آیات الاحکام در فقه اسلامی: تفاوت میان نسخهها
←مقدمه
(←مقدمه) |
(←مقدمه) |
||
خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
از سوی دیگر، بعضی آیات، بیانگر [[ادب]] [[معاشرت]] [[مؤمنان]] با [[رسول خدا]]{{صل}} است، مانند {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَرْفَعُوا أَصْوَاتَكُمْ فَوْقَ صَوْتِ النَّبِيِّ}}<ref>«ای مؤمنان! صدایتان را از صدای پیامبر فراتر نبرید» سوره حجرات، آیه ۲.</ref> ولی بعضی دیگر، چگونگی [[روابط اجتماعی]] مؤمنان وحدود و اصول [[همزیستی]] سالم و برادرانه را در [[جامعه اسلامی]] بیان میکند، مانند {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيرًا مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَلَا تَجَسَّسُوا وَلَا يَغْتَبْ بَعْضُكُمْ بَعْضًا}}<ref>«ای مؤمنان! از بسیاری از گمانها دوری کنید که برخی از گمانها گناه است و (در کار مردم) کاوش نکنید و از یکدیگر غیبت نکنید؛ آیا هیچ یک از شما دوست میدارد که گوشت برادر مرده خود را بخورد؟ پس آن را ناپسند میدارید و از خداوند پروا کنید که خداوند توبهپذیری بخشاینده است» سوره حجرات، آیه ۱۲.</ref> که به دوری از [[سوء]] [[ظنّ]]، تجسّس در امور دیگران و [[غیبت]] امر میکند. | از سوی دیگر، بعضی آیات، بیانگر [[ادب]] [[معاشرت]] [[مؤمنان]] با [[رسول خدا]]{{صل}} است، مانند {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَرْفَعُوا أَصْوَاتَكُمْ فَوْقَ صَوْتِ النَّبِيِّ}}<ref>«ای مؤمنان! صدایتان را از صدای پیامبر فراتر نبرید» سوره حجرات، آیه ۲.</ref> ولی بعضی دیگر، چگونگی [[روابط اجتماعی]] مؤمنان وحدود و اصول [[همزیستی]] سالم و برادرانه را در [[جامعه اسلامی]] بیان میکند، مانند {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيرًا مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَلَا تَجَسَّسُوا وَلَا يَغْتَبْ بَعْضُكُمْ بَعْضًا}}<ref>«ای مؤمنان! از بسیاری از گمانها دوری کنید که برخی از گمانها گناه است و (در کار مردم) کاوش نکنید و از یکدیگر غیبت نکنید؛ آیا هیچ یک از شما دوست میدارد که گوشت برادر مرده خود را بخورد؟ پس آن را ناپسند میدارید و از خداوند پروا کنید که خداوند توبهپذیری بخشاینده است» سوره حجرات، آیه ۱۲.</ref> که به دوری از [[سوء]] [[ظنّ]]، تجسّس در امور دیگران و [[غیبت]] امر میکند. | ||
==تعداد آیات الاحکام== | |||
به قول مشهور، تعداد [[آیات الاحکام]] پانصد [[آیه]] است و حتّی برخی [[مفسّران]]، کتاب خود را بر همین اساس نام نهادهاند، مانند «[[النهایة فی تفسیر خمس مأة آیة]]»، نوشته ابن متوّج [[بحرانی]]. <ref>کنز العرفان، ج۱، ص:۵.</ref> ممکن است مراد آنان از این رقم، تقریبی باشد. | |||
==جایگاه استنباطی== | |||
[[قرآن کریم]]، نخستین و معتبرترین منبع [[شریعت]] [[مقدّس]]، بلکه ـ از آن جهت که [[سنّت]]، تبیین کننده و شارح [[کتاب اللّه]] است نه منبعی در عرض آن ـ تنها مصدر [[شریعت]] به شمار میرود. | |||
علاوه بر این، [[قرآن]] [[میزان]] سنجش [[روایات]] و [[مشروعیّت]] شرایطی است که در [[عقد]] ذکر میشود، یعنی آن بخش از روایات یا شرایط عقد که مخالف قرآن باشد، مورد عمل قرار نمیگیرد. از این رو، [[فقها]] در بحث [[اجتهاد]] و [[قضاء]]، [[شناخت]] [[آیات الاحکام]] را از شرایط اجتهاد دانستهاند. | علاوه بر این، [[قرآن]] [[میزان]] سنجش [[روایات]] و [[مشروعیّت]] شرایطی است که در [[عقد]] ذکر میشود، یعنی آن بخش از روایات یا شرایط عقد که مخالف قرآن باشد، مورد عمل قرار نمیگیرد. از این رو، [[فقها]] در بحث [[اجتهاد]] و [[قضاء]]، [[شناخت]] [[آیات الاحکام]] را از شرایط اجتهاد دانستهاند. |