ابوالخطاب (صحابی): تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'ابن ابی حاتم' به 'ابن ابی‌حاتم') |
|||
| (یک نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = | پرسش مرتبط = }} | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = صحابه | عنوان مدخل = ابوالخطاب | مداخل مرتبط = | پرسش مرتبط = }} | ||
{{جعبه اطلاعات اصحاب | |||
| نام = ابوالخطاب | |||
| مشهور به = | |||
| نام تصویر = تصویر قدیمی از مسجد کوفه.jpg | |||
| عرض تصویر = | |||
| توضیح تصویر = تصویر قدیمی از مسجد کوفه | |||
| نام کامل = ابوالخطاب | |||
| نام‌های دیگر = | |||
| جنسیت = مرد | |||
| کنیه = | |||
| لقب = | |||
| اهل = | |||
| از قبیله = | |||
| از تیره = | |||
| پدر = | |||
| مادر = | |||
| همسر = | |||
| پسر = [[حسین بن ابی‌الخطاب]] | |||
| دختر = | |||
| خواهر = | |||
| برادر = | |||
| خویشاوندان = [[محمد بن حسین بن ابی‌الخطاب]] (نواده) | |||
| وابستگان = | |||
| تاریخ تولد = | |||
| محل تولد = | |||
| محل زندگی = [[کوفه]] | |||
| تاریخ درگذشت = | |||
| محل درگذشت = | |||
| تاریخ شهادت = | |||
| محل شهادت = | |||
| طول عمر = | |||
| محل دفن = | |||
| دین = | |||
| مذهب = | |||
| از اصحاب = [[پیامبر خاتم]] | |||
| از طبقه = | |||
| در جنگ = | |||
| نقش‌ها = | |||
| فعالیت‌ها = | |||
| علت شهرت = | |||
| علت درگذشت = | |||
| علت شهادت = | |||
| راوی از = | |||
| روایات مشهور = | |||
| مشایخ او = | |||
| راویان از او = | |||
| آخرین راوی از او = | |||
}} | |||
== آشنایی اجمالی == | == آشنایی اجمالی == | ||
صحابه‌نگاران نام او را نگفته‌اند و [[ابن عبد البر]]<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۰۵.</ref>، [[ابن اثیر]]<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۸۷.</ref> و [[ابن حجر]]<ref>ابن حجر، ج۷، ص۹۱.</ref> تصریح کرده‌اند نام او دانسته نیست. با این حال، [[صحابی]] بودن [[ابوالخطاب]] مورد اتفاقی است<ref>منابع پیشین بخاری، ج۸، ص۲۶؛ ابونعیم، ج۵، ص۲۸۷۶؛ ابن | صحابه‌نگاران نام او را نگفته‌اند و [[ابن عبد البر]]<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۰۵.</ref>، [[ابن اثیر]]<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۸۷.</ref> و [[ابن حجر]]<ref>ابن حجر، ج۷، ص۹۱.</ref> تصریح کرده‌اند نام او دانسته نیست. با این حال، [[صحابی]] بودن [[ابوالخطاب]] مورد اتفاقی است<ref>منابع پیشین بخاری، ج۸، ص۲۶؛ ابونعیم، ج۵، ص۲۸۷۶؛ ابن ابی‌حاتم، ج۹، ص۳۶۴؛ ذهبی، ج۲، ص۱۶۲.</ref>. ابوالخطاب را از اصحابی برشمرده‌اند که در [[کوفه]] می‌زیستند <ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۰۵؛ ابن اثیر، ج۶، ص۸۷؛ ابن حجر، ج۷، ص۹۱.</ref>. از او اطلاع دیگری در دست نیست. | ||
صحابه‌نگاران تنها برای او یک [[روایت]] شناخته‌اند که چنین است: | صحابه‌نگاران تنها برای او یک [[روایت]] شناخته‌اند که چنین است: «[[ثویر بن ابی‌فاخته]] از مردی از [[اصحاب]] به نام [[ابو الخطاب]] نقل می‌کند که از [[پیامبر اعظم]] {{صل}} (وقت [[نماز]]) [[وتر]] را پرسید. فرمودند: من دوست دارم وتر را در نصف شب به جا آورم. همانا [[خداوند]] عز و جل به [[آسمان]] [[دنیا]] فرو می‌آید و تا [[طلوع فجر]] می‌گوید: آیا [[توبه]] کننده‌ای هست؟ آیا [[استغفار]] کننده‌ای هست؟ آیا درخواست کننده‌ای هست؟» این روایت از دیگر صحابه هم نقل گردیده<ref>{{عربی |«عن ثوير بن ابي فاختة عَنْ رَجُلٍ مِنْ أَصْحَابِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يُقَالُ لَهُ أَبُو الْخَطَّابِ أَنَّهُ سَأَلَ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَنِ الْوِتْرِ فَقَالَ: » أُحِبُّ أَنْ أَوْتِرَ نِصْفَ اللَّيْلِ، إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ يَهْبِطُ مِنَ السَّمَاءِ الْعُلْيَا إِلَى السَّمَاءِ الدُّنْيَا فَيَقُولُ: هَلْ مِنْ مُذْنِبٍ، هَلْ مِنْ مُسْتَغْفِرٍ، هَلْ مِنْ دَاعٍ، حَتَّى إِذَا طَلَعَ الْفَجْرُ ارْتَفَعَ }}؛احمد بن حنبل، ج۲، ص۴۳۳ و ج۳، ص۹۴؛ مسلم، ج۲، ص۱۷۶؛ عبدالرزاق صنعانی، ج۱۰، ص۴۴۵.</ref>، ولی در [[منابع شیعه]] نیامده است. | ||
برخی از علمای [[اهل سنت]]، ثویر بن ابی فاخته را [[تضعیف]] کرده‌اند. علت اصلی تضعیف او، [[رافضی]] بودن وی بیان شده است<ref>ابن حبان، ج۱، ص۲۰۵-۲۰۶؛ ابن عدی، ج۲، ص۱۰۵۔۱۰۶؛ نجاشی، ص۱۱۸.</ref>. ثویر، مولای [[ام هانی]]، [[خواهر]] [[امام علی]] {{ع}} بوده<ref>ابن حبان، ج۱، ص۲۰۵-۲۰۶.</ref> و [[فضایل امیر مؤمنان]] {{ع}} را نقل کرده است<ref>خوارزمی، ص۶۱.</ref>. او و پسرش [[حسین بن ابی‌خطاب|حسین]] و از نوادگانش «هارون»، از [[اصحاب ائمه اطهار]] {{ع}} بوده‌اند<ref>ر. ک: طوسی، رجال، ص۱۱۱، ۱۲۹ و ۱۸۲؛ کافی، ج۱، ص۲۸۵ و ج۸، ص۴۷۴ و ۱۰۴ و ۳۴۶؛ طوسی، اختیار معرفة الرجال، ج۲، ص۴۸۳-۴۸۴؛ صدوق، ص۵۴۱؛ ابن قولویه، ص۱۶۶ و ۲۵۳؛ مفید، ص۲۶۹.</ref><ref>[[محمد رضا هدایت‌پناه|هدایت‌پناه، محمد رضا]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوالخطاب»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۲۶۶.</ref> | برخی از علمای [[اهل سنت]]، ثویر بن ابی فاخته را [[تضعیف]] کرده‌اند. علت اصلی تضعیف او، [[رافضی]] بودن وی بیان شده است<ref>ابن حبان، ج۱، ص۲۰۵-۲۰۶؛ ابن عدی، ج۲، ص۱۰۵۔۱۰۶؛ نجاشی، ص۱۱۸.</ref>. ثویر، مولای [[ام هانی]]، [[خواهر]] [[امام علی]] {{ع}} بوده<ref>ابن حبان، ج۱، ص۲۰۵-۲۰۶.</ref> و [[فضایل امیر مؤمنان]] {{ع}} را نقل کرده است<ref>خوارزمی، ص۶۱.</ref>. او و پسرش [[حسین بن ابی‌خطاب|حسین]] و از نوادگانش «هارون»، از [[اصحاب ائمه اطهار]] {{ع}} بوده‌اند<ref>ر. ک: طوسی، رجال، ص۱۱۱، ۱۲۹ و ۱۸۲؛ کافی، ج۱، ص۲۸۵ و ج۸، ص۴۷۴ و ۱۰۴ و ۳۴۶؛ طوسی، اختیار معرفة الرجال، ج۲، ص۴۸۳-۴۸۴؛ صدوق، ص۵۴۱؛ ابن قولویه، ص۱۶۶ و ۲۵۳؛ مفید، ص۲۶۹.</ref><ref>[[محمد رضا هدایت‌پناه|هدایت‌پناه، محمد رضا]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوالخطاب»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۲۶۶.</ref> | ||
نسخهٔ کنونی تا ۳۱ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۰:۰۰
| ابوالخطاب | |
|---|---|
 تصویر قدیمی از مسجد کوفه | |
| نام کامل | ابوالخطاب |
| جنسیت | مرد |
| پسر | حسین بن ابی‌الخطاب |
| خویشاوندان | محمد بن حسین بن ابی‌الخطاب (نواده) |
| محل زندگی | کوفه |
| از اصحاب | پیامبر خاتم |
آشنایی اجمالی
صحابه‌نگاران نام او را نگفته‌اند و ابن عبد البر[۱]، ابن اثیر[۲] و ابن حجر[۳] تصریح کرده‌اند نام او دانسته نیست. با این حال، صحابی بودن ابوالخطاب مورد اتفاقی است[۴]. ابوالخطاب را از اصحابی برشمرده‌اند که در کوفه می‌زیستند [۵]. از او اطلاع دیگری در دست نیست.
صحابه‌نگاران تنها برای او یک روایت شناخته‌اند که چنین است: «ثویر بن ابی‌فاخته از مردی از اصحاب به نام ابو الخطاب نقل می‌کند که از پیامبر اعظم (ص) (وقت نماز) وتر را پرسید. فرمودند: من دوست دارم وتر را در نصف شب به جا آورم. همانا خداوند عز و جل به آسمان دنیا فرو می‌آید و تا طلوع فجر می‌گوید: آیا توبه کننده‌ای هست؟ آیا استغفار کننده‌ای هست؟ آیا درخواست کننده‌ای هست؟» این روایت از دیگر صحابه هم نقل گردیده[۶]، ولی در منابع شیعه نیامده است.
برخی از علمای اهل سنت، ثویر بن ابی فاخته را تضعیف کرده‌اند. علت اصلی تضعیف او، رافضی بودن وی بیان شده است[۷]. ثویر، مولای ام هانی، خواهر امام علی (ع) بوده[۸] و فضایل امیر مؤمنان (ع) را نقل کرده است[۹]. او و پسرش حسین و از نوادگانش «هارون»، از اصحاب ائمه اطهار (ع) بوده‌اند[۱۰][۱۱]
جستارهای وابسته
- حسین بن ابی‌الخطاب (فرزند)
- محمد بن حسین بن ابی‌الخطاب (نواده)
منابع
پانویس
- ↑ ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۰۵.
- ↑ ابن اثیر، ج۶، ص۸۷.
- ↑ ابن حجر، ج۷، ص۹۱.
- ↑ منابع پیشین بخاری، ج۸، ص۲۶؛ ابونعیم، ج۵، ص۲۸۷۶؛ ابن ابی‌حاتم، ج۹، ص۳۶۴؛ ذهبی، ج۲، ص۱۶۲.
- ↑ ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۰۵؛ ابن اثیر، ج۶، ص۸۷؛ ابن حجر، ج۷، ص۹۱.
- ↑ «عن ثوير بن ابي فاختة عَنْ رَجُلٍ مِنْ أَصْحَابِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يُقَالُ لَهُ أَبُو الْخَطَّابِ أَنَّهُ سَأَلَ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَنِ الْوِتْرِ فَقَالَ: » أُحِبُّ أَنْ أَوْتِرَ نِصْفَ اللَّيْلِ، إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ يَهْبِطُ مِنَ السَّمَاءِ الْعُلْيَا إِلَى السَّمَاءِ الدُّنْيَا فَيَقُولُ: هَلْ مِنْ مُذْنِبٍ، هَلْ مِنْ مُسْتَغْفِرٍ، هَلْ مِنْ دَاعٍ، حَتَّى إِذَا طَلَعَ الْفَجْرُ ارْتَفَعَ ؛احمد بن حنبل، ج۲، ص۴۳۳ و ج۳، ص۹۴؛ مسلم، ج۲، ص۱۷۶؛ عبدالرزاق صنعانی، ج۱۰، ص۴۴۵.
- ↑ ابن حبان، ج۱، ص۲۰۵-۲۰۶؛ ابن عدی، ج۲، ص۱۰۵۔۱۰۶؛ نجاشی، ص۱۱۸.
- ↑ ابن حبان، ج۱، ص۲۰۵-۲۰۶.
- ↑ خوارزمی، ص۶۱.
- ↑ ر. ک: طوسی، رجال، ص۱۱۱، ۱۲۹ و ۱۸۲؛ کافی، ج۱، ص۲۸۵ و ج۸، ص۴۷۴ و ۱۰۴ و ۳۴۶؛ طوسی، اختیار معرفة الرجال، ج۲، ص۴۸۳-۴۸۴؛ صدوق، ص۵۴۱؛ ابن قولویه، ص۱۶۶ و ۲۵۳؛ مفید، ص۲۶۹.
- ↑ هدایت‌پناه، محمد رضا، مقاله «ابوالخطاب»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۲۶۶.