تلخیص البیان فی مجازات القرآن (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
جز (←دربارهٔ پدیدآورنده) |
جز (←دریافت متن) |
||
| خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
== دریافت متن == | == دریافت متن == | ||
{{دریافت کتاب | |||
| نورلایب = 2085 | |||
| فقاهت = | |||
| فقاهت اهل سنت = | |||
| فقاهت عربی = | |||
| فقاهت عربی اهل سنت = | |||
| قائمیه = | |||
| اهل البیت = | |||
| تبیان = | |||
| الفبا = | |||
| سها = | |||
| سایر = | |||
| توضیح سایر = | |||
}} | |||
[[رده:کتاب]] | [[رده:کتاب]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۹ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۲۵
| تلخیص البیان فی مجازات القرآن | |
|---|---|
 | |
| زبان | عربی |
| نویسنده | سید رضی |
| ناشر | انتشارات دار الأضواء |
| محل نشر | لبان، بیروت |
| سال نشر | ۱۴۰۶ ق، ۱۹۸۶ م، ۱۳۶۵ ش |
| تعداد صفحه | ۶۰۰ |
تلخیص البیان فی مجازات القرآن کتابی است به زبان عربی که مشتمل بر تفسیر و تأویل آیات قرآن میباشد. این کتاب اثر ابوالحسن محمد بن حسین بن موسی مشهور به سید رضی است و انتشارات دار الأضواء انتشار آن را به عهده داشته است.[۱].
دربارهٔ کتاب
کتاب «تلخیص البیان» که نام اصلی آن عبارت است از «تلخیص البیان من مجازات القرآن» یا مجاز القرآن، توسط «سید رضی» ابوالحسن محمد بن حسین بن موسی تألیف شده است. این کتاب نخستین کتابی است که در زمینه تفسیر جنبه‌های فصاحت و بلاغت قرآن نوشته شده و مورد توجه دانشمندان اسلام قرار گرفته است.
البته یک کتاب با نام «مجازات القرآن» توسط ابو عبید معمر بن مثنی پیش از سید رضی تالیف شده بود ولی از لحاظ اسلوب و ساختار و حتی محتوا بسیار ابتدایی و متفاوت از شاهکار سید رضی بود؛ زیرا کتاب او درنظر اهل فن به تفسیر لغوی بیشتر شبیه است تا بررسی مجازات قرآن؛ از این رو کتاب سید رضی در نوع خود نخستین کتابی است که به گفته ذهبی بی‌نظیر است و هیچ کتابی در تاریخ اسلام مثل آن نوشته نشده است. از سویی کتاب‌های جاحظ و ابن قتیبه علی‌رغم توجه آنها به مسئله مجاز قرآن دارای چنین سبک نوینی نیستند.
روش علمی کتاب تلخیص البیان:
این کتاب در واقع یک کتاب تفسیری است که ابعاد فصاحت و بلاغت قرآن را بررسی و تبیین می‌‌کند و البته نه کتابی کاملا تفسیری چنانکه سایر مفسّران نوشته‌اند. روش سید رضی در این کتاب بدین گونه است که از ابتدای قرآن آغاز کرده و نکات بدیعی و بیانی هر سوره را متذکر شده و به بررسی نکاتش پرداخته و به شرح و تفسیرسایر آیات نپرداخته است. و در ترتیب سوره‌های قرآن، هر سورهای که فاقد وجوه مجاز و استعاره بوده است را آورده و گفته است که این سوره مطالب مناسب با غرض کتاب را ندارد و یا ما مطلبی در معنای مجازی در این سوره نیافتیم.
البته سید رضی علاوه بر پرداختن به جنبه‌های فصاحت و بلاغت آیات، در بسیاری از موارد به شرح لغات و کلمات قرآن نیز توجه و عنایت داشته و مطالب بسیار مهمی در معنای لغوی بیان کرده است که در هیچ منبع لغوی دیگر یافت نمی‌شود. به همین جهت او همه مهارت و تسلط بی‌نظیر خود در ادبیات و لغت عرب را در این کتاب به نمایش گذاشته است.
او در شرح آیات به ندرت به ذکر حدیث پرداخته و در کلّ کتاب فقط شش حدیث نبوی ذکر کرده که سند آنها را نیز نیاورده است، اما همه آن احادیث در منابع حدیثی معتبر با سند صحیح نقل شده است.
سید رضی در بسیاری از آیات علاوه بر مسائل بیانی به اختلاف قرائت‌ها نیز پرداخته است که تسلط او به وجوه قرائات را می‌‌رساند.
جایگاه کتاب تلخیص البیان: این کتاب از جهاتی قابل توجه مفسران بعدی قرار گرفته است و به تفسیر بدیعی و بیانی آن استناد و اعتماد کرده‌اند به طوری که قطب راوندی، حویزی و دیگران نظرات سید رضی در این کتاب را در تفاسیرخود نقل کرده‌اند. البته او کتاب تفسیری دیگری نیز داشته که بسیار حجیم بوده و اکنون در دست نیست.
نکته حائز اهمیت درباره این کتاب این که در زمان سید رضی تفکرات ظاهریه و سلفیه به شدت در حال رواج بود که تأویل مجاز گویی آیات قرآن و سنت نبوی را انکار می‌‌کرد و کتاب‌های مختلف سید رضی پیرامون مجازات القرآن پاسخی قاطع و علمی به این جریان انحرافی بود. اما با این وجود سلفیون متاخر به‌ویژه وهابیون کور دل امروز همه مباحث علمی آن را نادیده انگاشته و با لجاجت تمام به انکار مجاز گویی شریعت اسلام پرداخته و به عقاید انحرافی و شرک آلودی مثل تجسیم و تشبیه دامن می‌‌زنند.[۲]
فهرست کتاب
در این مورد اطلاعاتی در دست نیست.
دربارهٔ پدیدآورنده
