سریه در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

{{مدخل مرتبط

| موضوع مرتبط = سریه

| عنوان مدخل = [[سریه]]

| مداخل مرتبط = [[سریه در تاریخ اسلامی]]

| پرسش مرتبط  =  

== مقدمه ==

مقصود از [[سریه]]، جنگ‌هایی است که بدون حضور [[پیامبر]] {{صل}} و با [[دستور]] ایشان انجام می‌شد. در منابع، تعداد این [[جنگ‌ها]] ۴۷ مورد بیان شده است<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۳.</ref><ref>[[هادی اکبری|اکبری، هادی]]، [[سرایای پیامبر (مقاله)|سرایای پیامبر]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص۴۱۲.</ref>.

== [[اسامی]] [[سریه‌ها]]، [[فرماندهان]] و مقصد آنان ==

=== [[سریه‌ امام علی]] {{ع}} ===

# زمان: [[رمضان]] [[سال دهم هجرت]]، مقصد: [[یمن]]<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۲۸؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۳، ص۱۳۱؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۱۰۷۹.</ref>.

# زمان: ربیع‌الآخر سال نهم، مقصد: [[فلس]] که [[بت]] [[قبیله]] طیّیء در آنجا بود<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۲۴؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۳، ص۹۸۴.</ref>.

# زمان: [[شعبان]] [[سال ششم هجرت]]، مقصد: [[بنی سعد بن بکر]] در [[فدک]]<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۶۹؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۳، ص۵۶۲؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۲، ص۶۴۲.</ref>.

=== [[سریه عبیدة بن حارث]] ===

* زمان: [[شوال]] [[سال اول هجرت]]<ref>احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۷۱؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۴؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۱، ص۱۰.</ref>، مقصد: [[رابغ]]<ref>با جحفه ده میل فاصله دارد و در راه قدید است.</ref>.

=== [[سریه حمزة بن عبدالمطلب]]<ref>احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۷۱؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۱، ص۹.</ref>===

* زمان: [[رمضان]] [[سال اول هجرت]]، مقصد: سیف البحر<ref>از نواحی عیص و کرانه‌های دریای سرخ.</ref>.

=== [[سریه عبدالله بن جحش]] ===

* زمان: [[رجب]] [[سال دوم هجرت]]<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۲، ص۴۱۰؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۱، ص۱۳-۱۴؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۶۰۲-۶۰۳.</ref>، مقصد: نخله (که به بستان [[ابن‌عامر]] هم معروف بود)<ref>این سریه به "سریه نخله" نیز معروف است.</ref>.

=== [[سریه عمیر بن عدی]] ===

* زمان: [[رمضان]] [[سال دوم هجرت]]<ref>احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۷۳؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۱، ص۱۷۴؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۲۱.</ref>، برای کشتن عصماء دختر [[مروان]]<ref>علت قتل او این بود که همواره اسلام را عیب می‌کرد و پیامبر را می‌آزرد و مردم را بر ضد رسول خدا {{صل}} می‌شوراند و در هجو اسلام شعر می‌سرود.</ref> ([[همسر]] [[یزید بن زید بن حصن خطمی]])<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۲۰-۲۱.</ref>.

=== [[سریه سالم بن عمیر]]<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۲۱؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۷۳؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۱، ص۱۷۵.</ref>===

* زمان: [[شوال]] [[سال دوم هجرت]]، برای کشتن [[ابوعفک یهودی]]<ref>علت قتل او آن بود که پیامبر را هجو کرده و دشمنان را بر ضد ایشان تحریض می‌کرد.</ref>.

=== [[سریه قتل کعب بن اشرف]]<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۲۴؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۱، ص۱۸۴؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۷۴.</ref>===

* زمان: [[ربیع‌الاول]] [[سال سوم هجرت]]، [[قاتل]]: [[محمد بن مسلمه انصاری]]<ref>علت قتل: کعب بن اشرف یکی از بزرگان یهود [[بنی النضیر]] که پدرش مردی از قبیله طی و مادرش از یهود [[بنی النضیر]] بود. هنگامی که خبر شکست قریش و کشته شدن بزرگان آنها به مدینه رسید، از آنجا که دشمنی‌های زیادی با مسلمانان داشت، به حدی متأثر شد که گفت: اگر این خبر راست باشد، مرگ برای ما بهتر از زندگی است. او به میان قریش رفته بر کشتگان بدر گریست و با سرودن اشعاری در مصیبت آنان مردم را بر علیه رسول خدا {{صل}} تحریک کرد و پس از اینکه به مدینه بازگشت، درصدد آزار مسلمین برآمده و اشعاری عاشقانه سرود و در آنها نام زنان مسلمان را می‌برد و با آنها اظهار معاشقه و تغزل می‌کرد.</ref>.

=== [[سریه ابی‌سلمه بن عبدالاسد المخزومی]]<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۳۸؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۱، ص۳۴۰؛ این سیدالناس، عیون الأثر، ج۲، ص۵۵.</ref>===

* زمان: [[محرم]] [[سال سوم هجرت]]، مقصد: قطن<ref>منطقه‌ای کوهستانی در ناحیه «فید» می‌باشد.</ref>.

=== [[سریه عبدالله بن انیس]]<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۳۹؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۵۳۱؛ محمد بن یوسف صالحی، سبل الهدی و الرشاد فی سیرة خیر العباد، ج۶، ص۳۶؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۷۶.</ref>===

* زمان: [[محرم]] [[سال سوم هجرت]]، برای کشتن [[سفیان ابن‌خالد هذلی]]<ref>علت این سریه آن بود که به پیامبر {{صل}} خبر رسیده بود که از بنی لحیان که در عرنة و اطراف آن مقام داشت، گروهی از قوم خود و دیگر مردم را برای جنگ با آن حضرت گرد آورده است.</ref>.

=== [[سریه منذر بن عمرو ساعدی]]<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۳۹-۴۰، نام این سریه در مغازی واقدی به صورت «غزوه بئر معونه» آمده است. محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۱، ص۳۴۶ (چاهی است از چاه‌های بنی‌سلیم، میان سرزمین‌های بنی عامر و بنی سلیم) و احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۷۵.</ref>===

* زمان: صفر [[سال چهارم هجرت]]، مقصد: نجد.

=== [[سریه مرثد بن ابی‌مرثد]]<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۴۲، در کتاب مغازی واقدی این سریه با نام «غزوه الرجیع» ذکر شده است. محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۱، ص۳۵۴؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۲، ص۵۳۸؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۷۵.</ref>===

* زمان: صفر [[سال چهارم هجرت]]، مقصد: [[قبایل]] عضل و قارّة.

=== [[سریه محمد بن مسلمه]]<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۶۰؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۵۳۴.</ref>===

# زمان: [[محرم]] [[سال پنجم هجرت]]<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۶۰.</ref>، مقصد: قرطاء<ref>طایفه‌ای از بنی بکر. آنان در بکرات از نواحی ضریه ساکن بودند.</ref>.

# زمان: [[ربیع]] الآخر [[سال ششم هجرت]]، مقصد: [[بنی ثعلبه]] و [[بنی عوال]]<ref>آنان در ذی القصّه واقع در بیست و چهار میلی راه مدینه و ربذه می‌زیستند.</ref><ref>محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۵۵۱؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۶۵؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۷۷.</ref>.

=== [[سریه ابی عبیدة بن الجراح]]<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۶۶؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۷۷؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۵۵۲.</ref>===

* زمان: [[ربیع]] الآخر [[سال ششم هجرت]]، مقصد: ذی القصّه.

=== [[سریه سعد وقاص]] به [[خزّار]] ===

* زمان: ذی‌القعده [[سال اول هجری]]<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۴؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۱، ص۱۱؛ ابن جوزی، المنتظم فی تاریخ الأمم و الملوک، ج۳، ص۸۱.</ref>.

 

=== [[سریه زید بن حارثه]] ===

# زمان: جمادی‌الآخر [[سال سوم هجرت]]، مقصد: قرده<ref>قرده از سرزمین‌های نجد، میان ربذه و غمره در ناحیه عرق است.</ref><ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۲۷؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۱، ص۱۹۷؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۷۴.</ref>.

# زمان: [[ربیع]] الآخر [[سال ششم هجرت]]، مقصد: جموم از اراضی [[بنی‌سلیم]]<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۶۶؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۷۷.</ref>.

# زمان: جمادی‌الاول [[سال ششم هجرت]]، مقصد: عیص<ref>از میان عیص و مدینه چهار شب راه است.</ref><ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۶؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۷۷؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۵۵۳.</ref>

# زمان: [[جمادی]] الآخر اسال ششم [[هجرت]]، مقصد: طرف<ref>آبی نزدیک مراض و پایین‌تر از نخیل و در سی و شش میلی مدینه و بر شاهراه واقع است.</ref><ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۶۷؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۷۷؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۵۵۵.</ref>

# زمان: [[جمادی]] الآخر [[سال ششم هجرت]]، مقصد: حسمی<ref>حسمی پس از وادی القری واقع شده است.</ref><ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۶۷؛احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۷۷؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۵۵۵.</ref>

# زمان: [[رجب]] [[سال ششم هجرت]]، مقصد: وادی‌القری<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۶۸؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۷۸.</ref>.

 

 

 

 

 

 

 

 

# زمان: [[رمضان]] [[سال هشتم هجرت]]، مقصد: سواعه<ref>نام سواع در آیه ۲۳ از سوره نوح آمده است. سواع تام مکانی است که بت هذیل در آن بود.</ref><ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۱۱؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۸۱.</ref>.

=== [[سریه ابوعبیده جراح]]<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۰۰.</ref>===

* زمان: [[رجب]] [[سال هشتم هجرت]]، مقصد: خبط<ref>خبط، نام نوعی از برگ درختان بوده و نام سرزمینی است که با مدینه پنج روز راه فاصله دارد و در راه جهنیه است. در وجه تسمیه این سریه به خبط گفته‌اند: پیامبر {{صل}} ابو عبیده بن جرّاح را با سیصد تن از مهاجران و انصار به جانب طایفه‌ای از جهینة که در قبلیّة و سواحل دریا بودند، گسیل فرمود. پس مسلمانان در راه دچار گرسنگی شده ناچار برگ‌های خشک را می‌خوردند.</ref>.

 

=== سرایای [[ابی‌قتاده نعمان بن ربعی الانصاری]] ===

# زمان: [[شعبان]] [[سال هشتم هجرت]]، مقصد: حضره<ref>در نجد واقع شده است.</ref><ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۰۰-۱۰۱؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۸۱؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۷۷۷.</ref>

# زمان: [[رمضان]] [[سال هشتم هجرت]]، مقصد: وادی إضم<ref>إضم، نام آبی میان مکه و یمانه است، نزدیک سمینه.</ref><ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۰۱.</ref>.

=== [[سریه خالد بن الولید]] ===

# زمان: [[رمضان]] [[سال هشتم هجرت]]، مقصد: عزّی<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۰۱.</ref>.

# زمان: [[شوال]] [[سال هشتم هجرت]]، مقصد: [[بنی‌جذیمه]]<ref>بنی جذیمه در یلمم (میقات اهل یمن) بودند و فاصله آن تا مکه دو شب راه است.</ref> از کنانه<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۱۲؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۸۱؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۳، ص۸۷۵.</ref>.

# زمان: [[ربیع‌الاول]] [[سال دهم هجرت]]، مقصد: [[بنی عبدالمدان]]<ref>بنی عبد المدان از طوایف بزرگ [[مذحج]] هستند و تجران شهر کوچکی است، در منطقه یمن که تا صنعاء ده منزل فاصله دارد و تا مکه بیست روز.</ref> در [[نجران]]<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۲۸.</ref>.

# زمان: [[رجب]] [[سال نهم هجرت]]، مقصد: [[اکیدر بن عبد الملک]] به [[دومه الجندل]]<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۲۵-۱۲۶ واحمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۸۲.</ref>.

=== [[سریه سعد بن زید الاشهلی]] ===

* زمان: [[رمضان]] [[سال هشتم هجرت]]، مقصد: [[منات]]<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۱۱.</ref>.

 

=== [[سریه الطفیل بن عمرو الدوسی]] ===

* زمان: [[شوال]] [[سال هشتم هجرت]]، مقصد: ذوالکفّین<ref>ذو الکفّین بت خاندان عمرو بن حممة دوسی بود.</ref>.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۱۹، در مغازی این سریه را ذیل جنگ طائف آورده و برای آن عنوان جداگانه تعیین نکرده است. محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۸۷۰.</ref>.

 

=== [[سریه قیس بن سعد بن عباده]] ===

* زمان: [[سال هشتم هجرت]]، مقصد: [[یمن]]، سرزمین‌های [[قبیله]] صد<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۲۴۷.</ref>.

 

=== [[سریه عیینه بن حصن الفزاری]] ===

* زمان: [[محرم]] [[سال نهم هجرت]]، مقصد: [[بنی‌تمیم]]<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۲۱ واحمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۸۲.</ref>.

=== [[سریه قطبه بن عامر بن حدیده]] ===

* زمان: صفر [[سال نهم هجرت]]، مقصد: خثعم<ref>آنان در ناحیه بیشه نزدیک قریة در منطقه تبالة سکونت داشتند.</ref><ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۲۲-۱۲۳؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۸۰؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۹۸۱.</ref>

 

=== [[سریه ضحاک بن سفیان کلابی]] ===

* زمان: [[ربیع‌الاول]] [[سال نهم هجرت]]، مقصد: [[بنی‌کلاب]]<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۲۳؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۸۲؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۳، ص۹۸۲.</ref>.

 

=== [[سریه علقمه بن مجزز مدلجی]] ===

* زمان: ربیع‌الآخر [[سال نهم هجرت]]، مقصد: [[حبشه]]<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۲۳؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۸۲.</ref>.

 

=== [[سریه عکاشه بن محصن الاسدی]] ===

# زمان: [[ربیع‌الاول]] [[سال ششم هجرت]]، مقصد: غمر مرزوق<ref>غمر مرزوق نام آبی است در سرزمین بنی اسد و تا فید که بر راه اصلی مدینه می‌باشد، دو شب راه است.</ref><ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۶۵؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۷۷؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۵۵۰؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۲، ص۶۴۰.</ref>.

# زمان: ربیع‌الآخر [[سال نهم هجرت]]، مقصد: جناب<ref>سرزمین قبیله‌های عذرة و بلیّ.</ref>.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۲۴.</ref>.

=== [[سریه]] [[اسامه بن زید بن حارثه]] ===

== منابع ==

# [[پرونده:42439.jpg|22px]] [[هادی اکبری|اکبری، هادی]]، [[سرایای پیامبر (مقاله)|سرایای پیامبر]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱''']]