حسن بن علی بن فضال کوفی: تفاوت میان نسخه‌ها

ابومحمد]] (ابوعلی) [[حسن بن علی بن فضّال بن ربیعة کوفی تیمی]] (تیملی)، معروف به [[ابن فضال]] [[اهل کوفه]] و از [[موالی]] [[تیم الله بن ثعلبه]] و فردی [[عابد]] و [[زاهد]] بود که گویا مدتی در کوهستانی در اطراف [[بغداد]] به [[عبادت]] مشغول بوده و [[فضل بن شاذان]] در [[کودکی]] که به همراه پدرش برای تحصیل به بغداد رفته بود، در محله «قطیعة الربیع» او را دیده است. در [[کوفه]] هم جایگاه [[نماز]] و عبادت او در [[مسجد جامع]] و در کنار ستون [[حضرت ابراهیم]] (ستون هفتم) بوده است و ابن فضال با [[ابومحمد حجّال]] و [[علی بن اسباط]] در این [[مسجد]] مجالس بحث و [[مناظره]] ترتیب می‌‌دادند.

فضل بن شاذان که گزارشگر این [[اخبار]] است، بعدها در کوفه نزد ابن فضال کتاب ابن بکیر و [[احادیث]] و [[روایات]] دیگری را فرا گرفته، آن‌گونه که ابن فضال شخصاً به حجره [[ابن شاذان]] رفته و او را [[تعلیم]] می‌‌داده است. به گفته ابن شاذان، زمانی داماد [[طاهر بن حسین]] عازم [[حج]] بود و از حسن بن فضال خواست او را در این [[سفر]] [[همراهی]] کند، اما به رغم توصیه اطرافیان و [[پرهیز]] دادن از ردّ آن، ابن فضال درخواست این فرد [[حکومتی]] را نپذیرفت. ابن شاذان از واقعه پی برد که آمدن او به حجره‌اش از روی [[تواضع]] و [[فروتنی]] بوده است.<ref>رجال النجاشی ۱/۱۲۷ ـ ۱۳۲.</ref>

 

ابن فضال را در شمار [[اصحاب خاص]] [[امام رضا]]{{ع}} آورده‌اند. گفته شده که ابن فضال بر این [[باور]] بود که پس از [[امام صادق]]{{ع}} فرزندش [[عبدالله افطح]] به [[امامت]] [[شیعه]] نایل شده است، اما سرانجام در روزهای پایانی [[عمر]] از عقیده‌اش بازگشت و [[امامت امام کاظم]]{{ع}} را پذیرفت<ref>الفهرست (طوسی) ۴۸.</ref> و گویا به همین جهت است که برخی وی را در شمار [[اصحاب امام کاظم]]{{ع}} قرار داده‌اند.<ref>مجمع الرجال ۲/۱۳۱.</ref>

 

ابن فضال علاوه بر [[امام کاظم]] و امام رضا{{ع}} از کسانی همچون [[ابراهیم بن محمد اشعری]]، [[محمد بن عبدالله بن زراره]] و [[علی بن عقبه]] نیز استماع [[حدیث]] نموده و [[روایت]] نقل کرده است.<ref> لسان المیزان ۲/۲۲۵.</ref> وی روایان و شاگردانی را نیز [[تربیت]] کرده که از آن میان می‌‌توان به افرادی نظیر [[فضل بن شاذان]]، [[محمد بن اسماعیل رازی]] و [[محمد بن عیسی]] اشاره کرد.<ref> اختیار معرفة الرجال ۴۴۱، ۵۴۳ و ۵۴۹.</ref>

 

رجال‌شناسان [[شیعه]] همانند [[شیخ طوسی]] و [[علامه حلی]] وی را فردی [[موثق]]، [[فاضل]] و جلیل‌القدر دانسته‌اند.<ref>رجال الطوسی ۳۷۱ خلاصة الاقوال ۳۸.</ref> وی در نهایت در سال ۲۲۴ هـ از [[دنیا]] رفت<ref>رجال ابن داود ۱۱۴.</ref> و آثار و تألیفات متعددی از خود بر جای گذاشت که از این قرارند: الزیارات البشارات النوادر الرّد علی الغالیه، الشواهد من کتاب الله، المتعه الناسخ والمنسوخ، الملاحم، الصلاة الرجال الزهد<ref> رجال النجاشی ۱/۱۲۷ ـ ۱۳۱.</ref> التفسیر الانبیاء، الابتداء و المبتداء، الطب<ref> الفهرست (الندیم) ۲۷۸.</ref> الدیات<ref> الفهرست (طوسی) ۴۸.</ref> و نسخة الرضا{{ع}}<ref> الذریعه ۲۴/۱۴۹.</ref>.<ref>جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]] ج۱، ص ۲۴۷.</ref>

# [[پرونده: IM009687.jpg|22px]] جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱''']]