بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت (کتاب)
بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت | |
---|---|
زبان | فارسی |
نویسنده | محمد حسین فاریاب |
موضوع | شأن امام، شأن معصوم |
مذهب | شیعه |
ناشر | انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی |
محل نشر | قم، ایران |
سال نشر | ۱۳۹۶ ش |
چاپ | اول |
تعداد صفحه | ۶۴۲ |
شابک | ۹۷۸۶۰۰۴۴۴۱۲۸۵ |
شماره ملی | ۴۹۵۶۰۱۰ |
بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت کتابی است که به بررسی شئون امامت در آثار متکلمان امامیه با توجه به آیات و روایات میپردازد. این کتاب به قلم محمد حسین فاریاب نوشته شده و توسط انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی به چاپ رسیده است[۱].
دربارهٔ کتاب
در معرفی این کتاب آمده است: «اثبات و تبیین شئون امامت در قرآن و سنت، شئون امامت در آثار متکلمان امامیه از شیخ مفید تا فاضل مقداد و تبیین انطباق یا عدم انطباق آن دو بر یکدیگر و تبیین چرایی و چگونگی تفاوتهای اجتماعی میان برآیند حاصل از قرآن و سنت با دیدگاه متکلمان، از اهداف اصلی نگارنده در نگارش این کتاب است. شئون امامت در قرآن و حدیث، شئون تکوینی، تشریعی و علمی امام، شئون امامت از دیدگاه متکلمان، مقایسه و تحلیل نسبت دیدگاه متکلمان با قرآن و سنت بخشهایی از این اثر است».
فهرست کتاب
- سنت
- امامت
- امامیه
- روششناسی گزینش روایات
- آشنایی با متکلمان از شیخ مفید تا فاضل مقداد:
- شیخ مفید
- سید مرتضی علم الهدی
- ابوالصلاح حلبی
- ابوالفتح کراجکی
- شیخ طوسی
- ابواسحاق نوبختی
- عبدالجلیل قزوینی
- سدیدالدین حمصی رازی
- خواجه نصیرالدین طوسی
- ابن میثم بحرانی
- علامه حلی
- فاضل مقداد.
- بخش اول: شئون امامت در قرآن و سنت
- فصل اول: شئون تکوینی امام
- شئون امام پیش از عالم ماده:
- نور ائمه نخستین آفریدهها
- غیر مادی بودن نور امامان
- شبح نوری امامان
- نور امامان موجوداتی زنده و فعال
- حجیت بر دیگر آفریدهها
- امام و فرشتگان
- امام و ارواح انسانها
- مجرای آفرینش دیگر آفریدگان یا واسطه فیض آنها:
- ولایت تکوینی
- تفویض محدود
- تفویض مطلق
- اثبات تفویض و روایات آن
- بررسی روایات
- انکار تفویض و روایات آن
- بررسی روایات
- جمعبندی روایات و دیدگاه برگزیده
- وساطت فیض
- شئون امام در سرای دیگر:
- فصل دوم: شئون تشریعی امام
- ولایت تشریعی شأن تشریع دین:
- معناشناسی ولایت تشریعی
- دیدگاهها در مسئله ولایت تشریعی امام
- تحریر محل نزاع
- امکان تفویض تشریع
- ادله اثبات شأن ولایت تشریعی امامان
- آیه ولایت
- تفویض امر دین به امام
- تحقق جعل احکام از سوی امامان
- سیره امامان در موضوعات جدید
- الهام معارف از سوی خداوند و روح القدس به امامان
- ادله انکار شأن ولایت تشریعی امامان
- آیه اولی الامر
- روایات
- تحلیل و بررسی نهایی ادله دو طرف
- نتیجهگیری
- ادله اثبات شأن دریافت دین
- روایات حاکی از سخن گفتن خدا با امام
- روایات حاکی از نبودن همه چیز در قرآن و سنت
- روایات مربوط به الهام و تحدیث
- ادله انکار شأن دریافت دین
- نزول تمام احکام شریعت در دوران حضرت رسول (ص)
- جمعبندی ادله طرفین
- شأن مرجعیت دینی از دیدگاه قرآن کریم
- آیه اولی الامر
- آیات مربوط به شأن هدایت
- شأن مرجعیت دینی از دیدگاه روایات
- هدایت
- اتمام حجت
- تبیین معارف
- جلوگیری از انحراف در دین و رفع اختلافات
- مرجعیت و اسوه اخلاقی و رفتاری
- اجرای دین (رهبری اجتماعی و سیاسی):
- ضرورت وجود امام و رهبر سیاسی از دیدگاه قرآن و سنت
- رهبری سیاسی امام معصوم در آینه قرآن:
- رهبری سیاسی امامان در آینه روایات
- رهبری سیاسی امام علی در متون روایی
- رهبری سیاسی دیگر امامان در روایات
- برخی شئون رهبری سیاسی امام
- حفظ نظام اجتماعی مسلمانان
- امام و مسئله حج
- امام و امر جهاد
- قضاوت
- قضاوت به عنوان شأنی از شئون حاکم اسلامی
- نصوص خاص بر شأن قضاوت امامان
- امام و امر اجرای حدود
- شئون اقتصادی امام
- انفال
- خراج زمین احیاشده
- گرفتن جزیه از اهل کتاب
- خمس و زکات
- مالکیت امام نسبت به دنیا
- شئون امام در صورت عدم تصدی حکومت
- حفظ مذهب و برخی راهکارهای آن در سیره امامان
- یکم: تقیه
- دوم: دفاع در برابر شبهات ضد شیعی
- سوم" جلوگیری از انحراف شیعیان
- فصل سوم: شئون علمی (جایگاه امام در علوم غیردینی)
- مرجعیت علمی هدف از نصب امام
- گستره علم امامان
- علم مطلق امام
- علم محدود امام
- جمع میان روایات.
- بخش دوم: شئون امامت از دیدگاه متکلمان (شیخ مفید تا فاضل مقداد)
- فصل اول: شئون تکوینی امام
- شئون امام پیش از عالم ماده:
- شئون امام پس از ورود به عالم ماده
- شیخ مفید
- سید مرتضی
- ابوالصلاح حلبی
- ابوالفتح کراجکی
- شیخ طوسی
- ابواسحاق نوبختی
- عبدالجلیل قزوینی
- سدیدالدین حمصی
- خواجه نصیرالدین طوسی
- ابن میثم بحرانی
- علامه حلی
- فاضل مقداد
- حفظ نظام اجتماعی و تدبیر امور
- جهاد
- قضاوت
- اجرای حدود
- شئون مالی
- جمعبندی
- انتشار دین.
- فصل سوم: شئون علمی
- شیخ مفید
- سید مرتضی
- ابوالصلاح حلبی
- ابوالفتح کراجکی
- شیخ طوسی
- ابواسحاق نوبختی
- عبدالجلیل قزوینی
- سدیدالدین حمصی
- خواجه نصیرالدین طوسی
- ابن میثم بحرانی
- علامه حلی
- فاضل مقداد
- جمعبندی
- چکیده.
- بخش سوم، مقایسه و تحلیل نسبت دیدگاه متکلمان با قرآن و سنت
- مقایسه دیدگاه متکلمان با قرآن و سنت
- شئون تکوینی
- شئون امام پیش از ورود به عالم ماده
- شئون امام در نظام ماده:
- شئون تشریعی
- تشریع دین
- دریافت دین از خداوند
- مرجعیت دینی
- قیم قرآن بودن
- حفظ دین
- مرجعیت رفتاری دین
- اجرای دین
- انتشار دین
- شئون علمی
- تحلیل نسبت میان دیدگاه متکلمان در بابقرآن و سنت
- بستر فکری خاص
- بغداد، قرن چهارم و پنجم هجری:
- تعصبات و درگیریهای فرقهای در بغداد:
- تنوع مکاتب فکری در ری
- بافت جمعیتی ناهمگون
- وضعیت خاص خواجه نصیرالدین طوسی
- حلّه قرن هفتم تا نهم هجری
- جمعبندی
- عقلگرایی
- عقلگرایی در مکتب کلامی بغداد
- شیخ مفید:
- ابواسحاق نوبختی
- عقلگرایی متکلمان مکتب ری
- عقلگرایی خواجه نصیرالدین طوسی
- عقلگرایی متکلمان مکتب حلّه:
- رابطه مکتب کلامی بغداد با معتزله
- رابطه مکتب کلامی ری با معتزله
- رابطه محقق طوسی و مکتب کلامی حله با معتزله
- تأثیر برخی مبانی کلامی معتزلی:
- آفرینش ارواح پیش از ابدان مصداق تناسخ
- انکار ساحتی به نام روح برای انسان
دربارهٔ پدیدآورنده
حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد حسین فاریاب (متولد ۱۳۵۵ ش، گناوه) علاوه بر تحصیلات حوزوی، تحصیلات آکادمیک خود را در مقطع دکتری کلام اسلامی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی پیگیری کرد. عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام و تدریس در جامعة المصطفی العالمیة ازجمله فعالیتهای وی است. او تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «معنا و چیستی امامت در قرآن سنت و آثار متکلمان»، «بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت»، «عصمت امام در تاریخ تفکر امامیه تا پایان قرن پنجم»، «یادگاران ماندگار»، «بررسی دیدگاه متکلمان امامیه دربارۀ گسترۀ علم امام با تکیه بر روایات»، «سیری در مسئلۀ حدوث و قدم جهان در فلسفه اسلامی»، «اثبات و تحلیل شأن وساطت فیض امامان»، «امامت در مکتب صادق آل محمد»، «بازخوانی ادلۀ عقلی عصمت امام»، «تأملی در نظریه علامه طباطبایی در مفهوم امامت در آیه ابتلا» و «جستاری در شأن ولایت تکوینی امامان» برخی از این آثار است[۲]