سوره تغابن در علوم قرآنی: تفاوت میان نسخه‌ها
←محتوا و غرض سوره
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{امامت}} <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85...» ایجاد کرد) |
|||
| خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
در [[آیه]] {{متن قرآن|يُسَبِّحُ لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ لَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ الْحَمْدُ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ}}<ref>«آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است، خداوند را به پاکی می‌ستاید؛ فرمانفرمایی از آن اوست و سپاس، او راست و او بر هر کاری تواناست» سوره تغابن، آیه ۱.</ref> که به منزله اولین مقدمه برای [[اثبات معاد]] است بیان می‌کند [[خدا]] که از هر [[نقص]] منزّه و مالک [[ملک]] و [[تصرف]] در همه هستی است و قدرتش همه چیز را فرا گرفته می‌تواند [[انسان]] را دگربار زنده‌کند. <ref> المیزان، ج۱۹، ص۲۹۴.</ref> | در [[آیه]] {{متن قرآن|يُسَبِّحُ لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ لَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ الْحَمْدُ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ}}<ref>«آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است، خداوند را به پاکی می‌ستاید؛ فرمانفرمایی از آن اوست و سپاس، او راست و او بر هر کاری تواناست» سوره تغابن، آیه ۱.</ref> که به منزله اولین مقدمه برای [[اثبات معاد]] است بیان می‌کند [[خدا]] که از هر [[نقص]] منزّه و مالک [[ملک]] و [[تصرف]] در همه هستی است و قدرتش همه چیز را فرا گرفته می‌تواند [[انسان]] را دگربار زنده‌کند. <ref> المیزان، ج۱۹، ص۲۹۴.</ref> | ||
آیه | در آیه {{متن قرآن|هُوَ الَّذِي خَلَقَكُمْ فَمِنْكُمْ كَافِرٌ وَمِنْكُمْ مُؤْمِنٌ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ}}<ref>«اوست که شما را آفرید، برخی از شما کافر و برخی مؤمنید و خداوند به آنچه انجام می‌دهید بیناست» سوره تغابن، آیه ۲.</ref>که منزله دومین مقدمه برای اثبات معاد است می‌فرماید: [[خداوند]] شما را آفرید، پس بعضی از شما [[کافر]] شدند و بعضی [[ایمان]] آوردند و او به همه آنچه انجام می‌دهید بیناست. <ref> المیزان، ج۱۹، ص۲۹۴ ـ ۲۹۵.</ref> سپس از [[آفرینش]] [[آسمانها]] و [[زمین]] از روی [[حکمت]] و [[مصلحت]] و نیز تصویر انسان در [[نیکوترین]] صورته‌ا یاد می‌کند و با توجه به [[آیات]] قبل نتیجه می‌گیرد که بازگشت همه به سوی خداست و [[آفرینش انسان]] [[بیهوده]] نیست. <ref>ر. ک: المیزان، ج۱۹، ص۲۵۹.</ref> در آیه بعد به [[علم خداوند]] به همه آنچه در آسمانها و زمین و در [[نهان]] انسان‌هاست می‌پردازد. سپس [[مشرکان]] را مخاطب قرار داده، [[سرنوشت]] شوم ([[عذاب]] [[دنیا]] و [[آخرت]]) [[اقوام]] کافر گذشته را گوشزد می‌کند و علت عذاب آنها را [[تکذیب]] [[پیامبران]] از روی [[استکبار]] و به بهانه‌ای واهی با وجود ادلّه روشن معرّفی می‌کند. <ref> الکشاف، ج۴، ص۵۴۷.</ref> | ||
در آیه {{متن قرآن|زَعَمَ الَّذِينَ كَفَرُوا أَنْ لَنْ يُبْعَثُوا قُلْ بَلَى وَرَبِّي لَتُبْعَثُنَّ ثُمَّ لَتُنَبَّؤُنَّ بِمَا عَمِلْتُمْ وَذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرٌ}}<ref>«کافران گمان کردند که هرگز برانگیخته نخواهند شد؛ بگو: چرا، سوگند به پروردگارم که برانگیخته خواهید شد سپس از آنچه کرده‌اید آگاهتان خواهند کرد و این برای خداوند آسان است» سوره تغابن، آیه ۷.</ref> [[پندار]] [[دروغین]] [[کافران]] در تأکید بر [[انکار معاد]] را گزارش و به [[پیامبر]]{{صل}} دستور می‌دهد با تأکید و با [[قسم به پروردگار]]، [[برانگیخته شدن]] آنها در [[قیامت]] و باخبر ساختن آنان از [[اعمال]] گذشته را به آنها یادآوری‌کند. | |||
[[پندار]] [[دروغین]] [[کافران]] در تأکید بر [[انکار معاد]] را گزارش و به [[پیامبر]]{{صل}} دستور می‌دهد با تأکید و با [[قسم به پروردگار]]، [[برانگیخته شدن]] آنها در [[قیامت]] و باخبر ساختن آنان از [[اعمال]] گذشته را به آنها یادآوری‌کند. | |||
خداوند در آیات ۵۳ | خداوند در آیات {{متن قرآن|وَيَسْتَنْبِئُونَكَ أَحَقٌّ هُوَ قُلْ إِي وَرَبِّي إِنَّهُ لَحَقٌّ وَمَا أَنْتُمْ بِمُعْجِزِينَ}}<ref>«و از تو خبر می‌گیرند که آیا آن (عذاب) حقّ است؟ بگو آری سوگند به پروردگارم که بی‌گمان حقّ است و شما به ستوه آورنده (ی خداوند) نیستید» سوره یونس، آیه ۵۳.</ref>، {{متن قرآن|وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَا تَأْتِينَا السَّاعَةُ قُلْ بَلَى وَرَبِّي لَتَأْتِيَنَّكُمْ عَالِمِ الْغَيْبِ لَا يَعْزُبُ عَنْهُ مِثْقَالُ ذَرَّةٍ فِي السَّمَاوَاتِ وَلَا فِي الْأَرْضِ وَلَا أَصْغَرُ مِنْ ذَلِكَ وَلَا أَكْبَرُ إِلَّا فِي كِتَابٍ مُبِينٍ}}<ref>«و کافران گفتند برای ما رستخیز نخواهد آمد؛ بگو: چرا، سوگند به پروردگارم داننده غیب که برای شما خواهد آمد؛ همسنگ ذرّه‌ای در آسمانها و زمین از (دید) او دور نمی‌ماند و خردتر و کلان‌تر از آن نیست مگر که در کتابی روشن (آمده) است» سوره سبأ، آیه ۳.</ref>، {{متن قرآن|زَعَمَ الَّذِينَ كَفَرُوا أَنْ لَنْ يُبْعَثُوا قُلْ بَلَى وَرَبِّي لَتُبْعَثُنَّ ثُمَّ لَتُنَبَّؤُنَّ بِمَا عَمِلْتُمْ وَذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرٌ}}<ref>«کافران گمان کردند که هرگز برانگیخته نخواهند شد؛ بگو: چرا، سوگند به پروردگارم که برانگیخته خواهید شد سپس از آنچه کرده‌اید آگاهتان خواهند کرد و این برای خداوند آسان است» سوره تغابن، آیه ۷.</ref> به پیامبر{{صل}} [[فرمان]] می‌دهد در پاسخ [[منکران]] قیامت و برای تأکید بر تحقّق آن به پروردگارش [[سوگند]] یاد کند که این آیه سومین مورد آن است. <ref>تفسیر ابن کثیر، ج۴، ص۴۰۰.</ref> | ||
در آیه {{متن قرآن|فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَالنُّورِ الَّذِي أَنْزَلْنَا وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ}}<ref>«پس به خداوند و پیامبرش و نوری که فرو فرستاده‌ایم ایمان آورید و خداوند از آنچه انجام می‌دهید آگاه است» سوره تغابن، آیه ۸.</ref> چنین نتیجه می‌گیرد اکنون که شما دوباره زنده و [[حسابرسی]] می‌شوید به خدا و [[رسول]] و [[قرآن]] [[ایمان]] بیاورید و بدانید [[خداوند]] به آنچه می‌کنید [[آگاه]] است و در ادامه [[سوره]] فرجام نیکوی [[مؤمنان]] و [[عاقبت]] شوم [[کافران]] را در [[قیامت]] و [[جهان]] دیگر بیان‌می‌کند. <ref>المیزان، ج۱۹، ص۲۹۹.</ref> | |||
در [[آیات]] {{متن قرآن|وَالَّذِينَ كَفَرُوا وَكَذَّبُوا بِآيَاتِنَا أُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ خَالِدِينَ فِيهَا وَبِئْسَ الْمَصِيرُ مَا أَصَابَ مِن مُّصِيبَةٍ إِلاَّ بِإِذْنِ اللَّهِ وَمَن يُؤْمِن بِاللَّهِ يَهْدِ قَلْبَهُ وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ وَأَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ فَإِن تَوَلَّيْتُمْ فَإِنَّمَا عَلَى رَسُولِنَا الْبَلاغُ الْمُبِينُ اللَّهُ لا إِلَهَ إِلاَّ هُوَ وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ مِنْ أَزْوَاجِكُمْ وَأَوْلادِكُمْ عَدُوًّا لَّكُمْ فَاحْذَرُوهُمْ وَإِن تَعْفُوا وَتَصْفَحُوا وَتَغْفِرُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ إِنَّمَا أَمْوَالُكُمْ وَأَوْلادُكُمْ فِتْنَةٌ وَاللَّهُ عِندَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ وَاسْمَعُوا وَأَطِيعُوا وَأَنفِقُوا خَيْرًا لّأَنفُسِكُمْ وَمَن يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ إِن تُقْرِضُوا اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا يُضَاعِفْهُ لَكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ وَاللَّهُ شَكُورٌ حَلِيمٌ عَالِمُ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ }}<ref>«و کسانی که کفر ورزیده‌اند و آیات ما را دروغ شمرده‌اند دوزخی‌اند، در آن جاودانند و این پایانه، بد است. هیچ بلایی (به کسی) نمی‌رسد مگر به اذن خداوند و هر کس به خداوند ایمان آورد (خداوند) دلش را راهنمایی می‌کند و خداوند به هر چیزی داناست.و از خداوند فرمان برید و از پیامبر فرمانبرداری کنید پس اگر پشت کنید بر عهده پیامبر ما، تنها پیام‌رسانی آشکار است. خداوند است که هیچ خدایی جز او نیست و مؤمنان باید تنها بر خداوند توکّل کنند. ای مؤمنان! برخی از همسران و فرزندانتان دشمن شمایند پس، از آنان دوری گزینید و اگر درگذرید و ببخشایید و چشم بپوشید بی‌گمان خداوند (نیز) آمرزنده‌ای بخشاینده است. جز این نیست که دارایی‌ها و فرزندانتان مایه آزمونند و خداوند است که پاداش سترگ نزد اوست. هر چه می‌توانید از خداوند پروا کنید و سخن نیوش باشید و فرمان برید و (در راه خداوند) هزینه کنید که برای خودتان بهتر است؛ و کسانی که از آزمندی جان خویش در امانند، رستگارند. اگر به خداوند وامی نیکو دهید (خداوند) برای شما آن را دو چندان می‌کند و شما را می‌آمرزد و خداوند سپاس‌پذیری بردبار است. دانای پنهان و آشکار، پیروزمند فرزانه است» سوره تغابن، آیه ۱۰-۱۸.</ref> با پرداختن به غرض اصلی سوره، مؤمنان را به [[پایداری]] در مصیبتها و [[انفاق در راه خدا]] [[تشویق]] و [[ایمان به خدا]] را سبب [[هدایت]] و [[آرامش]] در [[مصائب]] می‌داند <ref>روض الجنان، ج۱۹، ص۲۴۸.</ref> و به [[اطاعت از خدا]] و [[رسول]] و [[توکل بر خدا]] [[فرمان]] می‌دهد و [[اهل]] ایمان را مخاطب قرار داده، می‌فرماید: ای مؤمنان! بعضی از [[همسران]] و فرزندانتان که شما را از ایمان، [[هجرت]] و [[جهاد در راه خدا]] باز‌می‌دارند <ref>اسباب النزول، ص۳۶۹؛ مجمع‌البیان، ج۹، ص۴۵۲؛ الدرالمنثور، ج۸، ص۱۸۴.</ref> [[دشمنان]] شما هستند، پس از آنها برحذر‌باشید و در آخرین بخش [[اموال]] و [[فرزندان]] را وسیله [[آزمایش]] برای [[انسان]] دانسته، به [[پرهیزگاری]] و حرف‌شنوی و [[اطاعت]] و انفاق در راه خدا تشویق می‌کند و در آخرین [[آیه]] [[سوره تغابن]] که با [[تسبیح]]، [[مالکیت]] و [[قدرت پروردگار]] شروع شده بود با تصریح به [[علم]] بیکران [[پروردگار]] به [[غیب و شهود]] و [[عزت]] و حکمتش پایان می‌پذیرد.<ref>[[سید عبدالرسول حسینی‌زاده|حسینی‌زاده، سید عبدالرسول]]، [[سوره تغابن - حسینی‌زاده (مقاله)| مقاله «سوره تغابن»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۷ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۷.</ref> | |||
==[[فضیلت سوره]]== | ==[[فضیلت سوره]]== | ||