تمیم بن حذیم ناجی: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[تمیم بن حذیم ناجی در تاریخ اسلامی]] - [[تمیم بن حذیم ناجی در تراجم و رجال]]| پرسش مرتبط  = }}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[تمیم بن حذیم ناجی در تاریخ اسلامی]] - [[تمیم بن حذیم ناجی در تراجم و رجال]]| پرسش مرتبط  = }}


==مقدمه==
== مقدمه ==
*تمیم [[فرزند]] حذیم و به قولی حذلم و خزیم<ref>خلاصه علامه حلی و رجال ابن داود و تنقیح المقال، ج۱، ص۱۸۶.</ref> از [[طائفه]] ناجیه<ref>ناجیه گروهی از قحطانیون و اشعربون که منسب به ابوموسی اشعری است می‌باشند.</ref> می‌باشد.
* تمیم [[فرزند]] حذیم و به قولی حذلم و خزیم<ref>خلاصه علامه حلی و رجال ابن داود و تنقیح المقال، ج۱، ص۱۸۶.</ref> از [[طائفه]] ناجیه<ref>ناجیه گروهی از قحطانیون و اشعربون که منسب به ابوموسی اشعری است می‌باشند.</ref> می‌باشد.
* [[شیخ طوسی]]، او را از [[اصحاب]] [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} به شمار آورده و می‌نویسد: تمیم در برخی از جنگ‌های زمان [[حضرت]] حضور داشته است<ref>رجال طوسی، ص۳۶، ش۱.</ref>.
* [[شیخ طوسی]]، او را از [[اصحاب]] [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} به شمار آورده و می‌نویسد: تمیم در برخی از جنگ‌های زمان [[حضرت]] حضور داشته است<ref>رجال طوسی، ص۳۶، ش۱.</ref>.
* [[برقی]] می‌نویسد: تمیم مردی [[شجاع]] و از [[قبیله]] [[نصر]] در [[صفین]] در رکاب [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} شرکت داشت<ref>رجال برقی، ص۴.</ref>.
* [[برقی]] می‌نویسد: تمیم مردی [[شجاع]] و از [[قبیله]] [[نصر]] در [[صفین]] در رکاب [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} شرکت داشت<ref>رجال برقی، ص۴.</ref>.
* [[نصر بن مزاحم]] در وقعه [[صفین]] رخدادهای مهمی را از تمیم [[نقل]] کرده که خود [[دلیل]] روشنی بر حضور و نزدیکی او با [[حضرت علی]]{{ع}} در آن [[جنگ]] است، اینک یک نمونه از آن را ذکر می‌کنیم: [[جابر بن یزید جعفی]] از [[تمیم بن حذیم]] [[نقل]] می‌کند که او گفت: هرگاه [[امام علی]]{{ع}} در جنگ [[صفین]] قصد رفتن به میدان رزم داشت، چون بر مرکب خود سوار می‌شد به [[اسم خدا]] سوار می‌شد و سپس می‌گفت: [[حمد]] و [[ستایش]] بر خدایی که به ما [[نعمت‌ها]] داد و [[فضل]] بزرگش را شامل ما نمود، [[پاک]] و منزه است خدایی که اینها را مسخر ما ساخت و ما [[توانایی]] و [[قدرت]] [[حفظ]] و نگه‌داری آن را نداشتیم و بازگشت همه ما به سوی پروردگارمان است.<ref>{{متن حدیث|اَلْحَمْدُ لِلَّهِ عَلَى نِعَمِهِ عَلَيْنَا وَ فَضْلِهِ اَلْعَظِيمِ}}؛ {{متن قرآن|سُبْحَانَ الَّذِي سَخَّرَ لَنَا هَذَا وَمَا كُنَّا لَهُ مُقْرِنِينَ وَإِنَّا إِلَى رَبِّنَا لَمُنْقَلِبُونَ}}}}«پاکا آن (خداوند) که این را برای ما رام کرد و ما را توان آن نبود و ما به سوی پروردگارمان برمی‌گردیم» سوره زخرف، آیه ۱۳-۱۴.</ref>.
* [[نصر بن مزاحم]] در وقعه [[صفین]] رخدادهای مهمی را از تمیم [[نقل]] کرده که خود [[دلیل]] روشنی بر حضور و نزدیکی او با [[حضرت علی]] {{ع}} در آن [[جنگ]] است، اینک یک نمونه از آن را ذکر می‌کنیم: [[جابر بن یزید جعفی]] از [[تمیم بن حذیم]] [[نقل]] می‌کند که او گفت: هرگاه [[امام علی]] {{ع}} در جنگ [[صفین]] قصد رفتن به میدان رزم داشت، چون بر مرکب خود سوار می‌شد به [[اسم خدا]] سوار می‌شد و سپس می‌گفت: [[حمد]] و [[ستایش]] بر خدایی که به ما [[نعمت‌ها]] داد و [[فضل]] بزرگش را شامل ما نمود، [[پاک]] و منزه است خدایی که اینها را مسخر ما ساخت و ما [[توانایی]] و [[قدرت]] [[حفظ]] و نگه‌داری آن را نداشتیم و بازگشت همه ما به سوی پروردگارمان است.<ref>{{متن حدیث|اَلْحَمْدُ لِلَّهِ عَلَى نِعَمِهِ عَلَيْنَا وَ فَضْلِهِ اَلْعَظِيمِ}}؛ {{متن قرآن|سُبْحَانَ الَّذِي سَخَّرَ لَنَا هَذَا وَمَا كُنَّا لَهُ مُقْرِنِينَ وَإِنَّا إِلَى رَبِّنَا لَمُنْقَلِبُونَ}}}}«پاکا آن (خداوند) که این را برای ما رام کرد و ما را توان آن نبود و ما به سوی پروردگارمان برمی‌گردیم» سوره زخرف، آیه ۱۳-۱۴.</ref>.
*بعد [[حضرت]] رو به [[قبله]] می‌ایستاد و دست‌های خود را به صورت [[دعا]] بلند می‌کرد و چنین می‌گفت: "بار پروردگارا، گام‌ها به سوی تو بازگشته، و بدن‌ها به زحمت افتاده، و قلب‌ها به جانب تو فارغ شده، و دست‌ها به سوی تو بلند گردیده و چشم‌ها به جانب تو دوخته شده‌اند"<ref>{{متن حدیث| اَللَّهُمَّ إِلَيْكَ نُقِلَتِ اَلْأَقْدَامُ وَ أُتْعِبَتِ اَلْأَبْدَانُ وَ أَفْضَتِ اَلْقُلُوبُ وَ رُفِعَتِ اَلْأَيْدِي وَ شَخَصَتِ اَلْأَبْصَارُ }}</ref>.
* بعد [[حضرت]] رو به [[قبله]] می‌ایستاد و دست‌های خود را به صورت [[دعا]] بلند می‌کرد و چنین می‌گفت: "بار پروردگارا، گام‌ها به سوی تو بازگشته، و بدن‌ها به زحمت افتاده، و قلب‌ها به جانب تو فارغ شده، و دست‌ها به سوی تو بلند گردیده و چشم‌ها به جانب تو دوخته شده‌اند"<ref>{{متن حدیث| اَللَّهُمَّ إِلَيْكَ نُقِلَتِ اَلْأَقْدَامُ وَ أُتْعِبَتِ اَلْأَبْدَانُ وَ أَفْضَتِ اَلْقُلُوبُ وَ رُفِعَتِ اَلْأَيْدِي وَ شَخَصَتِ اَلْأَبْصَارُ }}</ref>.
*سپس این [[آیه]] را می‌خواند:{{متن قرآن|رَبَّنَا افْتَحْ بَيْنَنَا وَبَيْنَ قَوْمِنَا بِالْحَقِّ وَأَنْتَ خَيْرُ الْفَاتِحِينَ}}<ref>«خداوندا! میان ما و قوم ما به حق داوری فرما و تو بهترین داورانی» سوره اعراف، آیه ۸۹.</ref>.
* سپس این [[آیه]] را می‌خواند:{{متن قرآن|رَبَّنَا افْتَحْ بَيْنَنَا وَبَيْنَ قَوْمِنَا بِالْحَقِّ وَأَنْتَ خَيْرُ الْفَاتِحِينَ}}<ref>«خداوندا! میان ما و قوم ما به حق داوری فرما و تو بهترین داورانی» سوره اعراف، آیه ۸۹.</ref>.
*بعد می‌فرمود: {{متن حدیث|اَللَّهُ أَكْبَرُ اَللَّهُ أَكْبَرُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَ اَللَّهُ أَكْبَرُ يَا اَللَّهُ يَا أَحَدُ يَا صَمَدُ يَا رَبَّ مُحَمَّدٍ اُكْفُفْ عَنَّا شَرَّ اَلظَّالِمِينَ اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ اَلْعٰالَمِينَ `اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ `مٰالِكِ يَوْمِ اَلدِّينِ `إِيّٰاكَ نَعْبُدُ وَ إِيّٰاكَ نَسْتَعِينُ بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ وَ لاَ حَوْلَ وَ لاَ قُوَّةَ إِلاَّ بِاللَّهِ اَلْعَلِيِّ اَلْعَظِيمِ }}، بعد در آخر چنین می‌فرمود: "بار پروردگارا، خطر [[ظالمان]] را از ما دور کن".
* بعد می‌فرمود: {{متن حدیث|اَللَّهُ أَكْبَرُ اَللَّهُ أَكْبَرُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَ اَللَّهُ أَكْبَرُ يَا اَللَّهُ يَا أَحَدُ يَا صَمَدُ يَا رَبَّ مُحَمَّدٍ اُكْفُفْ عَنَّا شَرَّ اَلظَّالِمِينَ اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ اَلْعٰالَمِينَ `اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ `مٰالِكِ يَوْمِ اَلدِّينِ `إِيّٰاكَ نَعْبُدُ وَ إِيّٰاكَ نَسْتَعِينُ بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ وَ لاَ حَوْلَ وَ لاَ قُوَّةَ إِلاَّ بِاللَّهِ اَلْعَلِيِّ اَلْعَظِيمِ }}، بعد در آخر چنین می‌فرمود: "بار پروردگارا، خطر [[ظالمان]] را از ما دور کن".
*تمیم در پایان می‌گوید: این [[دعاها]] و [[آیات]]، [[شعار]] [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} در [[صفین]] بود<ref>وقعة صفین، ص۲۳۰.</ref>.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۱ (کتاب)|اصحاب امام علی]]، ج۱، ص۲۵۵-۲۵۶.</ref>
* تمیم در پایان می‌گوید: این [[دعاها]] و [[آیات]]، [[شعار]] [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} در [[صفین]] بود<ref>وقعة صفین، ص۲۳۰.</ref>.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۱ (کتاب)|اصحاب امام علی]]، ج۱، ص۲۵۵-۲۵۶.</ref>


== منابع ==
== منابع ==

نسخهٔ ‏۲۴ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۲۳:۰۹

مقدمه

  • تمیم فرزند حذیم و به قولی حذلم و خزیم[۱] از طائفه ناجیه[۲] می‌باشد.
  • شیخ طوسی، او را از اصحاب امیرالمؤمنین (ع) به شمار آورده و می‌نویسد: تمیم در برخی از جنگ‌های زمان حضرت حضور داشته است[۳].
  • برقی می‌نویسد: تمیم مردی شجاع و از قبیله نصر در صفین در رکاب امیرالمؤمنین (ع) شرکت داشت[۴].
  • نصر بن مزاحم در وقعه صفین رخدادهای مهمی را از تمیم نقل کرده که خود دلیل روشنی بر حضور و نزدیکی او با حضرت علی (ع) در آن جنگ است، اینک یک نمونه از آن را ذکر می‌کنیم: جابر بن یزید جعفی از تمیم بن حذیم نقل می‌کند که او گفت: هرگاه امام علی (ع) در جنگ صفین قصد رفتن به میدان رزم داشت، چون بر مرکب خود سوار می‌شد به اسم خدا سوار می‌شد و سپس می‌گفت: حمد و ستایش بر خدایی که به ما نعمت‌ها داد و فضل بزرگش را شامل ما نمود، پاک و منزه است خدایی که اینها را مسخر ما ساخت و ما توانایی و قدرت حفظ و نگه‌داری آن را نداشتیم و بازگشت همه ما به سوی پروردگارمان است.[۵].
  • بعد حضرت رو به قبله می‌ایستاد و دست‌های خود را به صورت دعا بلند می‌کرد و چنین می‌گفت: "بار پروردگارا، گام‌ها به سوی تو بازگشته، و بدن‌ها به زحمت افتاده، و قلب‌ها به جانب تو فارغ شده، و دست‌ها به سوی تو بلند گردیده و چشم‌ها به جانب تو دوخته شده‌اند"[۶].
  • سپس این آیه را می‌خواند:﴿رَبَّنَا افْتَحْ بَيْنَنَا وَبَيْنَ قَوْمِنَا بِالْحَقِّ وَأَنْتَ خَيْرُ الْفَاتِحِينَ[۷].
  • بعد می‌فرمود: «اَللَّهُ أَكْبَرُ اَللَّهُ أَكْبَرُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَ اَللَّهُ أَكْبَرُ يَا اَللَّهُ يَا أَحَدُ يَا صَمَدُ يَا رَبَّ مُحَمَّدٍ اُكْفُفْ عَنَّا شَرَّ اَلظَّالِمِينَ اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ اَلْعٰالَمِينَ `اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ `مٰالِكِ يَوْمِ اَلدِّينِ `إِيّٰاكَ نَعْبُدُ وَ إِيّٰاكَ نَسْتَعِينُ بِسْمِ اَللّٰهِ اَلرَّحْمٰنِ اَلرَّحِيمِ وَ لاَ حَوْلَ وَ لاَ قُوَّةَ إِلاَّ بِاللَّهِ اَلْعَلِيِّ اَلْعَظِيمِ »، بعد در آخر چنین می‌فرمود: "بار پروردگارا، خطر ظالمان را از ما دور کن".
  • تمیم در پایان می‌گوید: این دعاها و آیات، شعار امیرالمؤمنین (ع) در صفین بود[۸].[۹]

منابع

پانویس

  1. خلاصه علامه حلی و رجال ابن داود و تنقیح المقال، ج۱، ص۱۸۶.
  2. ناجیه گروهی از قحطانیون و اشعربون که منسب به ابوموسی اشعری است می‌باشند.
  3. رجال طوسی، ص۳۶، ش۱.
  4. رجال برقی، ص۴.
  5. «اَلْحَمْدُ لِلَّهِ عَلَى نِعَمِهِ عَلَيْنَا وَ فَضْلِهِ اَلْعَظِيمِ»؛ ﴿سُبْحَانَ الَّذِي سَخَّرَ لَنَا هَذَا وَمَا كُنَّا لَهُ مُقْرِنِينَ وَإِنَّا إِلَى رَبِّنَا لَمُنْقَلِبُونَ}}«پاکا آن (خداوند) که این را برای ما رام کرد و ما را توان آن نبود و ما به سوی پروردگارمان برمی‌گردیم» سوره زخرف، آیه ۱۳-۱۴.
  6. « اَللَّهُمَّ إِلَيْكَ نُقِلَتِ اَلْأَقْدَامُ وَ أُتْعِبَتِ اَلْأَبْدَانُ وَ أَفْضَتِ اَلْقُلُوبُ وَ رُفِعَتِ اَلْأَيْدِي وَ شَخَصَتِ اَلْأَبْصَارُ »
  7. «خداوندا! میان ما و قوم ما به حق داوری فرما و تو بهترین داورانی» سوره اعراف، آیه ۸۹.
  8. وقعة صفین، ص۲۳۰.
  9. ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام علی، ج۱، ص۲۵۵-۲۵۶.