حوا: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
خط ۷: خط ۷:


== [[آفرینش]] حوا ==
== [[آفرینش]] حوا ==
[[آدم]] [[ابوالبشر]] [[آفریده]] شد و مسجود [[فرشتگان]] گردید و به این [[مقام]] بزرگ نایل آمد که [[شایسته]] [[منصب]] خلیفة اللهی [[حق]] شود، اما نیروها و غرایزی که از روی [[حکمت الهی]] در وجودش نهفته بود برای ادامه [[زندگی]]، نیازمندی‌های دیگری برایش به وجود آورد، از طرفی [[هدف]] از این [[خلقت]] با [[ارزش]] و امتیازهایی که بدو داده شد، تنها شخص آدم و آن یک فرد به خصوص نبود، بلکه [[خدا]] می‌خواست تا از او نسل‌های دیگر و انسان‌های بیشتری به وجود آورد و [[ارزش واقعی]] و گوهر اصلی این نوع خلقت را میان افراد با [[تقوا]] و [[بندگان]] با [[اخلاص]] خود به فرشتگان بنمایاند. به همین جهت، به خلقت فرد دیگری از این نوع احتیاج بود تا زوج وی گردد و [[نسل]] آدم از آن دو در [[جهان]] پدید آید.
و از سوی دیگر آدم از [[تنهایی]] [[رنج]] می‌برد و مونسی می‌خواست تا موجب [[آرامش]] [[دل]] و [[آسایش]] [[جان]] او شود و از تنهایی برهد. به همین دلیل بود که [[خدای تعالی]] «حوّا» را از زیادی گِلی که آدم را از آن [[خلق]] کرده بود، آفرید و جان و [[روح]] در کالبدش دمید و همانند آدم خلقتش را کامل گردانید.
و در روایتی است که [[خداوند]] حوّا را از [[بدن]] خود آدم آفرید، و چون مردان از آب و [[گِل]] خلق شده‌اند، [[همّت]] و هدفشان رسیدن به همان آب و گِل (و ازدیاد آن) است، و [[زنان]] چون از مردان آفریده شده‌اند، [[همت]] و هدفشان مردانند (یعنی تا جای ممکن، باید آنها را از [[معاشرت]] با مردان [[حفظ]] کرد)<ref>رازی، تفسیر مفاتیح الغیب، ج۳، ص۱۹۱؛ بحارالانوار، ج۱۱، ص۱۵۶.</ref>.
به هر صورت حوّا خلق شد و با خلقت وی، آدم ابوالبشر در دل خود [[احساس آرامش]] کرد و از [[وحشت]] تنهایی [[رهایی]] یافت، اما آن دو احتیاج به [[خوراک]]، [[پوشاک]] و [[مسکن]] داشتند. خدای تعالی برای برطرف کردن این نیازمندی‌ها و فراهم ساختن انواع [[نعمت‌ها]]، آن دو را در [[بهشت]] سکونت داد، و بدین منظور خطاب زیر را صادر فرمود:
{{متن قرآن|وَقُلْنَا يَا آدَمُ اسْكُنْ أَنْتَ وَزَوْجُكَ الْجَنَّةَ وَكُلَا مِنْهَا رَغَدًا حَيْثُ شِئْتُمَا وَلَا تَقْرَبَا هَذِهِ الشَّجَرَةَ فَتَكُونَا مِنَ الظَّالِمِينَ}}<ref>«و گفتیم: ای آدم! تو و همسرت در بهشت جای گیرید و از (نعمت‌های) آن، از هر جا خواهید فراوان بخورید اما به این درخت نزدیک نشوید که از ستمگران گردید» سوره بقره، آیه ۳۵.</ref>.
همچنین [[خداوند]] به آن دو گوش زد کرد که کینه‌ای را که [[ابلیس]] از شما در [[دل]] دارد فراموش نکنید و از [[دشمنی]] او [[غافل]] نشوید و به [[هوش]] باشید که [[شیطان]] شما از بهشت بیرون نکند.
{{متن قرآن|فَقُلْنَا يَا آدَمُ إِنَّ هَذَا عَدُوٌّ لَكَ وَلِزَوْجِكَ فَلَا يُخْرِجَنَّكُمَا مِنَ الْجَنَّةِ فَتَشْقَى}}<ref>«گفتیم: ای آدم! این (ابلیس) دشمن تو و دشمن همسر توست، مبادا شما را از بهشت بیرون براند که در سختی افتی» سوره طه، آیه ۱۱۷.</ref>.<ref>[[سید هاشم رسولی محلاتی|رسولی محلاتی، سید هاشم]]، [[تاریخ انبیاء (کتاب)|تاریخ انبیاء]] ص ۳۴.</ref>


== [[ازدواج]] آدم و حوا ==
== [[ازدواج]] آدم و حوا ==

نسخهٔ ‏۱۸ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۹:۱۹

مقدمه

فرهنگ‌نویسان عربی، واژه حوّاء را برگرفته از ریشه "الحوّة" به معنای رنگ سیاهِ مایل به سبز یا سرخ و سبزِ مایل به سیاه دانسته‌اند، از این‌رو واژگان اَحوی و حوّاء در عربی به معنای اسود و سوداء کاربرد دارد. [۱] برخی آن را واژه‌ای عبری و به معنای حیات می‌دانند. [۲] حوّاء نام همسر حضرت آدم (ع) است که شوهرش بر او نهاد. در مناسبت این نامگذاری، برخی به "او مادر هر زنده‌ای است"[۳] و بعضی به "از موجودی زنده آفریده شده است"[۴] اشاره کرده‌اند، بنابراین معنای اصطلاحی این نام با ریشه لغوی‌اش در عربی پیوند معنایی ندارد.[۵]

حوا در قرآن

آفرینش حوا

آدم ابوالبشر آفریده شد و مسجود فرشتگان گردید و به این مقام بزرگ نایل آمد که شایسته منصب خلیفة اللهی حق شود، اما نیروها و غرایزی که از روی حکمت الهی در وجودش نهفته بود برای ادامه زندگی، نیازمندی‌های دیگری برایش به وجود آورد، از طرفی هدف از این خلقت با ارزش و امتیازهایی که بدو داده شد، تنها شخص آدم و آن یک فرد به خصوص نبود، بلکه خدا می‌خواست تا از او نسل‌های دیگر و انسان‌های بیشتری به وجود آورد و ارزش واقعی و گوهر اصلی این نوع خلقت را میان افراد با تقوا و بندگان با اخلاص خود به فرشتگان بنمایاند. به همین جهت، به خلقت فرد دیگری از این نوع احتیاج بود تا زوج وی گردد و نسل آدم از آن دو در جهان پدید آید. و از سوی دیگر آدم از تنهایی رنج می‌برد و مونسی می‌خواست تا موجب آرامش دل و آسایش جان او شود و از تنهایی برهد. به همین دلیل بود که خدای تعالی «حوّا» را از زیادی گِلی که آدم را از آن خلق کرده بود، آفرید و جان و روح در کالبدش دمید و همانند آدم خلقتش را کامل گردانید. و در روایتی است که خداوند حوّا را از بدن خود آدم آفرید، و چون مردان از آب و گِل خلق شده‌اند، همّت و هدفشان رسیدن به همان آب و گِل (و ازدیاد آن) است، و زنان چون از مردان آفریده شده‌اند، همت و هدفشان مردانند (یعنی تا جای ممکن، باید آنها را از معاشرت با مردان حفظ کرد)[۶].

به هر صورت حوّا خلق شد و با خلقت وی، آدم ابوالبشر در دل خود احساس آرامش کرد و از وحشت تنهایی رهایی یافت، اما آن دو احتیاج به خوراک، پوشاک و مسکن داشتند. خدای تعالی برای برطرف کردن این نیازمندی‌ها و فراهم ساختن انواع نعمت‌ها، آن دو را در بهشت سکونت داد، و بدین منظور خطاب زیر را صادر فرمود: وَقُلْنَا يَا آدَمُ اسْكُنْ أَنْتَ وَزَوْجُكَ الْجَنَّةَ وَكُلَا مِنْهَا رَغَدًا حَيْثُ شِئْتُمَا وَلَا تَقْرَبَا هَذِهِ الشَّجَرَةَ فَتَكُونَا مِنَ الظَّالِمِينَ[۷]. همچنین خداوند به آن دو گوش زد کرد که کینه‌ای را که ابلیس از شما در دل دارد فراموش نکنید و از دشمنی او غافل نشوید و به هوش باشید که شیطان شما از بهشت بیرون نکند. فَقُلْنَا يَا آدَمُ إِنَّ هَذَا عَدُوٌّ لَكَ وَلِزَوْجِكَ فَلَا يُخْرِجَنَّكُمَا مِنَ الْجَنَّةِ فَتَشْقَى[۸].[۹]

ازدواج آدم و حوا

حوا و گناه نخستین

هبوط حوا

ایمان حوا

منابع

پانویس

  1. مفردات، ص ۲۷۱؛ لسان العرب، ج ۱، ص ۴۰۷، «حوّا».
  2. قاموس الکتاب المقدس، ص ۳۲۸.
  3. "هي اُمّ كُلّ حي"؛ کتاب مقدس، پیدایش ۳: ۲۰؛ الطبقات، ج ۱، ص ۳۴؛ الدرالمنثور، ج ۱، ص ۱۲۸.
  4. "خُلِقَتْ من شي‌ءٍ حي"مجمع‌البیان، ج ۱، ص ۱۹۴؛ تاریخ طبری، ج ۱، ص ۶۹؛ روض الجنان، ج ۱، ص ۲۱۷.
  5. سرداری، مصطفی، مقاله «حوا»، دائرة المعارف قرآن کریم، ج۱۱.
  6. رازی، تفسیر مفاتیح الغیب، ج۳، ص۱۹۱؛ بحارالانوار، ج۱۱، ص۱۵۶.
  7. «و گفتیم: ای آدم! تو و همسرت در بهشت جای گیرید و از (نعمت‌های) آن، از هر جا خواهید فراوان بخورید اما به این درخت نزدیک نشوید که از ستمگران گردید» سوره بقره، آیه ۳۵.
  8. «گفتیم: ای آدم! این (ابلیس) دشمن تو و دشمن همسر توست، مبادا شما را از بهشت بیرون براند که در سختی افتی» سوره طه، آیه ۱۱۷.
  9. رسولی محلاتی، سید هاشم، تاریخ انبیاء ص ۳۴.