چاووش خوانی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۲۵ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۱۲:۴۶

مقدمه

چاووش، به معنای پیشرو لشکر و قافله است، کسی که پیشاپیش قافله یا زوّار حرکت کند و آواز خواند^[۱]. کسی که در دربار شاهان یا در نزد امرا و بزرگان وظیفه دار امور تشریفاتی بوده، در روزهای سلام، اشخاص را به حضور آنان معرّفی می‌‌نموده است^[۲]. در فرهنگ دینی در گذشته رسم بود که طبق مراسم سنّتی، هنگام رفتن اشخاص از شهرها و روستاها به زیارت نجف، کربلا، خراسان یا سفر حج، اشخاصی به نام “چاووش خوان” اشعاری را با لحنی سوزناک و خاصّ می‌‌خواندند. هم هنگامه بدرقه زائر، هم وقت استقبال، بصورت تک خوانی یا هم‌خوانی. محتوای اشعار هم اغلب سلام و صلوات بر پیامبر و اهل بیت او یا فراخوانی به پیوستن به کاروان زیارت بوده است. چاوش خوانی، حرفه‌ای معنوی و پر از صفا بود که صدای خوش و لحنی دلنشین می‌‌خواست و پاکی و دین‌داری و عشق به اهل بیت. چاووش خوانان، “منادیان راه خدا و قاصدان مرقد مطهّر اولیا” بودند و “بانگ چاووشان” مردم را به هلهله و غوغا و بی آرامی دل می‌‌رساند”. در هر فقره‌ای، مصرع “که بر حبیب خدا ختم انبیا صلوات”که چاووش خوان می‌‌خواند، از مردم صلوات می‌‌گرفت.

این مراسم سنّتی، در جاهای مختلف، تشریفات خاص و اشعار متفاوتی دارد. به نوشته دهخدا: “چاووش خوان کسی است که دعوت رفتن به زیارت عتبات عالیات کند. در اصطلاح روستاییان خراسان، کسی باشد که در فصل مناسب زیارت در دهات و روستاها سواره یا پیاده به راه افتد و روستاییان را به وسیله جار زدن یا خواندن اشعار مهیّج و مناسب، به زیارت اعتاب مقدّسه تشویق و تهییج نماید^[۳]^[۴].

منابع

محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا

پانویس

↑ فرهنگ فارسی، معین.
↑ لغت‌نامه، دهخدا.
↑ لغت نامه، کلمه «چاووش».
↑ محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، ص ۱۴۵.

[1] فرهنگ فارسی، معین.

[2] لغت‌نامه، دهخدا.

[3] لغت نامه، کلمه «چاووش».

[4] محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، ص ۱۴۵.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

@@ خط ۶: / خط ۶: @@
 }}
-==مقدمه==
+== مقدمه ==
 چاووش، به معنای پیشرو [[لشکر]] و قافله است، کسی که پیشاپیش قافله یا زوّار حرکت کند و آواز خواند<ref>فرهنگ فارسی، معین.</ref>. کسی که در دربار شاهان یا در نزد امرا و بزرگان [[وظیفه]] دار امور تشریفاتی بوده، در روزهای [[سلام]]، اشخاص را به حضور آنان معرّفی می‌‌نموده است<ref>لغت‌نامه، دهخدا.</ref>. در [[فرهنگ دینی]] در گذشته رسم بود که طبق مراسم سنّتی، هنگام رفتن اشخاص از [[شهرها]] و روستاها به [[زیارت]] [[نجف]]، [[کربلا]]، [[خراسان]] یا [[سفر]] [[حج]]، اشخاصی به نام “چاووش خوان” اشعاری را با لحنی سوزناک و خاصّ می‌‌خواندند. هم هنگامه بدرقه [[زائر]]، هم وقت استقبال، بصورت تک خوانی یا هم‌خوانی. محتوای اشعار هم اغلب [[سلام]] و [[صلوات بر پیامبر]] و [[اهل بیت]] او یا فراخوانی به [[پیوستن]] به کاروان [[زیارت]] بوده است. چاوش خوانی، حرفه‌ای [[معنوی]] و پر از [[صفا]] بود که صدای خوش و لحنی دلنشین می‌‌خواست و [[پاکی]] و [[دین‌داری]] و [[عشق به اهل بیت]]. چاووش خوانان، “منادیان [[راه خدا]] و قاصدان [[مرقد]] مطهّر اولیا” بودند و “بانگ چاووشان” [[مردم]] را به هلهله و غوغا و بی آرامی [[دل]] می‌‌رساند”. در هر فقره‌ای، مصرع “که بر [[حبیب خدا]] ختم [[انبیا]] صلوات”که چاووش خوان می‌‌خواند، از [[مردم]] [[صلوات]] می‌‌گرفت.
-این مراسم سنّتی، در جاهای مختلف، تشریفات خاص و اشعار متفاوتی دارد. به  نوشته دهخدا: “چاووش خوان کسی است که [[دعوت]] رفتن به [[زیارت]] [[عتبات عالیات]] کند.
+این مراسم سنّتی، در جاهای مختلف، تشریفات خاص و اشعار متفاوتی دارد. به نوشته دهخدا: “چاووش خوان کسی است که [[دعوت]] رفتن به [[زیارت]] [[عتبات عالیات]] کند.
 در اصطلاح روستاییان [[خراسان]]، کسی باشد که در فصل مناسب [[زیارت]] در دهات و روستاها سواره یا پیاده به [[راه]] افتد و روستاییان را به وسیله جار زدن یا [[خواندن]] اشعار مهیّج و مناسب، به [[زیارت]] اعتاب مقدّسه [[تشویق]] و تهییج نماید<ref>لغت نامه، کلمه «چاووش».</ref><ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص ۱۴۵.</ref>.