جنگ خندق در معارف و سیره نبوی: تفاوت میان نسخه‌ها

[[پیامبر اکرم]]{{صل}} [[فرماندهان]] نظامی خود را گرد آورد و آنان را از جریان [[حمله]] گسترده [[سپاه]] ده هزار نفری [[دشمن]] مطلع گردانید و با آنان درباره شیوه [[مقابله با دشمنان]] به [[مشورت]] و تبادل‌نظر پرداخت. طرح‌ها و نقشه‌های مختلفی درباره نحوه [[پیشگیری]] از [[نفوذ]] دشمن مطرح شد. در این میان [[سلمان]] به پیامبر{{صل}} عرضه داشت: یا [[رسول الله]]، در بلاد ما [[ایران]] مرسوم است که در این‌گونه موقعیت‌ها از روش [[خندق]] بر دور [[شهر]] استفاده می‌کنند<ref>علی بن ابراهیم القمی، تفسیر القمی، ج۲، ص۱۷۷.</ref>. [[رسول خدا]] طرح ایشان را پذیرفت. نکته قابل توجه در این غزوه این است که تعداد [[سپاهیان]] [[اسلام]]، در مقایسه با [[سپاه قریش]] کمتر از یک سوم بود، تعداد نیروهای اسلام سه هزار نفر و [[سپاه]] [[کفر]] ده هزار نفر بود<ref>ابن کثیر، البدایة والنهایة، ج۴، ص۱۱۷؛ علی بن ابراهیم القمی، تفسیر القمی، ج۲، ص۱۷۹.</ref>. به حسب ظاهر [[پیامبر خدا]] ناگزیر بود که به هر شیوه ممکن از پایتخت [[حکومت اسلامی]] [[دفاع]] کند و برای جبران کمی نیروهایش، در پی ایجاد موانع مهندسی بر سر راه [[دشمن]] برآمد. [[شهر مدینه]] به لحاظ طبیعی از حد فاصل دامنه‌های جنوبی کوه‌های [[احد]] تا پشت [[مسجد قبا]] به طول هفت کیلومتر زمینی [[مسطح]] و باز بود که می‌بایست تدبیری برای آن اندیشیده می‌شد؛ زیرا دشمن در [[جنگ احد]] نیز در مدخل همین منطقه (وادی عقیق) اردو زده بود.<ref>جمعی از محققان جامعه اسلامی فرهنگیان و پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی، [[سیره سیاسی پیامبر اعظم (کتاب)|سیره سیاسی پیامبر اعظم]] ص ۱۳۷.</ref>

هشت گردان را به همراه شانزده [[فرمانده]] بر هشت گذرگاه [[منصوب]] کرده و [[حفاظت]] و [[حراست]] هر منطقه را به آن نیروها سپرد<ref>علی بن ابراهیم القمی، تفسیر القمی، ج۲، ص۱۷۹.</ref>. مقر [[فرماندهی]] [[حضرت]] [[مسجد]] [[فتح]] بود که در دماغه [[کوه]] سلع در بلندی کوه قرار گرفته بود. حضرت بخش مهم [[سپاه]] را در نزدیکی مقر فرماندهی مستقر نموده و به [[آرایش]] نظامی پرداخت. بخش مهم دیگر سپاه را برای رزم آماده کرده و در دامنه کوه سلع مشرف به وادی عقیق مستقر نمود.<ref>جمعی از محققان جامعه اسلامی فرهنگیان و پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی، [[سیره سیاسی پیامبر اعظم (کتاب)|سیره سیاسی پیامبر اعظم]] ص ۱۳۸.</ref>

برای در هم شکستن اتحاد احزاب، پیامبر پنهانی به [[غطفانیان]] پیشنهاد کرد که در برابر دریافت یک سوم از خرمای یثرب، دست از محاصره بردارند، اما [[انصار]] با چنین صلحی [[مخالفت]] کردند و پیامبر{{صل}} نیز از پیشنهاد خود صرف‌نظر نمود، ولی نفس این پیشنهاد زمینه [[تزلزل]] نهایی را در اتحاد احزاب فراهم کرد. از سوی دیگر [[نعیم بن مسعود]] - که به تازگی [[اسلام]] را [[اختیار]] کرده بود<ref>مورخان اسلام آوردن نعیم بن مسعود را سه روز قبل از استقرار سپاهیان قریش در وادی عقیق ذکر کرده‌اند.</ref> و با [[ابی سفیان]] [[فرمانده سپاه]] [[قریش]] و [[قبیله بنی قریظه]] [[ارتباط]] تنگاتنگی داشت - طرحی [[سیاسی]] را برای متلاشی کردن [[ائتلاف]] به پیامبر{{صل}} پیشنهاد نمود<ref>ابن کثیر، البدایة والنهایة، ج۴، ص۱۲۹.</ref> و حضرت راهنمایی‌های لازم را به او ارائه داد و این طرح در وقت مناسب به بار نشست. چون ابی سفیان [[حی بن اخطب]] را برای حمله عمومی به سوی بنی قریظه فرستاد، اما آنها براساس تلقینات [[مأمور]] اطلاعاتی پیامبر خواهان ده نفر گروگان از سران [[قریش]] در قبال ضمانت آنها شدند. [[ابی سفیان]] طرح پیشنهادی [[بنی قریظه]] را نپذیرفت و علاوه بر آن بر اثر تلقینات گماشته [[رسول خدا]]{{صل}} بدبین‌تر هم شد و سپس گفت: ما به [[یاری]] [[اصحاب]] قرده و خنازیر نیازی نداریم<ref>علی ابن ابراهیم القمی، تفسیر القمی، ج۲، ص۱۸۶.</ref>. بدین صورت [[پیمان]] [[مشرکان قریش]] و [[یهودیان]] بنی قریظه که یک سال روی آن [[سرمایه‌گذاری]] کرده بودند، از هم گسیخته شد.<ref>جمعی از محققان جامعه اسلامی فرهنگیان و پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی، [[سیره سیاسی پیامبر اعظم (کتاب)|سیره سیاسی پیامبر اعظم]] ص ۱۴۰.</ref>

[[پیامبر]]{{صل}} یکی از افسران اطلاعاتی به نام [[حذیفه]] را جهت [[اطمینان]] بیشتر به داخل سپاه دشمن فرستاد<ref>ابن کثیر، البدایة والنهایة، ج۴، ص۱۳۱.</ref>. حذیفه بسیار ماهرانه در [[تاریکی]] شب وارد سپاه دشمن شد و خود را به مقر [[فرماندهی]] رسانید که در آنجا [[فرماندهان]] نظامی در کنار [[ابوسفیان]] نشسته و در مورد کیفیت عقب‌نشینی صحبت می‌کردند. حذیفه پیامبر را از جریان عقب‌نشینی دشمن [[آگاه]] نمود. رسول خدا{{صل}} پس از اطمینان کامل از خروج دشمن به سوی [[مدینه]] بازگشتند و [[جنگ خندق]] با ناکامی دشمن و عدم دستیابی به اهداف از پیش تعیین‌شده آن خاتمه یافت.<ref>جمعی از محققان جامعه اسلامی فرهنگیان و پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی، [[سیره سیاسی پیامبر اعظم (کتاب)|سیره سیاسی پیامبر اعظم]] ص ۱۴۰.</ref>

# [[پرونده: 1100627.jpg|22px]]، [[سیره سیاسی پیامبر اعظم (کتاب)|'''سیره سیاسی پیامبر اعظم''']]