استدراج در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۳۸

مقدمه

استدراج: فرو گرفتن تدریجی^[۱]، بالا بردن و به‌زیر افکندن، نزدیک‌ شدن به‌تدریج و درجه‌ درجه: سَنَسْتَدْرِجُهُمْ مِنْ حَيْثُ لَا يَعْلَمُونَ^[۲].

استدراج یعنی مشرکان، کافران و تبهکاران را آهسته‌ آهسته و به شیوه‌ای که گمانش را نمی‌برند، فرو می‌گیریم، نه یک‌باره و ناگهانی. استدراج این‌گونه اتفاق می‌افتد که خداوند به افرادی بدون استحقاق و با وجود گناه، نعمت می‌بخشد تا به آن سرمست و سرگرم شوند و از یاد مرگ و توبه غافل گردند ^[۳].

استدراج مکر الهی و تدبیر و ترفند او وَمَكَرُوا وَمَكَرَ اللَّهُ وَاللَّهُ خَيْرُ الْمَاكِرِينَ^[۴] و از سنن اجتماعی الهی است^[۵] و املاء الهی نیز بیان دیگری از همین سنت و سیاست اجتماعی الهی در برخورد با مشرکان، کافران و تبهکاران است: وَلَا يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا أَنَّمَا نُمْلِي لَهُمْ خَيْرٌ لِأَنْفُسِهِمْ إِنَّمَا نُمْلِي لَهُمْ لِيَزْدَادُوا إِثْمًا وَلَهُمْ عَذَابٌ مُهِينٌ^[۶].^[۷]

منابع

نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم

پانویس

↑ سید علی‌ اکبر قرشی، قاموس قرآن، ج۲، ص۳۳۵. بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۰۶.
↑ «به زودی آنان را آرام آرام از جایی که درنیابند فرو می‌گیریم» سوره قلم، آیه ۴۴.
↑ ابن‌منظور، لسان العرب، ج۲، ص۲۶۸.
↑ «و نیرنگ ورزیدند و خداوند تدبیر کرد و خداوند بهترین تدبیرکنندگان است» سوره آل عمران، آیه ۵۴.
↑ سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۱۹، ص۳۸۶.
↑ «کافران هیچ مپندارند اینکه مهلتشان می‌دهیم برای آنها نیکوست؛ جز این نیست که مهلتشان می‌دهیم تا بر گناه بیفزایند و آنان را عذابی خوارساز خواهد بود» سوره آل عمران، آیه ۱۷۸.
↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص۸۰.

[1] سید علی‌ اکبر قرشی، قاموس قرآن، ج۲، ص۳۳۵. بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۰۶.

[2] «به زودی آنان را آرام آرام از جایی که درنیابند فرو می‌گیریم» سوره قلم، آیه ۴۴.

[3] ابن‌منظور، لسان العرب، ج۲، ص۲۶۸.

[4] «و نیرنگ ورزیدند و خداوند تدبیر کرد و خداوند بهترین تدبیرکنندگان است» سوره آل عمران، آیه ۵۴.

[5] سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۱۹، ص۳۸۶.

[6] «کافران هیچ مپندارند اینکه مهلتشان می‌دهیم برای آنها نیکوست؛ جز این نیست که مهلتشان می‌دهیم تا بر گناه بیفزایند و آنان را عذابی خوارساز خواهد بود» سوره آل عمران، آیه ۱۷۸.

[7] نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص۸۰.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{امامت}}
+{{مدخل مرتبط
-<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[استدراج]]''' است. "'''[[استدراج]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
+| موضوع مرتبط = استدراج
-<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[استدراج در قرآن]] - [[استدراج در حدیث]] - [[استدراج در فقه سیاسی]] - [[استدراج در کلام اسلامی]] - [[استدراج در معارف دعا و زیارات]] - [[استدراج در معارف و سیره سجادی]]</div>
+| عنوان مدخل  = استدراج
-<div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[استدراج (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
+| مداخل مرتبط = [[استدراج در قرآن]] - [[استدراج در علوم قرآنی]] - [[استدراج در فقه سیاسی]] - [[استدراج در کلام اسلامی]] - [[استدراج در معارف دعا و زیارات]] - [[استدراج در معارف و سیره علوی]] - [[استدراج در معارف و سیره سجادی]]
+| پرسش مرتبط  =
+}}
-==مقدمه==
+== مقدمه ==
-*[[استدراج]]: فرو گرفتن تدریجی<ref>سید علی‌ اکبر قرشی، قاموس قرآن، ج۲، ص۳۳۵. بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۰۶.</ref>، بالا بردن و به‌زیر افکندن، نزدیک‌ شدن به‌تدریج و درجه‌ درجه.
+[[استدراج]]: فرو گرفتن تدریجی<ref>سید علی‌ اکبر قرشی، قاموس قرآن، ج۲، ص۳۳۵. بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۰۶.</ref>، بالا بردن و به‌زیر افکندن، نزدیک‌ شدن به‌تدریج و درجه‌ درجه: {{متن قرآن|سَنَسْتَدْرِجُهُمْ مِنْ حَيْثُ لَا يَعْلَمُونَ}}<ref>«به زودی آنان را آرام آرام از جایی که درنیابند فرو می‌گیریم» سوره قلم، آیه ۴۴.</ref>.
-*{{متن قرآن|سَنَسْتَدْرِجُهُمْ مِنْ حَيْثُ لَا يَعْلَمُونَ}}<ref>«به زودی آنان را آرام آرام از جایی که درنیابند فرو می‌گیریم» سوره قلم، آیه ۴۴.</ref>.
-*[[استدراج]] یعنی [[مشرکان]]، [[کافران]] و [[تبهکاران]] را آهسته‌ آهسته و به شیوه‌ای که گمانش را نمی‌برند، فرو می‌گیریم، نه یک‌باره و ناگهانی. استدراج این‌گونه اتفاق می‌افتد که [[خداوند]] به افرادی بدون [[استحقاق]] و با وجود [[گناه]]، [[نعمت]] می‌بخشد تا به آن سرمست و سرگرم شوند و از [[یاد مرگ]] و [[توبه]] [[غافل]] گردند <ref>ابن‌منظور، لسان العرب، ج۲، ص۲۶۸.</ref>.
-*[[استدراج]] [[مکر الهی]] و [[تدبیر]] و ترفند او {{متن قرآن|وَمَكَرُوا وَمَكَرَ اللَّهُ وَاللَّهُ خَيْرُ الْمَاكِرِينَ}}<ref> «و نیرنگ ورزیدند و خداوند تدبیر کرد و خداوند بهترین تدبیرکنندگان است» سوره آل عمران، آیه ۵۴.</ref> و از [[سنن اجتماعی الهی]] است<ref>سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۱۹، ص۳۸۶.</ref> و [[املاء الهی]] نیز بیان دیگری از همین [[سنت]] و [[سیاست اجتماعی]] [[الهی]] در برخورد با [[مشرکان]]، [[کافران]] و [[تبهکاران]] است: {{متن قرآن|وَلَا يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا أَنَّمَا نُمْلِي لَهُمْ خَيْرٌ لِأَنْفُسِهِمْ إِنَّمَا نُمْلِي لَهُمْ لِيَزْدَادُوا إِثْمًا وَلَهُمْ عَذَابٌ مُهِينٌ}}<ref>«کافران هیچ مپندارند اینکه مهلتشان می‌دهیم برای آنها نیکوست؛ جز این نیست که مهلتشان می‌دهیم تا بر گناه بیفزایند و آنان را عذابی خوارساز خواهد بود» سوره آل عمران، آیه ۱۷۸.</ref><ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص:۸۰.</ref>.
-==منابع==
+[[استدراج]] یعنی [[مشرکان]]، [[کافران]] و [[تبهکاران]] را آهسته‌ آهسته و به شیوه‌ای که گمانش را نمی‌برند، فرو می‌گیریم، نه یک‌باره و ناگهانی. استدراج این‌گونه اتفاق می‌افتد که [[خداوند]] به افرادی بدون [[استحقاق]] و با وجود [[گناه]]، [[نعمت]] می‌بخشد تا به آن سرمست و سرگرم شوند و از [[یاد مرگ]] و [[توبه]] [[غافل]] گردند <ref>ابن‌منظور، لسان العرب، ج۲، ص۲۶۸.</ref>.
-* [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']]
-==پانویس==
+[[استدراج]] [[مکر الهی]] و [[تدبیر]] و ترفند او {{متن قرآن|وَمَكَرُوا وَمَكَرَ اللَّهُ وَاللَّهُ خَيْرُ الْمَاكِرِينَ}}<ref> «و نیرنگ ورزیدند و خداوند تدبیر کرد و خداوند بهترین تدبیرکنندگان است» سوره آل عمران، آیه ۵۴.</ref> و از [[سنن اجتماعی الهی]] است<ref>سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۱۹، ص۳۸۶.</ref> و [[املاء الهی]] نیز بیان دیگری از همین [[سنت]] و [[سیاست اجتماعی]] [[الهی]] در برخورد با [[مشرکان]]، [[کافران]] و [[تبهکاران]] است: {{متن قرآن|وَلَا يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا أَنَّمَا نُمْلِي لَهُمْ خَيْرٌ لِأَنْفُسِهِمْ إِنَّمَا نُمْلِي لَهُمْ لِيَزْدَادُوا إِثْمًا وَلَهُمْ عَذَابٌ مُهِينٌ}}<ref>«کافران هیچ مپندارند اینکه مهلتشان می‌دهیم برای آنها نیکوست؛ جز این نیست که مهلتشان می‌دهیم تا بر گناه بیفزایند و آنان را عذابی خوارساز خواهد بود» سوره آل عمران، آیه ۱۷۸.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص۸۰.</ref>
+== منابع ==
+{{منابع}}
+# [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']]
+{{پایان منابع}}
+== پانویس ==
 {{پانویس}}
-[[رده:مدخل]]
 [[رده:استدراج]]