سریه در تاریخ اسلامی

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

مقصود از سریه، جنگ‌هایی است که بدون حضور پیامبر (ص) و با دستور ایشان انجام می‌شد. در منابع، تعداد این جنگ‌ها ۴۷ مورد بیان شده است[۱][۲].

اسامی سریه‌ها، فرماندهان و مقصد آنان

سریه‌ امام علی (ع)

  1. زمان: رمضان سال دهم هجرت، مقصد: یمن[۳].
  2. زمان: ربیع‌الآخر سال نهم، مقصد: فلس که بت قبیله طیّیء در آنجا بود[۴].
  3. زمان: شعبان سال ششم هجرت، مقصد: بنی سعد بن بکر در فدک[۵].

سریه عبیدة بن حارث

سریه حمزة بن عبدالمطلب[۸]

سریه عبدالله بن جحش

سریه عمیر بن عدی

سریه سالم بن عمیر[۱۵]

سریه قتل کعب بن اشرف[۱۷]

سریه ابی‌سلمه بن عبدالاسد المخزومی[۱۹]

سریه عبدالله بن انیس[۲۱]

سریه منذر بن عمرو ساعدی[۲۳]

سریه مرثد بن ابی‌مرثد[۲۴]

سریه محمد بن مسلمه[۲۵]

  1. زمان: محرم سال پنجم هجرت[۲۶]، مقصد: قرطاء[۲۷].
  2. زمان: ربیع الآخر سال ششم هجرت، مقصد: بنی ثعلبه و بنی عوال[۲۸][۲۹].

سریه ابی عبیدة بن الجراح[۳۰]

سریه سعد وقاص به خزّار

سریه زید بن حارثه

  1. زمان: جمادی‌الآخر سال سوم هجرت، مقصد: قرده[۳۲][۳۳].
  2. زمان: ربیع الآخر سال ششم هجرت، مقصد: جموم از اراضی بنی‌سلیم[۳۴].
  3. زمان: جمادی‌الاول سال ششم هجرت، مقصد: عیص[۳۵][۳۶]
  4. زمان: جمادی الآخر اسال ششم هجرت، مقصد: طرف[۳۷][۳۸]
  5. زمان: جمادی الآخر سال ششم هجرت، مقصد: حسمی[۳۹][۴۰]
  6. زمان: رجب سال ششم هجرت، مقصد: وادی‌القری[۴۱].
  7. زمان: رمضان سال ششم هجرت، مقصد: وادی‌القری[۴۲].
  8. سریه زید بن حارثه به مدینه[۴۳].

سریه عبدالرحمان بن عوف[۴۴]

سریه عبدالله بن عتیک[۴۵]

سریه عبدالله بن رواحه[۴۸]

سریه کرز بن جابر الفهری[۵۰]

سریه عمرو بن امیه ضمری[۵۱]

سریه عمر بن خطاب[۵۲]

سریه ابوبکر[۵۴]

سریه بشیر بن سعد الانصاری

  1. زمان: شعبان سال هفتم هجرت، مقصد: بنی مره در فدک[۵۵].
  2. زمان: شوال سال هفتم هجرت، مقصد: یمن[۵۶] و جبار[۵۷].

سریه ابن ابی العوجاء السلمی[۵۸]

سریه غالب بن عبدالله اللیثی

  1. زمان: رمضان سال هفتم هجرت، مقصد: بنی‌عوال و بنی‌عبد بن ثعلبه در میفعه[۵۹].
  2. زمان: صفر سال هشتم هجرت، مقصد: بنی الملوح در کدید[۶۰].[۶۱].
  3. زمان: صفر سال هشتم هجرت، مقصد: قتلگاه یاران بشیر بن سعد[۶۲].

سریه شجاع بن وهب الاسدی[۶۳]

سریه کعب بن عمیر الغفاری[۶۵]

سریه مؤته[۶۷]

سرایای عمرو بن العاص[۶۹]

  1. زمان: جمادی‌الآخر سال هشتم هجرت[۷۰]، مقصد: ناحیه ذات‌السلاسل[۷۱].
  2. زمان: رمضان سال هشتم هجرت، مقصد: سواعه[۷۲][۷۳].

سریه ابوعبیده جراح[۷۴]

سرایای ابی‌قتاده نعمان بن ربعی الانصاری

  1. زمان: شعبان سال هشتم هجرت، مقصد: حضره[۷۶][۷۷]
  2. زمان: رمضان سال هشتم هجرت، مقصد: وادی إضم[۷۸][۷۹].

سریه خالد بن الولید

  1. زمان: رمضان سال هشتم هجرت، مقصد: عزّی[۸۰].
  2. زمان: شوال سال هشتم هجرت، مقصد: بنی‌جذیمه[۸۱] از کنانه[۸۲].
  3. زمان: ربیع‌الاول سال دهم هجرت، مقصد: بنی عبدالمدان[۸۳] در نجران[۸۴].
  4. زمان: رجب سال نهم هجرت، مقصد: اکیدر بن عبد الملک به دومه الجندل[۸۵].

سریه سعد بن زید الاشهلی

سریه الطفیل بن عمرو الدوسی

سریه قیس بن سعد بن عباده

سریه عیینه بن حصن الفزاری

سریه قطبه بن عامر بن حدیده

سریه ضحاک بن سفیان کلابی

سریه علقمه بن مجزز مدلجی

سریه عکاشه بن محصن الاسدی

  1. زمان: ربیع‌الاول سال ششم هجرت، مقصد: غمر مرزوق[۹۵][۹۶].
  2. زمان: ربیع‌الآخر سال نهم هجرت، مقصد: جناب[۹۷].[۹۸].

سریه اسامه بن زید بن حارثه

زمان: صفر سال یازدهم هجرت، مقصد: اهل ابنی[۹۹]، برای جنگ با رومیان[۱۰۰][۱۰۱].

منابع

پانویس

  1. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۳.
  2. اکبری، هادی، سرایای پیامبر، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۱، ص۴۱۲.
  3. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۲۸؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۳، ص۱۳۱؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۱۰۷۹.
  4. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۲۴؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۳، ص۹۸۴.
  5. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۶۹؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۳، ص۵۶۲؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۲، ص۶۴۲.
  6. احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۷۱؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۴؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۱، ص۱۰.
  7. با جحفه ده میل فاصله دارد و در راه قدید است.
  8. احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۷۱؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۱، ص۹.
  9. از نواحی عیص و کرانه‌های دریای سرخ.
  10. محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۲، ص۴۱۰؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۱، ص۱۳-۱۴؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۶۰۲-۶۰۳.
  11. این سریه به "سریه نخله" نیز معروف است.
  12. احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۷۳؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۱، ص۱۷۴؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۲۱.
  13. علت قتل او این بود که همواره اسلام را عیب می‌کرد و پیامبر را می‌آزرد و مردم را بر ضد رسول خدا (ص) می‌شوراند و در هجو اسلام شعر می‌سرود.
  14. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۲۰-۲۱.
  15. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۲۱؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۷۳؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۱، ص۱۷۵.
  16. علت قتل او آن بود که پیامبر را هجو کرده و دشمنان را بر ضد ایشان تحریض می‌کرد.
  17. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۲۴؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۱، ص۱۸۴؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۷۴.
  18. علت قتل: کعب بن اشرف یکی از بزرگان یهود بنی النضیر که پدرش مردی از قبیله طی و مادرش از یهود بنی النضیر بود. هنگامی که خبر شکست قریش و کشته شدن بزرگان آنها به مدینه رسید، از آنجا که دشمنی‌های زیادی با مسلمانان داشت، به حدی متأثر شد که گفت: اگر این خبر راست باشد، مرگ برای ما بهتر از زندگی است. او به میان قریش رفته بر کشتگان بدر گریست و با سرودن اشعاری در مصیبت آنان مردم را بر علیه رسول خدا (ص) تحریک کرد و پس از اینکه به مدینه بازگشت، درصدد آزار مسلمین برآمده و اشعاری عاشقانه سرود و در آنها نام زنان مسلمان را می‌برد و با آنها اظهار معاشقه و تغزل می‌کرد.
  19. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۳۸؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۱، ص۳۴۰؛ این سیدالناس، عیون الأثر، ج۲، ص۵۵.
  20. منطقه‌ای کوهستانی در ناحیه «فید» می‌باشد.
  21. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۳۹؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۵۳۱؛ محمد بن یوسف صالحی، سبل الهدی و الرشاد فی سیرة خیر العباد، ج۶، ص۳۶؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۷۶.
  22. علت این سریه آن بود که به پیامبر (ص) خبر رسیده بود که از بنی لحیان که در عرنة و اطراف آن مقام داشت، گروهی از قوم خود و دیگر مردم را برای جنگ با آن حضرت گرد آورده است.
  23. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۳۹-۴۰، نام این سریه در مغازی واقدی به صورت «غزوه بئر معونه» آمده است. محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۱، ص۳۴۶ (چاهی است از چاه‌های بنی‌سلیم، میان سرزمین‌های بنی عامر و بنی سلیم) و احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۷۵.
  24. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۴۲، در کتاب مغازی واقدی این سریه با نام «غزوه الرجیع» ذکر شده است. محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۱، ص۳۵۴؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۲، ص۵۳۸؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۷۵.
  25. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۶۰؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۵۳۴.
  26. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۶۰.
  27. طایفه‌ای از بنی بکر. آنان در بکرات از نواحی ضریه ساکن بودند.
  28. آنان در ذی القصّه واقع در بیست و چهار میلی راه مدینه و ربذه می‌زیستند.
  29. محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۵۵۱؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۶۵؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۷۷.
  30. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۶۶؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۷۷؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۵۵۲.
  31. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۴؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۱، ص۱۱؛ ابن جوزی، المنتظم فی تاریخ الأمم و الملوک، ج۳، ص۸۱.
  32. قرده از سرزمین‌های نجد، میان ربذه و غمره در ناحیه عرق است.
  33. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۲۷؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۱، ص۱۹۷؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۷۴.
  34. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۶۶؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۷۷.
  35. از میان عیص و مدینه چهار شب راه است.
  36. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۶؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۷۷؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۵۵۳.
  37. آبی نزدیک مراض و پایین‌تر از نخیل و در سی و شش میلی مدینه و بر شاهراه واقع است.
  38. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۶۷؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۷۷؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۵۵۵.
  39. حسمی پس از وادی القری واقع شده است.
  40. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۶۷؛احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۷۷؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۵۵۵.
  41. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۶۸؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۷۸.
  42. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۶۹، محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۵۶۴؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۲، ص۶۳۴.
  43. ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۶۳۵ در این مورد توضیح بیشتری در کتب تاریخی ذکر نشده است.
  44. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۶۸؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۷۸؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۲، ص۶۴۲.
  45. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۷۰.
  46. نقلی که بیان شد متعلق به واقدی است (محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۱، ص۳۹۱). ابن سعد در الطبقات الکبری زمان آن را رمضان سال ششم هجرت می‌داند، ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۷۰.
  47. علت این مطلب آن بود که ابورافع در غطفان مشرکان را گرد آورد و برای جنگ با رسول خدا (ص) انجمنی بزرگ فراهم کرد.
  48. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۷۰؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۲، ص۵۶۶؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۷۸.
  49. انتخاب کشتن او آن بود که پس از کشته شدن عبدالله بن اتیک، یهودیان وی را به سرکرده خود برای جنگ با پیامبر (ص) انتخاب کردند.
  50. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۷۱؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۲، ص۵۶۸.
  51. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۷۲؛ ابن جوزی، المنتظم فی تاریخ الأمم و الملوک، ج۳، ص۲۶۵؛ ابوبکر بیهقی، دلائل النبوة و معرفة احوال صاحب الشریعه، ج۳، ص۳۳۴؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۷۹.
  52. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۸۹؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۷۹؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۲، ص۷۲۲.
  53. تریت صحرایی است که فاصله آن تا مدینه دو روز است.
  54. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۹۰؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۷۹؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۲، ص۷۲۲.
  55. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۹۱؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۷۹؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۷۲۳.
  56. یمن که به صورت یمن هم ضبط شده است نام آبی است و نباید با یمن اشتباه شود.
  57. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۹۱؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۷۹.
  58. احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۹۴؛ ۳۷۹؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۷۴۱.
  59. محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۹۱؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۷۹؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۷۲۶؛ ابوبکر بیهقی، دلائل النبوة و معرفة احوال صاحب الشریعه، ج۴، ص۳۰۰.
  60. در چهل و دو میلی مکه، میان عسفان و امج.
  61. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۹۴، احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۷۹؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۷۵۰.
  62. محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۹۶.
  63. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۹۶؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۸۰؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۷۵۳.
  64. «سی» در ناحیه رکبه است و فاصله آن تا مدینه پنج شب راه است.
  65. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۹۷؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۸۰.
  66. اطلاح جمع طلح و به معنی ستور است. ذات اطلاح پس از وادی القری واقع شده است.
  67. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۹۷؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۸۰؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۳، ص۳۶.
  68. موته نزدیک بلقاء است و بلقاء نزدیک دمشق می‌باشد.
  69. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۹۹. عنوان این سریه در این هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۶۲۳؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۷۶۹ با عنوان غزوه ذات‌السلاسل بیان شده است.
  70. احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۸۰.
  71. ذات‌السلاسل پس از وادی القری است و میان آن تا مدینه ده روز راه است.
  72. نام سواع در آیه ۲۳ از سوره نوح آمده است. سواع تام مکانی است که بت هذیل در آن بود.
  73. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۱۱؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۸۱.
  74. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۰۰.
  75. خبط، نام نوعی از برگ درختان بوده و نام سرزمینی است که با مدینه پنج روز راه فاصله دارد و در راه جهنیه است. در وجه تسمیه این سریه به خبط گفته‌اند: پیامبر (ص) ابو عبیده بن جرّاح را با سیصد تن از مهاجران و انصار به جانب طایفه‌ای از جهینة که در قبلیّة و سواحل دریا بودند، گسیل فرمود. پس مسلمانان در راه دچار گرسنگی شده ناچار برگ‌های خشک را می‌خوردند.
  76. در نجد واقع شده است.
  77. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۰۰-۱۰۱؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۸۱؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۷۷۷.
  78. إضم، نام آبی میان مکه و یمانه است، نزدیک سمینه.
  79. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۰۱.
  80. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۰۱.
  81. بنی جذیمه در یلمم (میقات اهل یمن) بودند و فاصله آن تا مکه دو شب راه است.
  82. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۱۲؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۸۱؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۳، ص۸۷۵.
  83. بنی عبد المدان از طوایف بزرگ مذحج هستند و تجران شهر کوچکی است، در منطقه یمن که تا صنعاء ده منزل فاصله دارد و تا مکه بیست روز.
  84. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۲۸.
  85. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۲۵-۱۲۶ واحمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۸۲.
  86. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۱۱.
  87. ذو الکفّین بت خاندان عمرو بن حممة دوسی بود.
  88. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۱۹، در مغازی این سریه را ذیل جنگ طائف آورده و برای آن عنوان جداگانه تعیین نکرده است. محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۸۷۰.
  89. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۲۴۷.
  90. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۲۱ واحمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۸۲.
  91. آنان در ناحیه بیشه نزدیک قریة در منطقه تبالة سکونت داشتند.
  92. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۲۲-۱۲۳؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۸۰؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۹۸۱.
  93. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۲۳؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۸۲؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۳، ص۹۸۲.
  94. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۲۳؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۸۲.
  95. غمر مرزوق نام آبی است در سرزمین بنی اسد و تا فید که بر راه اصلی مدینه می‌باشد، دو شب راه است.
  96. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۶۵؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۳۷۷؛ محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۵۵۰؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۲، ص۶۴۰.
  97. سرزمین قبیله‌های عذرة و بلیّ.
  98. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۲۴.
  99. ابنی، نام ناحیه‌ای است در شام و دهکده‌ای از مؤته است.
  100. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۴۵.
  101. اکبری، هادی، سرایای پیامبر، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۱، ص۴۱۲-۴۲۱.