آداب خوردن و آشامیدن در معارف و سیره نبوی: تفاوت میان نسخه‌ها

آداب خوردن و آشامیدن در معارف و سیره نبوی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۷ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۴:۱۱

۴ بایت حذف‌شده ، ‏۱۷ دسامبر ۲۰۲۱

جز

جایگزینی متن - 'محیط' به 'محیط'

دیداریویکی‌متن

Wasity

دیوان‌سالاران، مدیران

۲۱۷٬۴۹۱

ویرایش

@@ خط ۸۲: / خط ۸۲: @@
 پیامبر{{صل}} همچنین از خوردن غذاهایی که به طور معمول بر سر سفره عموم [[مردم]] نبودند، اجتناب می‌ورزیدند، هرچند که برای آسانگیری بر [[امّت]] خویش، آن را [[حرام]] نمی‌کردند<ref>ر.ک: سیره پیامبر خاتم، ج۲، ص۴۹۷، ح۱۳۴۸ - ۱۳۵۱.</ref>. همچنین به [[عادت]] [[مردمان]] آن [[روزگار]]، ایشان با سه انگشت غذا می‌خوردند و چونان [[متکبران]] فخرفروش، با دو انگشت [[غذا]] میل نمی‌نمودند. [[احادیث]] متعددی خوردن با سه انگشت را شیوه [[پیامبر خدا]]{{صل}} و [[امام صادق]]{{ع}} دانسته و به آن سفارش کرده‌اند<ref>ر.ک: سیره پیامبر خاتم، ج۱، ص۴۸۵ (چگونگی غذا خوردن پیامبر{{صل}}/ غذا خوردن با سه انگشت) و نیز (کلیات آداب غذا خوردن).</ref>.
-گفتنی است که برخی گزارش‌ها، [[غذا خوردن]] با چهار انگشت را نیز به [[پیامبر اکرم]]{{صل}} نسبت داده‌اند<ref>ر.ک: مکارم الأخلاق، ج۱، ص۷۰، ح۸۸. این حدیث، خوردن با همه دست را نیز به پیامبر{{صل}} نسبت می‌دهد؛ اما با توجه به ضعف مأخذ و بی‌سند بودن حدیث نمی‌توان به آن اعتماد نمود. افزون بر این، با نهی پیامبر{{صل}} از خوردن با پنج انگشت، تعارض دارد. این نهی در حدیثی به نقل از نوادر الأصول آمده است (ر.ک: ج۲، ص۴۸۵، ح۱۳۳۰). حدیث یاد شده، این‌گونه خوردن را متعلق به صحرانشینان دانسته است.</ref>. این، بدان معناست که [[پیامبر]]{{صل}} به صورت معمول و متعارفی [[روزگار]] خود و مانند [[مردمان]] عادی غذا می‌خورده‌اند و به تناسب نیاز و بدون کمترین [[فخر]] و ناز، از هر تعداد انگشتان که لازم بوده، استفاده می‌کرده‌اند. می‌توان چنین [[تصوّر]] کرد که پیامبر خدا{{صل}} نان را با چهار یا پنج انگشت دست، تکه و لقمه می‌کرده و سبزی را با تعداد انگشتان کمتری بر می‌داشته‌اند و تنها استثنا، همان شیوه دو انگشتی مختص به [[جبّاران]] و [[متکبران]] بوده است. بر این پایه، [[حدیثی]] که خوردن با سه انگشت را توصیه کرده و آن را [[سیره پیامبر]]{{صل}} خوانده، در [[مقام]] بیان کمترین تعداد انگشتان مورد استفاده در غذا خوردن است<ref>ر.ک: سیره پیامبر خاتم، ج۲، ص۴۸۵، ح۱۳۳۱.</ref>، همان‌گونه که از دنباله [[حدیث]] هویداست؛ زیرا خوردن با دو انگشت را شیوه جبّاران دانسته است. این حدیث با توجه به سند معتبرش پذیرفتنی می‌نماید و نشان می‌دهد که در [[صدر اسلام]] و [[محیط]] آن [[روز]] [[جزیرة العرب]]، این‌گونه خوردن، ویژه جبّاران بوده است. غذا خوردن با دو انگشت، در حدیث نقل شده در مکارم الأخلاق نیز شیوه‌ای نادرست و [[شیطانی]] معرفی شده است که می‌تواند ناظر به همین شیوه [[غذا خوردن]] [[جبّاران]] به عنوان شیطان‌هایی در [[لباس]] [[انسان]] باشد<ref>مکارم الأخلاق، ج۱، ص۷۰، ح۸۸.</ref>. بر پایه آنچه گفته شد، [[روح]] [[حاکم]] بر [[رفتار پیامبر]] [[اکرم]]{{صل}} در چگونگی غذا خوردن، [[فروتنی]] و اظهار [[بندگی]] است، همان‌گونه که [[هنجارگرایی]] و رعایت [[آداب]] [[اجتماعی]]، اصل دیگری است که در [[غذا خوردن پیامبر]]{{صل}} به چشم می‌آید. مطابق برخی گزارش‌ها، [[پیامبر]]{{صل}} از خوردن با پنج انگشت [[نهی]] فرمود و آن را شیوه [[صحرانشینان]] و [[اعراب]] بیابانی خوانده‌اند<ref>ر.ک: سیره پیامبر خاتم، ج۲، ص۴۸۵، ح۱۳۳۰.</ref>.
+گفتنی است که برخی گزارش‌ها، [[غذا خوردن]] با چهار انگشت را نیز به [[پیامبر اکرم]]{{صل}} نسبت داده‌اند<ref>ر.ک: مکارم الأخلاق، ج۱، ص۷۰، ح۸۸. این حدیث، خوردن با همه دست را نیز به پیامبر{{صل}} نسبت می‌دهد؛ اما با توجه به ضعف مأخذ و بی‌سند بودن حدیث نمی‌توان به آن اعتماد نمود. افزون بر این، با نهی پیامبر{{صل}} از خوردن با پنج انگشت، تعارض دارد. این نهی در حدیثی به نقل از نوادر الأصول آمده است (ر.ک: ج۲، ص۴۸۵، ح۱۳۳۰). حدیث یاد شده، این‌گونه خوردن را متعلق به صحرانشینان دانسته است.</ref>. این، بدان معناست که [[پیامبر]]{{صل}} به صورت معمول و متعارفی [[روزگار]] خود و مانند [[مردمان]] عادی غذا می‌خورده‌اند و به تناسب نیاز و بدون کمترین [[فخر]] و ناز، از هر تعداد انگشتان که لازم بوده، استفاده می‌کرده‌اند. می‌توان چنین [[تصوّر]] کرد که پیامبر خدا{{صل}} نان را با چهار یا پنج انگشت دست، تکه و لقمه می‌کرده و سبزی را با تعداد انگشتان کمتری بر می‌داشته‌اند و تنها استثنا، همان شیوه دو انگشتی مختص به [[جبّاران]] و [[متکبران]] بوده است. بر این پایه، [[حدیثی]] که خوردن با سه انگشت را توصیه کرده و آن را [[سیره پیامبر]]{{صل}} خوانده، در [[مقام]] بیان کمترین تعداد انگشتان مورد استفاده در غذا خوردن است<ref>ر.ک: سیره پیامبر خاتم، ج۲، ص۴۸۵، ح۱۳۳۱.</ref>، همان‌گونه که از دنباله [[حدیث]] هویداست؛ زیرا خوردن با دو انگشت را شیوه جبّاران دانسته است. این حدیث با توجه به سند معتبرش پذیرفتنی می‌نماید و نشان می‌دهد که در [[صدر اسلام]] و محیط آن [[روز]] [[جزیرة العرب]]، این‌گونه خوردن، ویژه جبّاران بوده است. غذا خوردن با دو انگشت، در حدیث نقل شده در مکارم الأخلاق نیز شیوه‌ای نادرست و [[شیطانی]] معرفی شده است که می‌تواند ناظر به همین شیوه [[غذا خوردن]] [[جبّاران]] به عنوان شیطان‌هایی در [[لباس]] [[انسان]] باشد<ref>مکارم الأخلاق، ج۱، ص۷۰، ح۸۸.</ref>. بر پایه آنچه گفته شد، [[روح]] [[حاکم]] بر [[رفتار پیامبر]] [[اکرم]]{{صل}} در چگونگی غذا خوردن، [[فروتنی]] و اظهار [[بندگی]] است، همان‌گونه که [[هنجارگرایی]] و رعایت [[آداب]] [[اجتماعی]]، اصل دیگری است که در [[غذا خوردن پیامبر]]{{صل}} به چشم می‌آید. مطابق برخی گزارش‌ها، [[پیامبر]]{{صل}} از خوردن با پنج انگشت [[نهی]] فرمود و آن را شیوه [[صحرانشینان]] و [[اعراب]] بیابانی خوانده‌اند<ref>ر.ک: سیره پیامبر خاتم، ج۲، ص۴۸۵، ح۱۳۳۰.</ref>.
 با توجه به این دو اصل و نیز [[حکمت]] توصیه و منع‌های [[روایت]] شده در باره شیوه غذا خوردن، می‌توانیم تکیه دادن در حال غذا خوردن بر روی صندلی یا تخت و یا [[زمین]]، و نیز غذا خوردن با دو انگشت را در صورتی [[ناپسند]] بدانیم که از آنها، [[تکبّر]] و [[فخر]] و ناز فروشی و همانندی با [[متکبّران]] فهمیده شود، یا به [[غذا]] - که یکی از نعمت‌های پرارزش [[الهی]] به شمار می‌آید - بی‌حرمتی یا [[بی‌اعتنایی]] صورت پذیرد، یا هنجارهای مقبول [[اجتماع]]، نادیده گرفته شود و یا موجب فاصله گرفتن از سطح [[زندگی]] متعارف [[مردم]] و یافتن [[روحیه]] [[اشرافی‌گری]] و مصرف‌گرایی گردد.