مرجعیت نظارتی معصوم: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-==منابع== +== منابع ==))
 
(۱۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{نبوت}}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = اهل بیت | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = | پرسش مرتبط  = }}
<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[مرجعیت نظارتی در قرآن]] - [[مرجعیت نظارتی در حدیث]] - [[مرجعیت نظارتی در کلام اسلامی]] - [[مرجعیت نظارتی در فلسفه اسلامی]]</div>
<div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[مرجعیت نظارتی (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>


==مقدمه==
== مقدمه ==
[[حجت‌های الهی]]{{عم}} همان‌گونه که دارای [[وظیفه]] در امر [[تبلیغ]] و [[تبیین]] و [[اثبات حقایق الهی]]، برای [[دفاع]] و [[جلوگیری از انحرافات دینی]] [[منصب]] [[مرجعیت نظارتی]] نیز دارند. [[پیامبران]] و [[امامان]] [[جامعه]]، [[وظیفه]] دارد بر [[دین]] [[مردم]] [[نظارت]] داشته باشد تا اگر [[بدعت|بدعتی]] ایجاد شد، بتوانند [[دین]] را به حالت صحیح برگردانند. [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: «همانا [[زمین]] خالی نمی‌شود، مگر آنکه در آن امامی است تا هرگاه [[مؤمنان]] چیزی را به [[دین]] افزودند، آن را برگرداند و اگر از آن چیزی را کم کردند، آن را تمام کند»<ref>{{متن حدیث|إِنَّ الْأَرْضَ لَا تَخْلُو إِلَّا وَ فِیهَا إِمَامٌ کَیْمَا إِنْ زَادَ الْمُؤْمِنُونَ شَیْئاً رَدَّهُمْ وَ إِنْ نَقَصُوا شَیْئاً أَتَمَّهُ لَهُمْ}}؛ کافی، ج۱، ص۱۷۸. </ref>. همچنین ایشان وظیفۀ [[رفع اختلاف‌های مردم]] در [[تفسیر دین]] و [[جلوگیری از جریان‌های انحرافی]] را هم عهده‌دار بودند<ref>ر.ک. فاریاب، محمد حسین، بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت، ص ۲۲۲ تا ۲۳۵. </ref>.
[[حجت‌های الهی]] {{عم}} همان‌گونه که دارای [[وظیفه]] در امر [[تبلیغ]] و [[تبیین]] و اثبات حقایق الهی، برای [[دفاع]] و جلوگیری از انحرافات دینی هستند، منصب [[مرجعیت نظارتی]] را نیز دارا هستند. [[پیامبران]] و [[امامان]] [[جامعه]]، [[وظیفه]] دارد بر [[دین]] [[مردم]] [[نظارت]] داشته باشد تا اگر [[بدعت|بدعتی]] ایجاد شد، بتوانند [[دین]] را به حالت صحیح برگردانند. [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: «همانا [[زمین]] خالی نمی‌شود، مگر آنکه در آن امامی است تا هرگاه [[مؤمنان]] چیزی را به [[دین]] افزودند، آن را برگرداند و اگر از آن چیزی را کم کردند، آن را تمام کند»<ref>{{متن حدیث|إِنَّ الْأَرْضَ لَا تَخْلُو إِلَّا وَ فِیهَا إِمَامٌ کَیْمَا إِنْ زَادَ الْمُؤْمِنُونَ شَیْئاً رَدَّهُمْ وَ إِنْ نَقَصُوا شَیْئاً أَتَمَّهُ لَهُمْ}}؛ کافی، ج۱، ص۱۷۸. </ref>. همچنین ایشان وظیفۀ [[رفع اختلاف‌های مردم]] در [[تفسیر دین]] و جلوگیری از جریان‌های انحرافی را هم عهده‌دار بودند<ref>ر.ک: [[محمد حسین فاریاب|فاریاب، محمد حسین]]، [[بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت (کتاب)|بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت]]، ص ۲۳۳ تا ۲۳۵.</ref>.


== پرسش‌های وابسته ==
== جلوگیری از انحراف امت ==
{{اصلی|جلوگیری از انحراف امت}}
یکی از [[وظایف]] [[ائمه]] {{ع}} جلوگیری از انحراف در [[امت اسلامی]] است. [[قرآن کریم]] شاهدی بر این مدعاست که حتی در دوران حضور [[پیشوایان]] [[دین]]، انحرافاتی میان [[پیروان]] آنها رخ داده است. [[شیعیان]] نیز از این پدیده مستثنا نبوده و نیستند؛ به ویژه آنکه [[مقامات]] والای [[علمی]] و [[معنوی]] ائمه اطهار {{عم}} و بروز و نمود [[کرامات]] و آگاهی‌های [[غیبی]] ایشان برای برخی شیعیان سنگین بود و هرگونه [[انحراف]] از مسیر [[حق]] را محتمل می‌ساخت. نتیجه این مقدمات، بروز اندیشه‌های [[انحرافی]] برای برخی شیعیان در [[مسائل اعتقادی]] بود که واکنش جدی پیشوایان [[تشیع]] را به دنبال داشت.
 
[[سیره]] و [[سنت]] [[امامان معصوم]] {{عم}} بیانگر وجود وظیفه‌ای است که ایشان در برابر [[انحرافات]] برای خود [[احساس]] کرده و وارد میدان می‌شدند. مانند برخورد آن حضرات با اندیشه‌های [[غلو]] در مورد خودشان<ref>ر.ک: [[محمد حسین فاریاب|فاریاب، محمد حسین]]، [[بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت (کتاب)|بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت]]، ص۲۹۴ ـ ۲۹۶.</ref>.
 
== جلوگیری از انحراف در دین ==
{{اصلی|جلوگیری از انحراف در دین}}
در روایاتی تصریح شده است که یکی از وظایف [[امام]] {{ع}} [[نظارت]] بر [[دین]] مردم است تا اگر کسانی چیزی بر آن افزوده یا از آن کاستند، [[دین]] را به حالت نخست خود برگرداند. در‌این‌باره در روایتی از [[امام صادق]] {{ع}} [[نقل]] شده است که فرمودند: "همانا [[زمین]] خالی نمی‌شود، مگر آنکه در آن امامی است تا هرگاه [[مؤمنان]] چیزی به [[دین]] افزودند، آن را برگرداند و اگر از آن چیزی کاستند، آن را تمام کند"<ref>{{متن حدیث|إِنَّ الْأَرْضَ لَا تَخْلُو إِلَّا وَ فِيهَا إِمَامٌ كَيْمَا إِنْ زَادَ الْمُؤْمِنُونَ شَيْئاً رَدَّهُمْ وَ إِنْ نَقَصُوا شَيْئاً أَتَمَّهُ لَهُمْ}}؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱، ص۱۷۸.</ref>.
 
همچنین در برخی [[روایات]]، رفع اختلاف‌های [[مردم]] در [[تفسیر دین]] و مقابله با جریان‌های انحرافی که در جامعه پدیدار می‌شوند در همین راستا بیان شده است<ref>ر.ک: [[محمد حسین فاریاب|فاریاب، محمد حسین]]، [[بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت (کتاب)|بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت]]، ص۲۳۳ تا ۲۳۵.</ref>.


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
{{مدخل وابسته}}
* [[مرجعیت اعتقادی]]
* [[مرجعیت دینی]]
* [[مرجعیت تربیتی]]
* [[مرجعیت اخلاقی]]
* [[مرجعیت علمی]]
* [[مرجعیت فقهی]]
* [[مرجعیت سیاسی]]
* [[مرجعیت فرهنگی]]
* [[مرجعیت قضایی]]
* [[مرجعیت نظارتی]]
{{پایان مدخل‌ وابسته}}


== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
* [[پرونده:9030760879.jpg|22px]] [[محمد حسین فاریاب|فاریاب، محمد حسین]]، [[بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت (مقاله)|'''بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت،''']].
# [[پرونده:457575.jpeg|22px]] [[محمد حسین فاریاب|فاریاب، محمد حسین]]، [[بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت (کتاب)|'''بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت''']]
{{پایان منابع}}


==پانویس==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}


=='''[[:رده:آثار مرجعیت نظارتی معصوم|منبع‌شناسی جامع مرجعیت نظارتی معصوم]]'''==
* [[:رده:کتاب‌شناسی کتاب‌های مرجعیت نظارتی معصوم|کتاب‌شناسی مرجعیت نظارتی معصوم]]؛
* [[:رده:مقاله‌شناسی مقاله‌های مرجعیت نظارتی معصوم|مقاله‌شناسی مرجعیت نظارتی معصوم]]؛
* [[:رده:پایان‌نامه‌شناسی پایان‌نامه‌های مرجعیت نظارتی معصوم|پایان‌نامه‌شناسی مرجعیت نظارتی معصوم]].
[[رده:مدخل]]
[[رده:مرجعیت معصوم]]
[[رده:مرجعیت معصوم]]
[[رده:مرجعیت نظارتی معصوم]]
[[رده:شئون امامت]]
[[رده:امام]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۱ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۰۵

مقدمه

حجت‌های الهی (ع) همان‌گونه که دارای وظیفه در امر تبلیغ و تبیین و اثبات حقایق الهی، برای دفاع و جلوگیری از انحرافات دینی هستند، منصب مرجعیت نظارتی را نیز دارا هستند. پیامبران و امامان جامعه، وظیفه دارد بر دین مردم نظارت داشته باشد تا اگر بدعتی ایجاد شد، بتوانند دین را به حالت صحیح برگردانند. امام صادق (ع) فرمود: «همانا زمین خالی نمی‌شود، مگر آنکه در آن امامی است تا هرگاه مؤمنان چیزی را به دین افزودند، آن را برگرداند و اگر از آن چیزی را کم کردند، آن را تمام کند»[۱]. همچنین ایشان وظیفۀ رفع اختلاف‌های مردم در تفسیر دین و جلوگیری از جریان‌های انحرافی را هم عهده‌دار بودند[۲].

جلوگیری از انحراف امت

یکی از وظایف ائمه (ع) جلوگیری از انحراف در امت اسلامی است. قرآن کریم شاهدی بر این مدعاست که حتی در دوران حضور پیشوایان دین، انحرافاتی میان پیروان آنها رخ داده است. شیعیان نیز از این پدیده مستثنا نبوده و نیستند؛ به ویژه آنکه مقامات والای علمی و معنوی ائمه اطهار (ع) و بروز و نمود کرامات و آگاهی‌های غیبی ایشان برای برخی شیعیان سنگین بود و هرگونه انحراف از مسیر حق را محتمل می‌ساخت. نتیجه این مقدمات، بروز اندیشه‌های انحرافی برای برخی شیعیان در مسائل اعتقادی بود که واکنش جدی پیشوایان تشیع را به دنبال داشت.

سیره و سنت امامان معصوم (ع) بیانگر وجود وظیفه‌ای است که ایشان در برابر انحرافات برای خود احساس کرده و وارد میدان می‌شدند. مانند برخورد آن حضرات با اندیشه‌های غلو در مورد خودشان[۳].

جلوگیری از انحراف در دین

در روایاتی تصریح شده است که یکی از وظایف امام (ع) نظارت بر دین مردم است تا اگر کسانی چیزی بر آن افزوده یا از آن کاستند، دین را به حالت نخست خود برگرداند. در‌این‌باره در روایتی از امام صادق (ع) نقل شده است که فرمودند: "همانا زمین خالی نمی‌شود، مگر آنکه در آن امامی است تا هرگاه مؤمنان چیزی به دین افزودند، آن را برگرداند و اگر از آن چیزی کاستند، آن را تمام کند"[۴].

همچنین در برخی روایات، رفع اختلاف‌های مردم در تفسیر دین و مقابله با جریان‌های انحرافی که در جامعه پدیدار می‌شوند در همین راستا بیان شده است[۵].

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

  1. «إِنَّ الْأَرْضَ لَا تَخْلُو إِلَّا وَ فِیهَا إِمَامٌ کَیْمَا إِنْ زَادَ الْمُؤْمِنُونَ شَیْئاً رَدَّهُمْ وَ إِنْ نَقَصُوا شَیْئاً أَتَمَّهُ لَهُمْ»؛ کافی، ج۱، ص۱۷۸.
  2. ر.ک: فاریاب، محمد حسین، بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت، ص ۲۳۳ تا ۲۳۵.
  3. ر.ک: فاریاب، محمد حسین، بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت، ص۲۹۴ ـ ۲۹۶.
  4. «إِنَّ الْأَرْضَ لَا تَخْلُو إِلَّا وَ فِيهَا إِمَامٌ كَيْمَا إِنْ زَادَ الْمُؤْمِنُونَ شَيْئاً رَدَّهُمْ وَ إِنْ نَقَصُوا شَيْئاً أَتَمَّهُ لَهُمْ»؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱، ص۱۷۸.
  5. ر.ک: فاریاب، محمد حسین، بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت، ص۲۳۳ تا ۲۳۵.