پرش به محتوا

نواب چهارگانه امام مهدی چه کسانی بودند؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
ربات: جایگزینی خودکار متن (-:::::# +#)
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-:::::* +*))
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-:::::# +#))
خط ۱۱۳: خط ۱۱۳:


از آنجا که [[امام هادی]] و [[امام حسن عسکری]]{{ع}} [[سیاست]] پرده‌نشینی در پیش گرفتند و با [[مردم]] به وسیله واسطه‌هایی ارتباط داشتند، به همین [[دلیل]] آن دو [[امام]]{{ع}} برای دوره پس از خود [[زمینه‌سازی]] می‌کردند؛ دوره زمانی که پرده‌نشینی اصل می‌شد و [[دیدار]] حضوری به صورت یک استثنا درمی‌آمد. در پیش گرفتن این [[سیاست]] باعث می‌شد تا [[یاران]] و [[پیروان]] [[امامت]] از طولانی بودن راه و کمی شمار [[یاران]] به [[هراس]] نیفتند، جدا از این، [[غیبت کبرا]]ی [[امام]]{{ع}} مقدمه‌چینی و [[زمینه‌سازی]] اساسی‌تری مانند [[غیبت صغرا]] را می‌طلبید. در این مرحله [[امام]] ۴ تن از معتمدان و [[خواص]] خود را به ترتیب در فواصل زمانی مختلف به‌عنوان [[نماینده]] خود [[انتخاب]] کرد و آنها عبارتند از:
از آنجا که [[امام هادی]] و [[امام حسن عسکری]]{{ع}} [[سیاست]] پرده‌نشینی در پیش گرفتند و با [[مردم]] به وسیله واسطه‌هایی ارتباط داشتند، به همین [[دلیل]] آن دو [[امام]]{{ع}} برای دوره پس از خود [[زمینه‌سازی]] می‌کردند؛ دوره زمانی که پرده‌نشینی اصل می‌شد و [[دیدار]] حضوری به صورت یک استثنا درمی‌آمد. در پیش گرفتن این [[سیاست]] باعث می‌شد تا [[یاران]] و [[پیروان]] [[امامت]] از طولانی بودن راه و کمی شمار [[یاران]] به [[هراس]] نیفتند، جدا از این، [[غیبت کبرا]]ی [[امام]]{{ع}} مقدمه‌چینی و [[زمینه‌سازی]] اساسی‌تری مانند [[غیبت صغرا]] را می‌طلبید. در این مرحله [[امام]] ۴ تن از معتمدان و [[خواص]] خود را به ترتیب در فواصل زمانی مختلف به‌عنوان [[نماینده]] خود [[انتخاب]] کرد و آنها عبارتند از:
:::::#[[عثمان بن سعید عمری]]؛
#[[عثمان بن سعید عمری]]؛
:::::#[[محمد بن عثمان بن سعید عمری]]؛
#[[محمد بن عثمان بن سعید عمری]]؛
:::::#[[حسین بن روح نوبختی]]؛
#[[حسین بن روح نوبختی]]؛
:::::#[[علی بن محمد سمری]].
#[[علی بن محمد سمری]].


آنها در سخت‌ترین شرایط با [[تحمل]] تمامی [[سختی‌ها]] و مشکلات این [[منصب]] مهم، [[زندگی]] خود را وقف [[اسلام]] نمودند و بار تمام مشکلات ناشی از داشتن این [[مقام]] را به دوش کشیدند و آن محدود به مسائل [[سیاسی]] نبود بلکه شامل مسائل [[مبارزه]] با [[نفس]] و [[غرور]] و [[طمع]] حاصل از داشتن این [[منصب]] را نیز در برمی‌گرفت و آنها به [[بهترین]] شکل ممکن نقش سپرده‌شده به آنان را ایفا نمودند. مشکلات این دوره پر فراز و نشیب [[تاریخی]]، [[فرصت]] کمی برای [[نقل]] حوادث مهم آن به جا گذاشت که به رغم آن مشکلات، ما سعی در بیان سیر [[تاریخی]] آن داریم»<ref>[[سید نذیر حسنی|حسنی، سید نذیر]]، [[مصلح کل ۱ (کتاب)|مصلح کل]]، ص۱۳۲.</ref>.
آنها در سخت‌ترین شرایط با [[تحمل]] تمامی [[سختی‌ها]] و مشکلات این [[منصب]] مهم، [[زندگی]] خود را وقف [[اسلام]] نمودند و بار تمام مشکلات ناشی از داشتن این [[مقام]] را به دوش کشیدند و آن محدود به مسائل [[سیاسی]] نبود بلکه شامل مسائل [[مبارزه]] با [[نفس]] و [[غرور]] و [[طمع]] حاصل از داشتن این [[منصب]] را نیز در برمی‌گرفت و آنها به [[بهترین]] شکل ممکن نقش سپرده‌شده به آنان را ایفا نمودند. مشکلات این دوره پر فراز و نشیب [[تاریخی]]، [[فرصت]] کمی برای [[نقل]] حوادث مهم آن به جا گذاشت که به رغم آن مشکلات، ما سعی در بیان سیر [[تاریخی]] آن داریم»<ref>[[سید نذیر حسنی|حسنی، سید نذیر]]، [[مصلح کل ۱ (کتاب)|مصلح کل]]، ص۱۳۲.</ref>.
خط ۱۴۲: خط ۱۴۲:


'''عمده‌ترین [[وظایف]] این افراد عبارت بود از:'''
'''عمده‌ترین [[وظایف]] این افراد عبارت بود از:'''
:::::#انتقال سؤال‌ها و مشکلات [[مردم]] به محضر [[امام زمان]]{{ع}} و رساندن جواب آن [[حضرت]] به [[مردم]].
#انتقال سؤال‌ها و مشکلات [[مردم]] به محضر [[امام زمان]]{{ع}} و رساندن جواب آن [[حضرت]] به [[مردم]].
:::::#برطرف کردن مشکلات [[علمی]]، [[اقتصادی]] و [[اجتماعی]] [[شیعیان]]<ref>لطف الله صافی گلپایگانی، منتخب الاثر، ص ۴۸۴ و ۴۹۵.</ref>.
#برطرف کردن مشکلات [[علمی]]، [[اقتصادی]] و [[اجتماعی]] [[شیعیان]]<ref>لطف الله صافی گلپایگانی، منتخب الاثر، ص ۴۸۴ و ۴۹۵.</ref>.
:::::#[[سازمان‌دهی]] [[وکلا]] و اخذ و توزیع [[اموال]] متعلق به [[امام]]{{ع}} در میان [[مردم]]<ref>عباس راسخی نجفی، نواب اربعه، ص ۴۴.</ref>.
#[[سازمان‌دهی]] [[وکلا]] و اخذ و توزیع [[اموال]] متعلق به [[امام]]{{ع}} در میان [[مردم]]<ref>عباس راسخی نجفی، نواب اربعه، ص ۴۴.</ref>.
:::::#[[مبارزه]] با [[مدعیان دروغین نیابت]] و [[وکالت]] [[امام مهدی]]{{ع}}<ref>مهدی پیشوایی، سیره پیشوایان، ص ۶۸۹.</ref>.
#[[مبارزه]] با [[مدعیان دروغین نیابت]] و [[وکالت]] [[امام مهدی]]{{ع}}<ref>مهدی پیشوایی، سیره پیشوایان، ص ۶۸۹.</ref>.
:::::#مسئولیت‌های دیگری که از سوی [[امام زمان]]{{ع}} بر عهده آنان گذاشته می‌شد.
#مسئولیت‌های دیگری که از سوی [[امام زمان]]{{ع}} بر عهده آنان گذاشته می‌شد.


[[نایبان خاص]] [[امام زمان]]{{ع}} در زمان [[غیبت صغرا]] چهار نفر بودند:
[[نایبان خاص]] [[امام زمان]]{{ع}} در زمان [[غیبت صغرا]] چهار نفر بودند:
:::::#'''[[عثمان بن سعید عمری‌]]:''' وی، نخستین [[نایب]] [[امام زمان]]{{ع}} است. ایشان، از یازده سالگی، متولی [[خدمت]] به [[ائمه]]{{عم}} شد. وی، در ظاهر، روغن می‌فروخت، در حالی‌ که در اصل، [[حقوق]] شرعی را که به دستش می‌رسید، در ظرف روغن می‌گذاشت و به [[خدمت]] [[امام هادی]]{{ع}} و بعد از ایشان به [[خدمت]] [[امام عسکری|امام حسن عسکری]]{{ع}} می‌برد. به همین [[دلیل]]، معروف به [[سمان]] (روغن‌فروش) شده بود<ref>باقر شریف قریشی، حیاة الامام المهدی{{ع}}، ص ۱۲۱؛ محمد باقر مجلسی، بحار الأنوار، ج ۵۱، ص ۳۴۴.</ref>. [[عثمان بن سعید]]، بعد از آغاز [[غیبت صغرا]]، از سوی [[امام مهدی]]{{ع}} به عنوان [[نایب]] و [[وکیل]] آن [[حضرت]] در میان [[مردم]] [[انتخاب]] شد تا اینکه در سال دویست و شصت و سه ه ق‌<ref>عباس نجفی، سفیران امام زمان{{ع}}، ص ۲۷ و ۳۴.</ref> یا دویست و شصت و پنج ه ق‌<ref>عبد الرحمن انصاری، در انتظار خورشید ولایت، ص ۶۵.</ref> [[وفات]] یافت.
#'''[[عثمان بن سعید عمری‌]]:''' وی، نخستین [[نایب]] [[امام زمان]]{{ع}} است. ایشان، از یازده سالگی، متولی [[خدمت]] به [[ائمه]]{{عم}} شد. وی، در ظاهر، روغن می‌فروخت، در حالی‌ که در اصل، [[حقوق]] شرعی را که به دستش می‌رسید، در ظرف روغن می‌گذاشت و به [[خدمت]] [[امام هادی]]{{ع}} و بعد از ایشان به [[خدمت]] [[امام عسکری|امام حسن عسکری]]{{ع}} می‌برد. به همین [[دلیل]]، معروف به [[سمان]] (روغن‌فروش) شده بود<ref>باقر شریف قریشی، حیاة الامام المهدی{{ع}}، ص ۱۲۱؛ محمد باقر مجلسی، بحار الأنوار، ج ۵۱، ص ۳۴۴.</ref>. [[عثمان بن سعید]]، بعد از آغاز [[غیبت صغرا]]، از سوی [[امام مهدی]]{{ع}} به عنوان [[نایب]] و [[وکیل]] آن [[حضرت]] در میان [[مردم]] [[انتخاب]] شد تا اینکه در سال دویست و شصت و سه ه ق‌<ref>عباس نجفی، سفیران امام زمان{{ع}}، ص ۲۷ و ۳۴.</ref> یا دویست و شصت و پنج ه ق‌<ref>عبد الرحمن انصاری، در انتظار خورشید ولایت، ص ۶۵.</ref> [[وفات]] یافت.
:::::#'''[[محمد بن عثمان بن سعید]]:''' وی، [[فرزند]] [[وکیل]] اول ([[عثمان بن سعید عمری]]) بود. [[حضرت]] [[امام عسکری|امام حسن عسکری]]{{ع}} او و پدرش را توثیق کرده و به [[شیعیان]] خبر داد که او از وکلای فرزندم [[مهدی]] است. چون هنگام [[وفات]] [[پدر]] [[محمد بن عثمان]] فرارسید، توقیعی از جانب [[امام مهدی|حضرت حجت]]{{ع}} بیرون آمد، مشتمل بر تعزیت‌نامه و اینکه بعد از [[وفات]] پدرش، او [[نایب]] از جانب [[ولی خدا]] است<ref>عباس راسخی نجفی، نواب اربعه، ص ۷۴.</ref>. وی، بیش از [[چهل]] سال، [[مقام نیابت]] را داشت و در سال سیصد و چهار ه ق یا سیصد و پنج ه ق [[وفات]] کرد<ref>سیره پیشوایان، ص ۶۷۸- ۶۸۰.</ref>.
#'''[[محمد بن عثمان بن سعید]]:''' وی، [[فرزند]] [[وکیل]] اول ([[عثمان بن سعید عمری]]) بود. [[حضرت]] [[امام عسکری|امام حسن عسکری]]{{ع}} او و پدرش را توثیق کرده و به [[شیعیان]] خبر داد که او از وکلای فرزندم [[مهدی]] است. چون هنگام [[وفات]] [[پدر]] [[محمد بن عثمان]] فرارسید، توقیعی از جانب [[امام مهدی|حضرت حجت]]{{ع}} بیرون آمد، مشتمل بر تعزیت‌نامه و اینکه بعد از [[وفات]] پدرش، او [[نایب]] از جانب [[ولی خدا]] است<ref>عباس راسخی نجفی، نواب اربعه، ص ۷۴.</ref>. وی، بیش از [[چهل]] سال، [[مقام نیابت]] را داشت و در سال سیصد و چهار ه ق یا سیصد و پنج ه ق [[وفات]] کرد<ref>سیره پیشوایان، ص ۶۷۸- ۶۸۰.</ref>.
:::::#'''[[حسین بن روح نوبختی‌]]:''' [[شیخ]] [[ابو القاسم حسین بن روح]] (متوفای هجدهم [[شعبان]] سیصد و بیست و شش ه ق) بعد از [[ابو سهل اسماعیل بن عسلی]]، مشهورترین افراد [[خاندان نوبختی]] است. عمده اشتهار او، به واسطه [[مقام]] [[دینی]] بزرگی است که در میان [[شیعه امامیه]] دارد. [[سومین نایب خاص]] [[امام مهدی|حضرت حجت]]{{ع}} است. این بزرگوار، از سال سیصد و پنج ه ق تا [[شعبان]] سیصد و بیست و شش ه ق [[نیابت خاص]] داشته است. وی، حتی در ایام [[امامت]] [[امام عسکری|امام یازدهم]]{{ع}} از [[صحابه]] خاص به شمار رفته است<ref>نواب اربعه، ص ۱۲۱- ۱۲۲.</ref>.
#'''[[حسین بن روح نوبختی‌]]:''' [[شیخ]] [[ابو القاسم حسین بن روح]] (متوفای هجدهم [[شعبان]] سیصد و بیست و شش ه ق) بعد از [[ابو سهل اسماعیل بن عسلی]]، مشهورترین افراد [[خاندان نوبختی]] است. عمده اشتهار او، به واسطه [[مقام]] [[دینی]] بزرگی است که در میان [[شیعه امامیه]] دارد. [[سومین نایب خاص]] [[امام مهدی|حضرت حجت]]{{ع}} است. این بزرگوار، از سال سیصد و پنج ه ق تا [[شعبان]] سیصد و بیست و شش ه ق [[نیابت خاص]] داشته است. وی، حتی در ایام [[امامت]] [[امام عسکری|امام یازدهم]]{{ع}} از [[صحابه]] خاص به شمار رفته است<ref>نواب اربعه، ص ۱۲۱- ۱۲۲.</ref>.
:::::#'''[[علی بن محمد سمری]]:''' [[علی بن محمد سمری]] [[قائم]] [[مقام]] [[حسین بن روح]] شد. سه سال، امر [[نیابت امام مهدی|نیابت]] با او بود. او، در [[نیمه شعبان]] سیصد و بیست و نه ه ق به [[رحمت]] [[حق]] واصل شد. [[وفات]] او، آغاز [[غیبت کبرا]] بود. [[شیخ صدوق]] و [[شیخ طوسی]] [[روایت]] کرده‌اند از [[حسن بن احمد]] که گفت: در سالی که جناب [[سمری]] [[وفات]] کرد، ما، در [[بغداد]] بودیم. چند روز قبل از وفاتش، به [[خدمت]] او رفتیم. فرمانی از [[حضرت]] [[امام مهدی|صاحب الامر]]{{ع}} بیرون آورد که مضمونش این است: بسم [[الله]] [[الرحمان]] [[الرحیم]]. ای [[علی بن محمد سمری]]! [[خدا]] [[عظیم]] گرداند اجر [[برادران]] تو را در [[مصیبت]] تو. تا شش روز دیگر از [[دنیا]] مفارقت خواهی کرد. پس کارهای خود را جمع کن و [[وصی]] و [[قائم]] [[مقام]] از برای خود قرار مده که [[غیبت کبری|غیبت تامه]]، واقع شده است<ref>نواب اربعه، ص ۱۳۴.</ref>»<ref>[[رسول رضوی|رضوی، رسول]]، [[امام مهدی (کتاب)|امام مهدی]]، ص ۸۳-۸۶.</ref>.
#'''[[علی بن محمد سمری]]:''' [[علی بن محمد سمری]] [[قائم]] [[مقام]] [[حسین بن روح]] شد. سه سال، امر [[نیابت امام مهدی|نیابت]] با او بود. او، در [[نیمه شعبان]] سیصد و بیست و نه ه ق به [[رحمت]] [[حق]] واصل شد. [[وفات]] او، آغاز [[غیبت کبرا]] بود. [[شیخ صدوق]] و [[شیخ طوسی]] [[روایت]] کرده‌اند از [[حسن بن احمد]] که گفت: در سالی که جناب [[سمری]] [[وفات]] کرد، ما، در [[بغداد]] بودیم. چند روز قبل از وفاتش، به [[خدمت]] او رفتیم. فرمانی از [[حضرت]] [[امام مهدی|صاحب الامر]]{{ع}} بیرون آورد که مضمونش این است: بسم [[الله]] [[الرحمان]] [[الرحیم]]. ای [[علی بن محمد سمری]]! [[خدا]] [[عظیم]] گرداند اجر [[برادران]] تو را در [[مصیبت]] تو. تا شش روز دیگر از [[دنیا]] مفارقت خواهی کرد. پس کارهای خود را جمع کن و [[وصی]] و [[قائم]] [[مقام]] از برای خود قرار مده که [[غیبت کبری|غیبت تامه]]، واقع شده است<ref>نواب اربعه، ص ۱۳۴.</ref>»<ref>[[رسول رضوی|رضوی، رسول]]، [[امام مهدی (کتاب)|امام مهدی]]، ص ۸۳-۸۶.</ref>.
}}
}}
{{پاسخ پرسش  
{{پاسخ پرسش  
خط ۱۶۱: خط ۱۶۱:


  «درباره [[نیابت خاص]] [[حضرت ولی عصر]]{{ع}}، باید یادآور شد که آن [[حضرت]] به [[فرمان]] [[الهی]] در دوران [[غیبت صغرا]]، نایبانی خاص داشت و هر کدام به [[تکالیف]] [[نیابت]] خود عمل کردند. در [[حقیقت]] آنان را باید اسوه‌های [[نیابت مهدوی]] خواند؛ زیرا [[خدمت]] خویش را با [[علم]] و [[تقوا]] و [[اخلاص]] در عمل به هم آمیختند و [[ایمان]] [[مردم]] را پاس داشتند. در اینجا یادکردی از آن [[عالمان]] ربانی خواهیم داشت.
  «درباره [[نیابت خاص]] [[حضرت ولی عصر]]{{ع}}، باید یادآور شد که آن [[حضرت]] به [[فرمان]] [[الهی]] در دوران [[غیبت صغرا]]، نایبانی خاص داشت و هر کدام به [[تکالیف]] [[نیابت]] خود عمل کردند. در [[حقیقت]] آنان را باید اسوه‌های [[نیابت مهدوی]] خواند؛ زیرا [[خدمت]] خویش را با [[علم]] و [[تقوا]] و [[اخلاص]] در عمل به هم آمیختند و [[ایمان]] [[مردم]] را پاس داشتند. در اینجا یادکردی از آن [[عالمان]] ربانی خواهیم داشت.
:::::#[[عثمان بن سعید]]. او از دست‌پروردگان و [[یاران]] [[امام هادی]] و [[امام عسکری]]{{عم}} بود.
#[[عثمان بن سعید]]. او از دست‌پروردگان و [[یاران]] [[امام هادی]] و [[امام عسکری]]{{عم}} بود.
:::::#[[محمد بن عثمان]] او [[فرزند]] [[شایسته]] [[نایب]] نخستین [[حضرت مهدی]]{{ع}} بود و حدود [[چهل]] سال [[نیابت معصوم]] آخر را به عهده داشت.
#[[محمد بن عثمان]] او [[فرزند]] [[شایسته]] [[نایب]] نخستین [[حضرت مهدی]]{{ع}} بود و حدود [[چهل]] سال [[نیابت معصوم]] آخر را به عهده داشت.
:::::#[[حسین بن روح نوبختی]].
#[[حسین بن روح نوبختی]].
:::::#[[علی بن محمد سمری]]»<ref>[[ابوالفضل هدایتی فخرداود|هدایتی فخرداود، ابوالفضل]]، [[مهدویت در منظر امام خمینی (کتاب)|مهدویت در منظر امام خمینی]]، ص۵۶.</ref>.
#[[علی بن محمد سمری]]»<ref>[[ابوالفضل هدایتی فخرداود|هدایتی فخرداود، ابوالفضل]]، [[مهدویت در منظر امام خمینی (کتاب)|مهدویت در منظر امام خمینی]]، ص۵۶.</ref>.
}}
}}
{{پاسخ پرسش  
{{پاسخ پرسش  
خط ۱۸۵: خط ۱۸۵:


  «به [[وکیلان]] خاص، [[نواب اربعه]] هم اطلاق می‌شود. در تمام مدت [[غیبت صغرا]] این چهار نفر میان [[امام زمان]]{{ع}} و [[مردم]] واسطه بودند و در واقع [[سفیران چهارگانه]] [[امام زمان]]{{ع}} در [[غیبت صغرا]] بودند که عبارت‌اند از:
  «به [[وکیلان]] خاص، [[نواب اربعه]] هم اطلاق می‌شود. در تمام مدت [[غیبت صغرا]] این چهار نفر میان [[امام زمان]]{{ع}} و [[مردم]] واسطه بودند و در واقع [[سفیران چهارگانه]] [[امام زمان]]{{ع}} در [[غیبت صغرا]] بودند که عبارت‌اند از:
:::::#[[ابو عمرو عثمان بن سعید عمروی]]؛
#[[ابو عمرو عثمان بن سعید عمروی]]؛
:::::#[[ابو جعفر]] [[محمد بن عثمان عمروی]]؛
#[[ابو جعفر]] [[محمد بن عثمان عمروی]]؛
:::::#[[ابوالقاسم حسین بن روح نوبختی]]؛
#[[ابوالقاسم حسین بن روح نوبختی]]؛
:::::#[[ابو الحسن علی بن محمد سمری]]»<ref>[[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص ۸۵.</ref>.
#[[ابو الحسن علی بن محمد سمری]]»<ref>[[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص ۸۵.</ref>.
}}
}}
{{پاسخ پرسش  
{{پاسخ پرسش  
۴۱۵٬۰۷۸

ویرایش