بنی‌تمیم در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

از میان بنوحنظله تیره‌های مشهور دیگری پدید آمدند که از جمله آنان می‌‌توان از «البراجم»،<ref>.‌ بلاذری، انساب الاشراف، ج۱۲، ص۱۵؛ ابن درید، الاشتقاق، ص۲۱۸؛ ابن سعید مغربی، نشوة الطرب، ج۱، ص۴۴۷.</ref> [[یربوع بن حنظله]] نیای [[حر بن یزید ریاحی]] ([[شهید]] [[کربلا]])،<ref>ابوعبید، کتاب النسب، ص۲۳۵؛ ابن درید، الاشتقاق، ص۲۲۱ بب‍؛ ابن حزم، جمهرة انساب العرب، ص۲۲۴.</ref> بنوالعنبر (بَلْعَنْبَر) بن یربوع از تیره‌های مشهور [[تمیم]]،<ref>ابن سعید مغربی، نشوة الطرب، ج۱، ص۴۴۸-۴۴۹؛ مقاله "تمیم"، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۶.</ref> که به واسطه ایفای نقش بیشتر در جنگ‌های دوران [[جاهلی]] (ایام العرب) و نیز پیدایش [[پیامبری]] [[دروغین]] به نام «سِجاح» در میانشان، از [[شهرت]] بیشتری برخوردار شده است<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ج ۱۱، ص۲۴۶.</ref> و بنو دارم بن مالک بن حنظله<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ج۱۲، ص۱۶؛ ابن‌درید، الاشتقاق، ص۲۳۴.</ref> از تیره‌های پرشاخۀ تمیم<ref>ابن درید، الاشتقاق، ص۲۳۴ نک:‌ بلاذری، انساب الاشراف، ج۱۲، ص۱۹.</ref> از جملۀ ایشان محسوب می‌شده‌اند.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ج۱۲، ص۵۷ بب‍؛ نیز نک: ابوعبید، کتاب النسب، ۲۳۴؛ ابن‌حزم، جمهرة انساب العرب، ص۲۳۰.</ref>

[[تمیمیان]] در [[سال نهم هجری]] به [[رسول خدا]]{{صل}} [[ایمان]] آوردند و پس از [[پذیرش اسلام]]، [[حضرت]] از میان [[بنی‌تمیم]] کارگزارانی را برگزید و بر بلاد مختلف گماشت. ایشان [[امارت]] [[منذر بن ساوی بن عبدالله دارمی]] بر [[بحرین]] را پس از [[اسلام]] آوردنش تثبیت نمود<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۲۶۳.</ref> و [[یعلی بن امیه تمیمی]] را بر امور [[یمن]] گماشت. حضرت همچنین، [[مالک بن نویره]] را [[کارگزار]] [[صدقات]] بنی‌حنظله و [[زبرقان بن بدر]] را همراه [[قیس بن عاصم]]، عامل ناحیه‌ای از بنی‌سعد کرد و [[عیینة بن حصن فزاری]] را به عنوان کارگزار صدقات [[تمیم]] گماشت.<ref>الادارة فی عصر الرسول، ص۱۰۰، ۲۵۲-۲۵۴.</ref> بر پایه گزارشی، [[پیامبر]]{{صل}} سه یا هفت تن را برای گردآوری صدقات تمیم تعیین فرمود.<ref>طبری، تاریخ الأمم و الملوک (تاریخ الطبری)، ج۳، ص۲۶۷-۲۶۸؛ نیز نک: شوفانی، حروب الردة، ص۱۱۲.</ref> [[حنظلة بن ربیع تمیمی]] نیز از [[کاتبان]] و نویسندگان رسول خدا{{صل}} بود و [[نگارش]] مکاتبات رسول خدا{{صل}} با سران [[سرزمین‌ها]] را بر عهده داشت.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۶، ص۱۲۳؛ مسعودی، التنبیه و الاشراف، ص۲۴۶؛ سمعانی، الانساب، ج۱، ص۲۵۴؛ ابن کثیر، البدایة و النهایه، ج۵، ص۳۴۲.</ref> آنان همچنین در میادین [[نبرد]] نیز حضور یافتند چندان که حضور برخی از آنان در جنگ‌های [[فتح مکه]]، [[حنین]] و [[طائف]] و [[همراهی]] آنان با رسول خدا{{صل}} گزارش شده است.<ref>من باب نمونه ر. ک. ابن عبدالبر، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، ج۱، ص۱۰۳؛ زرکلی، الاعلام، ج۲، ص۵.</ref> اما دیری نگذشت که با [[رحلت رسول خدا]]{{صل}}، برخی از آنها از دادن [[صدقات]] به [[کارگزاران]] [[خلیفه]] خودداری کردند<ref>واقدی، الرده، ص۶۸؛ ابوعبیده معمر، ایام العرب، ج۲، ص۱۴۳.</ref>و بدین ترتیب در شمار نخستین و مهمترین [[قبایل عرب]] قرار گرفتند که به تعبیر [[مورخان]] روی به [[ارتداد]] نهادند. چهره مشهور و برجسته [[بنی تمیم]] در واقعه ارتداد، [[مالک بن نویره]] از [[خاندان]] [[بنی‌یربوع بن حنظله]] است که از دادن [[صدقه]] تیره خود به [[ابوبکر]] خودداری نمود<ref>واقدی، الرده، ص۱۰۳-۱۰۴.</ref> و آشکارا تیرۀ خود را از پرداخت صدقات به [[قریش]] منع کرد.<ref>کلاعی، تاریخ الردة، ص۵۲.</ref> تا این که سرانجام با [[لشکرکشی]] [[خالد بن ولید]] به یمامه و [[قتل]] مالک بن نویره، این خیزش تمیمی‌ها [[سرکوب]] شد.<ref>نک: بلاذری، انساب الاشراف، ج۱۲، ص۱۸۳، بلاذری، فتوح البلدان، ص۹۸؛ کلاعی، تاریخ الردة، ص۵۰.</ref> قتل مالک و حوادث پیرامون آن، [[اعتراضات]] بسیاری از جمله [[عمر]] را به همراه داشت<ref>طبری، تاریخ الأمم و الملوک (تاریخ الطبری)، ج‏۳، ص۲۷۸؛ ابن کثیر، البدایة و النهایه، ج‏۶، ص۳۲۲.</ref> و دستمایه مباحثات [[تاریخی]] و [[کلامی]] زیادی گشت. خودداری [[تمیم]] از [[تمکین]] در برابر [[خلافت]]، به [[ادعای پیامبری]] سجّاح از بنی [[یربوع]] در یمامه منجر شد. سجاح پس از دعوی [[پیامبری]]، با [[پیغمبر]] [[دروغین]] دیگری از [[بنی حنیفه]] به نام مُسَیْلمه [[ازدواج]] نمود و دسته‌های زیادی از بنی تمیم و بنی حنیفه و برخی بزرگان مانند [[احنف بن قیس]] و [[حارثة بن بدر]] و [[شبث بن ربعی]] را با خود همراه کرد.<ref>طبری، تاریخ الأمم و الملوک (تاریخ الطبری)، ج ۳، ص۲۶۷ـ ۲۷۵؛ ابوالفرج، الاغانی، ج ۱۵، ص۲۹۹ و ج ۲۱، ص۳۳؛ نیز نک: ‌کلاعی، تاریخ الردة، ص۶۲.</ref> تا این که پس از کشته شدن [[مسیلمه]] به دست [[سپاه اسلام]] در [[نبرد]] یمامه، [[خانه‌نشین]] شد.<ref>واقدی، الرده، ص۴۸-۴۹؛ طبری، تاریخ الأمم و الملوک (تاریخ الطبری)، ج۳، ص۲۶۷-۲۷۵.</ref> در این واقعه نیز، برخی از [[تمیمیان]] حضور داشتند و [[حکومت مدینه]] را در [[سرکوب]] متنبئین [[دروغین]] [[یاری]] نمودند. <ref>من باب نمونه ر. ک. ابن حجر، الاصابه فی تمییز الصحابه، ج۱، ص۲۵۴؛ زرکلی، الاعلام، ج۲، ص۵.</ref>

در همین باب باید از برخی خاندان‌های نام برد، نظیر [[خاندان]] بنی عصرون و خاندان قلانسی یاد کرد که منشأ خدمات [[علمی]] و دیوانی بسیاری شدند.<ref>عبداللّه محمودحسین، قبیلة تمیم عبر العصور، ص۴۰۳ـ ۴۴۸؛ رودگر، قنبرعلی، مقاله "تمیم"، دانشنامه جهان اسلام، ج۸.</ref> همچنین از میان چهره‌های برجسته [[تمیم]] می‌‌توان به نام بسیاری از امرا و [[فرماندهان]] بزرگ این [[قبیله]] همچون [[احنف بن قیس]] -از [[اصحاب]] و فرماندهان [[تمیم]] در [[فتح خراسان]] ،<ref>ابن اعثم کوفی، الفتوح، ج۲، ص۳۳۷ و۳۴۰.</ref> [[خلید بن قرّه یربوعی]]<ref>طبری، تاریخ الأمم و الملوک (تاریخ الطبری)، ج۵، ص۹۳؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۳، ص۳۵۱.</ref> از [[کارگزاران علی]]{{ع}} و [[حکمران]] [[امام]]{{ع}} در [[خراسان]]،<ref>طبری، تاریخ الأمم و الملوک (تاریخ الطبری)، ج۴، ص۵۵۸.</ref> [[منقر بن عبید]] نیای [[قیس بن عاصم]] و از رؤسای [[وفد]] [[بنی تمیم]] در [[عام الوفود]] که [[پیامبر]]{{صل}} او را «سیّد [[اهل]] الوَبَر» (آقای چادرنشینان– آقای [[بادیه نشینان]]) خواند،<ref>ابن کلبی، جمهرة النسب، ج ۱، ص۲۳۲؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج ۱، قسم ۲، ص۴۰.</ref> [[سَجّاح]] –از [[مدعیان دروغین]] [[نبوت]]،<ref>ابوعبید، کتاب النسب، ۲۳۶؛ ابن حزم، جمهرة انساب العرب، ۲۲۶.</ref> [[یعلی بن امیه تمیمی‌]] [[کارگزار]] [[خلیفه دوم]]<ref>یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ج‏۲، ص۱۵۷</ref> و [[عثمان]]<ref>طبری، تاریخ الأمم و الملوک (تاریخ الطبری)، ج۴، ص۲۵۱-۲۵۲.</ref> در [[صنعا]]، [[منذر بن ساوی بن عبدالله دارمی]] [[فرماندار]] [[رسول خدا]]{{صل}} بر [[بحرین]]،<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۲۶۳.</ref> [[حصین بن نمیر سکونی]] صاحب [[شرطه]] [[عبیدالله بن زیاد]] در [[کوفه]]<ref>دینوری، الاخبار الطوال، ص۲۴۰.</ref> و از [[فرماندهان سپاه]] او در [[کربلا]]<ref>.ابن اعثم کوفی، الفتوح، ج۵، ص۸۹.</ref> و نیز [[فرمانده سپاه]] [[یزید]] در [[حمله]] به [[مکه]] در [[سال ۶۴ هجری]]،<ref>طبری، تاریخ الأمم و الملوک (تاریخ الطبری)، ج۵، ص۴۹۶؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، خامسه ۲، ص۶۷.</ref> [[وکیع بن حسان بن ابی الاسود تمیمی]] از بزرگان [[تمیم]] در [[خراسان]] و از [[والیان]] خراسان در دوران [[اموی]]<ref>ولهاوزن، الدولة العربیة و سقوطها، ص۳۵۳.</ref> و... اشاره کرد.