اثبات ولادت امام مهدی: تفاوت میان نسخه‌ها

اثبات ولادت امام مهدی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۱:۱۰

۲ بایت اضافه‌شده ، ‏۱۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۲

جز

وظیفهٔ شمارهٔ ۲

دیداریویکی‌متن

HeydariBot

۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش

@@ خط ۹: / خط ۹: @@
 ==[[دلایل]] [[اثبات]] کننده [[ولادت امام مهدی]] {{ع}}==
 ===[[اخبار]] [[رسول خدا]] و [[ائمه]]{{عم}} به [[ولادت مهدی موعود]]{{ع}}===
-#[[رسول خدا]]{{صل}} فرموده است: "[[خداوند]] از میان روزها، [[روز جمعه]] را برگزید و از شب‌ها، [[شب قدر]] و از ماه‌ها [[ماه رمضان]] را [[انتخاب]] کرد و مرا از میان [[رسولان]] برگزید و [[حضرت علی]]{{ع}} را از من و [[حسن]]{{ع}} و [[حسین]]{{ع}} را از [[علی]] برگزید و اوصیای بعدی را از [[امام حسین]]{{ع}} [[انتخاب]] کرده که نهمین آنان [[قائم]] است"<ref>{{متن حدیث|إِنَّ اللَّهَ اخْتَارَ مِنَ النَّاسِ الْأَنْبِيَاءَ وَ اخْتَارَ مِنَ الْأَنْبِيَاءِ الرُّسُلَ وَ اخْتَارَنِي مِنَ الرُّسُلِ وَ اخْتَارَ مِنِّي عَلِيّاً وَ اخْتَارَ مِنْ عَلِيٍّ الْحَسَنَ وَ الْحُسَيْنَ وَ اخْتَارَ مِنَ الْحُسَيْنِ الْأَوْصِيَاءَ تَاسِعُهُمْ قَائِمُهُمْ وَ هُوَ ظَاهِرُهُمْ وَ بَاطِنُهُمْ}}؛ بحارالأنوار، ج۳۶، ص۲۶۰؛ اثبات الوصیه، ص۲۶۶؛ دلائل الامامه، ص۲۴۰.</ref>.
+# [[رسول خدا]]{{صل}} فرموده است: "[[خداوند]] از میان روزها، [[روز جمعه]] را برگزید و از شب‌ها، [[شب قدر]] و از ماه‌ها [[ماه رمضان]] را [[انتخاب]] کرد و مرا از میان [[رسولان]] برگزید و [[حضرت علی]]{{ع}} را از من و [[حسن]]{{ع}} و [[حسین]]{{ع}} را از [[علی]] برگزید و اوصیای بعدی را از [[امام حسین]]{{ع}} [[انتخاب]] کرده که نهمین آنان [[قائم]] است"<ref>{{متن حدیث|إِنَّ اللَّهَ اخْتَارَ مِنَ النَّاسِ الْأَنْبِيَاءَ وَ اخْتَارَ مِنَ الْأَنْبِيَاءِ الرُّسُلَ وَ اخْتَارَنِي مِنَ الرُّسُلِ وَ اخْتَارَ مِنِّي عَلِيّاً وَ اخْتَارَ مِنْ عَلِيٍّ الْحَسَنَ وَ الْحُسَيْنَ وَ اخْتَارَ مِنَ الْحُسَيْنِ الْأَوْصِيَاءَ تَاسِعُهُمْ قَائِمُهُمْ وَ هُوَ ظَاهِرُهُمْ وَ بَاطِنُهُمْ}}؛ بحارالأنوار، ج۳۶، ص۲۶۰؛ اثبات الوصیه، ص۲۶۶؛ دلائل الامامه، ص۲۴۰.</ref>.
-#[[امام رضا]]{{ع}} از [[حضرت علی]]{{ع}} [[نقل]] می‌کند که [[حضرت]] خطاب به [[امام حسین]]{{ع}} فرمودند: "نهمین [[فرزند]] تو ای [[حسین]]، همان [[قائم]] به حقی است که [[دین خدا]] را غالب می‌گرداند و [[عدل]] را می‌گستراند"<ref>{{متن حدیث|التَّاسِعُ مِنْ وُلْدِكَ يَا حُسَيْنُ هُوَ الْقَائِمُ بِالْحَقِّ الْمُظْهِرُ لِلدِّينِ وَ الْبَاسِطُ لِلْعَدْلِ}}؛ بحارالأنوار، ج۵۱، ص۱۱۰.</ref>.
+# [[امام رضا]]{{ع}} از [[حضرت علی]]{{ع}} [[نقل]] می‌کند که [[حضرت]] خطاب به [[امام حسین]]{{ع}} فرمودند: "نهمین [[فرزند]] تو ای [[حسین]]، همان [[قائم]] به حقی است که [[دین خدا]] را غالب می‌گرداند و [[عدل]] را می‌گستراند"<ref>{{متن حدیث|التَّاسِعُ مِنْ وُلْدِكَ يَا حُسَيْنُ هُوَ الْقَائِمُ بِالْحَقِّ الْمُظْهِرُ لِلدِّينِ وَ الْبَاسِطُ لِلْعَدْلِ}}؛ بحارالأنوار، ج۵۱، ص۱۱۰.</ref>.
 #از [[امام حسن]]{{ع}} چنین [[روایت]] شده: "هر یک از ما ائمّه، [[بیعت]] [[سلطان]] متجاوز زمانش، ناگزیر به‌گردنش می‌افتد، مگر قائمی‌که [[عیسی]] [[روح الله]] پشت سر او [[نماز]] می‌گذارد؛ زیرا [[خداوند متعال]] ولادت او را پنهان می‌دارد و خودش را [[غائب]] می‌گرداند، تا هنگامی‌که [[ظهور]] می‌کند، بیعتی در گردنش نباشد. او [[نهمین امام]] از [[فرزندان]] برادرم [[حسین]]{{ع}} است"<ref>{{متن حدیث|مَا مِنَّا أَحَدٌ إِلَّا وَ يَقَعُ فِي عُنُقِهِ بَيْعَةٌ لِطَاغِيَةِ زَمَانِهِ إِلَّا الْقَائِمَ الَّذِي يُصَلِّي خَلْفَهُ رُوحُ اللَّهِ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يُخْفِي وِلَادَتَهُ وَ يُغَيِّبُ شَخْصَهُ لِئَلَّا يَكُونَ لِأَحَدٍ فِي عُنُقِهِ بَيْعَةٌ إِذَا خَرَجَ ذَلِكَ التَّاسِعُ مِنْ وُلْدِ أَخِي الْحُسَيْنِ...}}؛ بحارالأنوار، ج۵۲، ص۲۷۹.</ref>.
 #همچنین [[امام حسین]]{{ع}}نیز فرموده‌اند: "نهمین [[فرزند من]]، سنتی از یوسف{{ع}} و سنتی از موسی‌بن [[عمران]] را داراست. او [[قائم اهل بیت]]{{عم}} است و [[خدای متعال]] کارهای او را در یک شب سامان می‌بخشد"<ref>{{متن حدیث|فِي التَّاسِعِ مِنْ وُلْدِي سُنَّةٌ مِنْ يُوسُفَ وَ سُنَّةٌ مِنْ مُوسَى بْنِ عِمْرَانَ وَ هُوَ قَائِمُنَا أَهْلَ الْبَيْتِ يُصْلِحُ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى أَمْرَهُ فِي لَيْلَةٍ وَاحِدَةٍ}}؛ بحارالأنوار، ج۵، ص۱۳۲.</ref>.
-#[[امام عسکری]]{{ع}} در [[حدیثی]] فرموده‌اند: "به زودی [[خداوند]] به [[کرم]] و لطفش، فرزندی به من ارزانی خواهد داشت"<ref>{{متن حدیث|... سَيَرْزُقُنِي اللَّهُ وَلَداً بِكَرَمِهِ وَ لُطْفِهِ}}؛ بحارالأنوار، ج۵۰، ص۳۱۳.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[ درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص:۱۸۴-۱۸۶.</ref>.
+# [[امام عسکری]]{{ع}} در [[حدیثی]] فرموده‌اند: "به زودی [[خداوند]] به [[کرم]] و لطفش، فرزندی به من ارزانی خواهد داشت"<ref>{{متن حدیث|... سَيَرْزُقُنِي اللَّهُ وَلَداً بِكَرَمِهِ وَ لُطْفِهِ}}؛ بحارالأنوار، ج۵۰، ص۳۱۳.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص:۱۸۴-۱۸۶.</ref>.
 ===خبر دادن [[امام عسکری]]{{ع}} به ولادت فرزندش [[مهدی]]{{ع}}===
-#[[امام عسکری]]{{ع}} در [[حدیثی]] فرموده‌اند: "[[سپاس]] از آن خدایی است که مرا از [[دنیا]] [[نبرد]] تا آنکه [[جانشین]] من را به من نشان داد. او در [[آفرینش]] و [[اخلاق]]، شبیه‌ترین [[مردم]] به [[رسول خدا]]{{صل}} است"<ref>{{متن حدیث|الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي لَمْ يُخْرِجْنِي مِنَ الدُّنْيَا حَتَّى أَرَانِي الْخَلَفَ مِنْ بَعْدِي أَشْبَهَ النَّاسِ بِرَسُولِ اللَّهِ{{صل}} خَلْقاً وَ خُلْقاً...}}؛ بحارالأنوار، ج۵۱، ص۱۶۱.</ref>.
+# [[امام عسکری]]{{ع}} در [[حدیثی]] فرموده‌اند: "[[سپاس]] از آن خدایی است که مرا از [[دنیا]] [[نبرد]] تا آنکه [[جانشین]] من را به من نشان داد. او در [[آفرینش]] و [[اخلاق]]، شبیه‌ترین [[مردم]] به [[رسول خدا]]{{صل}} است"<ref>{{متن حدیث|الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي لَمْ يُخْرِجْنِي مِنَ الدُّنْيَا حَتَّى أَرَانِي الْخَلَفَ مِنْ بَعْدِي أَشْبَهَ النَّاسِ بِرَسُولِ اللَّهِ{{صل}} خَلْقاً وَ خُلْقاً...}}؛ بحارالأنوار، ج۵۱، ص۱۶۱.</ref>.
-#در خبر صحیحی، [[ابی‌هاشم جعفری]] می‌گوید: به ابو محمّد ([[امام عسکری]]){{ع}} عرض کردم: بزرگی شما، من را از [[پرسش]] کردن باز می‌دارد. آیا اجازه می‌دهید که از شما سؤال کنم؟ فرمودند: بپرس. عرض کردم: آیا شما فرزندی دارید؟ فرمودند: آری. عرض کردم: اگر برای شما حادثه‌ای رخ دهد، کجا سراغ او را بگیریم؟ فرمود: در [[مدینه]]<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[ درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص:۱۸۶-۱۸۷.</ref>.
+#در خبر صحیحی، [[ابی‌هاشم جعفری]] می‌گوید: به ابو محمّد ([[امام عسکری]]){{ع}} عرض کردم: بزرگی شما، من را از [[پرسش]] کردن باز می‌دارد. آیا اجازه می‌دهید که از شما سؤال کنم؟ فرمودند: بپرس. عرض کردم: آیا شما فرزندی دارید؟ فرمودند: آری. عرض کردم: اگر برای شما حادثه‌ای رخ دهد، کجا سراغ او را بگیریم؟ فرمود: در [[مدینه]]<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص:۱۸۶-۱۸۷.</ref>.
 ===[[گواهی]] [[حکیمه خاتون]] (عمه [[امام عسکری]])===
-#[[حکیمه خاتون]]، دختر [[امام جواد]]{{ع}} است که به هنگام ولادت آن [[حضرت]] به [[نرجس خاتون]]، [[مادر]] ارجمند [[امام زمان]] رسیدگی می‌کرده است. وی پس از متولد شدن [[امام مهدی]]{{ع}} جریان ولادت و برخی از [[کرامات]] رخ داده را [[نقل]] کرده است. مرحوم [[شیخ صدوق]]، حضور [[حکیمه خاتون]] و [[دعوت]] [[امام عسکری]]{{ع}} از وی برای حضور در منزل و چگونگی [[ولادت امام مهدی]]{{ع}} را از زبان آن بانو به تفصیل یاد کرده است<ref>الغیبه، ص۲۴۵؛ کمال‌الدین، ج۲، باب ۴۲.</ref>.
+# [[حکیمه خاتون]]، دختر [[امام جواد]]{{ع}} است که به هنگام ولادت آن [[حضرت]] به [[نرجس خاتون]]، [[مادر]] ارجمند [[امام زمان]] رسیدگی می‌کرده است. وی پس از متولد شدن [[امام مهدی]]{{ع}} جریان ولادت و برخی از [[کرامات]] رخ داده را [[نقل]] کرده است. مرحوم [[شیخ صدوق]]، حضور [[حکیمه خاتون]] و [[دعوت]] [[امام عسکری]]{{ع}} از وی برای حضور در منزل و چگونگی [[ولادت امام مهدی]]{{ع}} را از زبان آن بانو به تفصیل یاد کرده است<ref>الغیبه، ص۲۴۵؛ کمال‌الدین، ج۲، باب ۴۲.</ref>.
-#به جز وی، از [[زنان]] دیگری که هنگام زایمان به او کمک کرده‌اند، نام برده شده است، مانند: [[نسیم]] و [[ماریه]]، خادمه [[امام عسکری]]{{ع}}<ref>الغیبه، ص۲۴۵؛ کمال‌الدین، ج۲، باب ۴۲، ح۵.</ref> همچنین کنیز ابوعلی خیزرانی که او را به [[امام عسکری]]{{ع}} هدیه کرده بود و پس از [[شهادت]] آن حضرت، موضوع تولّد را برای [[صاحب]] قبلی‌اش گزارش کرده است<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[ درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص:۱۸۷.</ref>.
+#به جز وی، از [[زنان]] دیگری که هنگام زایمان به او کمک کرده‌اند، نام برده شده است، مانند: [[نسیم]] و [[ماریه]]، خادمه [[امام عسکری]]{{ع}}<ref>الغیبه، ص۲۴۵؛ کمال‌الدین، ج۲، باب ۴۲، ح۵.</ref> همچنین کنیز ابوعلی خیزرانی که او را به [[امام عسکری]]{{ع}} هدیه کرده بود و پس از [[شهادت]] آن حضرت، موضوع تولّد را برای [[صاحب]] قبلی‌اش گزارش کرده است<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص:۱۸۷.</ref>.
 ===[[دیدارکنندگان با امام مهدی]]{{ع}} در خردسالی===
 #مرحوم [[کلینی]] در [[کتاب کافی]] بابی را با عنوان "{{عربی|فِي تَسْمِيَةِ مَنْ رَآهُ{{ع}}}}" آورده، که در آن گزارش دیده شدن [[امام مهدی]]{{ع}} در دوره پیش از [[شهادت]] [[پدر]] بزرگوارشان است. در این [[روایت‌ها]]، افراد فراوانی دیدن [[امام]] را گزارش کرده‌اند و در شماری از آنها معرّفی آن [[حضرت]] توسط [[امام عسکری]]{{ع}} به عنوان [[جانشین]] خودشان منعکس شده است.
-#مرحوم [[شیخ صدوق]] نیز، در دو باب کمال‌الدین، این‌گونه گزارش‌ها را [[نقل]] کرده است. در مجموع ۴۱ [[حدیث]] آورده که در شماری از آنها جریان دیدن [[حضرت]] در دوره خردسالی [[بیان]] شده و در آنها به شکل‌های گوناگون، از جمله وضعیت جسمی‌و شکل و [[شمایل]] ایشان [[بیان]] شده است<ref>شیخ صدوق، کمال‌الدین، ج۲، باب ۴۳، ح۱.</ref>.<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[ درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص:۱۸۷-۱۸۸.</ref>
+#مرحوم [[شیخ صدوق]] نیز، در دو باب کمال‌الدین، این‌گونه گزارش‌ها را [[نقل]] کرده است. در مجموع ۴۱ [[حدیث]] آورده که در شماری از آنها جریان دیدن [[حضرت]] در دوره خردسالی [[بیان]] شده و در آنها به شکل‌های گوناگون، از جمله وضعیت جسمی‌و شکل و [[شمایل]] ایشان [[بیان]] شده است<ref>شیخ صدوق، کمال‌الدین، ج۲، باب ۴۳، ح۱.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص:۱۸۷-۱۸۸.</ref>
 ===[[ملاقات‌کنندگان با امام مهدی]]{{ع}} در دوره [[غیبت صغری]]===
 روایت‌های بسیاری در [[کتاب‌های حدیثی شیعه]] [[نقل]] شده که جریان [[ملاقات]] افراد متعددی را با آن [[حضرت]] در دوره [[غیبت صغری]] (۲۶۰ ـ ۳۲۹ ق) یاد کرده‌اند. این [[دیدارها]]، گاه مربوط به نائبان خاص آن حضرت و گاه مربوط به وکلای [[مالی]] ایشان بوده و برخی اوقات [[شیعیان]]، [[توفیق]] چنین ملاقاتی را پیدا می‌کردند.
-تعدادی از افراد نائل شده به [[دیدار]] آن حضرت در دوره [[غیبت صغری]]، در منابع مختلف [[حدیثی]] تقل شده است<ref>الکافی، ج۱، ص۳۳۱، ح۸؛ الارشاد، ج۲، ص۲۵۳؛ الغیبه، ص۲۵۹، ح۲۲۶؛ کمال‌الدین، ج۲، ص۳۸۴، باب ۴۳، ح۱.</ref>.<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[ درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص:۱۸۸.</ref>
+تعدادی از افراد نائل شده به [[دیدار]] آن حضرت در دوره [[غیبت صغری]]، در منابع مختلف [[حدیثی]] تقل شده است<ref>الکافی، ج۱، ص۳۳۱، ح۸؛ الارشاد، ج۲، ص۲۵۳؛ الغیبه، ص۲۵۹، ح۲۲۶؛ کمال‌الدین، ج۲، ص۳۸۴، باب ۴۳، ح۱.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص:۱۸۸.</ref>
 ===[[گواهی]] برخی از [[عالمان اهل سنت]] بر [[ولادت مهدی موعود]]{{ع}}===
 شماری از [[دانشمندان]] [[اهل سنت]] [[ولادت امام مهدی]]{{ع}} را پذیرفته‌اند که یکی از [[بهترین]] مستندات در [[اثبات]] ولادت آن حضرت است. البته هر چند بسیاری از آنان فقط تولّد [[محمد بن الحسن العسکری]] را بدون [[تطبیق]] ایشان بر [[مهدی موعود]]{{ع}} [[بیان]] داشته‌اند، ولی از این میان، بسیاری از آنها وی را بر [[حضرت مهدی]] صاحب‌الزمان{{ع}} [[تطبیق]] داده‌اند که می‌توان از این افراد نام برد<ref>ر.ک: احقاق‌الحق و ازهاق‌الباطل، ج۱۳، ص۸۸.</ref>:
-#[[ابن خلکان]] می‌نویسد: [[ابوالقاسم]] [[محمد]] [[فرزند]] [[حسن عسکری]]{{ع}} [[فرزند علی]] الهادی{{ع}} [[فرزند]] [[محمد]] جواد{{ع}} [[دوازدهمین امام]] [[شیعه]] است. [[لقب]] معروف او [[حجّت]] است. او در [[نیمه شعبان]] [[سال]] ۲۵۵ متولّد شد. در هنگام درگذشت [[پدر]]، [[عمر]] او پنج سال بود. نام [[مادر]] از [[خمط]] و برخی [[نرجس]] هم گفته‌اند<ref>وفیات الأعیان، ج۳، ص۳۱۶.</ref>.
+# [[ابن خلکان]] می‌نویسد: [[ابوالقاسم]] [[محمد]] [[فرزند]] [[حسن عسکری]]{{ع}} [[فرزند علی]] الهادی{{ع}} [[فرزند]] [[محمد]] جواد{{ع}} [[دوازدهمین امام]] [[شیعه]] است. [[لقب]] معروف او [[حجّت]] است. او در [[نیمه شعبان]] [[سال]] ۲۵۵ متولّد شد. در هنگام درگذشت [[پدر]]، [[عمر]] او پنج سال بود. نام [[مادر]] از [[خمط]] و برخی [[نرجس]] هم گفته‌اند<ref>وفیات الأعیان، ج۳، ص۳۱۶.</ref>.
-#[[ابن مسعود]] مورّخ معروف می‌گوید: ابومحمد [[حسن بن علی]] العسکری{{ع}} در هنگام [[وفات]] ۲۹ سال داشت. او [[پدر]] [[مهدی منتظر]]{{ع}} است<ref>مروج‌الذهب، ج۴، ص۱۹۹</ref>.
+# [[ابن مسعود]] مورّخ معروف می‌گوید: ابومحمد [[حسن بن علی]] العسکری{{ع}} در هنگام [[وفات]] ۲۹ سال داشت. او [[پدر]] [[مهدی منتظر]]{{ع}} است<ref>مروج‌الذهب، ج۴، ص۱۹۹</ref>.
-#[[عبدالوهاب شعرانی]] آورده است: [[مهدی]]{{ع}} از [[اولاد امام حسن]] [[عسکری]]{{ع}} است. او در [[نیمه شعبان]] [[سال]] ۲۵۵ متولد شد. او زنده است تا اینکه با عیسی‌بن‌مریم{{ع}} [[ملاقات]] کند<ref>الیواقیت و الجواهر، ج۳، ص۱۷۸.</ref>.
+# [[عبدالوهاب شعرانی]] آورده است: [[مهدی]]{{ع}} از [[اولاد امام حسن]] [[عسکری]]{{ع}} است. او در [[نیمه شعبان]] [[سال]] ۲۵۵ متولد شد. او زنده است تا اینکه با عیسی‌بن‌مریم{{ع}} [[ملاقات]] کند<ref>الیواقیت و الجواهر، ج۳، ص۱۷۸.</ref>.
-#[[محمد بن طلحه شافعی]] می‌گوید: [[حضرت مهدی]]{{ع}} [[پسر امام حسن عسکری]]{{ع}} است. او زنده و موجود و از زمان غایب شدنش تاکنون باقی است<ref>مطالب السول فی مناقب آل الرسول، ج۲، ص۸۸.</ref>.
+# [[محمد بن طلحه شافعی]] می‌گوید: [[حضرت مهدی]]{{ع}} [[پسر امام حسن عسکری]]{{ع}} است. او زنده و موجود و از زمان غایب شدنش تاکنون باقی است<ref>مطالب السول فی مناقب آل الرسول، ج۲، ص۸۸.</ref>.
-#[[ابن حجرهیثمی‌]] می‌گوید: [[امام حسن عسکری]]{{ع}} جز از ابی القاسم [[محمد]] الحجه، فرزندی به‌جای نگذاشت و آن هنگام که [[پدر]] بزرگوارش [[وفات]] یافت، او پنج سال داشت<ref>الصواعق المحرقه، ص۲۰۸.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[ درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص:۱۸۸-۱۹۰.</ref>.
+# [[ابن حجرهیثمی‌]] می‌گوید: [[امام حسن عسکری]]{{ع}} جز از ابی القاسم [[محمد]] الحجه، فرزندی به‌جای نگذاشت و آن هنگام که [[پدر]] بزرگوارش [[وفات]] یافت، او پنج سال داشت<ref>الصواعق المحرقه، ص۲۰۸.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص:۱۸۸-۱۹۰.</ref>.
 ==پرسش مستقیم==