شر در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-''']] == پانویس == {{پانویس}} +''']] {{پایان منابع}} == پانویس == {{پانویس}})) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = شر | |||
| عنوان مدخل = شر | |||
| مداخل مرتبط = [[شر در قرآن]] - [[شر در کلام اسلامی]] - [[شر در فقه سیاسی]] - [[شر در جامعه‌شناسی اسلامی]] | |||
| پرسش مرتبط = | |||
}} | |||
== | == مقدمه == | ||
منظور آن دسته از آیاتی است که در رابطه با [[پیامبر]] موضوع [[شر]] مطرح شده، اعم از این که این به ظاهر [[بدی]] است، اما بد نیست و این [[مخالفان]] هستند که [[گمان]] می‌کنند که [[بدی]] ایجاد کرده‌اند، یا بدی‌هایی در عالم وجود دارد که [[خدا]] از پیامبرش دفع کرده است. و یا در [[سوره]] معوذتین به [[پیامبر]] می‌گوید که [[پناه]] ببرد از [[شر]] [[تاریکی]] چون فراگیرد، یا از [[شر]] دمندگان افسون در گره‌ها که جای [[تفسیر]] و توضیح دارد. | |||
#{{متن قرآن|إِنَّ الَّذِينَ جَاءُوا بِالْإِفْكِ عُصْبَةٌ مِنْكُمْ لَا تَحْسَبُوهُ شَرًّا لَكُمْ بَلْ هُوَ خَيْرٌ لَكُمْ لِكُلِّ امْرِئٍ مِنْهُمْ مَا اكْتَسَبَ مِنَ الْإِثْمِ وَالَّذِي تَوَلَّى كِبْرَهُ مِنْهُمْ لَهُ عَذَابٌ عَظِيمٌ}}<ref>«کسانی که [به یکی از همسران پیامبر] آن دروغ را (وارد) آوردند دسته‌ای از شمایند؛ آن را شرّی برای خود مپندارید بلکه آن برای شما خیر است؛ هر مردی از آنان را گناهی است که انجام داده است و آنکه بخش بزرگ آن را به گردن گرفته است عذابی سترگ خواهد داشت» سوره نور، آیه ۱۱.</ref>. | |||
#{{متن قرآن|إِنَّ الْأَبْرَارَ يَشْرَبُونَ مِنْ كَأْسٍ كَانَ مِزَاجُهَا كَافُورًا}}<ref>«نیکان از پیاله‌ای می‌نوشند که آمیخته به بوی خوش است» سوره انسان، آیه ۵.</ref>؛ {{متن قرآن|وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْكِينًا وَيَتِيمًا وَأَسِيرًا * إِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لَا نُرِيدُ مِنْكُمْ جَزَاءً وَلَا شُكُورًا * إِنَّا نَخَافُ مِنْ رَبِّنَا يَوْمًا عَبُوسًا قَمْطَرِيرًا * فَوَقَاهُمُ اللَّهُ شَرَّ ذَلِكَ الْيَوْمِ وَلَقَّاهُمْ نَضْرَةً وَسُرُورًا}}<ref>«و خوراک را با دوست داشتنش به بینوا و یتیم و اسیر می‌دهند * (با خود می‌گویند:) شما را تنها برای خشنودی خداوند خوراک می‌دهیم، نه پاداشی از شما خواهانیم و نه سپاسی * بی‌گمان ما از پروردگارمان، روزی که تیره و بسیار سخت است می‌هراسیم * پس خدا آنان را از شرّ آن روز نگاه می‌دارد و به آنان شادابی و شادمانی می‌نمایاند» سوره انسان، آیه ۸-۱۱.</ref>. | |||
#{{متن قرآن|وَمِنْ شَرِّ غَاسِقٍ إِذَا وَقَبَ * وَمِنْ شَرِّ النَّفَّاثَاتِ فِي الْعُقَدِ}}<ref>«و از بدی تاریکی شباهنگامی که فرا رسد * و از بدی زنان افسونگر دمنده در گره‌ها» سوره فلق، آیه ۳-۴.</ref>. | |||
#{{متن قرآن|مِنْ شَرِّ الْوَسْوَاسِ الْخَنَّاسِ}}<ref>«از شرّ آن وسوسه‌گر واپسگریز،» سوره ناس، آیه ۴.</ref>. | |||
== | == نکات == | ||
در [[آیات]] فوق این موضوعات مطرح گردیده است: | |||
# ماجرای [[افک]] و نسبت ناروا به [[خاندان پیامبر]] در آغاز، مایه [[شر]] و [[شرمساری]] برای [[مؤمنان]]: {{متن قرآن|إِنَّ الَّذِينَ جَاءُوا بِالْإِفْكِ عُصْبَةٌ مِنْكُمْ لَا تَحْسَبُوهُ شَرًّا لَكُمْ بَلْ هُوَ خَيْرٌ لَكُمْ}}<ref>«کسانی که [به یکی از همسران پیامبر] آن دروغ را (وارد) آوردند دسته‌ای از شمایند؛ آن را شرّی برای خود مپندارید بلکه آن برای شما خیر است؛ هر مردی از آنان را گناهی است که انجام داده است و آنکه بخش بزرگ آن را به گردن گرفته است عذابی سترگ خواهد داشت» سوره نور، آیه ۱۱.</ref>. | |||
# [[اطعام]] خالصانه [[اهل بیت پیامبر]] موجب [[مصونیت]] آنان از [[شر]] و ناگواری‌های [[قیامت]]: {{متن قرآن|فَوَقَاهُمُ اللَّهُ شَرَّ ذَلِكَ الْيَوْمِ وَلَقَّاهُمْ نَضْرَةً وَسُرُورًا}}<ref>«پس خدا آنان را از شرّ آن روز نگاه می‌دارد و به آنان شادابی و شادمانی می‌نمایاند» سوره انسان، آیه ۱۱.</ref>. | |||
# استعاذه به [[خداوند]] از هر [[شر]] [[روحی]] و وساوس [[باطنی]] و بیرونی و تلقین [[اعتماد به خدا]] در [[پناه]] بردن از [[شر]] توطئه‌ها و وساوس [[شیطان]] و از هر [[شر]] بدنی و جسمی و [[دنیوی]] {{متن قرآن|وَمِنْ شَرِّ غَاسِقٍ إِذَا وَقَبَ * وَمِنْ شَرِّ النَّفَّاثَاتِ فِي الْعُقَدِ}}<ref>«و از بدی تاریکی شباهنگامی که فرا رسد * و از بدی زنان افسونگر دمنده در گره‌ها» سوره فلق، آیه ۳-۴.</ref>. | |||
# اشاره به [[لزوم]] [[پناه]] بردن از «شَر»، [[بدی]] و خطر [[صاحب]] [[وسواس]] که [[شیطان]] و [[اغواگر]] است، دارد. [[دلیل]] [[تعلیم]] به تعویذ هم به [[پیامبر]] و هم در مرتبه بعدی [[مسلمانان]]، این است، که تعویذ ایجاد [[هوشیاری]] و رفع [[پریشانی]] در برابر وسوسه‌ها می‌کند؛ زیرا [[انسان]] همواره در معرض [[ابتلا]] و [[آزمایش]] به‌وسیله [[وسوسه]] است، و خناسان، همواره در کمین می‌مانند تا ببینند که چگونه و بچه صورتی و از چه مجرایی و با چه سموم و وسوسه‌ای می‌توانند پیش آیند و شخص را بفریبند. {{متن قرآن|مِنْ شَرِّ الْوَسْوَاسِ الْخَنَّاسِ}}<ref>«از شرّ آن وسوسه‌گر واپسگریز،» سوره ناس، آیه ۴.</ref>.<ref>[[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱]]، ص ۷۶۹.</ref> | |||
==منابع== | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده:55210091.jpg|22px]] [[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم''']] | # [[پرونده:55210091.jpg|22px]] [[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم''']] | ||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده: | [[رده:مفاهیم]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۳ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۴۳
این مدخل زیرشاخهٔ بحث شر است. شر از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: شر در قرآن - شر در کلام اسلامی - شر در فقه سیاسی - شر در جامعه‌شناسی اسلامی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
منظور آن دسته از آیاتی است که در رابطه با پیامبر موضوع شر مطرح شده، اعم از این که این به ظاهر بدی است، اما بد نیست و این مخالفان هستند که گمان می‌کنند که بدی ایجاد کرده‌اند، یا بدی‌هایی در عالم وجود دارد که خدا از پیامبرش دفع کرده است. و یا در سوره معوذتین به پیامبر می‌گوید که پناه ببرد از شر تاریکی چون فراگیرد، یا از شر دمندگان افسون در گره‌ها که جای تفسیر و توضیح دارد.
- ﴿إِنَّ الَّذِينَ جَاءُوا بِالْإِفْكِ عُصْبَةٌ مِنْكُمْ لَا تَحْسَبُوهُ شَرًّا لَكُمْ بَلْ هُوَ خَيْرٌ لَكُمْ لِكُلِّ امْرِئٍ مِنْهُمْ مَا اكْتَسَبَ مِنَ الْإِثْمِ وَالَّذِي تَوَلَّى كِبْرَهُ مِنْهُمْ لَهُ عَذَابٌ عَظِيمٌ﴾[۱].
- ﴿إِنَّ الْأَبْرَارَ يَشْرَبُونَ مِنْ كَأْسٍ كَانَ مِزَاجُهَا كَافُورًا﴾[۲]؛ ﴿وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْكِينًا وَيَتِيمًا وَأَسِيرًا * إِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لَا نُرِيدُ مِنْكُمْ جَزَاءً وَلَا شُكُورًا * إِنَّا نَخَافُ مِنْ رَبِّنَا يَوْمًا عَبُوسًا قَمْطَرِيرًا * فَوَقَاهُمُ اللَّهُ شَرَّ ذَلِكَ الْيَوْمِ وَلَقَّاهُمْ نَضْرَةً وَسُرُورًا﴾[۳].
- ﴿وَمِنْ شَرِّ غَاسِقٍ إِذَا وَقَبَ * وَمِنْ شَرِّ النَّفَّاثَاتِ فِي الْعُقَدِ﴾[۴].
- ﴿مِنْ شَرِّ الْوَسْوَاسِ الْخَنَّاسِ﴾[۵].
نکات
در آیات فوق این موضوعات مطرح گردیده است:
- ماجرای افک و نسبت ناروا به خاندان پیامبر در آغاز، مایه شر و شرمساری برای مؤمنان: ﴿إِنَّ الَّذِينَ جَاءُوا بِالْإِفْكِ عُصْبَةٌ مِنْكُمْ لَا تَحْسَبُوهُ شَرًّا لَكُمْ بَلْ هُوَ خَيْرٌ لَكُمْ﴾[۶].
- اطعام خالصانه اهل بیت پیامبر موجب مصونیت آنان از شر و ناگواری‌های قیامت: ﴿فَوَقَاهُمُ اللَّهُ شَرَّ ذَلِكَ الْيَوْمِ وَلَقَّاهُمْ نَضْرَةً وَسُرُورًا﴾[۷].
- استعاذه به خداوند از هر شر روحی و وساوس باطنی و بیرونی و تلقین اعتماد به خدا در پناه بردن از شر توطئه‌ها و وساوس شیطان و از هر شر بدنی و جسمی و دنیوی ﴿وَمِنْ شَرِّ غَاسِقٍ إِذَا وَقَبَ * وَمِنْ شَرِّ النَّفَّاثَاتِ فِي الْعُقَدِ﴾[۸].
- اشاره به لزوم پناه بردن از «شَر»، بدی و خطر صاحب وسواس که شیطان و اغواگر است، دارد. دلیل تعلیم به تعویذ هم به پیامبر و هم در مرتبه بعدی مسلمانان، این است، که تعویذ ایجاد هوشیاری و رفع پریشانی در برابر وسوسه‌ها می‌کند؛ زیرا انسان همواره در معرض ابتلا و آزمایش به‌وسیله وسوسه است، و خناسان، همواره در کمین می‌مانند تا ببینند که چگونه و بچه صورتی و از چه مجرایی و با چه سموم و وسوسه‌ای می‌توانند پیش آیند و شخص را بفریبند. ﴿مِنْ شَرِّ الْوَسْوَاسِ الْخَنَّاسِ﴾[۹].[۱۰]
منابع
پانویس
- ↑ «کسانی که [به یکی از همسران پیامبر] آن دروغ را (وارد) آوردند دسته‌ای از شمایند؛ آن را شرّی برای خود مپندارید بلکه آن برای شما خیر است؛ هر مردی از آنان را گناهی است که انجام داده است و آنکه بخش بزرگ آن را به گردن گرفته است عذابی سترگ خواهد داشت» سوره نور، آیه ۱۱.
- ↑ «نیکان از پیاله‌ای می‌نوشند که آمیخته به بوی خوش است» سوره انسان، آیه ۵.
- ↑ «و خوراک را با دوست داشتنش به بینوا و یتیم و اسیر می‌دهند * (با خود می‌گویند:) شما را تنها برای خشنودی خداوند خوراک می‌دهیم، نه پاداشی از شما خواهانیم و نه سپاسی * بی‌گمان ما از پروردگارمان، روزی که تیره و بسیار سخت است می‌هراسیم * پس خدا آنان را از شرّ آن روز نگاه می‌دارد و به آنان شادابی و شادمانی می‌نمایاند» سوره انسان، آیه ۸-۱۱.
- ↑ «و از بدی تاریکی شباهنگامی که فرا رسد * و از بدی زنان افسونگر دمنده در گره‌ها» سوره فلق، آیه ۳-۴.
- ↑ «از شرّ آن وسوسه‌گر واپسگریز،» سوره ناس، آیه ۴.
- ↑ «کسانی که [به یکی از همسران پیامبر] آن دروغ را (وارد) آوردند دسته‌ای از شمایند؛ آن را شرّی برای خود مپندارید بلکه آن برای شما خیر است؛ هر مردی از آنان را گناهی است که انجام داده است و آنکه بخش بزرگ آن را به گردن گرفته است عذابی سترگ خواهد داشت» سوره نور، آیه ۱۱.
- ↑ «پس خدا آنان را از شرّ آن روز نگاه می‌دارد و به آنان شادابی و شادمانی می‌نمایاند» سوره انسان، آیه ۱۱.
- ↑ «و از بدی تاریکی شباهنگامی که فرا رسد * و از بدی زنان افسونگر دمنده در گره‌ها» سوره فلق، آیه ۳-۴.
- ↑ «از شرّ آن وسوسه‌گر واپسگریز،» سوره ناس، آیه ۴.
- ↑ سعیدیان‌فر و ایازی، فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱، ص ۷۶۹.