مدیران رابط کاربری، مدیران، templateeditor
۲۴٬۴۶۴
ویرایش
حجر بن عنبس حضرمی در تراجم و رجال: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '</div> <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">' به '</div>') |
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{امامت}} | {{امامت}} | ||
{{مدخل مرتبط | |||
< | | موضوع مرتبط = صحابه | ||
| عنوان مدخل = حجر بن عنبس حضرمی کوفی | |||
| مداخل مرتبط = [[حجر بن عنبس حضرمی کوفی در تاریخ اسلامی]] - [[حجر بن عنبس حضرمی در تراجم و رجال]] | |||
| پرسش مرتبط = | |||
}} | |||
== مقدمه == | |||
[[حجر]] را از این رو که منسوب به حضرموت [[یمن]] است<ref>سمعانی، ج۲، ص۲۳۰.</ref>، حضرمی و چون در شمار [[اهل کوفه]]<ref>ابن حبان، کتاب الثقات، ج۶، ص۲۳۵.</ref> بود، [[کوفی]]<ref>بخاری، التاریخ الکبیر، ج۳، ص۷۳.</ref> و به احتمال به سبب آنکه از [[قبیله]] برنده از حضرموت بود او را کندی<ref>طبرانی، المعجم الکبیر، ج۴، ص۳۴؛ ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۲، ص۸۹۴.</ref> یا چون از بنی تنع، از [[همدان]]<ref>سمعانی، الانساب، ج۱، ص۴۸۲.</ref> بود او را تنعی<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۲۲، ص۱۱۹؛ سمعانی، الانساب، ج۱، ص۴۸۳.</ref> خوانده‌اند. نسبت او را ثقفی هم گفته‌اند که احتمالا تصحیف تنعی است<ref>ر.ک: مبارکفوری، ج۲، ص۶۸.</ref>. از وی با کنیه‌های مختلف (أبو السکن، ابوالعنبس و ابوقیله) یاد شده است<ref>بخاری، التاریخ الکبیر، ج۳، ص۷۳؛ ابن ابی حاتم، الجرح و التعدیل، ج۳، ص۲۶۶؛ دولابی، ج۲، ص۶۵؛ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۲۲، ص۱۱۹.</ref>. نام پدرش را [[قیس]] نیز آورده‌اند<ref>طبرانی، المعجم الکبیر، ج۴، ص۳۴.</ref>، در [[صحابی]] بودن وی [[اختلاف]] است. [[صحابه]] نگاران مشهور او را در شمار صحابه آورده و گفته‌اند: او در [[زمان جاهلیت]] می‌زیست و در آن [[زمان]] [[خون]] خورده بود (اکل الدم) سپس با آنکه [[رسول خدا]]{{صل}} را ندید، اما در زمان [[حیات]] آن [[حضرت]] [[اسلام]] آورد<ref>ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۲، ص۸۹۵؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۳۹۱؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۶۹۸-۶۹۹.</ref>. [[ابن حجر]] در بخش سوم - [[مخضرمین]] - از وی یاد کرده و با اشاره به اختلاف اقوال درباره صحابی بودن او و خبری که از او [[نقل]] شده، می‌گوید: در اینکه [[حجر بن عنبس]] رسول خدا{{صل}} را ندیده است [[اتفاق نظر]] وجود دارد و گویا خبری که او نقل کرده از بعضی از صحابه شنیده است<ref>ر.ک: ابن حجر، الاصابه، ج۲، ص۱۴۳.</ref> دو [[خبر]] از وی نقل شده است، یکی درباره آمین گفتن رسول خدا{{صل}} پس از [[سوره حمد]] که براساس بیشتر منابع، وی آن را از [[وائل بن حجر]] صحابی شنیده است<ref>ر.ک: ابن ابی شیبه، ج۲، ص۳۱۵؛ احمد بن حنبل، مسند، ج۴، ص۳۱۶؛ ترمذی، ج۱، ص۱۷۵.</ref> و [[روایت]] دوم درباره [[خواستگاری]] [[ابوبکر]] و [[عمر]] از [[حضرت زهرا]]{{ع}} و [[سخن]] رسول خدا{{صل}} در این باره است<ref>ر.ک: ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۱۶؛ بغوی، معجم الصحابه، ج۲، ص۱۳۰؛ عقیلی، ج۴، ص۱۶۵؛ طبرانی، المعجم الکبیر، ج۴، ص۳۴؛ ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۲، ص۸۹۵.</ref>. البته در روایتی دیگر از وی [[نقل]] شده که [[رسول خدا]]{{صل}} به [[حضرت زهرا]]{{ع}} فرمود: من تو را به [[ازدواج]] کسی درآوردم که [[دجال]] نیست<ref>عقیلی، ج۴، ص۱۶۵.</ref>، أما گذشته از آنکه این [[روایت]] ممکن است بخشی از همان روایت دوم باشد، در [[نقل روایت]] دوم از رسول خدا{{صل}} به شکل مستقیم با مرسل [[اختلاف]] است. افزون بر آنکه در نقل این بخش از روایت از رسول خدا{{صل}} [[اختلاف]] وجود دارد<ref>برای بررسی آن، ر.ک: جعفر مرتضی، ج۵، ص۲۷۵.</ref>، به نظر [[بغوی]]<ref>بغوی، معجم الصحابه، ج۲، ص۱۳۰.</ref> و برخی دیگر<ref>ر.ک: مغلطای، ج۱، ص۱۵۵؛ هیثمی، مجمع الزواند، ج۹، ص۲۰۴.</ref> او این روایت را از رسول خدا{{صل}} نشنیده است. شاید از این رو، او را در شمار [[تابعین]] آورده و [[ثقه]] دانسته‌اند<ref>ر.ک: ابن حبان، کتاب الثقات، ج۶، ص۲۳۴.</ref> و بر [[صحابی]] نبودن وی تأکید کرده‌اند<ref>ابن جوزی، ص۱۸۰.</ref>. | |||
او از [[اصحاب امام علی]]{{ع}} بود<ref>قرطبی، ج۱۰، ص۵۰.</ref> که براساس برخی منابع، همراه آن [[حضرت]] در [[جنگ جمل]]<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۱۶؛ احمد بن حنبل، العلل، ج۲، ص۷۷؛ عقیلی، ج۴، ص۱۶۵؛ طبرانی، المعجم الکبیر، ج۴، ص۳۴؛ ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۲، ص۸۹۵.</ref> و [[صفین]]<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۱۶؛ عقیلی، ج۴، ص۱۶۵؛ ابن ابی حاتم، الجرح و التعدیل، ج۳، ص۲۶۶.</ref> و ظاهرا در [[نهروان]]<ref>ابن ابی شیبه، ج۲، ص۲۷۰؛ خطیب بغدادی، ج۸، ص۲۶۸.</ref> شرکت کرد. او از بسته شدن راه [[آب]] از سوی [[دشمن]] در [[جنگ صفین]] و چاره جویی [[امام علی]]{{ع}} [[خبر]] داده است<ref>ابن ابی شیبه، ج۸، ص۷۲۴؛ خلیفة بن خیاط، تاریخ، ص۱۴۵.</ref>. همچنین وی گوید: ما با [[علی]]{{ع}} برای شرکت در [[جنگ نهروان]] خارج شدیم تا آنکه هنگام [[نماز عصر]] به [[سرزمین]] [[بابل]] رسیدیم، [[ولی]] آن حضرت به سبب آنکه در آن سرزمین [[خسوف]] رخ داده بود در آنجا [[نماز]] نخواند<ref>ابن ابی شیبه، ج۲، ص۲۷۰؛ خطیب بغدادی، ج۸، ص۲۶۸و با اندکی تغییر، قرطبی، ج۱۰، ص۵۰.</ref>. از این روایت در باب [[کراهت]] نماز در مکانی که خسوف رخ داده استفاده شده است<ref>ابن ابی شیبه، ج۲، ص۲۷۰.</ref>. [[حجر]] در [[حدود]] [[سال ۹۰ق]]، درگذشت<ref>صمدی، ج۱۱، ص۳۲۱.</ref><ref>[[قاسم خانجانی|خانجانی، قاسم]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۳ (کتاب)|مقاله «حجر بن عنبس حضرمی کوفی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۳، ص۱۶.</ref>. | |||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
{{مدخل‌های وابسته}} | |||
*[[برنده]] (قبیله) | |||
*[[بنی‌تنع]] (قبیله) | |||
*[[حضرموت]] (قبیله) | |||
{{پایان مدخل‌های وابسته}} | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده:IM009659.jpg|22px]] [[قاسم خانجانی|خانجانی، قاسم]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۳ (کتاب)|'''مقاله «حجر بن عنبس حضرمی کوفی»، دانشنامه سیره نبوی ج۳''']] | |||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
| خط ۱۶: | خط ۲۷: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:حجر بن عنبس حضرمی]] | {{صحابه}} | ||
[[رده:حجر بن عنبس حضرمی کوفی]] | |||
[[رده:مدخل]] | |||
[[رده:اعلام]] | |||
[[رده:صحابه]] | |||