نفخ صور در قرآن

این مدخل زیرشاخهٔ بحث نفخ صور است. نفخ صور از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: نفخ صور در قرآن - نفخ صور در حدیث - نفخ صور در کلام اسلامی - پرسش‌های مرتبط

مقدمه

منظور توجه به نفخ صور برای شنیدن صدای منادی نفخ صور با خطاب به پیامبر با کلمه امر است، که هدف آن بیان شدت هول و هراس آن برای مخالفان است. و این توصیف هم تهدید است و هم تسلی برای پیامبر تا بداند کسانی در عالم قیامت هستند که مأمور رها کردن منکران رسالت خویش است تا زمان رسیدن نفخ صور برسد.

1. وَاسْتَمِعْ يَوْمَ يُنَادِ الْمُنَادِ مِنْ مَكَانٍ قَرِيبٍ * يَوْمَ يَسْمَعُونَ الصَّيْحَةَ بِالْحَقِّ ذَلِكَ يَوْمُ الْخُرُوجِ.
2. فَذَرْهُمْ حَتَّى يُلَاقُوا يَوْمَهُمُ الَّذِي فِيهِ يُصْعَقُونَ.

نکات

1. در این آیه که خطاب به پیامبر و در توصیف قیامت و تهدید مخالفان نسبت به آن علم است، و صدر آیه با دعوت به صبر و تحمل سختی‌ها با این تعبیر آمده: فَاصْبِرْ عَلَى مَا يَقُولُونَ وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ “استماع” را به معانی مختلفی تفسیر کرده‌اند، و از همه به ذهن نزدیک‌تر این است که متضمن معنای انتظار باشد، یعنی منتظر روزی باش که در آن روز بشنوی ندای منادی را از مکانی نزدیک. و جمله يَوْمَ يُنَادِ الْمُنَادِ روی هم مفعول “و استمع” است، و مراد از ندای منادی همان نفخه صور است که مسئول آن به طوری که از آیه بعد استفاده می‌شود در آن می‌دمد. و اینکه فرمود: مِنْ مَكَانٍ قَرِيبٍگویی ندا از مکانی نزدیک است و تهدید منکرین و مکذبین نبوت خاتم الانبیاء، و تهدیدشان به این است که سرنوشت شما سرنوشت همان مکذبین از امت‌های گذشته است که بدان مبتلا شدند. بدین جهت است که ندا آن چنان به خلائق احاطه دارد که به نسبت مساوی به گوش همه می‌رسد، گویی همه گیرندگانی دارند که با یک صدا و همزمان آن صدا را می‌شنوند يَوْمَ يَسْمَعُونَ الصَّيْحَةَ و افراد نسبت به آن دور و نزدیک تفاوتی ندارند، چون ندا – همان‌طور که گفتیم - نفخه بعث و کلمه حیات و یوم الخروج است.
2. خداوند به پیامبر دستور می‌دهد که مکذبین را به حال خودشان واگذارد و متعرض ایشان نشود، و در برابر حکم پروردگار خود صبر کند و او را با حمد الهی تسبیح گوید، زیرا مکذبین را تهدید می‌کند، کسانی که در اصرار بر باطل به حدی رسیده‌اند که اگر آیت حق را هم به چشم ببینند، باز هم تاویل می‌کنند، لذا به همان عذابی دچار می‌شوند که با صاعقه‌ای برق‌آسا می‌رسد و فرصت کاری را دیگر ندارند. و کلمه يُصْعَقُونَ مجهول مضارع از مصدر “اصعاق” به معنای میراندن است. و مراد از يَوْمَهُمُ الَّذِي روز آنان که در آن یوم هلاک می‌شوند، روز نفخه صور است که تمامی موجودات زنده در آسمان‌ها و زمین می‌میرند، و خود یکی از علامت‌های قیامت است، همچنان که در جایی دیگر درباره این مردن فرموده: وَنُفِخَ فِي الصُّورِ فَصَعِقَ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَمَنْ فِي الْأَرْضِ.

منابع

1. سعیدیان‌فر و ایازی، فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم