محمد بن مسلمه انصاری

مقدمه

نام و نسب او محمد بن مسلمة بن خالد بن مالک بن اوس انصاری حارثی و کنیه‌اش اباعبدالرحمن و به نقلی اباعبدالله است^[۱]. او در بدر و احد و اکثر جنگ‌ها شرکت داشته است. وی قدی بلند و موهای گندمگون داشت که موهای جلوی سرش ریخته بود. پیامبر (ص) او را در هنگام رفتن بعضی از غزواتش، در مدینه جانشین خود قرار می‌داد. به نقلی، در غزوه قرقرة الکدر جانشین آن حضرت در مدینه بود و در زمان فتنه خانه نشین بود^[۲] و شمشیری از چوب ساخته و آن را در کاسه بزرگی قرار داده بود و می‌گفت که رسول خدا (ص) به او این چنین دستور داده است. در جنگ‌های جمل و صفین شرکت نکرد. عده‌ای او را کشنده مرحب یهودی در خیبر می‌دانند در حالی که اکثر اهل سیر و حدیث، علی (ع)را کشنده مرحب یهودی دانسته‌اند و نظر صحیح هم همین است^[۳].

وی بیست و دو سال قبل از بعثت به دنیا آمد و از کسانی است که در جاهلیت محمد نامیده شده است. او از پیامبر (ص) احادیثی نقل کرده است و از او؛ پسرش محمود، ذؤیب، مسور بن مخرمه، سهل بن ابی حثمه، ابوبردة بن ابوموسی، عروه، اعرج و قبیصة بن حصن روایت نقل کرده‌اند. خودش و تعدادی از اولادش به نام‌های جعفر، عبدالله، سعد، عبدالرحمن و عمر از صحابه رسول خدا (ص) هستند. او به دست مصعب بن عمیر قبل از سعد بن معاذ مسلمان شد و پیامبر (ص) بین او و ابو عبیده پیمان برادری بست^[۴].^[۵]

↑ ابن حجر، ابا سعید نیز نقل کرده است. (الاصابه، ج۶، ص۲۹).
↑ سایر افرادی که این چنین روشی را برگزیدند، عبارت‌اند از: سعد بن ابی وقاص، عبد الله بن عمرو اسامة بن زید.
↑ الاستیعاب، ابن عبدالبر، ج۳، ص۱۳۷۷؛ اسد الغابه، ابن اثیر، ج۴، ص۳۳۷.
↑ الاصابه، ابن حجر، ج۶، ص۲۹.
↑ عسکری، عبدالرضا، مقاله «محمد بن مسلمه»، دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم، ج۷، ص۱۹۰-۱۹۱.