه]] باخته، دو یا سه [[روز]] قبل از ترویه وارد مکه شدند. وقتی خبر به ابواسحاق رسید، به [[مشورت]] با سرداران پرداخت و در نهایت جلودی با صد نفر برای گوشمالی عقیلی و یارانش بیرون رفت و صبحگاهان در بستان ابن عامر بر آنان تاخت و آنان را محاصره کرد و بیشترشان را [[اسیر]] گرفت و عده‌ای پیاده گریختند. [[پوشش]] [[کعبه]]، بوی خوش و [[اموال]] بازرگانان و [[حج]] گزاران را باز پس گرفت، جز مقداری از چیزهایی را که افراد [[روز]] پیش با آن فرار کرده بودند. سپس [[اسیران]] را ده تازیانه زد و پس از [[تحقیر]]، آزادشان کرد که به سوی [[یمن]] باز گردند. اینان به [[سختی]] [[راه]] را پشت سر گذاشتند و بیشترشان از [[گرسنگی]] و برهنگی تلف شدند<ref>تاریخ الطبری، ج۷، ص۱۲۴- ۱۲۵؛ الکامل فی التاریخ، ج۶، ص۳۱۴.</ref>.