اراضی تضعیفی: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۹۹ بایت حذف‌شده ،  ‏۶ دسامبر ۲۰۲۳
 
(۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[اراضی تضعیفی در قرآن]] - [[اراضی تضعیفی در حدیث]] - [[اراضی تضعیفی در فقه اسلامی]] - [[اراضی تضعیفی در فقه سیاسی]]| پرسش مرتبط  = اراضی تضعیفی (پرسش)}}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = | پرسش مرتبط  = }}


==مقدمه==
== مقدمه ==
مقصود از اراضی تضعیفی، زمین‌های متعلق به "بنی [[تغلب]]" - از [[قبایل]] [[مسیحی]] [[عرب]] - بود که طبق قرار داد با [[مسلمانان]] به جای جزیۀ معمولی، دو برابر مقدار [[زکات]] از [[اموال]] مشمول [[زکات]] خود را به [[دولت اسلامی]] می‌پرداختند. این مبلغ، بیش از مقدار جزیه‌ای بود که در [[قرآن]] آمده است<ref>{{متن قرآن|قَاتِلُوا الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَلَا بِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَلَا يُحَرِّمُونَ مَا حَرَّمَ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَلَا يَدِينُونَ دِينَ الْحَقِّ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ حَتَّى يُعْطُوا الْجِزْيَةَ عَنْ يَدٍ وَهُمْ صَاغِرُونَ}} «با آن دسته از اهل کتاب که به خداوند و به روز بازپسین ایمان نمی‌آورند و آنچه را خداوند و پیامبرش حرام کرده‌اند حرام نمی‌دانند و به دین حق نمی‌گروند جنگ کنید تا به دست خود با خواری جزیه بپردازند» سوره توبه، آیه ۲۹.</ref> و اصطلاحاً آن را "[[زکات]] مضاعف" می‌گفتند<ref>الآثار، ص۹۱؛ کتاب السّیر، ص۱۵۷؛ المغنی، ج۹، ص۳۴۴-۳۴۳؛ ردّ المختار، ج۲، ص۷۸ و ۴۲؛ فتوح البلدان، ص۲۱۸-۲۱۶؛ الخراج، ص۲۶-۲۴؛ الاموال، ص۴۲-۴۰.</ref>.
مقصود از اراضی تضعیفی، زمین‌های متعلق به "[[بنی تغلب]]" - از [[قبایل]] [[مسیحی]] [[عرب]] - بود که طبق قرار داد با [[مسلمانان]] به جای جزیۀ معمولی، دو برابر مقدار [[زکات]] از [[اموال]] مشمول [[زکات]] خود را به [[دولت اسلامی]] می‌پرداختند. این مبلغ، بیش از مقدار جزیه‌ای بود که در [[قرآن]] آمده است<ref>{{متن قرآن|قَاتِلُوا الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَلَا بِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَلَا يُحَرِّمُونَ مَا حَرَّمَ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَلَا يَدِينُونَ دِينَ الْحَقِّ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ حَتَّى يُعْطُوا الْجِزْيَةَ عَنْ يَدٍ وَهُمْ صَاغِرُونَ}} «با آن دسته از اهل کتاب که به خداوند و به روز بازپسین ایمان نمی‌آورند و آنچه را خداوند و پیامبرش حرام کرده‌اند حرام نمی‌دانند و به دین حق نمی‌گروند جنگ کنید تا به دست خود با خواری جزیه بپردازند» سوره توبه، آیه ۲۹.</ref> و اصطلاحاً آن را "[[زکات]] مضاعف" می‌گفتند <ref>الآثار، ص۹۱؛ کتاب السّیر، ص۱۵۷؛ المغنی، ج۹، ص۳۴۴-۳۴۳؛ ردّ المختار، ج۲، ص۷۸ و ۴۲؛ فتوح البلدان، ص۲۱۸-۲۱۶؛ الخراج، ص۲۶-۲۴؛ الاموال، ص۴۲-۴۰.</ref>.
پیشینۀ این [[قرارداد]]، طبق روایتی از [[امام صادق]]{{ع}}، به [[قرارداد]] [[پیامبر]]{{صل}} با [[قبیله]] بنی [[تغلب]] باز می‌گردد<ref>فروع کافی، ج۳، ص۵۶۷؛ تهذیب الاحکام، ج۴، ص۱۱۷؛ وسایل الشیعه، ج۱۱، ص۱۱۵-۱۱۴. در روایتی دیگر از امام صادق{{ع}} این قرارداد به عمر بن خطاب - خلیفه دوم - منتسب است. ر.ک: وسایل الشیعه، ج۱۱، ص۱۱۶؛ من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۱۵.</ref>. گفتنی است بیش‌تر فقهای [[شیعی]]، در مقدار [[جزیه]]، میان زمین‌های مزبور و دیگر [[اراضی]]، تفاوتی نگذاشته‌اند<ref>مبسوط، ج۲، ص۵۰؛ خلاف، ج۱، ص۳۰۰؛ جواهر الکلام، ج۲۱، ص۲۳۳-۲۳۲؛ تحریر الاحکام، ج۲، ص۲۰۱.</ref><ref>[[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[واژه‌نامه فقه سیاسی (کتاب)|واژه‌نامه فقه سیاسی]]، ص ۲۵.</ref>.
 
پیشینۀ این [[قرارداد]]، طبق روایتی از [[امام صادق]] {{ع}}، به [[قرارداد]] [[پیامبر]] {{صل}} با [[قبیله]] بنی تغلب باز می‌گردد<ref>فروع کافی، ج۳، ص۵۶۷؛ تهذیب الاحکام، ج۴، ص۱۱۷؛ وسایل الشیعه، ج۱۱، ص۱۱۵-۱۱۴. در روایتی دیگر از امام صادق {{ع}} این قرارداد به عمر بن خطاب - خلیفه دوم - منتسب است. ر. ک: وسایل الشیعه، ج۱۱، ص۱۱۶؛ من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۱۵.</ref>. گفتنی است بیش‌تر فقهای [[شیعی]]، در مقدار [[جزیه]]، میان زمین‌های مزبور و دیگر [[اراضی]]، تفاوتی نگذاشته‌اند<ref>مبسوط، ج۲، ص۵۰؛ خلاف، ج۱، ص۳۰۰؛ جواهر الکلام، ج۲۱، ص۲۳۳-۲۳۲؛ تحریر الاحکام، ج۲، ص۲۰۱.</ref>.<ref>[[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[واژه‌نامه فقه سیاسی (کتاب)|واژه‌نامه فقه سیاسی]]، ص ۲۵.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
* [[پرونده:11677.jpg|22px]] [[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[واژه‌نامه فقه سیاسی (کتاب)|'''واژه‌نامه فقه سیاسی''']]
#[[پرونده:11677.jpg|22px]] [[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[واژه‌نامه فقه سیاسی (کتاب)|'''واژه‌نامه فقه سیاسی''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


خط ۲۰: خط ۲۱:
* [[اراضی مفتوحه عنوه]]
* [[اراضی مفتوحه عنوه]]
* [[اراضی موات]]
* [[اراضی موات]]
 
{{پایان مدخل وابسته}}
== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:اراضی تضعیفی]]
[[رده:مفاهیم]]
۱۱۱٬۹۱۱

ویرایش