شر در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-\n{{نبوت}} +{{نبوت}}))
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{نبوت}}
{{مدخل مرتبط
<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[شر]]''' است. "'''[[شر]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
| موضوع مرتبط = شر
<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[شر در قرآن]] - [[شر در حدیث]] - [[شر در کلام اسلامی]]</div>
| عنوان مدخل = شر
<div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[شر (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
| مداخل مرتبط = [[شر در قرآن]] - [[شر در کلام اسلامی]] - [[شر در فقه سیاسی]] - [[شر در جامعه‌شناسی اسلامی]]
==مقدمه==
| پرسش مرتبط =  
*منظور آن دسته از آیاتی است که در رابطه با [[پیامبر]] موضوع [[شر]] مطرح شده، اعم از این که این به ظاهر [[بدی]] است، اما بد نیست و این [[مخالفان]] هستند که [[گمان]] می‌کنند که [[بدی]] ایجاد کرده‌اند، یا بدی‌هایی در عالم وجود دارد که [[خدا]] از پیامبرش دفع کرده است. و یا در [[سوره]] معوذتین به [[پیامبر]] می‌گوید که [[پناه]] ببرد از [[شر]] [[تاریکی]] چون فراگیرد، یا از [[شر]] دمندگان افسون در گره‌ها که جای [[تفسیر]] و توضیح دارد.
}}
#{{متن قرآن|إِنَّ الَّذِينَ جَاءُوا بِالْإِفْكِ عُصْبَةٌ مِنْكُمْ لَا تَحْسَبُوهُ شَرًّا لَكُمْ بَلْ هُوَ خَيْرٌ لَكُمْ لِكُلِّ امْرِئٍ مِنْهُمْ مَا اكْتَسَبَ مِنَ الْإِثْمِ وَالَّذِي تَوَلَّى كِبْرَهُ مِنْهُمْ لَهُ عَذَابٌ عَظِيمٌ}}<ref>«کسانی که [به یکی از همسران پیامبر] آن دروغ  را (وارد) آوردند دسته‌ای از شمایند؛ آن را شرّی برای خود مپندارید بلکه آن برای شما خیر است؛ هر مردی از آنان را گناهی است که انجام داده است و آنکه بخش بزرگ آن را به گردن گرفته است  عذابی سترگ خواهد داشت» سوره نور، آیه ۱۱.</ref>
#{{متن قرآن|إِنَّ الْأَبْرَارَ يَشْرَبُونَ مِنْ كَأْسٍ كَانَ مِزَاجُهَا كَافُورًا}}<ref>«نیکان از پیاله‌ای می‌نوشند که آمیخته به بوی خوش  است» سوره انسان، آیه ۵.</ref>؛ {{متن قرآن|وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْكِينًا وَيَتِيمًا وَأَسِيرًا * إِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لَا نُرِيدُ مِنْكُمْ جَزَاءً وَلَا شُكُورًا * إِنَّا نَخَافُ مِنْ رَبِّنَا يَوْمًا عَبُوسًا قَمْطَرِيرًا * فَوَقَاهُمُ اللَّهُ شَرَّ ذَلِكَ الْيَوْمِ وَلَقَّاهُمْ نَضْرَةً وَسُرُورًا}}<ref>«و خوراک را با دوست داشتنش  به بینوا و یتیم و اسیر می‌دهند * (با خود می‌گویند:) شما را تنها برای خشنودی خداوند خوراک می‌دهیم، نه پاداشی از شما خواهانیم و نه سپاسی * بی‌گمان ما از پروردگارمان، روزی که تیره و بسیار سخت است می‌هراسیم * پس خدا آنان را از شرّ آن روز نگاه می‌دارد و به آنان شادابی و شادمانی می‌نمایاند» سوره انسان، آیه ۸-۱۱.</ref>
#{{متن قرآن|وَمِنْ شَرِّ غَاسِقٍ إِذَا وَقَبَ * وَمِنْ شَرِّ النَّفَّاثَاتِ فِي الْعُقَدِ}}<ref>«و از بدی تاریکی شباهنگامی که فرا رسد * و از بدی زنان افسونگر دمنده در گره‌ها» سوره فلق، آیه ۳-۴.</ref>
#{{متن قرآن|مِنْ شَرِّ الْوَسْوَاسِ الْخَنَّاسِ}}<ref>«از شرّ آن وسوسه‌گر واپسگریز،» سوره ناس، آیه ۴.</ref>
==نکات==
در [[آیات]] فوق این موضوعات مطرح گردیده است:
#ماجرای [[افک]] و نسبت ناروا به [[خاندان پیامبر]] در آغاز، مایه [[شر]] و [[شرمساری]] برای [[مؤمنان]]: {{متن قرآن|إِنَّ الَّذِينَ جَاءُوا بِالْإِفْكِ عُصْبَةٌ مِنْكُمْ لَا تَحْسَبُوهُ شَرًّا لَكُمْ بَلْ هُوَ خَيْرٌ لَكُمْ}}<ref>«کسانی که [به یکی از همسران پیامبر] آن دروغ  را (وارد) آوردند دسته‌ای از شمایند؛ آن را شرّی برای خود مپندارید بلکه آن برای شما خیر است؛ هر مردی از آنان را گناهی است که انجام داده است و آنکه بخش بزرگ آن را به گردن گرفته است  عذابی سترگ خواهد داشت» سوره نور، آیه ۱۱.</ref>
# [[اطعام]] خالصانه [[اهل بیت پیامبر]] موجب [[مصونیت]] آنان از [[شر]] و ناگواری‌های [[قیامت]]: {{متن قرآن|فَوَقَاهُمُ اللَّهُ شَرَّ ذَلِكَ الْيَوْمِ وَلَقَّاهُمْ نَضْرَةً وَسُرُورًا}}<ref>«پس خدا آنان را از شرّ آن روز نگاه می‌دارد و به آنان شادابی و شادمانی می‌نمایاند» سوره انسان، آیه ۱۱.</ref>
#استعاذه به [[خداوند]] از هر [[شر]] [[روحی]] و وساوس [[باطنی]] و بیرونی و تلقین [[اعتماد به خدا]] در [[پناه]] بردن از [[شر]] توطئه‌ها و وساوس [[شیطان]] و از هر [[شر]] بدنی و جسمی و [[دنیوی]] {{متن قرآن|وَمِنْ شَرِّ غَاسِقٍ إِذَا وَقَبَ * وَمِنْ شَرِّ النَّفَّاثَاتِ فِي الْعُقَدِ}}<ref>«و از بدی تاریکی شباهنگامی که فرا رسد * و از بدی زنان افسونگر دمنده در گره‌ها» سوره فلق، آیه ۳-۴.</ref>
#اشاره به [[لزوم]] [[پناه]] بردن از «شَر»، [[بدی]] و خطر [[صاحب]] [[وسواس]] که [[شیطان]] و [[اغواگر]] است، دارد. [[دلیل]] [[تعلیم]] به تعویذ هم به [[پیامبر]] و هم در مرتبه بعدی [[مسلمانان]]، این است، که تعویذ ایجاد [[هوشیاری]] و رفع [[پریشانی]] در برابر وسوسه‌ها می‌کند؛ زیرا [[انسان]] همواره در معرض [[ابتلا]] و [[آزمایش]] به‌وسیله [[وسوسه]] است، و خناسان، همواره در کمین می‌مانند تا ببینند که چگونه و بچه صورتی و از چه مجرایی و با چه سموم و وسوسه‌ای می‌توانند پیش آیند و شخص را بفریبند. {{متن قرآن|مِنْ شَرِّ الْوَسْوَاسِ الْخَنَّاسِ}}<ref>«از شرّ آن وسوسه‌گر  واپسگریز،» سوره ناس، آیه ۴.</ref><ref>[[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم]]، ج۱، ص ۷۶۹.</ref>.


== پرسش‌های وابسته ==
== مقدمه ==
منظور آن دسته از آیاتی است که در رابطه با [[پیامبر]] موضوع [[شر]] مطرح شده، اعم از این که این به ظاهر [[بدی]] است، اما بد نیست و این [[مخالفان]] هستند که [[گمان]] می‌کنند که [[بدی]] ایجاد کرده‌اند، یا بدی‌هایی در عالم وجود دارد که [[خدا]] از پیامبرش دفع کرده است. و یا در [[سوره]] معوذتین به [[پیامبر]] می‌گوید که [[پناه]] ببرد از [[شر]] [[تاریکی]] چون فراگیرد، یا از [[شر]] دمندگان افسون در گره‌ها که جای [[تفسیر]] و توضیح دارد.
#{{متن قرآن|إِنَّ الَّذِينَ جَاءُوا بِالْإِفْكِ عُصْبَةٌ مِنْكُمْ لَا تَحْسَبُوهُ شَرًّا لَكُمْ بَلْ هُوَ خَيْرٌ لَكُمْ لِكُلِّ امْرِئٍ مِنْهُمْ مَا اكْتَسَبَ مِنَ الْإِثْمِ وَالَّذِي تَوَلَّى كِبْرَهُ مِنْهُمْ لَهُ عَذَابٌ عَظِيمٌ}}<ref>«کسانی که [به یکی از همسران پیامبر] آن دروغ را (وارد) آوردند دسته‌ای از شمایند؛ آن را شرّی برای خود مپندارید بلکه آن برای شما خیر است؛ هر مردی از آنان را گناهی است که انجام داده است و آنکه بخش بزرگ آن را به گردن گرفته است عذابی سترگ خواهد داشت» سوره نور، آیه ۱۱.</ref>.
#{{متن قرآن|إِنَّ الْأَبْرَارَ يَشْرَبُونَ مِنْ كَأْسٍ كَانَ مِزَاجُهَا كَافُورًا}}<ref>«نیکان از پیاله‌ای می‌نوشند که آمیخته به بوی خوش است» سوره انسان، آیه ۵.</ref>؛ {{متن قرآن|وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْكِينًا وَيَتِيمًا وَأَسِيرًا * إِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لَا نُرِيدُ مِنْكُمْ جَزَاءً وَلَا شُكُورًا * إِنَّا نَخَافُ مِنْ رَبِّنَا يَوْمًا عَبُوسًا قَمْطَرِيرًا * فَوَقَاهُمُ اللَّهُ شَرَّ ذَلِكَ الْيَوْمِ وَلَقَّاهُمْ نَضْرَةً وَسُرُورًا}}<ref>«و خوراک را با دوست داشتنش به بینوا و یتیم و اسیر می‌دهند * (با خود می‌گویند:) شما را تنها برای خشنودی خداوند خوراک می‌دهیم، نه پاداشی از شما خواهانیم و نه سپاسی * بی‌گمان ما از پروردگارمان، روزی که تیره و بسیار سخت است می‌هراسیم * پس خدا آنان را از شرّ آن روز نگاه می‌دارد و به آنان شادابی و شادمانی می‌نمایاند» سوره انسان، آیه ۸-۱۱.</ref>.
#{{متن قرآن|وَمِنْ شَرِّ غَاسِقٍ إِذَا وَقَبَ * وَمِنْ شَرِّ النَّفَّاثَاتِ فِي الْعُقَدِ}}<ref>«و از بدی تاریکی شباهنگامی که فرا رسد * و از بدی زنان افسونگر دمنده در گره‌ها» سوره فلق، آیه ۳-۴.</ref>.
#{{متن قرآن|مِنْ شَرِّ الْوَسْوَاسِ الْخَنَّاسِ}}<ref>«از شرّ آن وسوسه‌گر واپسگریز،» سوره ناس، آیه ۴.</ref>.


== جستارهای وابسته ==
== نکات ==
در [[آیات]] فوق این موضوعات مطرح گردیده است:
# ماجرای [[افک]] و نسبت ناروا به [[خاندان پیامبر]] در آغاز، مایه [[شر]] و [[شرمساری]] برای [[مؤمنان]]: {{متن قرآن|إِنَّ الَّذِينَ جَاءُوا بِالْإِفْكِ عُصْبَةٌ مِنْكُمْ لَا تَحْسَبُوهُ شَرًّا لَكُمْ بَلْ هُوَ خَيْرٌ لَكُمْ}}<ref>«کسانی که [به یکی از همسران پیامبر] آن دروغ را (وارد) آوردند دسته‌ای از شمایند؛ آن را شرّی برای خود مپندارید بلکه آن برای شما خیر است؛ هر مردی از آنان را گناهی است که انجام داده است و آنکه بخش بزرگ آن را به گردن گرفته است عذابی سترگ خواهد داشت» سوره نور، آیه ۱۱.</ref>.
# [[اطعام]] خالصانه [[اهل بیت پیامبر]] موجب [[مصونیت]] آنان از [[شر]] و ناگواری‌های [[قیامت]]: {{متن قرآن|فَوَقَاهُمُ اللَّهُ شَرَّ ذَلِكَ الْيَوْمِ وَلَقَّاهُمْ نَضْرَةً وَسُرُورًا}}<ref>«پس خدا آنان را از شرّ آن روز نگاه می‌دارد و به آنان شادابی و شادمانی می‌نمایاند» سوره انسان، آیه ۱۱.</ref>.
# استعاذه به [[خداوند]] از هر [[شر]] [[روحی]] و وساوس [[باطنی]] و بیرونی و تلقین [[اعتماد به خدا]] در [[پناه]] بردن از [[شر]] توطئه‌ها و وساوس [[شیطان]] و از هر [[شر]] بدنی و جسمی و [[دنیوی]] {{متن قرآن|وَمِنْ شَرِّ غَاسِقٍ إِذَا وَقَبَ * وَمِنْ شَرِّ النَّفَّاثَاتِ فِي الْعُقَدِ}}<ref>«و از بدی تاریکی شباهنگامی که فرا رسد * و از بدی زنان افسونگر دمنده در گره‌ها» سوره فلق، آیه ۳-۴.</ref>.
# اشاره به [[لزوم]] [[پناه]] بردن از «شَر»، [[بدی]] و خطر [[صاحب]] [[وسواس]] که [[شیطان]] و [[اغواگر]] است، دارد. [[دلیل]] [[تعلیم]] به تعویذ هم به [[پیامبر]] و هم در مرتبه بعدی [[مسلمانان]]، این است، که تعویذ ایجاد [[هوشیاری]] و رفع [[پریشانی]] در برابر وسوسه‌ها می‌کند؛ زیرا [[انسان]] همواره در معرض [[ابتلا]] و [[آزمایش]] به‌وسیله [[وسوسه]] است، و خناسان، همواره در کمین می‌مانند تا ببینند که چگونه و بچه صورتی و از چه مجرایی و با چه سموم و وسوسه‌ای می‌توانند پیش آیند و شخص را بفریبند. {{متن قرآن|مِنْ شَرِّ الْوَسْوَاسِ الْخَنَّاسِ}}<ref>«از شرّ آن وسوسه‌گر واپسگریز،» سوره ناس، آیه ۴.</ref>.<ref>[[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱]]، ص ۷۶۹.</ref>


==منابع==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
# [[پرونده:55210091.jpg|22px]] [[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم''']]
# [[پرونده:55210091.jpg|22px]] [[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم''']]
{{پایان منابع}}


== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:شر در قرآن]]
[[رده:مفاهیم]]
[[رده:مدخل]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۳ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۴۳

مقدمه

منظور آن دسته از آیاتی است که در رابطه با پیامبر موضوع شر مطرح شده، اعم از این که این به ظاهر بدی است، اما بد نیست و این مخالفان هستند که گمان می‌کنند که بدی ایجاد کرده‌اند، یا بدی‌هایی در عالم وجود دارد که خدا از پیامبرش دفع کرده است. و یا در سوره معوذتین به پیامبر می‌گوید که پناه ببرد از شر تاریکی چون فراگیرد، یا از شر دمندگان افسون در گره‌ها که جای تفسیر و توضیح دارد.

  1. ﴿إِنَّ الَّذِينَ جَاءُوا بِالْإِفْكِ عُصْبَةٌ مِنْكُمْ لَا تَحْسَبُوهُ شَرًّا لَكُمْ بَلْ هُوَ خَيْرٌ لَكُمْ لِكُلِّ امْرِئٍ مِنْهُمْ مَا اكْتَسَبَ مِنَ الْإِثْمِ وَالَّذِي تَوَلَّى كِبْرَهُ مِنْهُمْ لَهُ عَذَابٌ عَظِيمٌ[۱].
  2. ﴿إِنَّ الْأَبْرَارَ يَشْرَبُونَ مِنْ كَأْسٍ كَانَ مِزَاجُهَا كَافُورًا[۲]؛ ﴿وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْكِينًا وَيَتِيمًا وَأَسِيرًا * إِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لَا نُرِيدُ مِنْكُمْ جَزَاءً وَلَا شُكُورًا * إِنَّا نَخَافُ مِنْ رَبِّنَا يَوْمًا عَبُوسًا قَمْطَرِيرًا * فَوَقَاهُمُ اللَّهُ شَرَّ ذَلِكَ الْيَوْمِ وَلَقَّاهُمْ نَضْرَةً وَسُرُورًا[۳].
  3. ﴿وَمِنْ شَرِّ غَاسِقٍ إِذَا وَقَبَ * وَمِنْ شَرِّ النَّفَّاثَاتِ فِي الْعُقَدِ[۴].
  4. ﴿مِنْ شَرِّ الْوَسْوَاسِ الْخَنَّاسِ[۵].

نکات

در آیات فوق این موضوعات مطرح گردیده است:

  1. ماجرای افک و نسبت ناروا به خاندان پیامبر در آغاز، مایه شر و شرمساری برای مؤمنان: ﴿إِنَّ الَّذِينَ جَاءُوا بِالْإِفْكِ عُصْبَةٌ مِنْكُمْ لَا تَحْسَبُوهُ شَرًّا لَكُمْ بَلْ هُوَ خَيْرٌ لَكُمْ[۶].
  2. اطعام خالصانه اهل بیت پیامبر موجب مصونیت آنان از شر و ناگواری‌های قیامت: ﴿فَوَقَاهُمُ اللَّهُ شَرَّ ذَلِكَ الْيَوْمِ وَلَقَّاهُمْ نَضْرَةً وَسُرُورًا[۷].
  3. استعاذه به خداوند از هر شر روحی و وساوس باطنی و بیرونی و تلقین اعتماد به خدا در پناه بردن از شر توطئه‌ها و وساوس شیطان و از هر شر بدنی و جسمی و دنیوی ﴿وَمِنْ شَرِّ غَاسِقٍ إِذَا وَقَبَ * وَمِنْ شَرِّ النَّفَّاثَاتِ فِي الْعُقَدِ[۸].
  4. اشاره به لزوم پناه بردن از «شَر»، بدی و خطر صاحب وسواس که شیطان و اغواگر است، دارد. دلیل تعلیم به تعویذ هم به پیامبر و هم در مرتبه بعدی مسلمانان، این است، که تعویذ ایجاد هوشیاری و رفع پریشانی در برابر وسوسه‌ها می‌کند؛ زیرا انسان همواره در معرض ابتلا و آزمایش به‌وسیله وسوسه است، و خناسان، همواره در کمین می‌مانند تا ببینند که چگونه و بچه صورتی و از چه مجرایی و با چه سموم و وسوسه‌ای می‌توانند پیش آیند و شخص را بفریبند. ﴿مِنْ شَرِّ الْوَسْوَاسِ الْخَنَّاسِ[۹].[۱۰]

منابع

پانویس

  1. «کسانی که [به یکی از همسران پیامبر] آن دروغ را (وارد) آوردند دسته‌ای از شمایند؛ آن را شرّی برای خود مپندارید بلکه آن برای شما خیر است؛ هر مردی از آنان را گناهی است که انجام داده است و آنکه بخش بزرگ آن را به گردن گرفته است عذابی سترگ خواهد داشت» سوره نور، آیه ۱۱.
  2. «نیکان از پیاله‌ای می‌نوشند که آمیخته به بوی خوش است» سوره انسان، آیه ۵.
  3. «و خوراک را با دوست داشتنش به بینوا و یتیم و اسیر می‌دهند * (با خود می‌گویند:) شما را تنها برای خشنودی خداوند خوراک می‌دهیم، نه پاداشی از شما خواهانیم و نه سپاسی * بی‌گمان ما از پروردگارمان، روزی که تیره و بسیار سخت است می‌هراسیم * پس خدا آنان را از شرّ آن روز نگاه می‌دارد و به آنان شادابی و شادمانی می‌نمایاند» سوره انسان، آیه ۸-۱۱.
  4. «و از بدی تاریکی شباهنگامی که فرا رسد * و از بدی زنان افسونگر دمنده در گره‌ها» سوره فلق، آیه ۳-۴.
  5. «از شرّ آن وسوسه‌گر واپسگریز،» سوره ناس، آیه ۴.
  6. «کسانی که [به یکی از همسران پیامبر] آن دروغ را (وارد) آوردند دسته‌ای از شمایند؛ آن را شرّی برای خود مپندارید بلکه آن برای شما خیر است؛ هر مردی از آنان را گناهی است که انجام داده است و آنکه بخش بزرگ آن را به گردن گرفته است عذابی سترگ خواهد داشت» سوره نور، آیه ۱۱.
  7. «پس خدا آنان را از شرّ آن روز نگاه می‌دارد و به آنان شادابی و شادمانی می‌نمایاند» سوره انسان، آیه ۱۱.
  8. «و از بدی تاریکی شباهنگامی که فرا رسد * و از بدی زنان افسونگر دمنده در گره‌ها» سوره فلق، آیه ۳-۴.
  9. «از شرّ آن وسوسه‌گر واپسگریز،» سوره ناس، آیه ۴.
  10. سعیدیان‌فر و ایازی، فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱، ص ۷۶۹.