اجدع بن مالک همدانی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-\n{{امامت}} +{{امامت}})) |
جز (جایگزینی متن - '(مخضرمین)' به '(مخضرمین)') |
||
| (۱۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[اجدع بن مالک همدانی در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط = }} | ||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
وی فرزند [[مالک بن امیه]]، از تیره وداعی از [[قبیله همدان]]<ref>ابن حزم، ص۳۹۴؛ سمعانی، ج۵، ص۵۸۰.</ref> است. نام او را «عبدالرحمان» گفته‌اند<ref>ابن سعد، ج۶، ص۱۳۸.</ref>. وی از [[شجاعان]] و [[شاعران]] [[یمن]] در [[دوران جاهلیت]] بود که [[اسلام]] را [[درک]] کرد<ref> سمعانی، ج۵، ص۵۸۰؛ ابن ماکولا، ج۷، ص۳۹۷؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۳۳۰.</ref> ولی [[رسول خدا]]{{صل}} را ندید. از این‌رو [[ابن حجر]]<ref>الاصابه، ج۱، ص۳۳۰.</ref> نام او را در بخش سوم کتابش (مخضرمین) قرار داده است. برخی از اشعار او در منابع ادبی آمده است<ref>زبیدی، ج۳، ص۱۱۸۹ و ج۵، ص۲۸۵، ۴۰۷ و ۴۴۷ و ج۹، ص۲۵۳ و ج۱۰، ص۵، ۱۲۴ و ۳۷۳: بکری، ج۲، ص۶۵۱.</ref>. | وی فرزند [[مالک بن امیه]]، از تیره وداعی از [[قبیله همدان]]<ref>ابن حزم، ص۳۹۴؛ سمعانی، ج۵، ص۵۸۰.</ref> است. نام او را «عبدالرحمان» گفته‌اند<ref>ابن سعد، ج۶، ص۱۳۸.</ref>. وی از [[شجاعان]] و [[شاعران]] [[یمن]] در [[دوران جاهلیت]] بود که [[اسلام]] را [[درک]] کرد<ref> سمعانی، ج۵، ص۵۸۰؛ ابن ماکولا، ج۷، ص۳۹۷؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۳۳۰.</ref> ولی [[رسول خدا]] {{صل}} را ندید. از این‌رو [[ابن حجر]]<ref>الاصابه، ج۱، ص۳۳۰.</ref> نام او را در بخش سوم کتابش ([[مخضرمین]]) قرار داده است. برخی از اشعار او در منابع ادبی آمده است<ref>زبیدی، ج۳، ص۱۱۸۹ و ج۵، ص۲۸۵، ۴۰۷ و ۴۴۷ و ج۹، ص۲۵۳ و ج۱۰، ص۵، ۱۲۴ و ۳۷۳: بکری، ج۲، ص۶۵۱.</ref>. | ||
اندکی پیش از [[اسلام]]، میان قبیله همدان - که [[رهبر]] آن [[اجدع بن مالک]] (و بنا به [[نقلی]] [[مالک بن خزیم]]) بود. و مراد شاخه‌ای از [[مذحج]]<ref>خلیفة بن خیاط، ص۱۳۶.</ref> درگیری رخ داد که به «[[یوم]] الردم» یا «یوم الرزم» مشهور شد و [[همدانیان]] [[پیروز]] شدند. [[فروة بن مسیک مرادی]]، از شیوخ مراد نزد رسول خدا{{صل}} آمد و در اشعاری، عذر [[شکست]] [[قبیله]] مراد را بیان کرد. [[حضرت]] به او فرمود: آیا از حادثه یوم الردم [[غمگین]] هستی؟ وی گفت: هر قومی حادثه‌ای ببیند محزون است؛ چنان که [[قوم]] من در یوم الردم دید<ref>ابن هشام، ج۴، ص۱۰۳؛ طبری، ج۲، ص۱۳۴ و ۳۲۶؛ بکری، ج۲، ص۶۴۹؛ ابن اثیر، ج۴، ص۳۴۴؛ ابن سید الناس، ج۲، ص۲۸۹.</ref>. | اندکی پیش از [[اسلام]]، میان قبیله همدان - که [[رهبر]] آن [[اجدع بن مالک]] (و بنا به [[نقلی]] [[مالک بن خزیم]]) بود. و مراد شاخه‌ای از [[مذحج]]<ref>خلیفة بن خیاط، ص۱۳۶.</ref> درگیری رخ داد که به «[[یوم]] الردم» یا «یوم الرزم» مشهور شد و [[همدانیان]] [[پیروز]] شدند. [[فروة بن مسیک مرادی]]، از شیوخ مراد نزد رسول خدا {{صل}} آمد و در اشعاری، عذر [[شکست]] [[قبیله]] مراد را بیان کرد. [[حضرت]] به او فرمود: آیا از حادثه یوم الردم [[غمگین]] هستی؟ وی گفت: هر قومی حادثه‌ای ببیند محزون است؛ چنان که [[قوم]] من در یوم الردم دید<ref>ابن هشام، ج۴، ص۱۰۳؛ طبری، ج۲، ص۱۳۴ و ۳۲۶؛ بکری، ج۲، ص۶۴۹؛ ابن اثیر، ج۴، ص۳۴۴؛ ابن سید الناس، ج۲، ص۲۸۹.</ref>. | ||
اجدع در لغت به معنای [[گوش]] [[بریده]] و نامی برای [[شیطان]] است<ref>ابن منظور، ج۸، ص۴۱ و ۴۳؛ زبیدی، ج۵، ص۲۹۵.</ref> به همین دلیل وقتی او و فرزندش «مسروق» با هیئتی بر عمر وارد شدند و خود را معرفی کرد، عمر گفت: از رسول خدا{{صل}} شنیدم که فرمود: اجدع (یعنی) [[شیطان]]، از این رو نامش را به عبدالرحمان [[تغییر]] داد<ref>ابن سعد، ج۶، ص۱۳۸؛ ابن ابی شیبه، ج۶، ص۱۵۹؛ ثقفی، ج۲، ص۹۰۸؛ بغدادی، ج۱۳، ص۲۳۳؛ ابن عساکر، ج۵۷، ص۴۰۱.</ref>. بعدها نام فرزندش در [[دیوان]] مسروقی بن عبدالرحمان آمد<ref>ثقفی، ج۲، ص۹۰۸؛ ابن حزم، ص۳۹۵.</ref>. اجدع در [[زمان]] [[خلیفه دوم]] درگذشت<ref>سمعانی، ج۵، ص۵۸۰؛ ابن ماکولا، ج۷، ص۳۹۷؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۳۳۰.</ref>. | اجدع در لغت به معنای [[گوش]] [[بریده]] و نامی برای [[شیطان]] است<ref>ابن منظور، ج۸، ص۴۱ و ۴۳؛ زبیدی، ج۵، ص۲۹۵.</ref> به همین دلیل وقتی او و فرزندش «مسروق» با هیئتی بر عمر وارد شدند و خود را معرفی کرد، عمر گفت: از رسول خدا {{صل}} شنیدم که فرمود: اجدع (یعنی) [[شیطان]]، از این رو نامش را به عبدالرحمان [[تغییر]] داد<ref>ابن سعد، ج۶، ص۱۳۸؛ ابن ابی شیبه، ج۶، ص۱۵۹؛ ثقفی، ج۲، ص۹۰۸؛ بغدادی، ج۱۳، ص۲۳۳؛ ابن عساکر، ج۵۷، ص۴۰۱.</ref>. بعدها نام فرزندش در [[دیوان]] مسروقی بن عبدالرحمان آمد<ref>ثقفی، ج۲، ص۹۰۸؛ ابن حزم، ص۳۹۵.</ref>. اجدع در [[زمان]] [[خلیفه دوم]] درگذشت<ref>سمعانی، ج۵، ص۵۸۰؛ ابن ماکولا، ج۷، ص۳۹۷؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۳۳۰.</ref>. | ||
[[فرزندان]] وی «منتشر» و «مسروق» <ref>(چون در [[کودکی]] ربوده و سپس پیدا شد)؛ ر.ک: سمعانی، ج۵، ص۶۵۰؛ ذهبی، ج۴، ص۶۴؛ ابن عساکر، ج۵۷، ص۴۰۱.</ref> یا مندر نام داشتند<ref>مزی، ج۲۶، ص۴۹۶؛ ابن حجر، الاصابه، ج۶، ص۱۶۷.</ref>. فرزندش مسروق از عمر و دیگران [[روایت]] کرده است<ref>سیر، ذهبی، ج۴، ص۶۴.</ref>. او از [[فقها]]، [[مفسران]] [[تابعی]] و زهاد ثمانیه و یکی از [[پنج تن]] از [[اصحاب خاص]] [[عبدالله بن مسعود]] است. در [[قادسیه]] از [[شجاعان]] بود و از نظر [[فکری]]، [[عثمانی]] [[مذهب]]<ref>شرح حال او را ر.ک: ابن سعد، ج۶، ص۷۶؛ ابن حجر، تهذیب، ج۱۰، ص۱۰۰.</ref> | [[فرزندان]] وی «منتشر» و «مسروق» <ref>(چون در [[کودکی]] ربوده و سپس پیدا شد)؛ ر. ک: سمعانی، ج۵، ص۶۵۰؛ ذهبی، ج۴، ص۶۴؛ ابن عساکر، ج۵۷، ص۴۰۱.</ref> یا مندر نام داشتند<ref>مزی، ج۲۶، ص۴۹۶؛ ابن حجر، الاصابه، ج۶، ص۱۶۷.</ref>. فرزندش مسروق از عمر و دیگران [[روایت]] کرده است<ref>سیر، ذهبی، ج۴، ص۶۴.</ref>. او از [[فقها]]، [[مفسران]] [[تابعی]] و زهاد ثمانیه و یکی از [[پنج تن]] از [[اصحاب خاص]] [[عبدالله بن مسعود]] است. در [[قادسیه]] از [[شجاعان]] بود و از نظر [[فکری]]، [[عثمانی]] [[مذهب]]<ref>شرح حال او را ر. ک: ابن سعد، ج۶، ص۷۶؛ ابن حجر، تهذیب، ج۱۰، ص۱۰۰.</ref><ref>[[حسین مرادی‌نسب|مرادی‌نسب، حسین]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۲ (کتاب)|مقاله «اجدع بن مالک همدانی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۲، ص:۱۰.</ref> | ||
== منابع == | |||
==منابع== | |||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده: | # [[پرونده:IM009658.jpg|22px]] [[حسین مرادی‌نسب|مرادی‌نسب، حسین]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۲ (کتاب)|'''مقاله «اجدع بن مالک همدانی»، دانشنامه سیره نبوی ج۲''']] | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
==پانویس== | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:اعلام]] | [[رده:اعلام]] | ||
[[رده: | [[رده:اصحاب پیامبر]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۶ ژوئیهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۶:۲۴
اجدع بن مالک همدانی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: اجدع بن مالک همدانی در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
وی فرزند مالک بن امیه، از تیره وداعی از قبیله همدان[۱] است. نام او را «عبدالرحمان» گفته‌اند[۲]. وی از شجاعان و شاعران یمن در دوران جاهلیت بود که اسلام را درک کرد[۳] ولی رسول خدا (ص) را ندید. از این‌رو ابن حجر[۴] نام او را در بخش سوم کتابش (مخضرمین) قرار داده است. برخی از اشعار او در منابع ادبی آمده است[۵].
اندکی پیش از اسلام، میان قبیله همدان - که رهبر آن اجدع بن مالک (و بنا به نقلی مالک بن خزیم) بود. و مراد شاخه‌ای از مذحج[۶] درگیری رخ داد که به «یوم الردم» یا «یوم الرزم» مشهور شد و همدانیان پیروز شدند. فروة بن مسیک مرادی، از شیوخ مراد نزد رسول خدا (ص) آمد و در اشعاری، عذر شکست قبیله مراد را بیان کرد. حضرت به او فرمود: آیا از حادثه یوم الردم غمگین هستی؟ وی گفت: هر قومی حادثه‌ای ببیند محزون است؛ چنان که قوم من در یوم الردم دید[۷].
اجدع در لغت به معنای گوش بریده و نامی برای شیطان است[۸] به همین دلیل وقتی او و فرزندش «مسروق» با هیئتی بر عمر وارد شدند و خود را معرفی کرد، عمر گفت: از رسول خدا (ص) شنیدم که فرمود: اجدع (یعنی) شیطان، از این رو نامش را به عبدالرحمان تغییر داد[۹]. بعدها نام فرزندش در دیوان مسروقی بن عبدالرحمان آمد[۱۰]. اجدع در زمان خلیفه دوم درگذشت[۱۱].
فرزندان وی «منتشر» و «مسروق» [۱۲] یا مندر نام داشتند[۱۳]. فرزندش مسروق از عمر و دیگران روایت کرده است[۱۴]. او از فقها، مفسران تابعی و زهاد ثمانیه و یکی از پنج تن از اصحاب خاص عبدالله بن مسعود است. در قادسیه از شجاعان بود و از نظر فکری، عثمانی مذهب[۱۵][۱۶]
منابع
پانویس
- ↑ ابن حزم، ص۳۹۴؛ سمعانی، ج۵، ص۵۸۰.
- ↑ ابن سعد، ج۶، ص۱۳۸.
- ↑ سمعانی، ج۵، ص۵۸۰؛ ابن ماکولا، ج۷، ص۳۹۷؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۳۳۰.
- ↑ الاصابه، ج۱، ص۳۳۰.
- ↑ زبیدی، ج۳، ص۱۱۸۹ و ج۵، ص۲۸۵، ۴۰۷ و ۴۴۷ و ج۹، ص۲۵۳ و ج۱۰، ص۵، ۱۲۴ و ۳۷۳: بکری، ج۲، ص۶۵۱.
- ↑ خلیفة بن خیاط، ص۱۳۶.
- ↑ ابن هشام، ج۴، ص۱۰۳؛ طبری، ج۲، ص۱۳۴ و ۳۲۶؛ بکری، ج۲، ص۶۴۹؛ ابن اثیر، ج۴، ص۳۴۴؛ ابن سید الناس، ج۲، ص۲۸۹.
- ↑ ابن منظور، ج۸، ص۴۱ و ۴۳؛ زبیدی، ج۵، ص۲۹۵.
- ↑ ابن سعد، ج۶، ص۱۳۸؛ ابن ابی شیبه، ج۶، ص۱۵۹؛ ثقفی، ج۲، ص۹۰۸؛ بغدادی، ج۱۳، ص۲۳۳؛ ابن عساکر، ج۵۷، ص۴۰۱.
- ↑ ثقفی، ج۲، ص۹۰۸؛ ابن حزم، ص۳۹۵.
- ↑ سمعانی، ج۵، ص۵۸۰؛ ابن ماکولا، ج۷، ص۳۹۷؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۳۳۰.
- ↑ (چون در کودکی ربوده و سپس پیدا شد)؛ ر. ک: سمعانی، ج۵، ص۶۵۰؛ ذهبی، ج۴، ص۶۴؛ ابن عساکر، ج۵۷، ص۴۰۱.
- ↑ مزی، ج۲۶، ص۴۹۶؛ ابن حجر، الاصابه، ج۶، ص۱۶۷.
- ↑ سیر، ذهبی، ج۴، ص۶۴.
- ↑ شرح حال او را ر. ک: ابن سعد، ج۶، ص۷۶؛ ابن حجر، تهذیب، ج۱۰، ص۱۰۰.
- ↑ مرادی‌نسب، حسین، مقاله «اجدع بن مالک همدانی»، دانشنامه سیره نبوی ج۲، ص:۱۰.