پلیدی در فقه سیاسی

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

پلید[۱]. اصل آن به معنای اختلاط[۲] یا شدت ناسازگاری و بی‌تناسبی با عرف متعادل و عقل سلیم؛ به طوری که قبیح و مکروه شمرده شود[۳].

﴿فَأَعْرِضُوا عَنْهُمْ إِنَّهُمْ رِجْسٌ[۴].

﴿إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ[۵].

﴿رِجْسٌ به عنوان "پلیدی"[۶] به اعتبار موضوعات و موارد مختلف، معانی متعددی در قرآن کریم دارد که برخی از آنها عبارت‌اند از:

لعنت و نفرین: ﴿كَذَلِكَ يَجْعَلُ اللَّهُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ[۷].

کفر: ﴿فَزَادَتْهُمْ رِجْسًا إِلَى رِجْسِهِمْ[۸].

نجاست: ﴿إِلَّا أَنْ يَكُونَ مَيْتَةً أَوْ دَمًا مَسْفُوحًا أَوْ لَحْمَ خِنْزِيرٍ فَإِنَّهُ رِجْسٌ[۹].

گناه و اعمال ناشایست: ﴿يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ[۱۰].[۱۱].

از آیات مهم قرآنی، آیه تطهیر است که به اذهاب رجس از اهل بیت (ع) دلالت دارد و اکثر مفسران "عصمت" را از این آیه شریفه برداشت کرده‌اند؛ به این معنا که خداوند متعال اراده کرده است، هر پلیدی اعم از اعتقادی مانند کفر و شرک و عملی مانند گناه و کارهای زشت را از آنان باز دارد. در این آیه شریفه دو انحصار وجود دارد: یکی انحصار در اراده الهی جهت دور کردن از رجس و تطهیر و دیگری انحصار آن در اهل بیت (ع)[۱۲].[۱۳]

منابع

پانویس

  1. حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۳۴۲.
  2. ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۲، ص۴۹۰.
  3. حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۴، ص۵۶.
  4. «از آنان رو بگردانید که پلیدند و به کیفر آنچه انجام می‌دادند جایگاهشان دوزخ است» سوره توبه، آیه ۹۵.
  5. «خداوند می‌خواهد از شما اهل بیت هر پلیدی را بزداید» سوره احزاب، آیه ۳۳.
  6. بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۵۶.
  7. «خداوند عذاب را بر کسانی که ایمان نمی‌آورند؛ برمی‌گمارد» سوره انعام، آیه ۱۲۵.
  8. «و اما در بیماردلان بر پلیدیشان پلیدی می‌افزاید و آنان کافر خواهند مرد» سوره توبه، آیه ۱۲۵.
  9. «مگر مردار و یا خون ریخته یا گوشت خوک که پلید است» سوره انعام، آیه ۱۴۵.
  10. «خداوند می‌خواهد از شما اهل بیت هر پلیدی را بزداید» سوره احزاب، آیه ۳۳.
  11. فخرالدین طریحی، مجمع البحرین، ج۴، ص۷۳-۷۴.
  12. سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۲۲، ص۳۱۰.
  13. نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۳۰۰-۳۰۱.