استدراج در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'املاء الهی' به 'املاء الهی') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = استدراج | |||
| عنوان مدخل = استدراج | |||
| مداخل مرتبط = [[استدراج در قرآن]] - [[استدراج در علوم قرآنی]] - [[استدراج در فقه سیاسی]] - [[استدراج در کلام اسلامی]] - [[استدراج در معارف دعا و زیارات]] - [[استدراج در معارف و سیره علوی]] - [[استدراج در معارف و سیره سجادی]] | |||
| پرسش مرتبط = | |||
}} | |||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
[[استدراج]]: فرو گرفتن تدریجی<ref>سید علی اکبر قرشی، قاموس قرآن، ج۲، ص۳۳۵. بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۰۶.</ref>، بالا بردن و به‌زیر افکندن، نزدیک شدن به‌تدریج و درجه درجه: {{متن قرآن|سَنَسْتَدْرِجُهُمْ مِنْ حَيْثُ لَا يَعْلَمُونَ}}<ref>«به زودی آنان را آرام آرام از جایی که درنیابند فرو می‌گیریم» سوره قلم، آیه ۴۴.</ref>. | |||
[[استدراج]] یعنی [[مشرکان]]، [[کافران]] و [[تبهکاران]] را آهسته آهسته و به شیوه‌ای که گمانش را نمی‌برند، فرو می‌گیریم، نه یک‌باره و ناگهانی. استدراج این‌گونه اتفاق می‌افتد که [[خداوند]] به افرادی بدون [[استحقاق]] و با وجود [[گناه]]، [[نعمت]] می‌بخشد تا به آن سرمست و سرگرم شوند و از [[یاد مرگ]] و [[توبه]] [[غافل]] گردند <ref>ابن‌منظور، لسان العرب، ج۲، ص۲۶۸.</ref>. | |||
[[استدراج]] [[مکر الهی]] و [[تدبیر]] و ترفند او {{متن قرآن|وَمَكَرُوا وَمَكَرَ اللَّهُ وَاللَّهُ خَيْرُ الْمَاكِرِينَ}}<ref> «و نیرنگ ورزیدند و خداوند تدبیر کرد و خداوند بهترین تدبیرکنندگان است» سوره آل عمران، آیه ۵۴.</ref> و از [[سنن اجتماعی الهی]] است<ref>سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۱۹، ص۳۸۶.</ref> و [[املاء الهی]] نیز بیان دیگری از همین [[سنت]] و [[سیاست اجتماعی]] [[الهی]] در برخورد با [[مشرکان]]، [[کافران]] و [[تبهکاران]] است: {{متن قرآن|وَلَا يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا أَنَّمَا نُمْلِي لَهُمْ خَيْرٌ لِأَنْفُسِهِمْ إِنَّمَا نُمْلِي لَهُمْ لِيَزْدَادُوا إِثْمًا وَلَهُمْ عَذَابٌ مُهِينٌ}}<ref>«کافران هیچ مپندارند اینکه مهلتشان می‌دهیم برای آنها نیکوست؛ جز این نیست که مهلتشان می‌دهیم تا بر گناه بیفزایند و آنان را عذابی خوارساز خواهد بود» سوره آل عمران، آیه ۱۷۸.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص۸۰.</ref> | |||
== منابع == | |||
{{منابع}} | |||
# [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']] | |||
{{پایان منابع}} | |||
== پانویس == | |||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:استدراج]] | [[رده:استدراج]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۳۸
این مدخل زیرشاخهٔ بحث استدراج است. استدراج از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: استدراج در قرآن - استدراج در علوم قرآنی - استدراج در فقه سیاسی - استدراج در کلام اسلامی - استدراج در معارف دعا و زیارات - استدراج در معارف و سیره علوی - استدراج در معارف و سیره سجادی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
استدراج: فرو گرفتن تدریجی[۱]، بالا بردن و به‌زیر افکندن، نزدیک شدن به‌تدریج و درجه درجه: 
سَنَسْتَدْرِجُهُمْ مِنْ حَيْثُ لَا يَعْلَمُونَ
[۲].
استدراج یعنی مشرکان، کافران و تبهکاران را آهسته آهسته و به شیوه‌ای که گمانش را نمی‌برند، فرو می‌گیریم، نه یک‌باره و ناگهانی. استدراج این‌گونه اتفاق می‌افتد که خداوند به افرادی بدون استحقاق و با وجود گناه، نعمت می‌بخشد تا به آن سرمست و سرگرم شوند و از یاد مرگ و توبه غافل گردند [۳].
استدراج مکر الهی و تدبیر و ترفند او وَمَكَرُوا وَمَكَرَ اللَّهُ وَاللَّهُ خَيْرُ الْمَاكِرِينَ[۴] و از سنن اجتماعی الهی است[۵] و املاء الهی نیز بیان دیگری از همین سنت و سیاست اجتماعی الهی در برخورد با مشرکان، کافران و تبهکاران است: وَلَا يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا أَنَّمَا نُمْلِي لَهُمْ خَيْرٌ لِأَنْفُسِهِمْ إِنَّمَا نُمْلِي لَهُمْ لِيَزْدَادُوا إِثْمًا وَلَهُمْ عَذَابٌ مُهِينٌ[۶].[۷]
منابع
پانویس
- ↑ سید علی اکبر قرشی، قاموس قرآن، ج۲، ص۳۳۵. بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۰۶.
- ↑ «به زودی آنان را آرام آرام از جایی که درنیابند فرو می‌گیریم» سوره قلم، آیه ۴۴.
- ↑ ابن‌منظور، لسان العرب، ج۲، ص۲۶۸.
- ↑ «و نیرنگ ورزیدند و خداوند تدبیر کرد و خداوند بهترین تدبیرکنندگان است» سوره آل عمران، آیه ۵۴.
- ↑ سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۱۹، ص۳۸۶.
- ↑ «کافران هیچ مپندارند اینکه مهلتشان می‌دهیم برای آنها نیکوست؛ جز این نیست که مهلتشان می‌دهیم تا بر گناه بیفزایند و آنان را عذابی خوارساز خواهد بود» سوره آل عمران، آیه ۱۷۸.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص۸۰.