پلیدی در لغت: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-==پانویس== +== پانویس ==)) |
جز (جایگزینی متن - 'ه. ق.' به 'ﻫ.ق') |
||
| (۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = پلیدی | |||
| عنوان مدخل = [[پلیدی]] | |||
| مداخل مرتبط = [[پلیدی در لغت]] - [[پلیدی در قرآن]] - [[پلیدی در حدیث]] - [[پلیدی در فقه سیاسی]] | |||
| پرسش مرتبط = | |||
}} | |||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
معنای اصلی {{متن قرآن|الرِّجْس}} یعنی هر چیزی که نامناسب و نالایق با شیء دیگر است. در [[امور مادی]]، این معنا هر آنچه [[طبیعت]] [[انسان]] از آن متنفر است را در بر می‌گیرد؛ مانند قاذورات، نجاسات، امور متعفن و چندش‌آور. به همین قرینه، در [[امور معنوی]] نیز هر آنچه که با [[فطرت]] [[حنیف]] [[انسانی]] ناسازگار باشد را [[رجس]] می‌نامند؛ از قبیل [[شرک]]، [[کفر]]، [[نفاق]]، [[گناه]] و همه زشتی‌های [[اخلاقی]] و [[اعتقادی]]. در یک [[کلام]]، خروج از عدم تناسب با امری در امور مادی و [[معنوی]] رجس نامیده می‌شود<ref>لسان العرب (ط. دارالفکر للطباعة والنشر و التوزیع- دار صادر، ۱۴۱۴ | معنای اصلی {{متن قرآن|الرِّجْس}} یعنی هر چیزی که نامناسب و نالایق با شیء دیگر است. در [[امور مادی]]، این معنا هر آنچه [[طبیعت]] [[انسان]] از آن متنفر است را در بر می‌گیرد؛ مانند قاذورات، نجاسات، امور متعفن و چندش‌آور. به همین قرینه، در [[امور معنوی]] نیز هر آنچه که با [[فطرت]] [[حنیف]] [[انسانی]] ناسازگار باشد را [[رجس]] می‌نامند؛ از قبیل [[شرک]]، [[کفر]]، [[نفاق]]، [[گناه]] و همه زشتی‌های [[اخلاقی]] و [[اعتقادی]]. در یک [[کلام]]، خروج از عدم تناسب با امری در امور مادی و [[معنوی]] رجس نامیده می‌شود<ref>لسان العرب (ط. دارالفکر للطباعة والنشر و التوزیع- دار صادر، ۱۴۱۴ ﻫ.ق)، ج۶، ص۹۵.</ref>. | ||
نتیجه آنکه: اگر رجس درباره انسان و امور معنوی به کار رود، به معنای هر عملی است که انسان را از [[فطرت انسانی]] و [[صراط مستقیم]] [[هدایت الهی]] خارج کند و در نتیجه، [[ایمان]] و عمل شخص، مخلوط با شرک و کفر شود. | نتیجه آنکه: اگر رجس درباره انسان و امور معنوی به کار رود، به معنای هر عملی است که انسان را از [[فطرت انسانی]] و [[صراط مستقیم]] [[هدایت الهی]] خارج کند و در نتیجه، [[ایمان]] و عمل شخص، مخلوط با شرک و کفر شود. | ||
نکته دیگر آنکه: رجس، خواه در [[افکار]] و [[اعتقادات]] یا [[اخلاق]] و صفات [[باطنی]] باشد، یا در [[اعمال]] و [[افعال]] ظاهری، همگی مصداق خروج از [[اعتدال]] [[فطری]] است؛ که عناوین گوناگون به آن اطلاق شده<ref>التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۴، ص۵۹.</ref>. به بیان دیگر، رجس هیأتی در [[نفس انسان]] است که [[دل]] را به سوی اعتقادات و اعمال [[باطل]] سوق می‌دهد. در امور مادی نیز، رجس یعنی آن [[پلیدی]] ظاهری که انسان از آن [[نفرت]] دارد. بنابراین، رجس، خواه [[اعتقاد]] باطل باشد یا عمل [[زشت]]، در هر صورت، امری [[پلید]] است که صاحب خود را به سوی اعتقادات باطل و یا [[اعمال زشت]] سوق می‌دهد<ref>المیزان فی تفسیر القرآن (ط. جامعه مدرسین، | نکته دیگر آنکه: رجس، خواه در [[افکار]] و [[اعتقادات]] یا [[اخلاق]] و صفات [[باطنی]] باشد، یا در [[اعمال]] و [[افعال]] ظاهری، همگی مصداق خروج از [[اعتدال]] [[فطری]] است؛ که عناوین گوناگون به آن اطلاق شده<ref>التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۴، ص۵۹.</ref>. به بیان دیگر، رجس هیأتی در [[نفس انسان]] است که [[دل]] را به سوی اعتقادات و اعمال [[باطل]] سوق می‌دهد. در امور مادی نیز، رجس یعنی آن [[پلیدی]] ظاهری که انسان از آن [[نفرت]] دارد. بنابراین، رجس، خواه [[اعتقاد]] باطل باشد یا عمل [[زشت]]، در هر صورت، امری [[پلید]] است که صاحب خود را به سوی اعتقادات باطل و یا [[اعمال زشت]] سوق می‌دهد<ref>المیزان فی تفسیر القرآن (ط. جامعه مدرسین، ۱۴۱۷ﻫ.ق)، ج۱۶، ص۳۳۰.</ref>.<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۶ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل]]، ج۶ ص ۸۹.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
[[رده:پلیدی]] | [[رده:پلیدی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۰۹
این مدخل زیرشاخهٔ بحث پلیدی است. پلیدی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: پلیدی در لغت - پلیدی در قرآن - پلیدی در حدیث - پلیدی در فقه سیاسی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
معنای اصلی ﴿الرِّجْس﴾ یعنی هر چیزی که نامناسب و نالایق با شیء دیگر است. در امور مادی، این معنا هر آنچه طبیعت انسان از آن متنفر است را در بر می‌گیرد؛ مانند قاذورات، نجاسات، امور متعفن و چندش‌آور. به همین قرینه، در امور معنوی نیز هر آنچه که با فطرت حنیف انسانی ناسازگار باشد را رجس می‌نامند؛ از قبیل شرک، کفر، نفاق، گناه و همه زشتی‌های اخلاقی و اعتقادی. در یک کلام، خروج از عدم تناسب با امری در امور مادی و معنوی رجس نامیده می‌شود[۱]. نتیجه آنکه: اگر رجس درباره انسان و امور معنوی به کار رود، به معنای هر عملی است که انسان را از فطرت انسانی و صراط مستقیم هدایت الهی خارج کند و در نتیجه، ایمان و عمل شخص، مخلوط با شرک و کفر شود.
نکته دیگر آنکه: رجس، خواه در افکار و اعتقادات یا اخلاق و صفات باطنی باشد، یا در اعمال و افعال ظاهری، همگی مصداق خروج از اعتدال فطری است؛ که عناوین گوناگون به آن اطلاق شده[۲]. به بیان دیگر، رجس هیأتی در نفس انسان است که دل را به سوی اعتقادات و اعمال باطل سوق می‌دهد. در امور مادی نیز، رجس یعنی آن پلیدی ظاهری که انسان از آن نفرت دارد. بنابراین، رجس، خواه اعتقاد باطل باشد یا عمل زشت، در هر صورت، امری پلید است که صاحب خود را به سوی اعتقادات باطل و یا اعمال زشت سوق می‌دهد[۳].[۴]
