محمد بن سائب کلبی: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط
{{مدخل مرتبط
| موضوع مرتبط = مفسران
| موضوع مرتبط = اصحاب امام باقر
| عنوان مدخل  = محمد بن سائب کلبی
| عنوان مدخل  = محمد بن سائب کلبی
| مداخل مرتبط = [[محمد بن سائب کلبی در علوم قرآنی]]
| مداخل مرتبط = [[محمد بن سائب کلبی در علوم قرآنی]]
خط ۶: خط ۶:
}}
}}


== مقدمه ==
== آشنایی اجمالی ==
[[ابونضر محمد بن سائب بن بشر نسابه کلبی اخباری کوفی]] [[اهل کوفه]]<ref>الجرح و التعدیل ۷/۲۷۰.</ref> و از [[قبیله کلب بن وبره]]<ref>الاعلام ۶/۱۳۳.</ref> یا [[بنی عبدود]] بود <ref>تهذیب الکمال ۲۵/۲۴۷.</ref> و از [[اصحاب امام باقر]] و [[امام صادق]] {{ع}}<ref>رجال الطوسی ۱۳۶ و ۲۸۹.</ref> به شمار می‌‌رفت و از [[امام باقر]] و امام صادق {{ع}}<ref>رجال ابن داود ۳۱۲.</ref> و افرادی چون [[شعبی]]،<ref>میزان الاعتدال ۳/۵۵۶.</ref> [[ابوصالح مولی ام‌هانی|ابی‌صالح]]<ref>خلاصة تهذیب تهذیب الکمال ۹/۱۷۸.</ref> و دیگران [[روایت]] کرده است و محدثانی چون فرزندش هشام،<ref>سیر اعلام النبلاء ۶/۲۴۸.</ref> ثوری<ref>الجرح و التعدیل ۷/۲۷۰.</ref> و ابومعاویه<ref>میزان الاعتدال ۳/۵۵۶.</ref> از او [[حدیث]] نقل کرده‌اند.
[[ابونضر محمد بن سائب بن بشر نسابه کلبی اخباری کوفی]] [[اهل کوفه]]<ref>الجرح و التعدیل ۷/۲۷۰.</ref> و از [[قبیله کلب بن وبره]]<ref>الاعلام ۶/۱۳۳.</ref> یا [[بنی عبدود]] بود<ref>تهذیب الکمال ۲۵/۲۴۷.</ref> و از [[اصحاب]] [[امام باقر]] و [[امام صادق]] {{ع}}<ref>رجال الطوسی ۱۳۶ و ۲۸۹.</ref> به شمار می‌‌رفت و از امام باقر و امام صادق {{ع}}<ref>رجال ابن داود ۳۱۲.</ref> و افرادی چون [[شعبی]]<ref>میزان الاعتدال ۳/۵۵۶.</ref>، [[ابوصالح مولی ام‌هانی|ابی‌صالح]]<ref>خلاصة تهذیب تهذیب الکمال ۹/۱۷۸.</ref> و دیگران [[روایت]] کرده است و محدثانی چون فرزندش هشام<ref>سیر اعلام النبلاء ۶/۲۴۸.</ref>، ثوری<ref>الجرح و التعدیل ۷/۲۷۰.</ref> و ابومعاویه<ref>میزان الاعتدال ۳/۵۵۶.</ref> از او [[حدیث]] نقل کرده‌اند.


وی از [[شاگردان]] ابی صالح، جریر و فرزدق بود<ref>سیر اعلام النبلاء ۶/۲۴۹.</ref> و از علمای [[کوفه]] محسوب می‌‌شد و در [[تفسیر]] و [[تاریخ]] گذشتگان<ref>الفهرست (الندیم) ۱۰۷.</ref> تبحر داشت و به همین جهت [[سلیمان بن علی عباسی]]، [[والی بصره]]، منزلش را محل [[تدریس]] ایشان قرار داد تا برای [[مردم]] [[تفسیر قرآن]] بگوید.<ref>الاعلام ۶/۱۳۳.</ref> برخی از رجال‌نویسان [[اهل سنت]] او را در نقل [[حدیث ضعیف]] دانسته‌اند و برخی معتقدند که او از سبئی‌ها، [[پیروان]] [[عبدالله بن سبأ]]، می‌‌باشد که [[اعتقاد]] دارند که [[حضرت علی]] {{ع}} زنده است و [[ظهور]] خواهد کرد و [[دنیا]] را پُر از [[عدل و داد]] می‌‌کند، بعد از اینکه پُر از [[ظلم و جور]] شده باشد.<ref>خلاصة تهذیب تهذیب الکمال ۹/۱۷۹.</ref> [[رجالیون]] وی را امامی [[مذهب]] دانسته‌اند.<ref>سیر اعلام النبلاء ۶/۲۴۸.</ref> ایشان دارای تألیفاتی بوده که از آن جمله است: تفسیر القرآن<ref>الفهرست (الندیم) ۱۰۷.</ref> [[آیات الاحکام]]<ref>الذریعه ۱/۳۰.</ref> تقسیم القرآن<ref>الذریعه ۴/۳۸۸.</ref> و [[غریب القرآن]].<ref>الذریعه ۱۶/۴۹.</ref> وی سرانجام به سال ۱۴۶هـ در کوفه از دنیا رفت<ref>المعارف ۵۳۵.</ref>.<ref> [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]]، ج۱ ص۷۳۲-۷۳۳.</ref>
وی از [[شاگردان]] ابی صالح، جریر و فرزدق بود<ref>سیر اعلام النبلاء ۶/۲۴۹.</ref> و از علمای [[کوفه]] محسوب می‌‌شد و در [[تفسیر]] و [[تاریخ]] گذشتگان<ref>الفهرست (الندیم) ۱۰۷.</ref> تبحر داشت و به همین جهت [[سلیمان بن علی عباسی]]، [[والی بصره]]، منزلش را محل [[تدریس]] ایشان قرار داد تا برای [[مردم]] [[تفسیر قرآن]] بگوید<ref>الاعلام ۶/۱۳۳.</ref>. برخی از رجال‌نویسان [[اهل سنت]] او را در نقل [[حدیث ضعیف]] دانسته‌اند و برخی معتقدند که او از سبئی‌ها، [[پیروان]] [[عبدالله بن سبأ]]، است که [[اعتقاد]] دارند [[حضرت علی]] {{ع}} زنده است و [[ظهور]] خواهد کرد و [[دنیا]] را پُر از [[عدل و داد]] می‌‌کند، بعد از اینکه پُر از [[ظلم و جور]] شده باشد<ref>خلاصة تهذیب تهذیب الکمال ۹/۱۷۹.</ref>. [[رجالیون]] وی را [[امامی مذهب]] دانسته‌اند<ref>سیر اعلام النبلاء ۶/۲۴۸.</ref>. ایشان دارای تألیفاتی بوده که از آن جمله است: تفسیر القرآن<ref>الفهرست (الندیم) ۱۰۷.</ref> [[آیات الاحکام]]<ref>الذریعه ۱/۳۰.</ref> تقسیم القرآن<ref>الذریعه ۴/۳۸۸.</ref> و [[غریب القرآن]]<ref>الذریعه ۱۶/۴۹.</ref>.  


==محمد بن سائب کلبی==
به گفته [[ابن ندیم]]، او نخستین کسی است که در [[علم تفسیر]] کتاب نوشته و تفسیرش بزرگ‌ترین و طولانی‌ترین [[تفاسیر]] آن زمان‌ها بوده است. نام کتابش «احکام القرآن»، و آن را از [[ابن عباس]] [[روایت]] کرده بود. [[سیوطی]] که [[شافعی]] و [[قاسم بن اصبغ بیانی قرطبی]] را نخستین کسانی دانسته است که در [[تفسیر]]، کتاب نوشته‌اند، [[اشتباه]] کرده است؛ زیرا شافعی در سال ۲۰۴ و قرطبی در سال ۳۴۰ از دنیا رفته‌اند. شاید منظور سیوطی اولین اشخاص از [[اهل تسنن]] باشد<ref>تأسیس الشیعه، ص۳۲۱-۳۲۵.</ref>. وی سرانجام در سال ۱۴۶هـ در کوفه از دنیا رفت<ref>المعارف ۵۳۵.</ref>.<ref> [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]]، ج۱ ص۷۳۲-۷۳۳؛ [[محمد حسین رجبی دوانی|رجبی دوانی، محمد حسین]]، [[کوفه و نقش آن در قرون نخستین اسلامی (کتاب)|کوفه و نقش آن در قرون نخستین اسلامی]] ص ۴۸۵.</ref>
از [[شاگردان]] [[امام محمد باقر]] و [[امام جعفر صادق]]{{عم}} بود. به گفته [[ابن ندیم]]، او نخستین کسی است که در [[علم تفسیر]] کتاب نوشته و تفسیرش بزرگ‌ترین و طولانی‌ترین [[تفاسیر]] آن زمان‌ها بوده است. نام کتابش «[[احکام]] القرآن»، و آن را از [[ابن عباس]] [[روایت]] کرده بود. کلبی در سال ۱۴۶ از [[دنیا]] رفت. [[سیوطی]] که [[شافعی]] و [[قاسم بن اصبغ بیانی قرطبی]] را نخستین کسانی دانسته است که در [[تفسیر]]، کتاب نوشته‌اند، [[اشتباه]] کرده است؛ زیرا شافعی در سال ۲۰۴ و قرطبی در سال ۳۴۰ از دنیا رفته‌اند. شاید منظور سیوطی اولین اشخاص از [[اهل تسنن]] باشد<ref>تأسیس الشیعه، ص۳۲۱-۳۲۵.</ref>.<ref>[[محمد حسین رجبی دوانی|رجبی دوانی، محمد حسین]]، [[کوفه و نقش آن در قرون نخستین اسلامی (کتاب)|کوفه و نقش آن در قرون نخستین اسلامی]] ص ۴۸۵.</ref>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
خط ۲۷: خط ۲۶:
== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
# [[پرونده:9030760879.jpg|22px]] [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱''']]
# [[پرونده: IM009687.jpg|22px]] جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱''']]
# [[پرونده:IM010499.jpg|22px]] [[محمد حسین رجبی دوانی|رجبی دوانی، محمد حسین]]، [[کوفه و نقش آن در قرون نخستین اسلامی (کتاب)|'''کوفه و نقش آن در قرون نخستین اسلامی''']]
# [[پرونده:IM010499.jpg|22px]] [[محمد حسین رجبی دوانی|رجبی دوانی، محمد حسین]]، [[کوفه و نقش آن در قرون نخستین اسلامی (کتاب)|'''کوفه و نقش آن در قرون نخستین اسلامی''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}
خط ۳۶: خط ۳۵:
[[رده:اعلام]]
[[رده:اعلام]]
[[رده:مفسران]]
[[رده:مفسران]]
[[رده:بنی‌کلب]]
[[رده:اصحاب امام باقر]]
[[رده:اصحاب امام صادق]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۳ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۳۹

آشنایی اجمالی

ابونضر محمد بن سائب بن بشر نسابه کلبی اخباری کوفی اهل کوفه[۱] و از قبیله کلب بن وبره[۲] یا بنی عبدود بود[۳] و از اصحاب امام باقر و امام صادق (ع)[۴] به شمار می‌‌رفت و از امام باقر و امام صادق (ع)[۵] و افرادی چون شعبی[۶]، ابی‌صالح[۷] و دیگران روایت کرده است و محدثانی چون فرزندش هشام[۸]، ثوری[۹] و ابومعاویه[۱۰] از او حدیث نقل کرده‌اند.

وی از شاگردان ابی صالح، جریر و فرزدق بود[۱۱] و از علمای کوفه محسوب می‌‌شد و در تفسیر و تاریخ گذشتگان[۱۲] تبحر داشت و به همین جهت سلیمان بن علی عباسی، والی بصره، منزلش را محل تدریس ایشان قرار داد تا برای مردم تفسیر قرآن بگوید[۱۳]. برخی از رجال‌نویسان اهل سنت او را در نقل حدیث ضعیف دانسته‌اند و برخی معتقدند که او از سبئی‌ها، پیروان عبدالله بن سبأ، است که اعتقاد دارند حضرت علی (ع) زنده است و ظهور خواهد کرد و دنیا را پُر از عدل و داد می‌‌کند، بعد از اینکه پُر از ظلم و جور شده باشد[۱۴]. رجالیون وی را امامی مذهب دانسته‌اند[۱۵]. ایشان دارای تألیفاتی بوده که از آن جمله است: تفسیر القرآن[۱۶] آیات الاحکام[۱۷] تقسیم القرآن[۱۸] و غریب القرآن[۱۹].

به گفته ابن ندیم، او نخستین کسی است که در علم تفسیر کتاب نوشته و تفسیرش بزرگ‌ترین و طولانی‌ترین تفاسیر آن زمان‌ها بوده است. نام کتابش «احکام القرآن»، و آن را از ابن عباس روایت کرده بود. سیوطی که شافعی و قاسم بن اصبغ بیانی قرطبی را نخستین کسانی دانسته است که در تفسیر، کتاب نوشته‌اند، اشتباه کرده است؛ زیرا شافعی در سال ۲۰۴ و قرطبی در سال ۳۴۰ از دنیا رفته‌اند. شاید منظور سیوطی اولین اشخاص از اهل تسنن باشد[۲۰]. وی سرانجام در سال ۱۴۶هـ در کوفه از دنیا رفت[۲۱].[۲۲]

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

  1. الجرح و التعدیل ۷/۲۷۰.
  2. الاعلام ۶/۱۳۳.
  3. تهذیب الکمال ۲۵/۲۴۷.
  4. رجال الطوسی ۱۳۶ و ۲۸۹.
  5. رجال ابن داود ۳۱۲.
  6. میزان الاعتدال ۳/۵۵۶.
  7. خلاصة تهذیب تهذیب الکمال ۹/۱۷۸.
  8. سیر اعلام النبلاء ۶/۲۴۸.
  9. الجرح و التعدیل ۷/۲۷۰.
  10. میزان الاعتدال ۳/۵۵۶.
  11. سیر اعلام النبلاء ۶/۲۴۹.
  12. الفهرست (الندیم) ۱۰۷.
  13. الاعلام ۶/۱۳۳.
  14. خلاصة تهذیب تهذیب الکمال ۹/۱۷۹.
  15. سیر اعلام النبلاء ۶/۲۴۸.
  16. الفهرست (الندیم) ۱۰۷.
  17. الذریعه ۱/۳۰.
  18. الذریعه ۴/۳۸۸.
  19. الذریعه ۱۶/۴۹.
  20. تأسیس الشیعه، ص۳۲۱-۳۲۵.
  21. المعارف ۵۳۵.
  22. فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی، ج۱ ص۷۳۲-۷۳۳؛ رجبی دوانی، محمد حسین، کوفه و نقش آن در قرون نخستین اسلامی ص ۴۸۵.