صحابه‌نگاری: تفاوت میان نسخه‌ها
←جستارهای وابسته
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
#[[معرفة الصحابة (کتاب)|معرفة الصحابة]]، [[ابونعیم اصبهانی]]، [[احمد بن عبدالله]] (م. ۴۳۰). درباره این کتاب توضیحاتی خواهد آمد. | #[[معرفة الصحابة (کتاب)|معرفة الصحابة]]، [[ابونعیم اصبهانی]]، [[احمد بن عبدالله]] (م. ۴۳۰). درباره این کتاب توضیحاتی خواهد آمد. | ||
#[[معرفة الصحابة (کتاب)|معرفة الصحابة]]، [[مستغفری، ابن معتز]]، [[ابوالعباس جعفر بن محمد بن مستغفری بن فتح نسفی]] (م. ۴۳۲).<ref>[[محمد رضا هدایت‌پناه|هدایت‌پناه، محمد رضا]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «دانش صحابه‌نگاری»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص ۶.</ref> | #[[معرفة الصحابة (کتاب)|معرفة الصحابة]]، [[مستغفری، ابن معتز]]، [[ابوالعباس جعفر بن محمد بن مستغفری بن فتح نسفی]] (م. ۴۳۲).<ref>[[محمد رضا هدایت‌پناه|هدایت‌پناه، محمد رضا]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «دانش صحابه‌نگاری»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص ۶.</ref> | ||
==صحابه‌نگاری محلی== | |||
با گسترش اسلام، صحابه‌نگاری محلی نیز از قرن سوم رونق گرفت و بیشترین و بهترین کتاب‌هایی که درباره صحابه‌نگاری محلی نوشته شد، از آنِ علمای همان مناطق بود؛ چرا که نوادگان صحابه در آن شهرها بودند و از دیگران به میراث علمی و خانوادگی خود آگاهی بهتری داشتند. همچنین روایات آن اصحاب نزد مردم آن مناطق حفظ شده بود. از سویی صحابه‌نگاران محلی، تدوین این‌گونه کتاب‌ها را از وظایف دینی و ملی خود می‌‌دانستند. | |||
برخی از این کتاب‌ها عبارت‌اند از: | |||
#[[تسمیة من نزل الکوفة من الصحابة (کتاب)|تسمیة من نزل الکوفة من الصحابة]]، [[ابونعیم فضل بن دکین]] (۱۳۰ - ۲۱۹)؛ | |||
#[[تسمیة من نزل البصرة من الصحابة (کتاب)|تسمیة من نزل البصرة من الصحابة]]، [[قومسی]]، [[نوح بن ابی حبیب]] (وی شاگرد عبدالرزاق صنعانی م. ۲۱۱ است)؛ | |||
#[[معرفة من نزل من الصحابة سائر البلدان (کتاب)|معرفة من نزل من الصحابة سائر البلدان]]، [[علی بن مدینی ابوالحسن علی بن عبدالله بن جعفر بن نجیح السعدی]] (۱۶۱-۲۳۴)؛ وی یکی از برجسته‌ترین علمای جرح و تعدیل است که نظرات او درباره رجال احادیث، همیشه مورد استناد علمای رجال قرار دارد. آقابزرگ تهرانی او را نخستین صحابه‌نگار دانسته است. کتاب او، از منابع ابن‌منده، ابونعیم و دیگر صحابه‌نگاران بوده است. | |||
#[[تسمیة من نزل حمص من اصحاب رسول الله (کتاب)|تسمیة من نزل حمص من اصحاب رسول الله]] {{صل}} یا [[تاریخ الحمصیین (کتاب)|تاریخ الحمصیین]]، [[ابوبکر احمد بن محمد بن عیسی بغدادی]] (م. ۲۵۷)؛ | |||
#[[تسمیة من نزل الشام من الصحابة (کتاب)|تسمیة من نزل الشام من الصحابة]]، [[ابن سمیع]]، [[ابوالحسن محمود بن ابراهیم]] (م. ۲۵۹)؛ | |||
#[[تسمیة من نزل فلسطین من الصحابة (کتاب)|تسمیة من نزل فلسطین من الصحابة]]، [[ابن قادم رملی]]، [[موسی بن سهل الدئلی]] (م. ۲۶۰)؛ | |||
#[[تسمیة من نزل الشام من اصحاب رسول الله من الأنصار و قبائل الیمن (کتاب)|تسمیة من نزل الشام من اصحاب رسول الله من الأنصار و قبائل الیمن]]، [[ابوزرعة دمشقی]]، [[عبدالرحمان بن عمرو نصری]] (م. ۲۸۱)؛ | |||
#[[تسمیة من نزل من الصحابة حمص خاصة (کتاب)|تسمیة من نزل من الصحابة حمص خاصة]]، [[حمصی]]، [[قاضی ابوالقاسم عبدالصمد بن سعید بن عبدالله]] (م. ۳۲۱ یا ۳۲۴)؛ | |||
#[[الصحابة المصریین (کتاب)|الصحابة المصریین]]، [[ابن قدید]]، [[ابوالقاسم علی بن الحسن بن خلف بن قدید مصری]] (۲۲۹-۳۱۲). مغلطای در الانابه از آن نام برده است. | |||
#[[تسمیة من نزل من الصحابة مصریا تاریخ الصحابة اللذین نزلوا مصر (کتاب)|تسمیة من نزل من الصحابة مصریا تاریخ الصحابة اللذین نزلوا مصر]]، [[جیزی]]، [[محمد بن ربیع بن سلیمان]] (م. ۳۲۱). [[ابن حجر]] بیش از سی بار از کتاب او در الاصابه نام برده است. | |||
#[[تاریخ الرقة و من نزل من الصحابة والتابعین بها (کتاب)|تاریخ الرقة و من نزل من الصحابة والتابعین بها]]، [[قشیری حرانی]]، [[ابوعلی محمد بن سعید بن عبدالرحمان]] (م. ۳۳۴)؛ | |||
#[[تاریخ ابن یونس (کتاب)|تاریخ ابن یونس]] (القسم الاول: تاریخ المصریین)، [[ابن یونس]]، [[ابوسعید عبدالرحمان بن احمد بن یونس بن عبدالاعلی الصدفی المصری]] (۲۸۱- ۳۴۱). با یک جستجوی ابتدایی دریافتیم که در الاصابه، ابن حجر بیش از پنجاه بار از او نام موردی یافت نشد که نظر ابن یونس را نقد کرده باشد. | |||
#[[تاریخ داریا و من نزل بها من الصحابة و التابعین بها (کتاب)|تاریخ داریا و من نزل بها من الصحابة و التابعین بها]]، [[ابن مهنا]]، [[ابوعلی الخولانی الدارانی]]، [[عبدالجبار بن عبدالله بن محمد بن عبدالرحیم بن داود]] (م. ۳۷۰)؛ | |||
#[[تسمیة من نزل خراسان من الصحابة (کتاب)|تسمیة من نزل خراسان من الصحابة]]، [[ابوعبدالله الحافظ حاکم نیشابوری محمد بن عبدالله]] (م. ۴۰۵). این کتاب باید همان تاریخ نیسابور یا بخشی از آن کتاب باشد. | |||
#[[من دخل الیمن من الصحابة (کتاب)|من دخل الیمن من الصحابة]]، [[عرشانی یمنی]]، [[صفی الدین]]، [[احمد بن علی بن ابی بکر]] (م. ۵۹۰)؛ | |||
#[[در السحابة فیمن دخل مصر من الصحابة (کتاب)|در السحابة فیمن دخل مصر من الصحابة]]، [[جلال الدین سیوطی]]، [[عبدالرحمان بن ابی بکر]] (۸۰۹ - ۹۱۱)؛ | |||
#[[عنوان النجابة فی تاریخ من دفن فی المدینة من الصحابة (کتاب)|عنوان النجابة فی تاریخ من دفن فی المدینة من الصحابة]]، [[رافعی]]، [[مصطفی بن محمد بن عبدالله]]؛ | |||
#[[در السحابة فیمن دخل المغرب الأقصی من الصحابة (کتاب)|در السحابة فیمن دخل المغرب الأقصی من الصحابة]]، [[محمد بن احمد بن عبدالقادر عسکری]] (۱۱۵۰- ۱۲۳۹).<ref>[[محمد رضا هدایت‌پناه|هدایت‌پناه، محمد رضا]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «دانش صحابه‌نگاری»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص ۷.</ref> | |||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||