زید بن اسلم عجلانی
این مدخل زیرشاخهٔ بحث صحابه است. زید بن اسلم عجلانی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: زید بن اسلم عجلانی در قرآن - پرسش مرتبط نداردمقدمه
نسب زید بن اسلم بن ثعلب] عَجلانی، به طایفه بَلّی از قبیله قُضاعَه می‌رسد[۱]؛ ولی پدرانش با پیمان به طایفه اوسی بنی عُبید بن زید بن مالک پیوسته بودند، از این‌رو او را انصاری نیز دانسته‌اند[۲].
زید در غزوه بدر و اُحُد حضور داشت[۳] و در اعزام تبوک و تأمین تدارک سپاه در سال ۹ هجری صدقه اندکی به پیامبر پیشکش کرد[۴]. از این گزارش می‌توان دریافت که زید بن اسلم جزو طبقات فرو دست جامعه بوده و مِلْک و باغی از خود نداشته، بلکه کارگری بوده که برای دیگران کار می‌کرده است. برخی از منافقان اوسی، مانند معتب بن قشیر و عبداللّه بن نبتل، زید را به جهت انفاق اندکش سرزنش کردند که آیه ﴿الَّذِينَ يَلْمِزُونَ الْمُطَّوِّعِينَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ فِي الصَّدَقَاتِ وَالَّذِينَ لَا يَجِدُونَ إِلَّا جُهْدَهُمْ فَيَسْخَرُونَ مِنْهُمْ سَخِرَ اللَّهُ مِنْهُمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ﴾[۵] نازل شد[۶]. در این آیه اشاره شده که برخی مؤمنان صدقه دهنده، در انفاق خود به اندازه توانشان عمل می‌کنند (صدقه آنان اندک است) و کسانی که بر صدقه این مؤمنان عیب گرفته و آنان را ریشخند می‌کنند، عذاب دردناکی در انتظارشان است.
به نقلِ عبیداللّه بن ابی رافع، وی در سال ۳۶ هجری در نبرد صفّین کنار حضرت علی(ع) بوده است[۷].[۸]
منابع
پانویس
- ↑ الطبقات، ج ۳، ص۳۵۴؛ النسب، ص۳۷۱ - ۳۷۲؛ جمهرة انساب العرب، ص۴۴۳.
- ↑ الطبقات، ج ۳، ص۳۵۶؛ معرفة الصحابه، ج ۳، ص۱۱۶۳ - ۱۱۶۴؛ الاستیعاب، ج ۲، ص۵۳۶.
- ↑ السیرة النبویه، ج ۲، ص۶۸۹؛ المغازی، ج ۱، ص۱۶۰؛ الطبقات، ج ۳، ص۳۵۶.
- ↑ المغازی، ج ۳، ص۹۹۱، ۱۰۶۹؛ السیرة النبویه، ج ۲، ص۵۱۵.
- ↑ «آنان که به مؤمنان داوطلب دادن صدقه‌ها و به کسانی که جز توان (اندک) خود چیزی (برای دادن صدقه) نمی‌یابند طعنه می‌زنند و آنان را به ریشخند می‌گیرند، خداوند به ریشخندشان می‌گیرد و عذابی دردناک خواهند داشت» سوره توبه، آیه ۷۹.
- ↑ مجمع‌البیان، ج ۵، ص۸۴.
- ↑ اسدالغابه، ج ۲، ص۱۲۵؛ الاصابه، ج ۲، ص۴۸۹.
- ↑ مرادی‌نسب، حسین، مقاله «زید بن اسلم عجلانی»، دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۴.